Niepoważne sny o Wolnym Mieście Gdańsku

Marcin Stąporek

5 maja 2017 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (300)

Najnowszy artykuł na ten temat Huzarzy, papugi i wielka bijatyka. Niezwykła historia Domu św. Józefa

O tym, że przedwojenne Wolne Miasto Gdańsk zostanie włączone do Polski, zdecydowano podczas konferencji jałtańskiej, trwającej od 4 do 11 lutego 1945 r. na Krymie.

70 lat po zakończeniu II wojny światowej istnieje kilka organizacji, które uważają, że w sensie prawnym Wolne Miasto Gdańsk wciąż istnieje, bo zarówno do Niemiec w 1939 r., jak i do Polski w 1945 r. włączono je nielegalnie.

Dykusja o statusie prawnym Gdańska:

jest bezprzedmiotowa, Gdansk jest Polski i nikt poważny tego nie neguje jest potrzebna, by wyjaśnić zawiłości prawne wokół likwidacji Wolnego Miasta jest konieczna, bo Gdańsk powinien mieć zmieniony status

To oczywiście zagadnienie z gatunku political fiction i nie ma obaw, by ktokolwiek poważny podważał przynależność Gdańska do Polski. Nawet jeśli analiza stanu prawnego po zakończeniu wojny rzeczywiście może budzić zdumienie, to pamiętajmy, że o sytuacji państw decyduje realna polityka i międzynarodowe uznanie, a nie niuanse prawne sprzed 70 lat.

Przyjrzyjmy się jednak argumentom, którymi posiłkują się organizacje podające się za spadkobierców prawnych dawnych władz Wolnego Miasta Gdańska.

Wolne Miasto Gdańsk, formalnie utworzone 15 listopada 1920 r., powstało na mocy traktatu wersalskiego. Działało do 1 września 1939 r., kiedy to na mocy decyzji Alberta Forstera (23 sierpnia 1939 r. ogłosił się zwierzchnikiem Wolnego Miasta Gdańska, był szefem NSDAP w mieście i zbrodniarzem wojennym) i Adolfa Hitlera zostało włączone do Niemiec.

W świetle prawa międzynarodowego przyłączenie Gdańska do Niemiec w 1939 r. było jednak nielegalne i nie zostało uznane przez żadne z państw alianckich. Z tego powodu potraktowanie terytorium byłego Wolnego Miasta Gdańska jako części Niemiec (co faktycznie miało miejsce w 1945 r.) było także bezprawiem. Przywódcy "wielkiej trójki" na konferencji w Poczdamie nie mieli mandatu do decydowania o losie Gdańska i przyległego obszaru, a - co ważniejsze - żadne z państw niemieckich po drugiej wojnie światowej, które kolejno zawierały traktaty graniczne z państwem polskim (NRD w 1950 r., RFN w 1970 r., wreszcie zjednoczone Niemcy w 1990 r. - traktat ratyfikowany w Bundestagu pod koniec 1991 r.), także nie miało prawa dysponować tym terytorium.

Osoby związane z ideą Wolnego Miasta Gdańska naklejają na swoje samochody nalepki o treści DA (od "Danzig") nawiązujące do jego quasi-państwowości.

I te argumenty sprawiają, że co najmniej pięć działających w Niemczech organizacji lub stowarzyszeń uważa, że stanowi przedłużenie władz przedwojennego Wolnego Miasta Gdańska. Są to:

"Rat der Danziger" (Rada Gdańszczan) założona w 1947 r. i mająca siedzibę w Lubece. W 2005 r. inkorporowała ona tzw. Przedstawicielstwo Wolnego Miasta Gdańska, także mające swoją siedzibę w Lubece. Rada posiada witrynę internetową Ratderdanziger.info i profil facebookowy.
"Danzig-Committeè e.V." (Komitet Gdański) z Frankfurtu nad Menem, założony 20 sierpnia 1992. Jego przedstawicielami mają być Harry Jochim, Artur Felski i inni. Grupa ta posiada stronę internetową Danzig free state.
"Danziger Exilregierung" (Gdański Rząd na wygnaniu), również działający we Frankfurcie nad Menem, założony w 1999 r. Jego przedstawicielem jest m.in. Gerold Ewald. Podmiot ten zarządza facebookowym profilem.
"Verwaltung der Freien Stadt Danzig" (Zarząd Wolnego Miasta Gdańska) z Coburga, założony 23 maja 2008 r., zgodnie z własnym pismem do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Najaktywniejszym przedstawicielem jest niejaki Beowulf Adalbert von Prince, podający się za Prezydenta Senatu Wolnego Miasta Gdańska (czyli faktyczną głowę państwa zgodnie z konstytucją WMG). Informacje o jego działalności można znaleźć na freistaat-danzig.com.
"Autonomiebehörde Freistaat Danzig" (autonomiczne władze Republiki Gdańskiej) z Glücksburga, działające prawdopodobnie od października 2011 r. Przedstawicielem jest m.in. niejaki Ignatz Tanenbaum, a internetową emanacją tej grupy jest ta strona internetowa.

Chęć odzyskania autonomii przez gdańskich Niemców jest o tyle paradoksalna, że postanowienia traktatu wersalskiego, odłączające Gdańsk od Rzeszy Niemieckiej i tworzące z niego odrębne quasi-państwo, zostały przez ludność ówczesnego Gdańska przyjęte bez entuzjazmu, a nawet z oburzeniem. Doprawdy, trudno odnaleźć choćby jedną wypowiedź prasową czy książkową z lat 1920-1939, która w jakikolwiek sposób wyrażałaby satysfakcję z odłączenia Gdańska od Niemiec.

Gdy 19 września 1939 r. Adolf Hitler przyjechał do Gdańska, pozdrawiały go tysiące mieszkańców miasta.

Po klęsce III Rzeszy i zajęciu Gdańska przez Armię Czerwoną, wśród niemieckich mieszkańców miasta pojawiło się jednak - nie wiadomo, na czym oparte - przekonanie, że Wolne Miasto Gdańsk zostanie utrzymane jako odrębne terytorium. Ponieważ jednak w latach 1945-1946 zdecydowana większość Niemców została z miasta wysiedlona, podjęli oni pewne inicjatywy polityczne na zachodzie Niemiec, obliczone na poparcie przez mocarstwa zachodnie.

Można sądzić, że swoje nadzieje opierali na losach Austrii: państwo to także powstało jako niemieckojęzyczna republika po I wojnie światowej z woli zwycięskich mocarstw, a wbrew woli ludności (ponoć pierwszą uchwałą świeżo wybranego parlamentu Republiki Austriackiej była rezolucja wyrażająca wolę natychmiastowego przyłączenia się do Niemiec). Gdy w 1938 r. Hitler przyłączył Austrię do Rzeszy, Austriacy w euforii świętowali upadek własnego kraju - w pewnym sensie analogicznie, jak niemieccy mieszkańcy Gdańska po 1 września 1939 r. Tymczasem po klęsce Niemiec w 1945 r. zwycięzcy puścili postawę przedwojennych Austriaków w niepamięć i reaktywowali ich państwo, co dało jego obywatelom możliwość przedstawiania się jako pierwsze ofiary niemieckiej agresji.

W odróżnieniu od Austrii, której istnienie i suwerenność zyskały międzynarodowe uznanie, wyznawcom poglądu o dalszym prawnym istnieniu Wolnego Miasta Gdańska nie udało się przekonać do swoich racji Organizacji Narodów Zjednoczonych ani, o ile mi wiadomo, żadnego państwa.

Wszystkie wymienione wyżej inicjatywy skazane są więc na status "politycznego folkloru".

O autorze

Opinie (300) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 14:35

(1)

Gdańsk był i będzie niemiecki. Obecnie trwa krótki epizod polskiej okupacji. Czy to będzie powrót do Niemiec czy FSD pod protektoratem Niemiec nie ma żadnego znaczenia, ważne, że coraz więcej gdańszczan widzi taką potrzebę i możliwości. W naturze rodowitych gdańszczan jest ład, organizacja i porządek. Brzydzę się polskiej bylejakości, krętactwa i cwaniactwa. Język polski jest moim drugim językiem i życzyłbym wszystkim polskim patriotom by opanowali go w takim stopniu jak ja.
Uczcie się hymnu FSD.

FSD
6 lat
- 9 19
Twoja opinia

Zmień treść

Gdańsk był i będzie niemiecki. Obecnie trwa krótki epizod polskiej okupacji. Czy to będzie powrót do Niemiec czy FSD pod protektoratem Niemiec nie ma żadnego znaczenia, ważne, że coraz więcej gdańszczan widzi taką potrzebę i możliwości. W naturze rodowitych gdańszczan jest ład, organizacja i porządek. Brzydzę się polskiej bylejakości, krętactwa i cwaniactwa. Język polski jest moim drugim językiem i życzyłbym wszystkim polskim patriotom by opanowali go w takim stopniu jak ja. Uczcie się hymnu FSD.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 14:55
  
  Krzysiu, w muzeum wiedzą o twoich internetowych wypocinach? Myślisz, że jak raz cie kara ominęła to po latach juz możesz?
  
  6 lat
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Krzysiu, w muzeum wiedzą o twoich internetowych wypocinach? Myślisz, że jak raz cie kara ominęła to po latach juz możesz?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 14:35

Ha ha - maja racje ...

Wielka trojka (z Francja lub bez jak kto woli) zdecydowala o przylaczeniu Gdanska do Polski na 50 lat od momentu decyzji. Po 50 ciu latach o dalszym losie Gdanska mialy zdecydowac umowy miedzynarodowe ... czyje ? Jakby istniala Liga Narodow to byloby jasne. Czy ONZ jest sukcesorem LN w pelnym zakresie ? Pewnie nie . Mozliwe ze nie ma komu podjac decyzji , wiec stan prawny powinien wrocic do stanu sprzed II wojny.
Tylko dlaczego jacys Niemcy roszcza sobie prawo do bycia senatem Wolnego Miasta Gdanska ? Czemu nie Holendrzy z Amsterdamu , albo Polacy z Warszawy ? Mam chec byc w senacie, moge oglosic , ze to ja sobie roszcze prawa ...

Ale to nic. Gdansk traktaty jednak przydzielily na jakis czas Polsce ,ale Szczecina nie ! Nie ma zadnego traktatu miedzynarodowego , przydzielajacego Szczecin do Polski ! Sa za to przydzielajace Szczecin do Niemiec po II wojnie . To czemu jest wiec w Polsce ? Bo to byla jednoosobowa decyzja Stalina. NRD nie smialo podwazac takiej decyzji. Byl nawet moment ze Chruszczow chcial oddac Szczecin Niemcom ...

Tu sie rodzi wielki szacun dla Mazowieckiego, ktory zmusil Khola do podpisania traktatu o granicznego w szantarzu o zablokowanie polaczenia Niemiec. To chyba jedyne osiagniecie Mazowieckiego, ktore zaden inny premier nie zalatwilby , niezaleznie jak bardzo slabym premierem byl Mazowiecki.

Tomek
6 lat
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

Wielka trojka (z Francja lub bez jak kto woli) zdecydowala o przylaczeniu Gdanska do Polski na 50 lat od momentu decyzji. Po 50 ciu latach o dalszym losie Gdanska mialy zdecydowac umowy miedzynarodowe ... czyje ? Jakby istniala Liga Narodow to byloby jasne. Czy ONZ jest sukcesorem LN w pelnym zakresie ? Pewnie nie . Mozliwe ze nie ma komu podjac decyzji , wiec stan prawny powinien wrocic do stanu sprzed II wojny. Tylko dlaczego jacys Niemcy roszcza sobie prawo do bycia senatem Wolnego Miasta Gdanska ? Czemu nie Holendrzy z Amsterdamu , albo Polacy z Warszawy ? Mam chec byc w senacie, moge oglosic , ze to ja sobie roszcze prawa ... Ale to nic. Gdansk traktaty jednak przydzielily na jakis czas Polsce ,ale Szczecina nie ! Nie ma zadnego traktatu miedzynarodowego , przydzielajacego Szczecin do Polski ! Sa za to przydzielajace Szczecin do Niemiec po II wojnie . To czemu jest wiec w Polsce ? Bo to byla jednoosobowa decyzja Stalina. NRD nie smialo podwazac takiej decyzji. Byl nawet moment ze Chruszczow chcial oddac Szczecin Niemcom ... Tu sie rodzi wielki szacun dla Mazowieckiego, ktory zmusil Khola do podpisania traktatu o granicznego w szantarzu o zablokowanie polaczenia Niemiec. To chyba jedyne osiagniecie Mazowieckiego, ktore zaden inny premier nie zalatwilby , niezaleznie jak bardzo slabym premierem byl Mazowiecki.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 14:51

Warto dodać tu Śląsk ,

pozbawiony autonomii po II Wojnie Światowej , w sposób niezgodny z obowiązującym wtedy prawem.

6 lat
- 5 5
Twoja opinia

Zmień treść

pozbawiony autonomii po II Wojnie Światowej , w sposób niezgodny z obowiązującym wtedy prawem.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:02

Gdzie kupić takową naklejkę? (3)

czeski_honza
6 lat
- 5 8
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 15:03
  
  W lidlu
  
  6 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W lidlu
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 15:54
  
  pogooglaj na necie (1)
  
  i nie czytaj tych pisowskch komentarzy - naklejka nie ma nic wspólnego z hitlerowcami wręcz przeciwnie pokazuje że my Gdańszczanie nie jesteśmy ani Niemcami ani Polakami - tu jest nasza ojczyzna
  
  6 lat
  - 5 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i nie czytaj tych pisowskch komentarzy - naklejka nie ma nic wspólnego z hitlerowcami wręcz przeciwnie pokazuje że my Gdańszczanie nie jesteśmy ani Niemcami ani Polakami - tu jest nasza ojczyzna
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-05-05 22:21
    
    Ty jesteś głupolem, bo Polakiem i Gdańszczaninem to rzecz wątpliwa...
    
    jak w tytule.
    
    ...
    6 lat
    
    5 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    jak w tytule.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:08

Lepsze Wolne Miasto Gdańsk niż Historyczna Stoleca Kaszeb

To, że w Wolnym Mieście Gdańsku Polacy stanowili jedynie 20% mieszkańców to fakt historyczny. To że jest to historyczna stolica Kaszub to kłamstwo historyczne lansowane na siłę przez Budynia. Niedługo ogłoszą, że w Katowicach żyją Kaszubi południowi a w Australii kaszubi dalekowschodni.

Mięso armatnie
6 lat
- 8 6
Twoja opinia

Zmień treść

To, że w Wolnym Mieście Gdańsku Polacy stanowili jedynie 20% mieszkańców to fakt historyczny. To że jest to historyczna stolica Kaszub to kłamstwo historyczne lansowane na siłę przez Budynia. Niedługo ogłoszą, że w Katowicach żyją Kaszubi południowi a w Australii kaszubi dalekowschodni.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:12

o ludzie.... Gdańsk był i jest stolicą regionu i tym samym jest i był stolicą Kociewia, Kaszub, Żuław, Powiśla

I wszystkiego innego na swoim terenie.

W czym problem? A jeśli chodzi o Gdańsk sam w sobie nigdy nie był " Kaszubski", INNA SPRAWA, żE się rozrasta i wchłania wioski i Kaszubskie leżąco za dawnym Gdańskiem.

Nie szukajcie problemów tam gdzie ich nie ma, człowiek jest człowiek.

FC Forum Radunia
6 lat
- 8 4
Twoja opinia

Zmień treść

I wszystkiego innego na swoim terenie. W czym problem? A jeśli chodzi o Gdańsk sam w sobie nigdy nie był " Kaszubski", INNA SPRAWA, żE się rozrasta i wchłania wioski i Kaszubskie leżąco za dawnym Gdańskiem. Nie szukajcie problemów tam gdzie ich nie ma, człowiek jest człowiek.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:32

Dziekuje za omowienie waznego tematu,

6 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:33

Miasto Kapusiow SB-kow, Bolkow (1)

UN
6 lat
- 6 18
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-06 10:47
  
  Fakt to nie to samo co żoliborskie rewiry,
  
  Ostoja polskości, antykomunizmu i prawości...
  
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ostoja polskości, antykomunizmu i prawości...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:40

Gduńsk je polszczi e kaszebszczi. (2)

Gduńsk je polszczi e kaszebszczi.
Mniemce von za Łaba.

:PL GD
6 lat
- 11 5
Twoja opinia

Zmień treść

Gduńsk je polszczi e kaszebszczi. Mniemce von za Łaba.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 16:15
  
  a kto w Gdańsku używał języka kaszubskiego? wioski okoliczne. (1)
  
  przywozili na targi płody rolne, mleko, masło. Mówili po Kaszubsku. Gdańszczanie mówili po holendersku albo hiszpańsku i nikt nie robił afery. Opamiętajcie się. Tu nie dzieli się ludzi na lepszy i gorszy sort. Nie dajcie się skłócić!!!
  
  6 lat
  - 2 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  przywozili na targi płody rolne, mleko, masło. Mówili po Kaszubsku. Gdańszczanie mówili po holendersku albo hiszpańsku i nikt nie robił afery. Opamiętajcie się. Tu nie dzieli się ludzi na lepszy i gorszy sort. Nie dajcie się skłócić!!!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-05-05 16:52
    
    Do XIII w gdańszczanie gadali tylko po polsku / kaszubsku / pomorsku
    
    Pierwsi niemieckojęzyczni (dolnoniemiecki / holenderski) w Gdańsku na stałe pojawili się w dopiero XIII w. na prawie lubeckim, potem od 1308r. Krzyżacy (górnoniemiecki).
    ...
    A ci Twoi hiszpańskojęzyczni gdańszczanie to gadali po kastylijsku czy katalońsku?
    :-)
    
    PL GD
    6 lat
    
    5 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Pierwsi niemieckojęzyczni (dolnoniemiecki / holenderski) w Gdańsku na stałe pojawili się w dopiero XIII w. na prawie lubeckim, potem od 1308r. Krzyżacy (górnoniemiecki). ... A ci Twoi hiszpańskojęzyczni gdańszczanie to gadali po kastylijsku czy katalońsku? :-)
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-05 15:51

(2)

ostatnia konferencja w Moskwie /tz 4plus 2/ jeszcze raz potwierdzila ze sprawa WMG nie jest do konca zalatwiona,poniewaz zostala wylaczona spod obrad.Ponadto chcialbym zauwazyc,ze WMG to nie tylko Niemcy ale takze Polacy,Holedrzy,Rosjanie,Anglicy.....inni.Wczesna administracja sporzadzala dokumenty po polsku i niemiecku.Dla ludnosci polskiej dokumenty byly dwu jezyczne.WMG moze byc polskio-niemiecke-holenderskie, ale co wazne bez decyzji z Warszawy.Ta wielonarodowasc wylaniala najlepsze cechy ludzi,gospodarnosc,pracowitosc,rzetelnosc.....i tp.

Rybak
6 lat
- 5 8
Twoja opinia

Zmień treść

ostatnia konferencja w Moskwie /tz 4plus 2/ jeszcze raz potwierdzila ze sprawa WMG nie jest do konca zalatwiona,poniewaz zostala wylaczona spod obrad.Ponadto chcialbym zauwazyc,ze WMG to nie tylko Niemcy ale takze Polacy,Holedrzy,Rosjanie,Anglicy.....inni.Wczesna administracja sporzadzala dokumenty po polsku i niemiecku.Dla ludnosci polskiej dokumenty byly dwu jezyczne.WMG moze byc polskio-niemiecke-holenderskie, ale co wazne bez decyzji z Warszawy.Ta wielonarodowasc wylaniala najlepsze cechy ludzi,gospodarnosc,pracowitosc,rzetelnosc.....i tp.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 15:56
  
  dobrze powiedziane a zdjęcia hitlerowców w artykule chyba pokazują jak nami
  
  chca manipulować osoby sypatyzujące z PIS , i narodowościowcami
  
  6 lat
  - 1 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  chca manipulować osoby sypatyzujące z PIS , i narodowościowcami
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-05 19:40
  
  Polacy, Holendrzy, Rosjanie, Anglicy w WMG???? To pojechałeś...
  
  Tak było - ale mniej więcej do XVIII wieku, a więc 2 wieki wcześniej niż Wolne Miasto Gdańsk. Większość obywateli tych narodowości w XX wieku już została dawno zasymilowana i tym samym wchłonięta. W czasach Wolnego Miasta Gdańsk na tym terenie około 86- 90 % mieszkańców stanowili Niemcy. Polacy według różnych źródeł od 9 do 13 %. Ten 1 % to Rosjanie, Ukraińcy, Szwajcarzy, Żydzi. Jak widzisz, Rosjanie i Polacy to jedyne narodowości, jakie się utrzymały przez te wszystkie wieki.
  
  6 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tak było - ale mniej więcej do XVIII wieku, a więc 2 wieki wcześniej niż Wolne Miasto Gdańsk. Większość obywateli tych narodowości w XX wieku już została dawno zasymilowana i tym samym wchłonięta. W czasach Wolnego Miasta Gdańsk na tym terenie około 86- 90 % mieszkańców stanowili Niemcy. Polacy według różnych źródeł od 9 do 13 %. Ten 1 % to Rosjanie, Ukraińcy, Szwajcarzy, Żydzi. Jak widzisz, Rosjanie i Polacy to jedyne narodowości, jakie się utrzymały przez te wszystkie wieki.
  Regulamin dodawania opinii