Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Niepoważne sny o Wolnym Mieście Gdańsku

Marcin Stąporek
5 maja 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
Opinie (300)
Najnowszy artykuł na ten temat Huzarzy, papugi i wielka bijatyka. Niezwykła historia Domu św. Józefa
O tym, że przedwojenne Wolne Miasto Gdańsk zostanie włączone do Polski, zdecydowano podczas konferencji jałtańskiej, trwającej od 4 do 11 lutego 1945 r. na Krymie. O tym, że przedwojenne Wolne Miasto Gdańsk zostanie włączone do Polski, zdecydowano podczas konferencji jałtańskiej, trwającej od 4 do 11 lutego 1945 r. na Krymie.

O tym, że przedwojenne Wolne Miasto Gdańsk zostanie włączone do Polski, zdecydowano podczas konferencji jałtańskiej, trwającej od 4 do 11 lutego 1945 r. na Krymie.

70 lat po zakończeniu II wojny światowej istnieje kilka organizacji, które uważają, że w sensie prawnym Wolne Miasto Gdańsk wciąż istnieje, bo zarówno do Niemiec w 1939 r., jak i do Polski w 1945 r. włączono je nielegalnie.



Dykusja o statusie prawnym Gdańska:

To oczywiście zagadnienie z gatunku political fiction i nie ma obaw, by ktokolwiek poważny podważał przynależność Gdańska do Polski. Nawet jeśli analiza stanu prawnego po zakończeniu wojny rzeczywiście może budzić zdumienie, to pamiętajmy, że o sytuacji państw decyduje realna polityka i międzynarodowe uznanie, a nie niuanse prawne sprzed 70 lat.

Przyjrzyjmy się jednak argumentom, którymi posiłkują się organizacje podające się za spadkobierców prawnych dawnych władz Wolnego Miasta Gdańska.

Wolne Miasto Gdańsk, formalnie utworzone 15 listopada 1920 r., powstało na mocy traktatu wersalskiego. Działało do 1 września 1939 r., kiedy to na mocy decyzji Alberta Forstera (23 sierpnia 1939 r. ogłosił się zwierzchnikiem Wolnego Miasta Gdańska, był szefem NSDAP w mieście i zbrodniarzem wojennym) i Adolfa Hitlera zostało włączone do Niemiec.

W świetle prawa międzynarodowego przyłączenie Gdańska do Niemiec w 1939 r. było jednak nielegalne i nie zostało uznane przez żadne z państw alianckich. Z tego powodu potraktowanie terytorium byłego Wolnego Miasta Gdańska jako części Niemiec (co faktycznie miało miejsce w 1945 r.) było także bezprawiem. Przywódcy "wielkiej trójki" na konferencji w Poczdamie nie mieli mandatu do decydowania o losie Gdańska i przyległego obszaru, a - co ważniejsze - żadne z państw niemieckich po drugiej wojnie światowej, które kolejno zawierały traktaty graniczne z państwem polskim (NRD w 1950 r., RFN w 1970 r., wreszcie zjednoczone Niemcy w 1990 r. - traktat ratyfikowany w Bundestagu pod koniec 1991 r.), także nie miało prawa dysponować tym terytorium.

Osoby związane z ideą Wolnego Miasta Gdańska naklejają na swoje samochody nalepki o treści DA (od "Danzig") nawiązujące do jego quasi-państwowości. Osoby związane z ideą Wolnego Miasta Gdańska naklejają na swoje samochody nalepki o treści DA (od "Danzig") nawiązujące do jego quasi-państwowości.

Osoby związane z ideą Wolnego Miasta Gdańska naklejają na swoje samochody nalepki o treści DA (od "Danzig") nawiązujące do jego quasi-państwowości.

I te argumenty sprawiają, że co najmniej pięć działających w Niemczech organizacji lub stowarzyszeń uważa, że stanowi przedłużenie władz przedwojennego Wolnego Miasta Gdańska. Są to:

  • "Rat der Danziger" (Rada Gdańszczan) założona w 1947 r. i mająca siedzibę w Lubece. W 2005 r. inkorporowała ona tzw. Przedstawicielstwo Wolnego Miasta Gdańska, także mające swoją siedzibę w Lubece. Rada posiada witrynę internetową Ratderdanziger.info i profil facebookowy.
  • "Danzig-Committeè e.V." (Komitet Gdański) z Frankfurtu nad Menem, założony 20 sierpnia 1992. Jego przedstawicielami mają być Harry Jochim, Artur Felski i inni. Grupa ta posiada stronę internetową Danzig free state.
  • "Danziger Exilregierung" (Gdański Rząd na wygnaniu), również działający we Frankfurcie nad Menem, założony w 1999 r. Jego przedstawicielem jest m.in. Gerold Ewald. Podmiot ten zarządza facebookowym profilem.
  • "Verwaltung der Freien Stadt Danzig" (Zarząd Wolnego Miasta Gdańska) z Coburga, założony 23 maja 2008 r., zgodnie z własnym pismem do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Najaktywniejszym przedstawicielem jest niejaki Beowulf Adalbert von Prince, podający się za Prezydenta Senatu Wolnego Miasta Gdańska (czyli faktyczną głowę państwa zgodnie z konstytucją WMG). Informacje o jego działalności można znaleźć na freistaat-danzig.com.
  • "Autonomiebehörde Freistaat Danzig" (autonomiczne władze Republiki Gdańskiej) z Glücksburga, działające prawdopodobnie od października 2011 r. Przedstawicielem jest m.in. niejaki Ignatz Tanenbaum, a internetową emanacją tej grupy jest ta strona internetowa.


Chęć odzyskania autonomii przez gdańskich Niemców jest o tyle paradoksalna, że postanowienia traktatu wersalskiego, odłączające Gdańsk od Rzeszy Niemieckiej i tworzące z niego odrębne quasi-państwo, zostały przez ludność ówczesnego Gdańska przyjęte bez entuzjazmu, a nawet z oburzeniem. Doprawdy, trudno odnaleźć choćby jedną wypowiedź prasową czy książkową z lat 1920-1939, która w jakikolwiek sposób wyrażałaby satysfakcję z odłączenia Gdańska od Niemiec.

Gdy 19 września 1939 r. Adolf Hitler przyjechał do Gdańska, pozdrawiały go tysiące mieszkańców miasta. Gdy 19 września 1939 r. Adolf Hitler przyjechał do Gdańska, pozdrawiały go tysiące mieszkańców miasta.

Gdy 19 września 1939 r. Adolf Hitler przyjechał do Gdańska, pozdrawiały go tysiące mieszkańców miasta.

Po klęsce III Rzeszy i zajęciu Gdańska przez Armię Czerwoną, wśród niemieckich mieszkańców miasta pojawiło się jednak - nie wiadomo, na czym oparte - przekonanie, że Wolne Miasto Gdańsk zostanie utrzymane jako odrębne terytorium. Ponieważ jednak w latach 1945-1946 zdecydowana większość Niemców została z miasta wysiedlona, podjęli oni pewne inicjatywy polityczne na zachodzie Niemiec, obliczone na poparcie przez mocarstwa zachodnie.

Można sądzić, że swoje nadzieje opierali na losach Austrii: państwo to także powstało jako niemieckojęzyczna republika po I wojnie światowej z woli zwycięskich mocarstw, a wbrew woli ludności (ponoć pierwszą uchwałą świeżo wybranego parlamentu Republiki Austriackiej była rezolucja wyrażająca wolę natychmiastowego przyłączenia się do Niemiec). Gdy w 1938 r. Hitler przyłączył Austrię do Rzeszy, Austriacy w euforii świętowali upadek własnego kraju - w pewnym sensie analogicznie, jak niemieccy mieszkańcy Gdańska po 1 września 1939 r. Tymczasem po klęsce Niemiec w 1945 r. zwycięzcy puścili postawę przedwojennych Austriaków w niepamięć i reaktywowali ich państwo, co dało jego obywatelom możliwość przedstawiania się jako pierwsze ofiary niemieckiej agresji.

W odróżnieniu od Austrii, której istnienie i suwerenność zyskały międzynarodowe uznanie, wyznawcom poglądu o dalszym prawnym istnieniu Wolnego Miasta Gdańska nie udało się przekonać do swoich racji Organizacji Narodów Zjednoczonych ani, o ile mi wiadomo, żadnego państwa.

Wszystkie wymienione wyżej inicjatywy skazane są więc na status "politycznego folkloru".

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Zobacz także

Historia Wolnego Miasta Gdańska (100)

Opinie (300) ponad 10 zablokowanych

  • 2017-05-05 12:24

    kaszubi to białe brwi....w gdansku ich nie ma ,czepiajcie sie gdyni

    lechia

    6 lat

    • 4 3

  • 2017-05-05 12:26

    historia jasno pokazuje: Gdańsk był potęgą tylko w czasach, kiedy należał do Rzeczpospolitej (1)

    Za czasów polskiego panowania Gdańsk z pogańskiego grodu zmienił się w ważne polskie miasto. Za czasów Krzyżackich - stagnacja: Gdańszczanie sami pod koniec wykładali kasę, żeby tylko wrócić pod władanie polskiego Króla. Powrót do Korony - rozwój, jedno z najważniejszych miast Europy, najlepszy okres w historii Gdańska. Za czasów pruskich - upadek. Czasy Wolnego Miasta? Kompletne dno, niemiaszki popierające Hitlera i miasto doprowadzone (dosłownie) do zgliszcz. Ponowne włączenie do terytoriów Polski: stopniowa odbudowa miasta, ocenie stolica ważnej na tle kraju aglomeracji. Gdańsk+Polska to symbioza.

    6 lat

    • 19 2

    • 2017-05-07 17:39

      W pełni popieram.

      Gdańsk znów się rozwija w Polsce. Teraz polski Gdańsk jest jednym z dosłownie kilku dużych miast z rosnącą liczbą ludności (Warszawa, Kraków, Wrocław, Białystok, Rzeszów). Reszta miast się zwija.

      tut

      6 lat

      • 1 1

  • 2017-05-05 12:33

    WMG ankieta dla mieszkańców (3)

    Gdyby zostało utworzone czy chciałbyś zostać obywatelem Wolnego Miasta Gdańska czy nie?

    Oliwiak

    6 lat

    • 16 12

    • 2017-05-05 12:54

      Z miejsca bym został i nie płacił na ZUSY zrusy i mega wielkie podatki na utzrymanie daromozjadów z kleu

      6 lat

      • 2 5

    • 2017-05-05 17:28

      (1)

      Ci co nie chca byc obywatelami WMG mogli by zostac rezydentami albo wrocic do siebie na mazowiecka wieś lub mazury

      6 lat

      • 1 2

      • 2017-05-05 22:14

        Moi rodzice akurar są spod Bydgoszczy i Mławy...

        czyli bliżej do rdzennych polskich Kujaw, niż Warmii czy Mazur. Żyję 43 lata, jestem urodzonym tutaj, wykształconym tutaj Gdańszczaninem i nie zamierzam nigdzie stąd wyjeżdżać. WMG to Twoja/Tobie podobnych mrzonka, bo to pojęcie to tylko dwukrotny epizod w historii tego miasta, które nigdy nikogo nie zadowalało, a przynosiło wyłącznie nieszczęścia. Nie rozumieć tego, to tak, jak nie mieć inteligencji w ogóle.
        Gdańsk zawsze był związany z Polską, dzięki której się zawsze rozwijał, zawsze też był zagarniany siłą przez Prusy/Niemcy, co wiązało się tylko ze stagnacją tego miasta i nieszczęściami.
        Jestem Gdańszczaninem i Polakiem, żyję w swoim mieście i to miasto jest na właściwym miejscu historycznie i geograficznie.

        K.

        6 lat

        • 4 3

  • 2017-05-05 12:37

    DA (1)

    to owal jakim wyróżniały się samochody zarejestrowane w gdańsku w czasach kiedy nazywał się wolnym. jako oddzielny byt państwowy otrzymał na konferencji w szwajcarii takie właśnie oznaczenie. tak jak polska pl a niemcy d

    a posiadanie tego owalu na aucie świadczy o zainteresowaniu historią miasta i wyrobionym przekonaniu, że jest najpiękniejsze na świecie. mimo wszystko!

    bówka

    6 lat

    • 16 15

    • 2017-05-07 18:14

      Popieram

      Popieram!!!!!!

      Wojciech

      6 lat

      • 4 1

  • 2017-05-05 12:39

    Ann cv (2)

    Niemieckie świnie ! Po co ten tekst?

    Ann cv

    6 lat

    • 14 7

    • 2017-05-05 13:20

      Zaraz dojdziesz do wniosku, że trójamiasto.pl to niemiecki portal. (1)

      6 lat

      • 6 4

      • 2017-05-05 13:37

        a co może polski jest?

        6 lat

        • 11 0

  • 2017-05-05 12:41

    chcę zapisać się do PIS,. (4)

    jaką głupotę muszę walnąć aby zwrócić na siebie uwagę prezesa?
    Komu muszę wejść do d..y żeby mnie przyjęli? Czy nie wystarcza że słucham RM?

    6 lat

    • 3 12

    • 2017-05-05 12:50

      Zapisz się do PO

      Tam wystarczy wykazać się przeszłością kryminalną. Czym więcej nakradniesz tym bardziej będą cię cenić. A gdyby coś nie POszło z kolejnymi wyborami, zawsze dostaniesz spadochron do Brukseli, albo na Ukrainę.

      6 lat

      • 4 2

    • 2017-05-05 13:08

      A ja chcę do PO

      skok na bar mleczny już zaliczyłem , teraz czekają mnie większe zadania.
      Trzeba wyprać do końca Amber Gold

      6 lat

      • 3 0

    • 2017-05-05 16:21

      musisz przyprowadzić ze sobą jednego młodego źrebaka dla starej gwardii.

      Np. Janniger i Misio zostali u Antka. No ale znudzą mu się syzbko. Jeden przychodzi nowy to i ciebie przyjmą.

      6 lat

      • 0 0

    • 2017-05-05 16:22

      Musisz znać Wacka.

      6 lat

      • 0 0

  • 2017-05-05 12:45

    trzeba panią "profesor" Jawłowicz zapytać.

    ona ma zawsze dobre pomysły. Taki lepszy sort.

    6 lat

    • 6 6

  • 2017-05-05 13:01

    wolne miasto tak!!!

    ale dlaczego niemieckie ? dlaczego wszystkie quasi organizacje lokują się w niemczech?
    Jak wolny Gdańsk to z mieszkańcami , którzy mówia w jezyku Gdańszczan , który jest językiem polskim.
    Fajna (???) jest ta organizacja z niejakim Ignatz Tanenbaum

    gd55

    6 lat

    • 5 2

  • 2017-05-05 13:31

    38% szkopów głosuje za DA...co żal d..ę ściska (1)

    Próbują, i będą dalej próbować coraz bardziej...dobrze, że mamy Polski rząd, który wie co robić z takimi inicjatywami

    Zenon

    6 lat

    • 11 9

    • 2017-05-07 18:15

      Wytrzezwiej

      Tak, napiles sie jakiegos kwasa......

      Wojciech

      6 lat

      • 1 1

  • 2017-05-05 14:08

    Budynia na taczke i bedzie wolny od POtologi

    Nie Bolek

    6 lat

    • 6 4

3
4
5
6
7

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 27-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (2)

TV Filmy

6074

Ten tunel ratował kiedyś życie (69)

więcej (1566)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Co było produkowane w fabryce Pasanil?

 

Najczęściej czytane