W tym roku przypada 290. rocznica oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie i saskie. Podczas ponad 5 miesięcy walk gdańszczanie wykazali się męstwem i pomysłowością, ścierając się z oblegającymi podczas bitew, potyczek, działań partyzanckich. Ostatecznie Gdańsk musiał skapitulować i złożyć hołd Augustowi III. Liczba ofiar po stronie miasta oscyluje pomiędzy 1500 a 2000 osób.
O przyczynach konfliktu zwanego
polską wojną sukcesyjną lub
wojną o sukcesję polską (1733-1735) napisaliśmy szerzej w pierwszej części tej historii:
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 1
Następnie opublikowaliśmy kolejne trzy części tej historii:
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 2
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 3
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 4
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 5
Już po zakończeniu oblężenia, w roku 1735,
Friedlieb Warmund opublikował jego dziennik. Pozwala on spojrzeć oczami świadka na ówczesne wydarzenia.
Poniżej publikujemy szóstą część jego wspomnień16 czerwca W domu królewskim odbyła się wielka narada, podczas której dyskutowano o tym, w jaki sposób można zapewnić pomoc dla cierpiącego miasta. Dziś rano duża liczba chłopów ze wsi Bresen i Sobuta, którym kozacy spalili ich wioski na mierzei, udali się z żonami i dziećmi na Wyżyny i Żuławy.
Jezuita
Wieruszewski, spowiednik Jego Najjaśniejszej Dostojności prymasa, wysłał po południu z miasta, przez dobosza, list do przebywającego w rosyjskiej kwaterze głównej marszałka konfederacji
Ponińskiego, w którym prosił o możliwość wysłania do obozu rosyjskiego osoby, która przedstawi propozycje ostatecznego zaprzestania walk. Lecz został on tego samego dnia odesłany z odpowiedzią, że najpierw Jego Wysokość (
Leszczyński), prymas i wszyscy senatorowie muszą się poddać i żadną miarą nie można uzyskać ugody w inny sposób.
Tego samego dnia flota Moskali ruszyła w kierunku wybrzeży szwedzkich, licząc na spotkanie z francuskimi okrętami. Jednak Francuzi byli już za Sundem.
Do obozu rosyjskiego przybyło wielu dezerterów z Wisłoujścia, którzy usprawiedliwiali swoją dezercję utratą środków do życia i niskim żołdem. Nie była to jednak prawda, w twierdzy było wystarczająco dużo jedzenia i pieniędzy. W nocy doszło do potyczki między wolnymi strzelcami (sznapchanami) a kozakami, dwóch z nich przyprowadzono do miasta następnego dnia.
17 czerwca Feldmarszałek wydał wymagany paszport, po czym został on wysłany do jezuity Wieruszewskiego w mieście. Po południu żołnierze przeprawili się przez Wisłę koło Stogów, ponieważ chcieli zaatakować Wisłoujście. Około godziny 9 wieczorem poszło 2000 Moskali i Sasów do obwarowań, które kilka dni temu zbudowali.
Koło północy wzmiankowany oddział, dowodzony przez saskiego generała majora
hrabiego von Rutowskiego, podszedł na 100 kroków do Wisłoujścia, koło rzeczki Posto, i tam się okopał, zbudował wał obronny. W międzyczasie ostrzelano z Wisłoujścia Sasów, poległo wielu oficerów i szeregowych, wśród nich adiutant generała dywizji
von Polentza, porucznik
Kuris.
18 czerwca Flota rosyjska wpłynęła na redę i ustawiła się w półkolu. Dziś wieczorem 50 żołnierzy królewskich z kilkoma Francuzami i wolnymi strzelcami (sznapchanami) zaatakowali Rosjan, których część została zabita, i wzięto pięciu jeńców, w tym jednego porucznika.
19 czerwca Uciekło dwóch dezerterów z obozu francuskiego i tyle samo z Wisłoujścia. Przynieśli oblegającym informacje, że ich oficerowie nie chcą walczyć, mimo że nie było żadnej porażki podczas walki.
Wkrótce potem brygadier
de la Motte (dowódca francuski), o którym mówiliśmy przy ostatnim ataku, wysłał do obozu oblegających dobosza z wiadomością dla księcia (
Weissenfels)[...] Nastąpiła wymiana prezentów, książę wysłał brygadierowi w prezencie kilka butelek szampana i burgunda.
Wieczorem Francuzi wysłali majora i kapitana do hrabiego Munnicha, aby otrzymać pozwolenie przejścia do miasta, by porozmawiać z francuskim ambasadorem.
Następnej nocy słychać było wystrzały z armat i karabinów, wszędzie biły dzwony i bębny, oczekiwano generalnego ataku nieprzyjaciela, który był przez niego przygotowywany. Doszło do ostrej bitwy, podczas której duże straty były po obydwu stronach.
Młoda Drużyna wyszła za bramy podczas tego alarmu, w mieście było takie zaniepokojenie, że nawet widziano na wałach kobiety z karabinami.
20 czerwca Kaznodzieje z kościoła św. Jana odprawili nabożeństwo w drewnianej stajni nad Motławą (poza zasięgiem wrogiej artylerii). Tego wieczoru garnizon wykonał kolejny wypad z Bramy Majorów w kierunku Rosjan, ale musiał się się wycofać ze stratą dwóch ludzi i rannych. Powodem była duża liczba nieprzyjaciół.
21 czerwca Książę saski
Weissenfels w towarzystwie wielu generałów i oficerów udał się nad wybrzeże morskie.
Francuzi nie chcieli przepuścić tej okazji, więc ich pułkownik, wraz z ważnymi osobistościami i innymi oficerami, opuścili swój obóz i przeprawili się przez tor wodny (pomiędzy
Westerplatte i Nowym Portem), gdzie odbył z księciem dość długą rozmowę (ale tylko na neutralne tematy).
Po drodze książę otrzymał kolejny list od brygadiera de la Motte (dowódcy francuskiego), w którym wspomniano o wysłanych oficerach.
Dziś w mieście cała Rada Miejska wraz z trzema Ordynkami obradowała w szkole koło Długich Ogrodów, ponieważ pan burmistrz
von Bohmeln nie był na zgromadzeniu i radzie publicznej, aby radzić nad zażegnaniem problemów. Rozpatrywano wiele spraw i próśb.
Po kapitulacji korpusu francuskiego
23 czerwca i Twierdzy Wisłoujście
24 czerwca sytuacja oblężonych była ciężka.
27 czerwca Rano z miasta wyjechali panowie
Wahl,
Ferber i pan sekretarz
Jantsen w towarzystwie sześciu dragonów i korneta, dwóch dragonów jechało przed ich powozem. Podążyli do ogrodu burmistrza
Groddecka na Oruni, do rosyjskiej generalicji, aby zawrzeć zawieszenie broni. Ale wrócili tego samego wieczoru.
Gdy tylko dotarli do bram miasta, rozpoczęło się ponownie brutalne bombardowanie miasta, więc łatwo było ocenić, jak zakończyły się rozmowy.
Tej nocy
król Stanisław w towarzystwie generała majora
Steinflichta i służących, koło Długich Ogrodów, wsiadł do małej łodzi
rybackiej i po wielu trudach dotarł do granicy brandenburskiej. Warta królewska została zwolniona.
Przed wyjazdem król zostawił jednak trzy różne listy, z których dwa napisane były po polsku, a jeden po łacinie z tłumaczeniem na niemiecki. Pierwszy został skierowany do wszystkich panów polskich, którzy przebywali wtedy w mieście [...]. Drugi do prymasów i reszty magnatów i senatorów polskich[...]. Trzeci był do miasta.
28 czerwca Bombardowanie rozpoczęło się, gdy do rosyjskiej kwatery głównej dotarła wiadomość, że król Stanisław opuścił miasto i uciekł. Tego dnia wystrzelono 171 bomb i wiele pocisków armatnich. Wysłano oddziały, aby schwytać króla. Wyznaczono za niego 100 000 rubli nagrody, jeżeli ktoś go chociażby wskaże lub doprowadzi.
Ale umknął im i Opatrzność przeprowadziła go cudownie przez granicę.
29 czerwca Tego dnia po obydwu stronach było zawieszenie broni w walkach, ale trwało tylko do południa.
Rosjanie kilka dni wcześniej zajęli posterunek koło Stogów i zaczęli się tam gromadzić i budować baterie, więc miasto obrało to miejsce za cel i ostrzeliwało tam pracujących. Rosjanie zrobili to samo, odpowiedzieli i zbombardowali miasto. Jednak zakończyli prace do popołudnia i rzucili kilka bomb na
Długie Ogrody. Wysłana do akcji Młoda Drużyna została przywitana przez działa.
Dzisiaj pan
von Rosenberg udał się bez obstawy do obozu oblegających. Przypuszczalnie chce rozmawiać z księciem Weissenfels o sytuacji miasta. Następnej nocy strzelcy miejscy ostrzeliwali fortyfikacje na Stogach.
30 czerwca Po otrzymaniu zgody od feldmarszałka polscy panowie opuścili miasto i udali się do rosyjskiej kwatery głównej. Dobosze krążyli w obydwie strony i pojawiła się dobra wiadomość, że bombardowanie wkrótce się skończy, co też miało miejsce następnego wieczora, kiedy z miasta wysłano dwóch doboszy z listami, jednego do pana księcia
Johanna Adolfa von Weissenfels, drugiego do pana feldmarszałka
von Munnicha.
Około godziny 19 nastąpił spokój.
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 1
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 2
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 3
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 4
Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 5
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy