• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nadpalili buty wieszając polską flagę. Rocznica wyzwolenia Gdańska

Marcin Stąporek
30 marca 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska. Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska.

Dzień 30 marca 1945 r. od kilkudziesięciu lat uchodzi za oficjalną datę wyzwolenia Gdańska spod panowania niemieckiego. Dawniej mówiono w tym kontekście nieco górnolotnie o "powrocie Gdańska do Macierzy", choć w praktyce - mimo iż tymczasowy komunistyczny rząd wydał tegoż dnia dekret o utworzeniu Województwa Gdańskiego - po wyparciu Niemców miasto znalazło się pod władzą sowiecką, a nie polską.



Jak wynika ze wspomnień i zachowanych dokumentów wojskowych (meldunki, raporty), 30 marca 1945 r. nacierającym wojskom sowieckim 2. Frontu Białoruskiego marszałka Konstantego Rokossowskiego, pod którego rozkazami znajdowała się też polska brygada pancerna im. Bohaterów Westerplatte, udało się ostatecznie wyprzeć siły niemieckiej 2. Armii, dowodzonej przez generała Dietricha von Saucken, ze Śródmieścia w kierunku Stogów.

Wycofujący się Niemcy niszczyli za sobą mosty na Motławie, a następnie na Martwej Wiśle, co jednak nie powstrzymało Armii Czerwonej. W pierwszych dniach kwietnia zdobyła ona kolejno: Stogi, Krakowiec i Górki Zachodnie. Również dopiero w początkach kwietnia udało się złamać opór niemiecki na Kępie Oksywskiej. Duże zgrupowania wojsk niemieckich pozostały jednak na Wyspie Sobieszewskiej i Mierzei Wiślanej, a także na Półwyspie Helskim, składając broń dopiero po zdobyciu Berlina w maju 1945 r.

Powrót Gdańska do Polski symbolizuje zatknięcie przez żołnierzy biało-czerwonej flagi na zniszczonym Dworze Artusa. Dokonali tego dwaj czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel. Ten ostatni przekazał nawet szczegółową informację o uczestnikach uroczystości. Co ciekawe, jego zdaniem odbyła się ona 28, a nie 30 marca. "Na plac Długiego Targu wprowadzono batalion fizylierów. Przed wejściem do budynku Dworu Artusa stanął czołg o numerze 211, na którym jak na trybunie stanął płk Malutin, dowódca brygady, dwaj generałowie z 49. armii sowieckiej oraz dowódca batalionu mjr Kulig."

Początkowo flagę zamierzano zawiesić na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak gdy żołnierze dotarli na Długi Targ, zorientowali się, że jest ona zniszczona. W tej sytuacji podjęto szybką decyzję o wciągnięciu polskiej flagi na maszt wieńczący Dwór Artusa. Trwający cały czas ostrzał artyleryjski omal nie udaremnił i tego zamiaru, bowiem w trakcie zaimprowizowanej ceremonii tył budynku został trafiony pociskiem i na dachu pojawiły się płomienie.

Dwaj młodzi, liczący po 19 lat Polacy, z dużą determinacją wspięli się po elewacji sąsiedniej kamienicy i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało-czerwoną.

Następnie "Bronek po jakiejś rynnie, a ja po piorunochronie zjechaliśmy na dół. Buty mieliśmy nadpalone. Jest godzina 14.30, nie trwało więc to tak długo. Na dole zakończono uroczysty ceremoniał."

Dalej w relacji chorążego Michela pojawia się nieco złowrogi akcent: "W bocznej ulicy Starówki czekał na nas na samochodzie terenowym zastępca dowódcy brygady do spraw politycznych, mjr Bromberg, który podwiózł nas do kompanii". Autor wspomnień nie wyjaśnia, jakie były powody tej "opieki" ze strony politruka, ale możemy sądzić, że ów chciał poinstruować bohaterów zdarzenia, w jaki sposób mają opowiadać o swoim wyczynie.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Wydarzenia

Powrót Gdańska do Macierzy

uroczystość oficjalna

Opinie (258) 7 zablokowanych

  • (2)

    ja się urodziłem w 1951 dotąd myślałem że w polsce teraz mnie oświecono i wiem że związku sowiedzkim

    • 6 0

    • .

      W PRL pluli nam w twarz i kazali się z tego cieszyć.

      Jesteśmy zhańbionym pokoleniem bez honoru.

      W LWP przysięgaliśmy wierność... Armii ZSRR.

      • 0 0

    • Formalnie Gdansk jest pod okupacja i nadal jest Wolnym Miastem !!!!!
      Senat Gdanska istnieje w Europie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

      • 0 0

  • Gdańsk tak samo nielegalnie Stalin zabrał Niemcom, jak Lwów Polakom. (2)

    I koło się zamyka.

    • 3 3

    • .

      Zawsze będziemy mieli to piętno barbarzyńskiej hańby...

      • 0 0

    • poswiec pare minut na,,konferncja Teheran 1943"!

      • 0 0

  • smutna refleksja (2)

    Sowieci "wyzwolili" nas z honoru,. godności i polskości (zbudowali PRLowskie, polskojęzyczne społeczeństwo sowieckie).

    To jedna z najgorszych dat w historii tej ziemi.

    • 7 5

    • Teheran 1943!

      • 0 0

    • A dzisiaj

      pomiot tych wyzwolicieli rządzi Gdańskiem i krajem

      • 0 0

  • Gdańsk

    można wymyślać różne historie i opowiadać wszystko c o ślina przyniesie na język.ale prawdy historycznej nie da się zamazać jakakakolwiek by ona nie była.to oddziały radzieckie weszły do Gdańska , w walkach brali też polscy żołnierze. dzisiaj łatwo opluwać uczestników walk dorabiać propagandowe opowieści. trzeba na to patrzeć chłodnym okiem - był to czas wojny - wtedy trudno mówić o jakichś prawach czy regułach, normach jakie obowiązują ludzi. nie wiem czy gdyby ktoś z nas był uczestnikiem tamtych wydarzę zachowywałby się inaczej.też wolałbym mieszkać w niezniszczonym mieście ale tak się wtedy nie dało wojna rządzi się innymi regułami, dlatego tak ważne jest utrzymanie pokoju, pokojowe współistnienie mimo różnic.a co do daty dla mnie to nie ma znaczenia , przyjęto datę 30 marca i tak niech zostanie.

    • 8 4

  • rąb.......ni Sovieci!!!!!!!!!!!! Zniszczyli Gdańsk!!!!!!!!!!!!1 (3)

    Musimy odebrać Królewiec Sovietom!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    • 3 6

    • Zniszczyli terytorium III Rzeszy, bo wówczas Gdańsk był niemiecki. (2)

      Odebrac to ty możesz co najwyżej od nich wizę, jeśli ci w ogóle pozwolą na wyjazd do Kaliningradu.
      Rosja nigdy nie odda nikomu nawet centymetra swojej ziemi, nawet zasypanej śniegiem wioski na granicy z Koręą.
      Czym chciałbyś im te tereny odebrac ?
      Całe nasze wojsko nie ma szans ze zwykłym pojedyńczym Ruskim dywizjonem.

      A nawet GDYBY.
      To na co nam Kaliningrad?
      Tam praktycznie NIC nie ma.
      Polskę ledwo stac na utrzymywanie biednego Podkarpacia i Podlasia.
      Mamy jeszcze pakowac majątek w remonty takiego wygwizdowa?

      Proponuje tez odebrac: Ryge Łotwie (bo Chrobry ją podbił), Kijów Ukraińcom, Smoleńsk Rosjanom oraz... Budziszyn Niemcom, bo to też kiedyś było polskie.
      Lepiej od razu całą Białoruś Łotwę Litwę i Ukrainę.
      Oraz referendum w sprawie Chicago i Londynu by chronic miliony Polaków :)
      I niech żyje na wieki wielka biedna Polska.

      • 2 1

      • . (1)

        Sowieci zniszczyli przede wszystkim Polskę: zabrali nam 50% polskiego terytorium, dając kawałki obcego kraju, w którym dokonali bestialskich zbrodni.
        hańba Sowietom!

        • 0 3

        • "Sowieci zniszczyli przede wszystkim Polskę" - kto Warszawę zbombardował?

          Jakoś Wilna, ani Krakowa też nie tknęli.
          Oryginalne piastowskie ziemie (Wrocław, Opole) nazywasz kawałkami obcego kraju?
          Ale grody zakładane przez ruskich knjazów nazywasz Polską...

          • 2 0

  • Formalnie Gdańsk wciąż jest pod okupacją Rzeczpospolitej. (4)

    Więc może za przykładem innych spróbujemy wyrwać się z niewoli? Z hegemoni władzy mazowieckich matołków.

    • 6 6

    • Tak wyrwij się i lec pod okupację niemiecką.

      Wtedy dopiero trafisz do niewoli bo cie deportują do tego Mazowsza.

      • 3 0

    • walnij się wet pusty czerep

      • 2 0

    • Masz racje!!!

      • 0 1

    • Głupcze

      widać, żeś dureń i noga z historii

      • 0 0

  • Gdzie podziala sie tablica ze sciany Dworu Artusa????????

    Fakt zawieszenia polskiej flagi na Dworze Artusa upamietniono tablica pamiatkowa.
    Teraz po remoncie budynku pozostaly tylko haki tablicy a ostatnio i te usunieto.
    Gratulacje dla Urzrdy Miasta i konsertwatora zabytkow!!!
    To kolejne zaklamania.
    Oczekuje odpowiedzi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    • 1 0

  • Ghh

    Smierć radzieckiemu wrogowi i do dnia dzisiejszego

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak nazywa się najstarsza ulica Gdańska?

 

Najczęściej czytane