• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Westerplatte ratowało gdańszczan już w 1933 roku

Jarosław Kus
16 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat O morderstwie na jachcie i upartej nudystce
Polscy żołnierze w świetlicy koszar na Westerplatte, 1930 rok. Polscy żołnierze w świetlicy koszar na Westerplatte, 1930 rok.

Mówiąc o Westerplatte pamiętamy przede wszystkim o wydarzeniach z września roku 1939. Warto jednak przypomnieć wcześniejszą historię miejsca, które stało się elementem kryzysu w stosunkach polsko-niemieckich już wiosną roku 1933.



Przejęcie władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów na przełomie roku 1932 i 1933 przebiegało wśród zamieszek i chaosu, umiejętnie podsycanych przez - wykorzystujących trudną sytuację kraju ogarniętego wielkim kryzysem - zwolenników Adolfa Hitlera.

Hitler objął urząd kanclerza i stanął na czele koalicyjnego rządu w dniu 30 stycznia, a już 27 lutego doszło do słynnego pożaru Reichstagu, o wywołanie którego oskarżono komunistów.

Wydarzenie to stało się pretekstem do rozwiązania parlamentu, rozprawy z komunistami i uchwalenia (już 28 lutego) ustawy "O ochronie narodu i państwa" (niem. Zum Schutz von Volk und Staat), faktycznie zawieszającej prawa obywatelskie i konstytucję Republiki Weimarskiej.

Nad państwem niemieckim załopotał sztandar ze swastyką, symbolizującą odrodzenie Tysiącletniej Rzeszy.

Wydarzenia w Niemczech stały się nowym impulsem dla gdańskich hitlerowców, zaogniając - i tak już napięte - relacje polsko-niemieckie.

W dniu 7 marca "Gazeta Gdańska" doniosła, iż "rząd polski otrzymał w ostatnich czasach informacje, że [niemieckie] elementy wywrotowe w Gdańsku zamierzają zorganizować zamach na półwysep Westerplatte". Obniżający się "stan bezpieczeństwa w W.M. i porcie gdańskim", zdaniem rządu w Warszawie, stanowił zagrożenie dla "składu amunicji i materiałów wojennych" na półwyspie - stąd też decyzja o powiększeniu "nielicznego oddziału Wojska Polskiego" aż o 200 osób.

Nie spotkała się ona z pozytywnym przyjęciem władz Wolnego Miasta, dlatego też sprawa trafiła na forum Ligi Narodów: w Genewie przedstawiciele Gdańska starali się dowieść "deszczem not dyplomatycznych", że w mieście panował spokój i "nie było żadnych planów zamachu na Westerplatte", jednocześnie zarzucając stronie polskiej naruszenie gdańskiej konstytucji.

Dziwny doprawdy był to spokój, bowiem w tamtych dniach Gdańskiem wstrząsnęła nowa fala "bójek i starć na różnych punktach miasta", prowokowanych przeważnie przez niemieckich bojówkarzy. W Sopocie "10 hitlerowców napadło trzech robotników i pobiło ich aż do krwi laskami i pałkami gumowemi", zaś na Oruni "trzech młodych ludzi" zostało napadniętych "z powodu noszenia odznak socjalistycznych". Ofiarą narodowosocjalistycznej agresji padło również pewne małżeństwo i to tylko dlatego, że "przy śpiewaniu niemieckiego hymnu narodowego przez radjo, po przemówieniu Hitlera, nie powstało z miejsca natychmiast"!

Marzec 1933 r., Genewa. Delegacja niemiecka w przerwie obrad Rady Ligi Narodów, poświęconych liczebności polskiego oddziału wartowniczego na Westerplatte. W środku widoczny przewodniczący Senatu Wolnego Miasta Gdańska Ernst Ziehm. Marzec 1933 r., Genewa. Delegacja niemiecka w przerwie obrad Rady Ligi Narodów, poświęconych liczebności polskiego oddziału wartowniczego na Westerplatte. W środku widoczny przewodniczący Senatu Wolnego Miasta Gdańska Ernst Ziehm.
Nieoczekiwanym (i chyba niezamierzonym) rezultatem konfliktu o Westerplatte była uchwała gdańskiego Volkstagu (Sejmu), który zagłosował... "przeciw odezwie Hitlera". Uchwałę przegłosowano dzięki absencji hitlerowców, którzy w ramach protestu przeciwko polskiej obecności wojskowej na Westerplatte przed głosowaniem opuścili salę obrad.

Hitlerowcy uaktywnili się nie tylko na terenie Wolnego Miasta: w pobliżu stacji Strzebielin, położonej w powiecie morskim, zaledwie 150 metrów od granicy niemiecko-polskiej, "niewykryci dotychczas sprawcy" napadli na pociąg osobowy do Gdyni i "wytłukli kamieniami i strzałami rewolwerowymi 6 szyb okiennych", "rozbili tablicę na jednym z wagonów 4 klasy" oraz "jedną latarnię, poczem się ulotnili". Według "Gazety" zdarzenie to dowodziło rosnącej "z każdym dniem bezczelności hitlerowskich elementów na pograniczu polsko-niemieckim".

Inną, mroczną stroną gdańskiego hitleryzmu był "święcący triumfy" antysemityzm. Początkowo przejawiał się "jedynie" w spontanicznych napaściach na miejscowych Żydów, z czasem jednak przybrał formy bardziej zorganizowane.

Niemiecki "Związek Bojowy Rzemieślników Stanu Średniego" wystąpił z wezwaniem do walki "przeciw rzekomemu opanowaniu przez żydów [!] obywateli polskich rzemiosła i handlu gdańskiego". W niewybrednych słowach przewodniczący Związku, niejaki Heilsberg, nawoływał do obrony niemieckiego handlu przed "każdym przybłędą, śmierdzącym (dreckige) żydem [!]"... Antysemityzm spotykał się z cichym przyzwoleniem władz, a "policja gdańska zaś patrzyła na to z założonymi rękami".

Narodowy socjalizm olbrzymią popularnością cieszył się wśród pospolitych złodziei i kryminalistów, o czym świadczy chociażby przypadek pewnego mleczarza, zatrzymanego przez policję w Nytychu (obecnie Nowy Staw) pod zarzutem kradzieży roweru. Najwyraźniej ruchy ekstremistyczne nieodmiennie przyciągają element najgorszego autoramentu.

Polska demonstracja siły odniosła jednak zamierzony skutek, ponieważ - jak czytamy w "Gazecie Gdańskiej" z 16 marca - "Gdańsk zagwarantował nienaruszalność praw Polski w Wolnem Mieście" i stało się to nie wskutek dyplomatycznej interwencji Ligi Narodów, lecz "pod wpływem obecności żołnierza polskiego na Westerplatte".

"Pokojowe" (w końcu do rozlewu krwi nie doszło) zażegnanie gdańskiego kryzysu zyskało uznanie w oczach światowej opinii publicznej, w tym - często Niemcom przychylnej - angielskiej.

Historia jest jednak matką paradoksów: bowiem w czasie, gdy Polacy w Gdańsku zmagali się z niemieckimi faszystami, Polacy z Gdyni, wręcz przeciwnie, fraternizowali się z ich włoskimi kolegami... (wspomniane w tekście miasto Littoria zbudowano w roku 1932 na "osuszonych błotach pontyjskich": osuszenie tych podmokłych obszarów było jednym ze sztandarowych przedsięwzięć faszystowskiego reżimu i powodem do dumy Benito Mussoliniego).

Sorry, taki mieliśmy klimat...

Źródło: "Gazeta Gdańska", numery: 55 z 8 marca 1933 r. i 62 z 16 marca 1933 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Opinie (52)

  • Nie wiem czy to historia... (3)

    Przeglądając zdjęcia z 1962 r. odkryłem,że w lipcu 1962 r. na Westerplatte odbył się zlot harcerzy z całej Polski z okazji chyba X wieków Gdańska. Na trybunie witających młodych był; W.Gomułka,Z.Kliszko,J.Cyrankiewicz i inni. Przemówienie b.patriotyczne ze skrętem na obronę socjalizmu wygłosił marszałek Spychalski. W tym dniu był niesamowity upał i młodzi harcerze po kilkugodzinnym oczekiwaniu władz mdleli jak muchy bo nie było na miejscu wody do picia. Wcześniej usunięto krzyż z grobowca żołnierzy Westerplatte i wstawiono w to miejsce czołg.

    • 9 4

    • Brak znajomosci historii

      Bowka chyba smieciaz

      • 0 1

    • To nie żaden grobowiec, tylko

      tzw. "symboliczny cmentarz" tam nigdy nikt nie był pochowany. Bówka ... dobre sobie.

      • 1 1

    • Nie używaj określenia "Bówka" słoju z mazurskich bagien

      skoro nie wiesz kiedy obchodzono w Gdańsku 1000-lecie miasta.

      • 4 8

  • jak dzisiaj! (8)

    1. zaś na Oruni "trzech młodych ludzi" zostało napadniętych "z powodu noszenia odznak socjalistycznych"
    Robimy porządek z lewakami!
    2. Polacy w Gdańsku zmagali się z niemieckimi faszystami, Polacy z Gdyni, wręcz przeciwnie, fraternizowali się z ich włoskimi kolegami...
    Włoscy faszyści na marszu niepodległości...
    3. Narodowy socjalizm olbrzymią popularnością cieszył się wśród pospolitych złodziei i kryminalistów, o czym świadczy chociażby przypadek pewnego mleczarza, zatrzymanego przez policję w Nytychu (obecnie Nowy Staw) pod zarzutem kradzieży roweru.
    Kibole wyklęci w debilizm zaklęci!

    • 34 20

    • Siostro! Pacjent majaczy... (1)

      • 1 2

      • Zdarta płyta zinstalowana w pustym łbie w komitecie propagandy na Nowogrodzkiej.

        • 0 0

    • "ustawy "O ochronie narodu i państwa" (niem. Zum Schutz von Volk und Staat), faktycznie zawieszającej prawa obywatelskie i (1)

      To już początek analogii mamy w postaci ostatniej ustawy, rozszerzą na państwo i będzie to samo.

      • 3 2

      • Leków na oddziale zabrakło jak widać.

        • 1 4

    • Niezły masz odjazd. Zalecam badanie w Kocborowie (1)

      bo wygląda na to , że kwalifikację na zamkniętą hospitalizację masz zapewnioną !
      Nie zapomnij szczoteczki do zębów i pidzamy. Kaftan bezpieczeństwa dadzą ci na miejscu.

      • 3 9

      • dr dyżurny

        Ja orzekam o przyjęciu pacjentów i natychmiast zarządziłem śledztwo jakim sposobem pacjent dorwał się do internetu.Już cię namierzyliśmy i kaftan ,który tak reklamujesz będziesz miał na sobie, tudzież lewatywa 4 razy dziennie i dla przyjemności elwektrowstrząsy ,bo tak je lubicie tłuki z ciemnego luda smoleńskiego.

        • 3 2

    • Żenada

      Cała Gdynia .....

      • 1 4

    • Historia

      nie tylko lubi się powtarzać. Jest też - przecież - magistra vitae (nauczycielką życia) dla tych, którzy chcą się uczyć... I nie powtarzać wciąż tej samej klasy.

      • 7 1

  • Brunatny rynsztok znowu odżywa, niestety. Najgorsze jest to, że cie wyklęty naziol z ilorazem chrabąszcza okrzyknie zdrajcą, (24)

    Władza wspiera i chroni swoich nowych łosi od brudnej roboty. Gigantyczne wysiłki propagandowe pisu właśnie procentują, proste umysły mają czarno na białym kto swój, kto "wróg".

    • 28 25

    • Bo jesteś zdrajcą . Dla ciebie istnieje tylko pzpr, ub, sb, kod, Partia Okupacyjna, ubywatele (8)

      wypierdki targowickie które za POklepanie PO garbie w brukseli i w berlinie wyprzedali i rozkradli już prawie wszystko. Cale szczęście , że PiS mimo ewidentnych waszych fałszerstw wyborczych przejął władzę , bo już by Polski nie bylo.
      I tak zostanie, bo nastepne wybory ta cała wasza zgraja zobaczy z pułapu Korwina Mikke.
      Więc siedż chrabąszczu bez ilorazu i POdziwiaj jak się kraj rozwija , a jak ci się nie POdoba , to granica otwarta. Wracaj do ssowieckiego ssojuza, a jak wolisz to do kalifatu niemeic.

      • 3 14

      • PiS = moskwa sowiecka i zdrajcy

        więc o czym tutaj jest ta mowa-trawa?

        • 1 0

      • Boli, że PiS nie może postawić pomników mordercy w całym kraju, co? :D (4)

        Trybunał stanu już czeka...

        • 7 1

        • Siostra znowu nie dała leków na salę?

          • 0 2

        • Nikt tu nie chce POmnika Donalda Bąka

          tu masz rację . We Wronkach kamraci już grzeja kojo, dla starszego celi.

          • 0 6

        • Ciebie chyba bolą orzeszki, bo wyjesz jak POtępiony. (1)

          wyluzuj majty i uważaj na pampersa , bo wypadnie i bedzie wstyd. Koledzy z geriatrii będą mieli ubaw PO pachy.

          • 0 7

          • Uspokuj się donosicielu...

            Myślisz, że nikt nie pamięta, jak konfidenci z PiSu składali skargi na Polskę do Komisji Europejskiej, bo Rydzyk dostał za mało kanałów?

            Wypiera się z lewackiej bańki, co?

            • 7 1

      • " bo jesteś zdrajcą" puknij sie w sowj ortalionowy pusty łep pissowski kmiotku

        • 5 1

      • Do sowieckiego sajuza będą wiać obecni rządzący, z Kremla sponsorowani, ze świrem smoleńskim na czele.

        • 10 2

    • (10)

      Walnijcie się w łeb z tym pisem pod każdym tekstem... od sklejania samolotów do pielęgnacji paznokci
      Macie coś z deklem

      • 8 7

      • Nie, to PiS ma coś z deklem i miernoty go popierające (7)

        Trzeba o tym głośno mówić, a szumowinę spłukiwać w klozecie

        • 10 9

        • Ale to wlasnie wy z Platformy udowadniacie jaka (5)

          bezmyslna szumowina jestescie. PiS jest najlepszym rzadem od 1945 roku. Co bylo przedtem to nie pamietam i prawde piszac juz mnie to nie interesuje.

          • 3 11

          • co a teza! pisiory najlepszym rządem?! buahahaha!!!

            Jeśli chodzi o dymanie Narodu przez kastę uprzywilejowanych pajaców to faktycznie, lepszego nie było!

            • 3 0

          • wedlug mnie to jesteś zdrowo pier.....y jak każdy przedstawiciel ciemnego luda smoleńskiego.

            • 3 2

          • Rozdawać to, co poprzednicy zarobili każdy potrafi. (1)

            Zobaczymy, jak będzie wyglądał Twój dobrobyt za 5-10 lat, jak będziemy musieli spłacać długi na miarę Gierka...

            • 6 1

            • ZArobili ?? Czy ja śnię?

              ZŁODZIEJE stulecia. Rozkradli kraj, rozmontowali przemysł,Zadłużyli w niebywałych ilościach. Gierek przy nich to pikuś ,Właśnie to co gierek wybudował , to PO wyprzedało za grosze albo dało sobie.
              Szczęscie, że PiS doszedł do władzy. Trudno bedzie, ale stara się odbudowywać. Nigdy więcej tych złodziei z Platformy Okupacyjnej i ich czerwonych kamratów u władzy >!!!!!!!!!!!!

              • 1 7

          • PO

            nic do tego nie ma. Czy PiS jest najlepszą władzą w Polsce od 1945 roku to się dopiero okaże. Jeśli skończy tam, gdzie skończyli już inni. Też podobno najlepsi... Ostatnie "ucztowanie" kosztem nas wszystkich może być ostatnim i dlatego - tak niestrawnym dla "wyborczego suwerena". I tak obfitym...

            • 4 1

        • To idź i działaj... zamiast pisać idiotyczne teksty w internecie w miejscach nie dotego przeznaczonych.

          • 2 6

      • Z deklem ok. (1)

        Z odżywającym, najgorszej formy nacjonalizmem poradziłaby sobie każda rozsądna władza... Zanim "prawdziwi patrioci" zaczną mordować ludzi na ulicy... Na takie demony nie wystarczą czary. Obchodzenie urodzin Hitlera w Polsce i czczenie różnych "wyklętych", współpracujących z okupantem, to nie tylko przejaw złego smaku...

        • 6 4

        • To przede wszystkiem dowód na to, że siostra was nie przypilnowała z lekami dzisiaj.

          • 2 3

    • Siostro! Następny majaczy...

      • 0 2

    • CZerwona chlewnia znowu kwiczy : Kwi!!!!!!Kwi!!!!!!!Kwi!!!!!!!!!!!!!!!!! (1)

      • 2 7

      • idioto-prawicolu

        Idź do swojego pana na Kremlu i nie szczekaj tu. Polska to częśc europy. NIE ROSJI.

        • 4 3

    • znowu ta ubecko -sowiecka hołota szczeka na forum

      do budy .!!!Pooooszli na Kamczatkę !. Tam wasze miejsce.!!

      • 2 10

  • wypisz wymaluj dzisiejsi patrioci wyklęci

    • 6 2

  • Absurdalny artykuł, od "ratowania gdańszczan" po "włoskich kolegów" niemieckich "faszystów".

    To wersja historii z jakiegoś "europodręcznika"?

    • 2 8

  • Proszę (1)

    O więcej faktów z naszej historii - wolę przemyślenia nad historią naszego regionu , niż obecny bełkot polityczny . Dziękuję za czas poświęcony na skanowaniu historycznych dokumentów - a przemyślenia ...- niech każdy ma swoje wg swego rozumku ... Mądrzy znajdą podobieństwo w obecnej komedii , gdzie komunistyczne parobki i bojdudki z lat 60-80 - krzyczą najgłośniej o honorze - wyzywając wszystkich innych - od komunistów i lewaków...hahah co za parodia !!!!!!!

    • 15 1

    • Bolesławie III, proszę nie wypluwać leków następnym razem z kolegami.

      • 0 5

  • W tej krotkotrwalej idyllii politycznej nie jestem pewien czy (1)

    Gdanszczanie i w ogole wszyscy Polacy zdawali sobie sprawe ze niebawem wszystko mialo zmienic swoj kierunek.

    • 5 1

    • Gdańszczanie wtedy nie byli "ratowani" przez żadne Westerplatte. Ani w '33, ani w '39.

      • 2 0

  • a ci co w warszawie sikali na staruszki po krzyżem to takie lewicowe zabawy, dla wesołości "inteligentów" wyczyniali? (2)

    • 9 10

    • To awangarda. Chcieli się poczuć jak ich koledzy z Niemiec po 1933.

      • 3 1

    • Przynajmiej tępe mohery mogły zaspokoić swoje pragnienie.

      • 2 4

  • (2)

    Ciekawe czy autor tego artykułu wie, w jaki sposób Państwo Polskie weszło w posiadanie terenu Westerplatte?

    • 3 5

    • Tytuł artykułu przestrzelony i ahistoryczny.

      • 2 2

    • Opowiedz...

      • 3 1

  • Nuda! (1)

    • 1 4

    • Wesołe miasteczko czeka...

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Katownia i Wieża Więzienna razem tworzą:

 

Najczęściej czytane