• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Westerplatte ratowało gdańszczan już w 1933 roku

Jarosław Kus
16 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat "Banany jedzą tylko dzieci bardzo bogate"
Polscy żołnierze w świetlicy koszar na Westerplatte, 1930 rok. Polscy żołnierze w świetlicy koszar na Westerplatte, 1930 rok.

Mówiąc o Westerplatte pamiętamy przede wszystkim o wydarzeniach z września roku 1939. Warto jednak przypomnieć wcześniejszą historię miejsca, które stało się elementem kryzysu w stosunkach polsko-niemieckich już wiosną roku 1933.



Przejęcie władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów na przełomie roku 1932 i 1933 przebiegało wśród zamieszek i chaosu, umiejętnie podsycanych przez - wykorzystujących trudną sytuację kraju ogarniętego wielkim kryzysem - zwolenników Adolfa Hitlera.

Hitler objął urząd kanclerza i stanął na czele koalicyjnego rządu w dniu 30 stycznia, a już 27 lutego doszło do słynnego pożaru Reichstagu, o wywołanie którego oskarżono komunistów.

Wydarzenie to stało się pretekstem do rozwiązania parlamentu, rozprawy z komunistami i uchwalenia (już 28 lutego) ustawy "O ochronie narodu i państwa" (niem. Zum Schutz von Volk und Staat), faktycznie zawieszającej prawa obywatelskie i konstytucję Republiki Weimarskiej.

Nad państwem niemieckim załopotał sztandar ze swastyką, symbolizującą odrodzenie Tysiącletniej Rzeszy.

Wydarzenia w Niemczech stały się nowym impulsem dla gdańskich hitlerowców, zaogniając - i tak już napięte - relacje polsko-niemieckie.

W dniu 7 marca "Gazeta Gdańska" doniosła, iż "rząd polski otrzymał w ostatnich czasach informacje, że [niemieckie] elementy wywrotowe w Gdańsku zamierzają zorganizować zamach na półwysep Westerplatte". Obniżający się "stan bezpieczeństwa w W.M. i porcie gdańskim", zdaniem rządu w Warszawie, stanowił zagrożenie dla "składu amunicji i materiałów wojennych" na półwyspie - stąd też decyzja o powiększeniu "nielicznego oddziału Wojska Polskiego" aż o 200 osób.

Nie spotkała się ona z pozytywnym przyjęciem władz Wolnego Miasta, dlatego też sprawa trafiła na forum Ligi Narodów: w Genewie przedstawiciele Gdańska starali się dowieść "deszczem not dyplomatycznych", że w mieście panował spokój i "nie było żadnych planów zamachu na Westerplatte", jednocześnie zarzucając stronie polskiej naruszenie gdańskiej konstytucji.

Dziwny doprawdy był to spokój, bowiem w tamtych dniach Gdańskiem wstrząsnęła nowa fala "bójek i starć na różnych punktach miasta", prowokowanych przeważnie przez niemieckich bojówkarzy. W Sopocie "10 hitlerowców napadło trzech robotników i pobiło ich aż do krwi laskami i pałkami gumowemi", zaś na Oruni "trzech młodych ludzi" zostało napadniętych "z powodu noszenia odznak socjalistycznych". Ofiarą narodowosocjalistycznej agresji padło również pewne małżeństwo i to tylko dlatego, że "przy śpiewaniu niemieckiego hymnu narodowego przez radjo, po przemówieniu Hitlera, nie powstało z miejsca natychmiast"!

Marzec 1933 r., Genewa. Delegacja niemiecka w przerwie obrad Rady Ligi Narodów, poświęconych liczebności polskiego oddziału wartowniczego na Westerplatte. W środku widoczny przewodniczący Senatu Wolnego Miasta Gdańska Ernst Ziehm. Marzec 1933 r., Genewa. Delegacja niemiecka w przerwie obrad Rady Ligi Narodów, poświęconych liczebności polskiego oddziału wartowniczego na Westerplatte. W środku widoczny przewodniczący Senatu Wolnego Miasta Gdańska Ernst Ziehm.
Nieoczekiwanym (i chyba niezamierzonym) rezultatem konfliktu o Westerplatte była uchwała gdańskiego Volkstagu (Sejmu), który zagłosował... "przeciw odezwie Hitlera". Uchwałę przegłosowano dzięki absencji hitlerowców, którzy w ramach protestu przeciwko polskiej obecności wojskowej na Westerplatte przed głosowaniem opuścili salę obrad.

Hitlerowcy uaktywnili się nie tylko na terenie Wolnego Miasta: w pobliżu stacji Strzebielin, położonej w powiecie morskim, zaledwie 150 metrów od granicy niemiecko-polskiej, "niewykryci dotychczas sprawcy" napadli na pociąg osobowy do Gdyni i "wytłukli kamieniami i strzałami rewolwerowymi 6 szyb okiennych", "rozbili tablicę na jednym z wagonów 4 klasy" oraz "jedną latarnię, poczem się ulotnili". Według "Gazety" zdarzenie to dowodziło rosnącej "z każdym dniem bezczelności hitlerowskich elementów na pograniczu polsko-niemieckim".

Inną, mroczną stroną gdańskiego hitleryzmu był "święcący triumfy" antysemityzm. Początkowo przejawiał się "jedynie" w spontanicznych napaściach na miejscowych Żydów, z czasem jednak przybrał formy bardziej zorganizowane.

Niemiecki "Związek Bojowy Rzemieślników Stanu Średniego" wystąpił z wezwaniem do walki "przeciw rzekomemu opanowaniu przez żydów [!] obywateli polskich rzemiosła i handlu gdańskiego". W niewybrednych słowach przewodniczący Związku, niejaki Heilsberg, nawoływał do obrony niemieckiego handlu przed "każdym przybłędą, śmierdzącym (dreckige) żydem [!]"... Antysemityzm spotykał się z cichym przyzwoleniem władz, a "policja gdańska zaś patrzyła na to z założonymi rękami".

Narodowy socjalizm olbrzymią popularnością cieszył się wśród pospolitych złodziei i kryminalistów, o czym świadczy chociażby przypadek pewnego mleczarza, zatrzymanego przez policję w Nytychu (obecnie Nowy Staw) pod zarzutem kradzieży roweru. Najwyraźniej ruchy ekstremistyczne nieodmiennie przyciągają element najgorszego autoramentu.

Polska demonstracja siły odniosła jednak zamierzony skutek, ponieważ - jak czytamy w "Gazecie Gdańskiej" z 16 marca - "Gdańsk zagwarantował nienaruszalność praw Polski w Wolnem Mieście" i stało się to nie wskutek dyplomatycznej interwencji Ligi Narodów, lecz "pod wpływem obecności żołnierza polskiego na Westerplatte".

"Pokojowe" (w końcu do rozlewu krwi nie doszło) zażegnanie gdańskiego kryzysu zyskało uznanie w oczach światowej opinii publicznej, w tym - często Niemcom przychylnej - angielskiej.

Historia jest jednak matką paradoksów: bowiem w czasie, gdy Polacy w Gdańsku zmagali się z niemieckimi faszystami, Polacy z Gdyni, wręcz przeciwnie, fraternizowali się z ich włoskimi kolegami... (wspomniane w tekście miasto Littoria zbudowano w roku 1932 na "osuszonych błotach pontyjskich": osuszenie tych podmokłych obszarów było jednym ze sztandarowych przedsięwzięć faszystowskiego reżimu i powodem do dumy Benito Mussoliniego).

Sorry, taki mieliśmy klimat...

Źródło: "Gazeta Gdańska", numery: 55 z 8 marca 1933 r. i 62 z 16 marca 1933 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Opinie (52)

  • jak dzisiaj! (8)

    1. zaś na Oruni "trzech młodych ludzi" zostało napadniętych "z powodu noszenia odznak socjalistycznych"
    Robimy porządek z lewakami!
    2. Polacy w Gdańsku zmagali się z niemieckimi faszystami, Polacy z Gdyni, wręcz przeciwnie, fraternizowali się z ich włoskimi kolegami...
    Włoscy faszyści na marszu niepodległości...
    3. Narodowy socjalizm olbrzymią popularnością cieszył się wśród pospolitych złodziei i kryminalistów, o czym świadczy chociażby przypadek pewnego mleczarza, zatrzymanego przez policję w Nytychu (obecnie Nowy Staw) pod zarzutem kradzieży roweru.
    Kibole wyklęci w debilizm zaklęci!

    • 34 20

    • Historia

      nie tylko lubi się powtarzać. Jest też - przecież - magistra vitae (nauczycielką życia) dla tych, którzy chcą się uczyć... I nie powtarzać wciąż tej samej klasy.

      • 7 1

    • Niezły masz odjazd. Zalecam badanie w Kocborowie (1)

      bo wygląda na to , że kwalifikację na zamkniętą hospitalizację masz zapewnioną !
      Nie zapomnij szczoteczki do zębów i pidzamy. Kaftan bezpieczeństwa dadzą ci na miejscu.

      • 3 9

      • dr dyżurny

        Ja orzekam o przyjęciu pacjentów i natychmiast zarządziłem śledztwo jakim sposobem pacjent dorwał się do internetu.Już cię namierzyliśmy i kaftan ,który tak reklamujesz będziesz miał na sobie, tudzież lewatywa 4 razy dziennie i dla przyjemności elwektrowstrząsy ,bo tak je lubicie tłuki z ciemnego luda smoleńskiego.

        • 3 2

    • Żenada

      Cała Gdynia .....

      • 1 4

    • "ustawy "O ochronie narodu i państwa" (niem. Zum Schutz von Volk und Staat), faktycznie zawieszającej prawa obywatelskie i (1)

      To już początek analogii mamy w postaci ostatniej ustawy, rozszerzą na państwo i będzie to samo.

      • 3 2

      • Leków na oddziale zabrakło jak widać.

        • 1 4

    • Siostro! Pacjent majaczy... (1)

      • 1 2

      • Zdarta płyta zinstalowana w pustym łbie w komitecie propagandy na Nowogrodzkiej.

        • 0 0

  • Brunatny rynsztok znowu odżywa, niestety. Najgorsze jest to, że cie wyklęty naziol z ilorazem chrabąszcza okrzyknie zdrajcą, (24)

    Władza wspiera i chroni swoich nowych łosi od brudnej roboty. Gigantyczne wysiłki propagandowe pisu właśnie procentują, proste umysły mają czarno na białym kto swój, kto "wróg".

    • 28 25

    • (10)

      Walnijcie się w łeb z tym pisem pod każdym tekstem... od sklejania samolotów do pielęgnacji paznokci
      Macie coś z deklem

      • 8 7

      • Nie, to PiS ma coś z deklem i miernoty go popierające (7)

        Trzeba o tym głośno mówić, a szumowinę spłukiwać w klozecie

        • 10 9

        • To idź i działaj... zamiast pisać idiotyczne teksty w internecie w miejscach nie dotego przeznaczonych.

          • 2 6

        • Ale to wlasnie wy z Platformy udowadniacie jaka (5)

          bezmyslna szumowina jestescie. PiS jest najlepszym rzadem od 1945 roku. Co bylo przedtem to nie pamietam i prawde piszac juz mnie to nie interesuje.

          • 3 11

          • PO

            nic do tego nie ma. Czy PiS jest najlepszą władzą w Polsce od 1945 roku to się dopiero okaże. Jeśli skończy tam, gdzie skończyli już inni. Też podobno najlepsi... Ostatnie "ucztowanie" kosztem nas wszystkich może być ostatnim i dlatego - tak niestrawnym dla "wyborczego suwerena". I tak obfitym...

            • 4 1

          • Rozdawać to, co poprzednicy zarobili każdy potrafi. (1)

            Zobaczymy, jak będzie wyglądał Twój dobrobyt za 5-10 lat, jak będziemy musieli spłacać długi na miarę Gierka...

            • 6 1

            • ZArobili ?? Czy ja śnię?

              ZŁODZIEJE stulecia. Rozkradli kraj, rozmontowali przemysł,Zadłużyli w niebywałych ilościach. Gierek przy nich to pikuś ,Właśnie to co gierek wybudował , to PO wyprzedało za grosze albo dało sobie.
              Szczęscie, że PiS doszedł do władzy. Trudno bedzie, ale stara się odbudowywać. Nigdy więcej tych złodziei z Platformy Okupacyjnej i ich czerwonych kamratów u władzy >!!!!!!!!!!!!

              • 1 7

          • wedlug mnie to jesteś zdrowo pier.....y jak każdy przedstawiciel ciemnego luda smoleńskiego.

            • 3 2

          • co a teza! pisiory najlepszym rządem?! buahahaha!!!

            Jeśli chodzi o dymanie Narodu przez kastę uprzywilejowanych pajaców to faktycznie, lepszego nie było!

            • 3 0

      • Z deklem ok. (1)

        Z odżywającym, najgorszej formy nacjonalizmem poradziłaby sobie każda rozsądna władza... Zanim "prawdziwi patrioci" zaczną mordować ludzi na ulicy... Na takie demony nie wystarczą czary. Obchodzenie urodzin Hitlera w Polsce i czczenie różnych "wyklętych", współpracujących z okupantem, to nie tylko przejaw złego smaku...

        • 6 4

        • To przede wszystkiem dowód na to, że siostra was nie przypilnowała z lekami dzisiaj.

          • 2 3

    • Bo jesteś zdrajcą . Dla ciebie istnieje tylko pzpr, ub, sb, kod, Partia Okupacyjna, ubywatele (8)

      wypierdki targowickie które za POklepanie PO garbie w brukseli i w berlinie wyprzedali i rozkradli już prawie wszystko. Cale szczęście , że PiS mimo ewidentnych waszych fałszerstw wyborczych przejął władzę , bo już by Polski nie bylo.
      I tak zostanie, bo nastepne wybory ta cała wasza zgraja zobaczy z pułapu Korwina Mikke.
      Więc siedż chrabąszczu bez ilorazu i POdziwiaj jak się kraj rozwija , a jak ci się nie POdoba , to granica otwarta. Wracaj do ssowieckiego ssojuza, a jak wolisz to do kalifatu niemeic.

      • 3 14

      • Do sowieckiego sajuza będą wiać obecni rządzący, z Kremla sponsorowani, ze świrem smoleńskim na czele.

        • 10 2

      • Boli, że PiS nie może postawić pomników mordercy w całym kraju, co? :D (4)

        Trybunał stanu już czeka...

        • 7 1

        • Ciebie chyba bolą orzeszki, bo wyjesz jak POtępiony. (1)

          wyluzuj majty i uważaj na pampersa , bo wypadnie i bedzie wstyd. Koledzy z geriatrii będą mieli ubaw PO pachy.

          • 0 7

          • Uspokuj się donosicielu...

            Myślisz, że nikt nie pamięta, jak konfidenci z PiSu składali skargi na Polskę do Komisji Europejskiej, bo Rydzyk dostał za mało kanałów?

            Wypiera się z lewackiej bańki, co?

            • 7 1

        • Nikt tu nie chce POmnika Donalda Bąka

          tu masz rację . We Wronkach kamraci już grzeja kojo, dla starszego celi.

          • 0 6

        • Siostra znowu nie dała leków na salę?

          • 0 2

      • " bo jesteś zdrajcą" puknij sie w sowj ortalionowy pusty łep pissowski kmiotku

        • 5 1

      • PiS = moskwa sowiecka i zdrajcy

        więc o czym tutaj jest ta mowa-trawa?

        • 1 0

    • znowu ta ubecko -sowiecka hołota szczeka na forum

      do budy .!!!Pooooszli na Kamczatkę !. Tam wasze miejsce.!!

      • 2 10

    • CZerwona chlewnia znowu kwiczy : Kwi!!!!!!Kwi!!!!!!!Kwi!!!!!!!!!!!!!!!!! (1)

      • 2 7

      • idioto-prawicolu

        Idź do swojego pana na Kremlu i nie szczekaj tu. Polska to częśc europy. NIE ROSJI.

        • 4 3

    • Siostro! Następny majaczy...

      • 0 2

  • Nie wiem czy to historia... (3)

    Przeglądając zdjęcia z 1962 r. odkryłem,że w lipcu 1962 r. na Westerplatte odbył się zlot harcerzy z całej Polski z okazji chyba X wieków Gdańska. Na trybunie witających młodych był; W.Gomułka,Z.Kliszko,J.Cyrankiewicz i inni. Przemówienie b.patriotyczne ze skrętem na obronę socjalizmu wygłosił marszałek Spychalski. W tym dniu był niesamowity upał i młodzi harcerze po kilkugodzinnym oczekiwaniu władz mdleli jak muchy bo nie było na miejscu wody do picia. Wcześniej usunięto krzyż z grobowca żołnierzy Westerplatte i wstawiono w to miejsce czołg.

    • 9 4

    • Nie używaj określenia "Bówka" słoju z mazurskich bagien

      skoro nie wiesz kiedy obchodzono w Gdańsku 1000-lecie miasta.

      • 4 8

    • To nie żaden grobowiec, tylko

      tzw. "symboliczny cmentarz" tam nigdy nikt nie był pochowany. Bówka ... dobre sobie.

      • 1 1

    • Brak znajomosci historii

      Bowka chyba smieciaz

      • 0 1

  • a ci co w warszawie sikali na staruszki po krzyżem to takie lewicowe zabawy, dla wesołości "inteligentów" wyczyniali? (2)

    • 9 10

    • Przynajmiej tępe mohery mogły zaspokoić swoje pragnienie.

      • 2 4

    • To awangarda. Chcieli się poczuć jak ich koledzy z Niemiec po 1933.

      • 3 1

  • W tej krotkotrwalej idyllii politycznej nie jestem pewien czy (1)

    Gdanszczanie i w ogole wszyscy Polacy zdawali sobie sprawe ze niebawem wszystko mialo zmienic swoj kierunek.

    • 5 1

    • Gdańszczanie wtedy nie byli "ratowani" przez żadne Westerplatte. Ani w '33, ani w '39.

      • 2 0

  • (2)

    Ciekawe czy autor tego artykułu wie, w jaki sposób Państwo Polskie weszło w posiadanie terenu Westerplatte?

    • 3 5

    • Opowiedz...

      • 3 1

    • Tytuł artykułu przestrzelony i ahistoryczny.

      • 2 2

  • Proszę (1)

    O więcej faktów z naszej historii - wolę przemyślenia nad historią naszego regionu , niż obecny bełkot polityczny . Dziękuję za czas poświęcony na skanowaniu historycznych dokumentów - a przemyślenia ...- niech każdy ma swoje wg swego rozumku ... Mądrzy znajdą podobieństwo w obecnej komedii , gdzie komunistyczne parobki i bojdudki z lat 60-80 - krzyczą najgłośniej o honorze - wyzywając wszystkich innych - od komunistów i lewaków...hahah co za parodia !!!!!!!

    • 15 1

    • Bolesławie III, proszę nie wypluwać leków następnym razem z kolegami.

      • 0 5

  • Nuda! (1)

    • 1 4

    • Wesołe miasteczko czeka...

      • 0 0

  • Absurdalny artykuł, od "ratowania gdańszczan" po "włoskich kolegów" niemieckich "faszystów".

    To wersja historii z jakiegoś "europodręcznika"?

    • 2 8

  • wypisz wymaluj dzisiejsi patrioci wyklęci

    • 6 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile postulatów liczyły drewniane tablice z sierpnia 1980 wywieszone na bramie stoczni gdańskiej?

 

Najczęściej czytane