Wariat z pistoletem biegał po Gdańsku

Paweł Pizuński

18 lipca 2012 (artykuł sprzed 11 lat)

Opinie (22)

Najnowszy artykuł na ten temat Przyleciał na chwilę na Dzień Matki. Spędzi 3 lata w więzieniu

Choć wydaje się, że uzbrojeni szaleńcy na ulicach są znakiem rozpoznawczym naszych czasów, to z podobnymi przypadkami w Gdańsku miano do czynienia także na początku XX wieku.

Franz Kessler prawdopodobnie strzelał z pistoletu browning M1910, który to model powstał dziesięć lat przed opisywanymi w tekście wydarzeniami. Browning M1910 był bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta o odrzut zamka swobodnego. Mechanizm spustowy bezkurkowy. W przeciwieństwie do innych pistoletów Browninga sprężyna powrotna umieszczona jest wokół lufy, a nie na żerdzi pod lufą, co powoduje charaterystyczną zmianę kształtu broni. Pistolet był produkowany w wersjach kalibru 7,65 mm oraz 9×17 mm (nabój 9 mm Browning Short). (fot i tekst za wikipedia.org)
Pocztówka z roku 1920 przedstawia Trag Węglowy, Wieżę Więzienną, po lewej stronie, w głębi, widać kopułę gdańskiej synagogi.

Leskyego obudziły głosy w przedpokoju.

- Komisarz śpi - usłyszał głos pani Lesky.
- Proszę budzić. Pilna sprawa - rozpoznał głos żandarma Meyera.
- Co się stało? - w głosie pani Lesky zabrzmiał niepokój.
- Strzelanina w mieście...
- Jezus Maria!
- Jedna osoba nie żyje...
- Święty Boże!
- Dwóch rannych...
- Rany Boskie! Wstawaj Franzi! Znowu jakaś rewolucja - pani Lesky wpadła do sypialni wyraźnie przestraszona. - Trzeba się pakować!

Lesky był już na nogach. Przed chwilą założył skarpetki, teraz próbował wciągnąć spodnie.

- Co się stało Meyer? - zapytał Meyera ochrypłym głosem.
- Strzelanina była - usłyszał - Jednego zabili, dwóch jest rannych.
- Jakieś rozruchy?
- Nie wiem... Powiedzieli mi tylko, że mam jechać po pana, więc przyjechałem.

W pośpiechu zeszli schodami na podwórze. Przed kamienicą stał policyjny powóz. Ruszył, jak tylko wsiedli.

* * *

Mówiąc o strzelaninie Meyer mocno przesadził. Owszem, na rogu Samtgasse zobacz na mapie Gdańska

[dziś to ul. Aksamitna - przyp. red.] i Wallgasse [dziś to ul. Wałowa - przyp. red.] leżał trup, a dwóch rannych odwieziono już do lazaretu, ale tak poza tym panował spokój. W grupie osób stojących na ulicy Lesky dojrzał sierżanta Brauna. Rozmawiał z jakimś młodym mężczyzną.

- Co tutaj się stało sierżancie? - zapytał.
- Wariat jakiś strzelał. Przedstawił się jako urzędnik policji kryminalnej, ale to na pewno nie był żaden z naszych.
- Jak wyglądał?
- Młody, dość wysoki. Szary prochowiec i czarny kapelusz. Nic więcej powiedzieć się nie da.
- Zabity to kto?
- Bruno Dzuck czeladnik rusznikarski. Był z bratem i kilkoma innymi w restauracji stoczniowej, a po wyjściu pokłócili się. Wtedy pojawił się tamten. Powiedział, że jest z policji kryminalnej i chciał wlepić im mandat. Gdy tamci zaczęli się stawiać wyjął pistolet i strzelił do tego tutaj... - Braun wskazał na nieboszczyka.
- A ci ranni?
- Jeden to brat zabitego. Dostał w nogę, ale wyliże się. Temu drugiemu też nic nie będzie. Zwykłe draśnięcie.

Lesky pochylił się nad trupem. Dzuck leżał skulony na boku z rękoma zaciśniętymi na brzuchu. Oczy miał szkliste, martwe, a usta wykrzywione, jakby wciąż odczuwał ból. Opodal stało dwóch młodych ludzi i o czymś dyskutowali.

- Znaliście go? - zapytał tamtych.
- To nasz kolega.
- Dlaczego się pokłóciliście?
- To on zaczął - niższy wskazał na nieboszczyka. - Wypił trochę za dużo i zaczął mi wymyślać.
- Dokąd poszedł ten co do was strzelał?
- Oddalił się w tamtą stronę - palcem wskazał skrytą w ciemnościach Wallgasse

Lesky spojrzał w tamtą stronę. Niebo zrobiło się jakby jaśniejsze. Zerknął na zegarek. Było kilka minut po czwartej, więc 18 kwietnia 1920 r. nad Gdańskiem pomału zaczynało świtać.

- Nic tu po nas. Jedziemy do bazy - powiedział do Brauna. - A wy, Meyer, powiedzcie tym z kostnicy, żeby zabrali trupa. I dopilnujcie, żeby wyjęli mu kulę z brzucha. Trzeba ustalić z jakiej broni padł strzał. Może była zarejestrowana.

Ruszył w stronę powozu i już po chwili wraz z Braunem jechali w stronę Prezydium Policji.

- Byłbym zapomniał - odezwał się Braun. - Wczoraj pod wieczór była jeszcze jedna strzelanina. Jakiś wariat wysiadł z tramwaju na Pfefferstadt [dziś to ulica Korzenna - przyp. red.] i wdał się w spór z niejakim Krenzem. Najpierw go popchnął, a później strzelił do niego z pistoletu. Na szczęście chybił.
- Cholera! Zupełnie jak na Dzikim Zachodzie... Brakuje tylko bandy Indian i szeryfa...
- Szeryf się znalazł. Jakiś strażnik miejski usłyszał strzał i jak zobaczył tamtego z bronią też strzelił. Niestety tamten uciekł...
- Przesłuchałeś świadków?
- Szef najwyraźniej mnie nie docenia - Braun spojrzał na niego z wyrzutem. - Przesłuchałem wszystkich. Jeden rozpoznał nawet tego, który strzelał. Myśli pan, że to ten sam, który zabił Dzucka?
- Wiesz Braun, co to jest statystyka?
- Oczywiście. Jest kłamstwo, wielkie kłamstwo i statystyka...
- A wiesz, co to rachunek prawdopodobieństwa?
- Wiem. Przydaje się do gry w ruletę...
- No więc, jakie może być prawdopodobieństwo, żeby w jednym mieście i w jednym czasie znalazło się dwóch takich wariatów, co to łażą po ulicach i strzelają do ludzi? - Lesky wyjrzał przez okno. Dojeżdżali do Targu Drzewnego. - To jeden i ten sam człowiek. Mam nadzieję, że kazałeś go aresztować?

Braun spojrzał na Leskyego z pretensją.

- Kazałem obserwować dom, w którym facet mieszka i kantor, w którym pracuje. Przypuszczam, że już go mają...

* * *
Franz Kessler miał 23 lata i był kupcem. Narozrabiał już podczas wojny. Służył w marynarce i kiedy jego kanonierka kotwiczyła w Lipawie wdał się w strzelaninę w porcie. Posadzili go na półtora roku, ale nawet połowy wyroku nie odsiedział, bo była amnestia i wyszedł na wolność.

Żandarmi, których Braun wysłał na poszukiwanie Kesslera, złapali go około południa. Szedł właśnie ulicą w stronę domu. Był pijany, ale nie tak, by nie można go było przesłuchać. Lesky wziął go do pokoju, w którym jego ludzie grywali z nudów w karty i maglował go przez parę godzin. Facet pamiętał, że pił w jakimś lokalu w Nowym Porcie, że pokłócił się z Krenzem i że wyrzucono go z knajpy na Starym Mieście, ale tego, że zastrzelił Dzucka i postrzelił dwie inne osoby przypomnieć sobie nie potrafił.

Szczęściem badania pocisku, który wyjęto z brzucha Bruna Dzucka dostarczyły tak potrzebnego dowodu. Kula wystrzelona została z browninga, który Kessler cały czas miał w kieszeni płaszcza.

Do domu Lesky wrócił wieczorem. Wszedł do przedpokoju, zaczął ściągać buty i zamurowało go. Opodal drzwi do pokoju stały dwie pękate walizki, a kawałek dalej trzecia.

- Nie rozbieraj się - powiedziała pani Lesky na powitanie. - Zaraz wyjeżdżamy. Spakowałam wszystkie nasze rzeczy.
- Dokąd chcesz wyjeżdżać?
- Jak najdalej stąd. Wyprowadzamy się. Tylko wariat i samobójca może mieszkać w takim mieście - powiedziała kategorycznie.

Leskyemu sporo czasu zajęło, by wyperswadować żonie ten pomysł.

***
Co stało się z Kesslerem? Dwa miesiące i siedem dni później stanął przed sądem przysięgłych. Chociaż zaklinał się, że nie działał świadomie i że wszystkiemu winna jest wódka, sądzono go za zabójstwo i próbę zabójstwa. Dostał sześć lat i sześć miesięcy ciężkiego więzienia.

O autorze

Opinie (22) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 12:16

Czy to prawda, że gamonie ze straży adamowicza (2)

planują uzbroić się w prawdziwe pistolety na ostrą amunicję?

%
11 lat
- 52 6
Twoja opinia

Zmień treść

planują uzbroić się w prawdziwe pistolety na ostrą amunicję?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-07-18 13:13
  
  chron nas Panie Boże, bo sie przeprowadze na wies gdzie (1)
  
  reka " naszej sprawiedliwosci" POslancow BUUUUdynia nie siega!
  
  sds
  11 lat
  - 16 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  reka " naszej sprawiedliwosci" POslancow BUUUUdynia nie siega!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2012-07-20 14:08
    
    Jarek to ty ?
    
    zimny lech
    11 lat
    
    4 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Jarek to ty ?
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 12:42

mrożąca krew w żyłach historia (1)

szok !

koko
11 lat
- 10 4
Twoja opinia

Zmień treść

szok !
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-08-16 11:27
  
  kobieto, jak ci sie moze krew zamrozic w zylach, za duzo brazylijskich fimow sie naogladalas
  
  czarne chmury nad kołchozem
  11 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  kobieto, jak ci sie moze krew zamrozic w zylach, za duzo brazylijskich fimow sie naogladalas
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 12:48

Mały wyrok dostał

11 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 12:57

dwa miesiace i siedem dni póżniej stanał przed sadem

obecnie po dwóch latach i siedmiu miesiącach sprawa w toku

adam6
11 lat
- 36 0
Twoja opinia

Zmień treść

obecnie po dwóch latach i siedmiu miesiącach sprawa w toku
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 12:57

Browning czy FN? (2)

Ja bym zapytał czy to browning czy jednak Belgijska FN-ka, niby po co się czepiać jednak opis pod pistoletem jest tak dokładny, opisuje charakterystykę napinania sprężyny itp, a na rękojeści jak byk FN. Jestem laikiem a zauważyłem

Danziger Bowke
11 lat
- 5 3
Twoja opinia

Zmień treść

Ja bym zapytał czy to browning czy jednak Belgijska FN-ka, niby po co się czepiać jednak opis pod pistoletem jest tak dokładny, opisuje charakterystykę napinania sprężyny itp, a na rękojeści jak byk FN. Jestem laikiem a zauważyłem
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-07-18 13:26
  
  Przecież pistolety Browninga były produkowane właśnie w belgijskiej Fabrique Nationale, stąd ten symbol na pistolecie. Czy Opel produkowany w Gliwicach przestaje być Oplem?
  
  11 lat
  - 7 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Przecież pistolety Browninga były produkowane właśnie w belgijskiej Fabrique Nationale, stąd ten symbol na pistolecie. Czy Opel produkowany w Gliwicach przestaje być Oplem?
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-07-18 13:36
  
  Do Danziger Bowke...
  
  odsyłam do >> Wikipedii pod hasło Browning M1910 ;)
  
  lex
  11 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  odsyłam do >> Wikipedii pod hasło Browning M1910 ;)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 13:37

o przepraszam...

wcale nie jestem wariatem, a broń to była amerykansky łynczestaaaa...

szybko biegłem, bo sklep zamykali
11 lat
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

wcale nie jestem wariatem, a broń to była amerykansky łynczestaaaa...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 13:50

Jak Najbardziej Browning

Fabriuque Nationale(FN Herstal) produkowała głównie doskonałe konstrukcje Browninga min. Browning HP,czy RKM BAR(Browning Automatic Rifle) na które II RP kupiła od FN licencje i produkowała jako RKM Browning wz.28.Przed wojną na tę konstrukcje mówiło się równorzędnie Browning,FN-ka lub Belgijka,czyli wszystko jak najbardziej jest w porządku.
Prawdziwy Bowka na pewno znał takie niuanse:)

bocznica
11 lat
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Fabriuque Nationale(FN Herstal) produkowała głównie doskonałe konstrukcje Browninga min. Browning HP,czy RKM BAR(Browning Automatic Rifle) na które II RP kupiła od FN licencje i produkowała jako RKM Browning wz.28.Przed wojną na tę konstrukcje mówiło się równorzędnie Browning,FN-ka lub Belgijka,czyli wszystko jak najbardziej jest w porządku. Prawdziwy Bowka na pewno znał takie niuanse:)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 14:34

Browning

kojarzy mi sie tylko z jednym wydarzeniem z 1981

A.A
11 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

kojarzy mi sie tylko z jednym wydarzeniem z 1981
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 15:08

6 i pół roku za zabójstwo i 3 próby? Taniocha. Czyżby pruska surowość była mitem? (1)

11 lat
- 12 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-07-23 09:46
  
  tak, tylko 6 lat w owczesnym ciezkim wiezieniu
  
  to nie to co obecne wczasy.....
  
  MJ
  11 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  to nie to co obecne wczasy.....
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-07-18 18:45

Kiedyś to policja szybko działała ..............

a teraz afery, tajemicze samobójstwa, przekręty, 'pancerne brzozy' - jednym słowem POrażka

dziadek z Wermahtu
11 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

a teraz afery, tajemicze samobójstwa, przekręty, 'pancerne brzozy' - jednym słowem POrażka
Regulamin dodawania opinii