• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Śluza Kamienna - chroniła przed powodzią i broniła przed atakiem

Julia Rzepecka
13 czerwca 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 

Zobacz Śluzę Kamienną z lotu ptaka:

To jedyna taka budowla w Europie. Kamienna Śluza jest zabytkowym elementem fortyfikacji i ochrony przed powodziami w Gdańsku. Znajduje się pomiędzy bastionem Żubr i bastionem Wilk na Dolnym MieścieMapka, w miejscu przecięcia się Motławy z dawną fosą. Dawniej, przed powodzią chroniła też Żuławy.



Byłe(a)ś kiedyś na spacerze nad Opływem Motławy na Dolnym Mieście?

Wraz z nadejściem kresu wcześniejszej pomyślności w XVII wieku, włodarze Gdańska postanowili umocnić fortyfikacje w mieście. Zlecili budowę Śluzy Kamiennej, jako nowy element miejskich umocnień. Wybudowano ją dokładnie w latach 1619-1623, a jej projektantami byli Holendrzy Wilhelm Jansen Benning oraz Adrian Olbrants. Nadzorował Jan Strakowski. Śluza chroniła również Żuławy przed powodzią - regulowała Motławę w razie podwyższenia poziomu wody, czyli cofką na morzu.

Zamykana była na dwie pary wrót, które znajdowały się w odległości 20 metrów od siebie. Nad śluzą znajdował się most zwodzony (który w połowie XIX wieku został zastąpiony mostem stałym). Po kilkudziesięciu latach, w 1668 i 1672 roku, dla obrony dobudowano dwie groble, które dodatkowo naprowadzały wody Motławy na śluzę. Tam też znajdują się wieżyczki, określane również jako "Dziewice", które uniemożliwiały dostanie się na zabudowania. Groble były ogromnym utrudnieniem dla potencjalnego wroga, ponieważ przejście po nich i jednoczesne pozostanie niezauważonym było prawie niemożliwe. Później dodano jeszcze obronne szańce z odsłoniętym tyłem, nazwane "lunetami". Zostały mocniej rozbudowane na początku XVIII wieku, po czym przylgnęła do nich kolejna osobliwa nazwa - Świńskie Głowy.

Czytaj też: Skorzystaj z atrakcji wodnych na Motławie

  • Najbardziej charakterystycznymi elementami całej śluzy są kamienne wieżyczki - Dziewice. Zostały nazwane tak ze względu na swoją niedostępność.
  • Najbardziej charakterystycznymi elementami całej śluzy są kamienne wieżyczki - Dziewice. Zostały nazwane tak ze względu na swoją niedostępność.
  • Najbardziej charakterystycznymi elementami całej śluzy są kamienne wieżyczki - Dziewice. Zostały nazwane tak ze względu na swoją niedostępność.
Obok Śluzy stał nieistniejący już młyn rezerwowy. Miał źródło zasilania w postaci wód Motławy i był obiektem awaryjnym, na wypadek, gdyby nieprzyjaciel unieruchomił inne młyny miejskie poprzez zamknięcie kanału Raduni. Mógł więc pracować nawet podczas oblężenia.

Na początku XVIII wieku śluza przeszła renowację oraz rozbudowę, przeprowadzoną przez Jana Charpentiera. W 1902 roku powstało tam ujęcie wody pitnej "Grodza Kamienna", zasilające rejon Starego i Dolnego Miasta. Stojący przy śluzie młyn uległ zniszczeniu w 1945 roku. Zostały tylko mury i po wojnie już go nie odbudowano.

Śluza jest unikatem w europejskiej skali, przez niektórych określana nawet jako arcydzieło dawnej myśli hydrotechnicznej. Stan zabytku jest obecnie niestety krytyczny. Grobla po wschodniej stronie jest niemal całkowicie zalana przez wodę i widać jedynie jej poszczególne fragmenty, w złym stanie są także "Dziewice". Miasto zapowiedziało rewitalizację.

Planowane jest także wybudowanie w sąsiedztwie nowego obiektu, który miałby pełnić funkcję archiwum. Natomiast czekający od 1945 roku na odbudowę zabytkowy młyn, miałby zyskać funkcję usługową, np. konferencyjną.

Opinie (272) ponad 20 zablokowanych

  • Ja bym was ustawil do pionu.

    Tak zaniedbac tamte rejony...Donald odszedl kasa z uni sie skonczyla i nie ma komu przypilnowac i remontow robic.Byl D\onald i Budyn to chociaz porzadek byl..teraz w miescie Robak rzadzi i inne gorskie rolocastery...To pieniadze na nowa kanalizacje w Parku Regana ida....dla dewelopera....Tak tak pamietamy zdjecie siatki ogrodzeniowej za 800tys zlotych bo sie okazalo ze panowie dorzucaja sie do nowej kanalizacji?a po co tam nowa kanaliza w parku?P

    • 9 4

  • Wiceprezydenci -czym wy sie de facto zajmujecie co? (1)

    • 6 6

    • A czym zajmuje się prezydent?

      • 3 1

  • 100 tysiecy zlotych poszlo na reklame Gdanska i zdjecia go promujace....cha cha cha.

    A przy redutach trawy wyzej niz po pas..Pokrzywa rozrosnieta tuz przy samej sciezce spacerowej(od strony Olszynki)...Po prostu jak to dzisiaj zobaczylem to myslalem ,ze przenioslem sie 400 km za wschodnia granice.Chociaz ,kto byl ostatnio na Bialorusi ten wie ,ze czysto i schludnie nawet bardziej niz w Polsce.... Szczeble w lawkach wyrwane...naprawde nie trzeba tam rewitalizacji za 500tysiecy tylko kolesia z deskami i farba -koszt zamknie sie w 2tysiacach i jeden czy dwoch spryciarzy ogarnie caly teren w 2-3 dni .Szanowne d*polazy z Rady Miejskiej..bierzecie za cos pieniadze....To sprawdzcie jak fatanie zaniedbany jest teren ,ktory nie lezy w glebokiej mazurskiej wsi tylko 2 km od scislego centrum Gdanska i 300 metrow od Lakowej....Czy wy naprawde jeszcze jestescie nam potrzebni?

    • 14 4

  • (1)

    Wasz artykuł "zrobił mi dzień". Byłam, odwiedziłam i nie miałam pojęcia o tym miejscu. Dzięki serdeczne

    • 11 0

    • Miejsce faktycznie piekne...ale i pozostawione same sobie.

      • 8 0

  • Zdaje sie co kilka lat jest podobny artykol....I tylko skala zaniedban coraz wieksza.

    Anty Pis anty urzad miejski w Gdansku.Gdyby ktos mie przywiozl w tamte miejsce i powiedzial ,ze podlega to pod urzednikow miasta Gdansk-nie uwierzyl bym i obsmial...ale sam tam dzisiaj bylem i widzialem na wlasne oczy jak wyglada caly tamten teren az po Olszynke.Szok. Chwasty ,pokrzywa,syf .

    • 9 4

  • tak jest

    gdy po rozwiniętej cywilizacja nastaje cywilizacja bardziej prymitywna ...

    • 6 2

  • A gdzie info o administratorze obiektu? (2)

    Brak jej sugeruje brak profesjonalizmu i chaos atakujących miasto"za brak opieki.PKP z dworcami też jest na terenie miasta i co z tego?

    • 3 3

    • PkP nie odpowiada za sektor bankowy alemiasto za referat zieleni w miescie-juz tak!!!!. (1)

      a miasto ma -rozne metody nacisku..monity wezwania,zdjecia wysylane mailem na biurka konserwatorow...Miasto i miejscy urzednicy nie maja woli bo trzeba zalatwic z deweloperami jakis swoj interes,bo trzeba wymyslic urojony przetarg ,w ktorym swoi prawnicy tak dobiora warunki doboru przetargu ,ze wygra firma ,ktora ma wygrac... Po co bylo pakowac prawie milion zlotych w infrastrukture studzienek sciekowych po bylych domkach turystycznych w Parku Regana -jak nie pod nowe inwestycje dla deweloperki?Co pan powie na to panie Bielawski? Po co i dla kogo Rada Miasta uzbroila dzialki Nowaka na Wyspie sobieszewskiej? Wydajecie miliony..miliony nie waszych pieniedzy bo czujecie sie bezkarni ,gdy ustawy i prawa ustanawiaja prawnicy i lobbysci-mozecie spac spokojnie.Tylko rozsadku i pokory brak w waszych dzialaniach.Spijcie spokojnie-mozecie dalej krasc w zgodzie z litera prawa.Nauczyliscie sie tego doskonale i opanowaliscie do perfekcji..Tylko pieprzona trawa po pas ,zdwastowane lawki czy luszczaca sie farba-to nie jest w gestii waszych wladz umyslowych..TYm sie zajmowac nie musicie ,niech sie .K miasto wali byli Kwa dzialke wyrwac pod zamiane czy sprzedaz przez wasze kancelarie prawne.Gdansk -morze mozliwosci-zart i kpina z uczciwych ludzi Gdanszczan,ktorym na miescie zalezy.TFU.

      • 0 2

      • Myślenie cię boli?weż tabletki odstaw TVpis

        Obiektem zarządza państwo nie samorząd!A za bezpodstawne zarzuty kradzieży jest paragraf .Myślę jednak że jesteś prymitywnym trollem i dowodów nie masz na swoje brednie bo inaczej już by pisowska prokuratura chwaliła się sukcesami

        • 1 1

  • Kiedy tzw. panny czyli słupy w wodzie wyremontujecie, bo lecą do wody fragmentami.

    • 7 0

  • Miasto to by chciało mieć drugi Kaliningrad, tam nie ma zabytków więc sam problem się rozwiązuje, można szaleć z deweloperką

    • 2 2

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Śluza Kamienna: chroniła przed powodzią i broniła przed atakiem

    Jeżdżę tam czasami rowerem

    Zupełnie pusto i spokojnie. Na ścieżkach rowerowych zaś setki rowerzystów. To znaczy, że ścieżki są jak najbardziej potrzebne a o te śluzy również trzeba zadbać. Tam się ostatnio wiele zmieniło na dobre i mam nadzieję, że to początek. Gdańsk ma ponad tysiąc lat i takich miejsc do odbudowy mamy bez liku.

    • 8 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Co było produkowane w fabryce Pasanil?

 

Najczęściej czytane