Gdynia: konserwator wstrzymał usuwanie witraży w kolegiacie

Patryk Szczerba

10 kwietnia 2019 (artykuł sprzed 5 lat)

Opinie (252)

Najnowszy artykuł na ten temat Kolegiata w Gdyni zmieniła się w bazylikę

Zniknęła część mających ponad 50 lat witraży w gdyńskiej kolegiacie zobacz na mapie Gdyni . Przedstawiciele wojewódzkiego konserwatora zabytków twierdzą, że zgoda była tylko na usunięcie części z nich. Zgody nie było na usunięcie witraży od strony placu, więc rozpocznie się oficjalnie postępowanie wyjaśniające w tej sprawie.

Kolegiata Najświętszej Maryi Panny to jeden z najbardziej znanych kościołów w Gdyni.
Inspiratorem budowy był Jan Radtke, pierwszy wójt Gdyni.
Budowę świątyni rozpoczęto w 1922 r., a 3 maja 1924 r., w święto Matki Boskiej Królowej Polski, kościół został poświęcony.
W 1927 roku uzyskała ostateczny kształt.
Projekt architektoniczny nawiązuje do barokowych i renesansowych kościołów Polski centralnej. Fundamenty świątyni zostały zbudowane z kamieni balastowych przywiezionych przez jeden z pierwszych statków, które zawinęły do będącego w budowie portu.
Kościół jest jednonawowy, przykryty sklepieniem kolebkowym, głównym akcentem elewacji frontowej jest wieża-dzwonnica.
25 stycznia 1984 kościół został wpisany do rejestru zabytków wraz zieleńcem i ogrodzeniem.
Jesienią 2018 roku rozpoczął się kosztujący ponad 1,5 mln złotych remont, dzięki dotacji z Funduszu kościelnego.
4 maja 2019 roku arcybiskup Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce, oraz arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański ogłoszą publicznie nadanie kolegiacie tytułu bazyliki mniejszej.

Prace do tego czasu powinny być zakończone. Trwają, ale wzbudzają kontrowersje.

W ostatnich dniach czytelnicy zaalarmowali nas o niszczeniu witraży autorstwa cenionej gdyńskiej artystki - malarki prof. Anieli Kity, która swoje indywidualne prace wystawiała m.in. w Oxfordzie i Grenaa w Danii. Do kościoła witraże jej autorstwa zostały wstawione w 1968 roku. Była to jedna z pierwszych i najważniejszych prac malarki. W 2017 roku odbył się wernisaż jej prac zorganizowany przez władze Gdyni, na którym opowiadała m.in. o zastosowanej przy tworzeniu prac dla kościoła unikatowej technice.

Wernisaż prac Anieli Kity

Tafle szkła w kontenerze

Na betonowym placu jest ustawiony kontener, do którego w weekend trafiły tafle rozbitego szkła.

- Ludzie przystawali i nie dowierzali. Z kontenera na gruz wygrzebywali fragmenty szkła, na pamiątkę. Witraże są usuwane w fatalnym stylu. Młotkiem na gruz, a nie z szacunkiem. Przecież resztki mogłyby trafić do muzeum miasta - opowiada pani Iwona, jedna z mieszkanek.

Przedstawiciele Pomorskiego Konserwatora Zabytków twierdzą, że ks. Edmund Skalski, proboszcz parafii pw. Najświętszej Maryi Panny, składając wniosek o remont kościoła otrzymał zgodę na usunięcie witraży, ale tylko od strony zakrystii i prezbiterium.

Informacja do Pomorskiego Konserwatora Zabytków

O usuwaniu prac z okien w ścianie bocznej, od strony betonowego placu, wojewódzcy urzędnicy mieli dowiedzieć się od gdyńskich urzędników odpowiedzialnych za zabytki, którzy zostali zaalarmowani przez poruszonych sytuacją mieszkańców.

- Prace zostały wstrzymane administracyjnie, były wykonywane bez naszego pozwolenia i będziemy to wyjaśniali. Rozpoczynamy postępowanie wyjaśniające. Na początek zostaną przeprowadzone oględziny - tłumaczy Marcin Tymiński, rzecznik Pomorskiego Konserwatora Zabytków.
Przypomnijmy, że za niszczenie zabytków mogą grozić wysokie kary - od 500 zł do 500 tys. zł.

Ukarać można za:

wykonywanie prac, badań i robót budowlanych przy zabytkach bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków lub ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
wykonywanie prac, badań i robót budowlanych niezgodnie z zakresem lub warunkami określonymi w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub pozwoleniu ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

O sprawie chcieliśmy porozmawiać z proboszczem parafii. W krótkiej wymianie zdań stwierdził, że sprawa będzie wyjaśniana z konserwatorem zabytków i zaproponował rozmowę za tydzień. Nie wyjaśnił, dlaczego witraże z okien w ścianie przy placu zniknęły.

Pozostałości witraży można znaleźć w kontenerze przy ścianie bocznej

Jak można usłyszeć w nieoficjalnych rozmowach, całą sprawą poważnie są zaniepokojone władze Gdyni, dla których witraże były jednym z symboli najsłynniejszego kościoła w mieście.

Były wcześniej kontrowersje

To nie pierwsze kontrowersje związane z kolegiatą i terenem wokół. Trzy lata temu informowaliśmy, że na placu przy kościele kierowcy parkują w ciągu dnia, unikając opłat. Przy ul. Zygmuntowskiej pojawiły się słupki, utrudniające wjazd. Sęk w tym, że samochody na placu nadal nietrudno zauważyć.

Jak można usłyszeć od przedstawicieli parafii, parkują tam rodzice - przywożący i odwożący dzieci do przedszkola lub uczestniczący w zebraniach i festynach.

Zabytkowe cmentarze mennonickie (31)

więcej

Patryk Szczerbap.szczerba@trojmiasto.pl

Miejsca

Kościół Najświętszej Marii Panny Gdynia, Armii Krajowej 26

Opinie (252) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:28

Tomasz

Parkowanie na placu przed kościołem to skandal .Wszystkich w centrum karze Straż Miejska za parkowanie poza wyznaczonymi miejscami. A tam co ,,sprawni "inaczej parkują ? Swój folwark sobie zrobili .

5 lat
- 28 1
Twoja opinia

Zmień treść

Parkowanie na placu przed kościołem to skandal .Wszystkich w centrum karze Straż Miejska za parkowanie poza wyznaczonymi miejscami. A tam co ,,sprawni "inaczej parkują ? Swój folwark sobie zrobili .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:29

ten ksiądz to znajomy szczurka więc może robić co chce.

5 lat
- 30 10
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:32

Ale jajcen bal!

5 lat
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

Ale jajcen bal!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:33

Bieda witraże z 68 roku ... zrobione z betonu i bryłek szkła przetopionego z kolorowych butelek (2)

Oooooo muszę uważać bo starszy jestem i zaraz konserwator zabroni mi się odchudzać albo żonie włosy ufarbować.
Te witraże to przykład nędzy lat komunizmu. Ale może ta bieda i siermiężność są już zabytkami i trzeba je chronić, bo robimy się za wygodni i bogaci

5 lat
- 24 52
Twoja opinia

Zmień treść

Oooooo muszę uważać bo starszy jestem i zaraz konserwator zabroni mi się odchudzać albo żonie włosy ufarbować. Te witraże to przykład nędzy lat komunizmu. Ale może ta bieda i siermiężność są już zabytkami i trzeba je chronić, bo robimy się za wygodni i bogaci
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 09:01
  
  samochów syrena toteż może być zabytkiem
  
  mimo ze to przykład ”nędzy lat komunizmu”
  Świadectwo czasu i historii.
  
  BTW. te witraże są ładne. Moim zdaniem.
  
  5 lat
  - 14 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  mimo ze to przykład ”nędzy lat komunizmu” Świadectwo czasu i historii. BTW. te witraże są ładne. Moim zdaniem.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 16:01
  
  Wikary?
  
  Tre
  5 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wikary?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:46

I kto mi co zrobi.

asdf
5 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

I kto mi co zrobi.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:55

(2)

Uunięto przepiękne witraże by wstawić okna z kratami....

ata
5 lat
- 37 12
Twoja opinia

Zmień treść

Uunięto przepiękne witraże by wstawić okna z kratami....
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 08:59
  
  nie wiem jakim bezgusciem tzreba być by to zrobić
  
  ogarnia mnie przerażenie obecna wolską
  
  5 lat
  - 16 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ogarnia mnie przerażenie obecna wolską
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 16:20
  
  Co jest pięknego w dnach od butelek z lat 60-tych ze tak się buldoczysz? A moze myślałes,że to szklo z Murano?
  
  normalna
  5 lat
  - 1 8
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:57

pedofilia, barbarzynstwo - co jeszcze? (3)

5 lat
- 26 8
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 09:17
  
  mówisz o wyborczej :) (1)
  
  5 lat
  - 5 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 09:34
    
    Prymityw
    
    5 lat
    
    3 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 16:40
  
  Dziwne pytanie.
  
  Nie wiesz, co się u ciebie w twoim własnym domu dzieje?
  
  Arek z Oliwy
  5 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie wiesz, co się u ciebie w twoim własnym domu dzieje?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:59

(1)

Betonowe okienka ,ktore moim zdaniem wcale nie byly zabytkiem,kruszyły sie i zabierały dużą cześć światła dziennego.Jakoś nikt nie wszczynał dochodzen jak podczas remontu pirsu podejściowego do portu Gdańskiego zdemontowano niewielkie żeliwne latarnie morskie z 1820 roku.Zabytek oddano na złom i wstawili metalowe atrapy.Podobnie jak podczas remontu peronow w Sopocie w ostayniej chwili udalo sie uratować zabytkowe żeliwne słupy podtrzymujące wiate.

krzysztof muszka
5 lat
- 22 26
Twoja opinia

Zmień treść

Betonowe okienka ,ktore moim zdaniem wcale nie byly zabytkiem,kruszyły sie i zabierały dużą cześć światła dziennego.Jakoś nikt nie wszczynał dochodzen jak podczas remontu pirsu podejściowego do portu Gdańskiego zdemontowano niewielkie żeliwne latarnie morskie z 1820 roku.Zabytek oddano na złom i wstawili metalowe atrapy.Podobnie jak podczas remontu peronow w Sopocie w ostayniej chwili udalo sie uratować zabytkowe żeliwne słupy podtrzymujące wiate.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 11:22
  
  to po co robiono witraże?
  
  wiadomo że zabieraja światło, ale się zdecydowano (kosztem zbiórek pieniędzy)
  
  Iz
  5 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  wiadomo że zabieraja światło, ale się zdecydowano (kosztem zbiórek pieniędzy)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 09:02

nie wiem co mnie bardziej przeraża - głupota 'wikarego' (6)

czy bezmyślne komentarze na forum, mówiace chocby tak:

'zabierały dużą część światła dziennego'...

jak można być takim prymitywem i nieukiem?

porozbijać wszystkie witraże na całym świeci, bo mało światła w kosciołach...

5 lat
- 55 8
Twoja opinia

Zmień treść

czy bezmyślne komentarze na forum, mówiace chocby tak: 'zabierały dużą część światła dziennego'... jak można być takim prymitywem i nieukiem? porozbijać wszystkie witraże na całym świeci, bo mało światła w kosciołach...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 10:28
  
  przypominam ze wszyscy się zrzucamy na tego typu fantazje klechów
  
  bo katolicy, owszem rzucają na tacę, ale my wszyscy płacimy przez podatki na ten kościół, a dodatkowo jeszcze UM wspiera rożne remonty
  
  5 lat
  - 5 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  bo katolicy, owszem rzucają na tacę, ale my wszyscy płacimy przez podatki na ten kościół, a dodatkowo jeszcze UM wspiera rożne remonty
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 13:26
  
  zwłaszcza ci w sredniowieczu to byli głupi z tymi witrażami (2)
  
  5 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 16:45
    
    No po prostu "świetne" porównanie. (1)
    
    Wtedy też czyniono witraże z betonu? No "cudne" były. Reductio ad absurdum w bardzo kiepskim stylu!
    
    Arek z Oliwy
    5 lat
    
    1 3
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Wtedy też czyniono witraże z betonu? No "cudne" były. Reductio ad absurdum w bardzo kiepskim stylu!
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2019-04-10 17:31
      
      Arek, no co Ty ? nie widzisz cynizmu w komentarzu powyzej... :( ?
      
      ...
      5 lat
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 17:41
  
  Mniej inwektyw, więcej argumentów poproszę (1)
  
  5 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 17:54
    
    przedszkole:
    - mobbingująca dyrektorka
    - łamanie prawa oświatowego
    - ukrywanie pożaru
    - ciągła rotacja pracowników
    
    kościół duży:
    - cieknący dach
    - odpadająca elewacja
    - wiecznie zapchane toalety
    - tragiczne nagłośnienie
    - organy ni z gruchy ni z pietruchy (instrument z jakiegoś starego kościoła wtłoczony ni z tego ni z owego do PRLowskiego klocka)
    - nie ma kościelnego, a organista (któryś z rzędu) kiepski
    
    jak oczekujesz "dokumentów" to nie ma takiej możliwości w komentarzach tego portalu
    
    5 lat
    
    3 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    przedszkole: - mobbingująca dyrektorka - łamanie prawa oświatowego - ukrywanie pożaru - ciągła rotacja pracowników kościół duży: - cieknący dach - odpadająca elewacja - wiecznie zapchane toalety - tragiczne nagłośnienie - organy ni z gruchy ni z pietruchy (instrument z jakiegoś starego kościoła wtłoczony ni z tego ni z owego do PRLowskiego klocka) - nie ma kościelnego, a organista (któryś z rzędu) kiepski jak oczekujesz "dokumentów" to nie ma takiej możliwości w komentarzach tego portalu
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 09:06

katolickie psy niczego nie uszanują. Tylko kasa się liczy. (3)

5 lat
- 31 17
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 09:16
  
  Dlaczego ten wpis jeszcze nie został usunięty? (1)
  
  znowu mowa nienawiści na zlecenie radakcji?
  
  5 lat
  - 4 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  znowu mowa nienawiści na zlecenie radakcji?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 11:53
    
    Taaaa.
    
    Faktycznie nie podoba mi się obrażanie psów. Nie zasłużyły na to.
    
    taki tam
    5 lat
    
    5 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Faktycznie nie podoba mi się obrażanie psów. Nie zasłużyły na to.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 16:25
  
  Jak cię ta kasa w oczy kłuje to możesz zawsze zostać księdzem,ale nie ztym rozumem niestety.
  
  stop zawiści w narodzie
  5 lat
  - 3 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii