Gdynia: konserwator wstrzymał usuwanie witraży w kolegiacie

Patryk Szczerba

10 kwietnia 2019 (artykuł sprzed 5 lat)

Opinie (252)

Najnowszy artykuł na ten temat Kolegiata w Gdyni zmieniła się w bazylikę

Zniknęła część mających ponad 50 lat witraży w gdyńskiej kolegiacie zobacz na mapie Gdyni . Przedstawiciele wojewódzkiego konserwatora zabytków twierdzą, że zgoda była tylko na usunięcie części z nich. Zgody nie było na usunięcie witraży od strony placu, więc rozpocznie się oficjalnie postępowanie wyjaśniające w tej sprawie.

Kolegiata Najświętszej Maryi Panny to jeden z najbardziej znanych kościołów w Gdyni.
Inspiratorem budowy był Jan Radtke, pierwszy wójt Gdyni.
Budowę świątyni rozpoczęto w 1922 r., a 3 maja 1924 r., w święto Matki Boskiej Królowej Polski, kościół został poświęcony.
W 1927 roku uzyskała ostateczny kształt.
Projekt architektoniczny nawiązuje do barokowych i renesansowych kościołów Polski centralnej. Fundamenty świątyni zostały zbudowane z kamieni balastowych przywiezionych przez jeden z pierwszych statków, które zawinęły do będącego w budowie portu.
Kościół jest jednonawowy, przykryty sklepieniem kolebkowym, głównym akcentem elewacji frontowej jest wieża-dzwonnica.
25 stycznia 1984 kościół został wpisany do rejestru zabytków wraz zieleńcem i ogrodzeniem.
Jesienią 2018 roku rozpoczął się kosztujący ponad 1,5 mln złotych remont, dzięki dotacji z Funduszu kościelnego.
4 maja 2019 roku arcybiskup Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce, oraz arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański ogłoszą publicznie nadanie kolegiacie tytułu bazyliki mniejszej.

Prace do tego czasu powinny być zakończone. Trwają, ale wzbudzają kontrowersje.

W ostatnich dniach czytelnicy zaalarmowali nas o niszczeniu witraży autorstwa cenionej gdyńskiej artystki - malarki prof. Anieli Kity, która swoje indywidualne prace wystawiała m.in. w Oxfordzie i Grenaa w Danii. Do kościoła witraże jej autorstwa zostały wstawione w 1968 roku. Była to jedna z pierwszych i najważniejszych prac malarki. W 2017 roku odbył się wernisaż jej prac zorganizowany przez władze Gdyni, na którym opowiadała m.in. o zastosowanej przy tworzeniu prac dla kościoła unikatowej technice.

Wernisaż prac Anieli Kity

Tafle szkła w kontenerze

Na betonowym placu jest ustawiony kontener, do którego w weekend trafiły tafle rozbitego szkła.

- Ludzie przystawali i nie dowierzali. Z kontenera na gruz wygrzebywali fragmenty szkła, na pamiątkę. Witraże są usuwane w fatalnym stylu. Młotkiem na gruz, a nie z szacunkiem. Przecież resztki mogłyby trafić do muzeum miasta - opowiada pani Iwona, jedna z mieszkanek.

Przedstawiciele Pomorskiego Konserwatora Zabytków twierdzą, że ks. Edmund Skalski, proboszcz parafii pw. Najświętszej Maryi Panny, składając wniosek o remont kościoła otrzymał zgodę na usunięcie witraży, ale tylko od strony zakrystii i prezbiterium.

Informacja do Pomorskiego Konserwatora Zabytków

O usuwaniu prac z okien w ścianie bocznej, od strony betonowego placu, wojewódzcy urzędnicy mieli dowiedzieć się od gdyńskich urzędników odpowiedzialnych za zabytki, którzy zostali zaalarmowani przez poruszonych sytuacją mieszkańców.

- Prace zostały wstrzymane administracyjnie, były wykonywane bez naszego pozwolenia i będziemy to wyjaśniali. Rozpoczynamy postępowanie wyjaśniające. Na początek zostaną przeprowadzone oględziny - tłumaczy Marcin Tymiński, rzecznik Pomorskiego Konserwatora Zabytków.
Przypomnijmy, że za niszczenie zabytków mogą grozić wysokie kary - od 500 zł do 500 tys. zł.

Ukarać można za:

wykonywanie prac, badań i robót budowlanych przy zabytkach bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków lub ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
wykonywanie prac, badań i robót budowlanych niezgodnie z zakresem lub warunkami określonymi w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub pozwoleniu ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

O sprawie chcieliśmy porozmawiać z proboszczem parafii. W krótkiej wymianie zdań stwierdził, że sprawa będzie wyjaśniana z konserwatorem zabytków i zaproponował rozmowę za tydzień. Nie wyjaśnił, dlaczego witraże z okien w ścianie przy placu zniknęły.

Pozostałości witraży można znaleźć w kontenerze przy ścianie bocznej

Jak można usłyszeć w nieoficjalnych rozmowach, całą sprawą poważnie są zaniepokojone władze Gdyni, dla których witraże były jednym z symboli najsłynniejszego kościoła w mieście.

Były wcześniej kontrowersje

To nie pierwsze kontrowersje związane z kolegiatą i terenem wokół. Trzy lata temu informowaliśmy, że na placu przy kościele kierowcy parkują w ciągu dnia, unikając opłat. Przy ul. Zygmuntowskiej pojawiły się słupki, utrudniające wjazd. Sęk w tym, że samochody na placu nadal nietrudno zauważyć.

Jak można usłyszeć od przedstawicieli parafii, parkują tam rodzice - przywożący i odwożący dzieci do przedszkola lub uczestniczący w zebraniach i festynach.

Zabytkowe cmentarze mennonickie (31)

więcej

Patryk Szczerbap.szczerba@trojmiasto.pl

Miejsca

Kościół Najświętszej Marii Panny Gdynia, Armii Krajowej 26

Opinie (252) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:47

Konserwator przesadza (1)

Witraż z 1968 r. to nie zabytek, a stwierdzenie, że usuwanie z witraża z brakiem szacunku to już zakrawa na żart, jaki szacunek można mieć do szkła, nawet jeśli to było ładne.

ewi
5 lat
- 29 73
Twoja opinia

Zmień treść

Witraż z 1968 r. to nie zabytek, a stwierdzenie, że usuwanie z witraża z brakiem szacunku to już zakrawa na żart, jaki szacunek można mieć do szkła, nawet jeśli to było ładne.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 07:53
  
  Szacunek
  
  Szacunek dla dorobku artystycznego
  
  Maja
  5 lat
  - 16 8
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Szacunek dla dorobku artystycznego
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:50

Okropne powinien na swoj koszt wstawic z powrotem. niedopuszczalne.

5 lat
- 51 9
Twoja opinia

Zmień treść

Okropne powinien na swoj koszt wstawic z powrotem. niedopuszczalne.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:50

Nigdy nie zgadzałem się

Z estetyką tego i poprzedniego proboszcza. Dwa "pomniki" architektury: nowy kościół na Witominie i nowy kościół przy kolegiacie. Wrrrr. Typowe posoborowe

J23
5 lat
- 22 8
Twoja opinia

Zmień treść

Z estetyką tego i poprzedniego proboszcza. Dwa "pomniki" architektury: nowy kościół na Witominie i nowy kościół przy kolegiacie. Wrrrr. Typowe posoborowe
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:51

kj (4)

Już będąc w parafii na Witominie źle się działo. No ale skoro wujek Gocłowski na to pozwala(Ł)! Wypisz wymaluj robi się ojciec z Torunia.

5 lat
- 45 13
Twoja opinia

Zmień treść

Już będąc w parafii na Witominie źle się działo. No ale skoro wujek Gocłowski na to pozwala(Ł)! Wypisz wymaluj robi się ojciec z Torunia.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 07:55
  
  wujek sławoj
  
  5 lat
  - 8 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  wujek sławoj
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 15:39
  
  Wujek Szlaga
  
  Nie wujek Gocłowski tylko wujek Szlaga
  
  5 lat
  - 11 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie wujek Gocłowski tylko wujek Szlaga
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 17:08
  
  Rodzinka
  
  Biskup Gocłowski nie był krewnym proboszcza tylko biskup Szlaga z Pelplina.
  
  Mariola
  5 lat
  - 12 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Biskup Gocłowski nie był krewnym proboszcza tylko biskup Szlaga z Pelplina.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 17:44
  
  Nie mów fałszywego świadectwa...
  
  5 lat
  - 1 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:57

zabytek z marca? (2)

od kiedy to 50-cio letnia rzecz jest zabytkiem? Co za prawo tak stanowi?
Jeśli urzedas od staroci wydał pozwolenie na zniszczenie części tych "zabytków", to dlaczego ich inna część ma byc chroniona?
Kazdy sposób jest dobry na walkę z Kosciołem.

myślący
5 lat
- 21 61
Twoja opinia

Zmień treść

od kiedy to 50-cio letnia rzecz jest zabytkiem? Co za prawo tak stanowi? Jeśli urzedas od staroci wydał pozwolenie na zniszczenie części tych "zabytków", to dlaczego ich inna część ma byc chroniona? Kazdy sposób jest dobry na walkę z Kosciołem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 08:58
  
  twój poziom to po prostu masakra (1)
  
  1. Zabytek – w języku potocznym – każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną lub naukową, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku.
  Wiec tak - 50 letnia rzecz może być zabytkiem. Samochody mogą być zabytkami juz w wieku 30 lat.
  
  2. Wstrzymanie niszczenia witraży to twoim zdaniem walka z kościołem? Niestety nie. To tylko walka z głupotą przedstawiciela kościoła.
  
  5 lat
  - 16 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  1. Zabytek – w języku potocznym – każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną lub naukową, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Wiec tak - 50 letnia rzecz może być zabytkiem. Samochody mogą być zabytkami juz w wieku 30 lat. 2. Wstrzymanie niszczenia witraży to twoim zdaniem walka z kościołem? Niestety nie. To tylko walka z głupotą przedstawiciela kościoła.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 16:36
    
    Ad. 1
    
    Taki przedmiot, to co najwyżej antyk a nie zabytek. Proszę nie tworzyć zamętu pojęciowego.
    
    Arek z Oliwy
    5 lat
    
    2 4
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Taki przedmiot, to co najwyżej antyk a nie zabytek. Proszę nie tworzyć zamętu pojęciowego.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 07:59

paranoja

w tym miescie nie ma zabytkow !!!

unsco
5 lat
- 15 20
Twoja opinia

Zmień treść

w tym miescie nie ma zabytkow !!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:03

Gdynia jak zwykle w ogonie...

... i tylko wywala witraże. W Gdańsku to mają rozmach. Dwa kościoły się walą dzięki okolicznym inwestycjom. Ale stare były, nie żal. Będzie miejsce pod deweloperkę.

Kościotrup z forum
5 lat
- 18 14
Twoja opinia

Zmień treść

... i tylko wywala witraże. W Gdańsku to mają rozmach. Dwa kościoły się walą dzięki okolicznym inwestycjom. Ale stare były, nie żal. Będzie miejsce pod deweloperkę.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:04

Kościół nie możę stać ponad prawem świeckim!

Technik Maliniak z Nowogrodzkiej
5 lat
- 29 8
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:21

Już widzę jak proboszcza ktoś ukara...

Państwo bezprawia
5 lat
- 31 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 08:26

Palą książki, niższą zabytki, co za prostactwo.

5 lat
- 48 8
Twoja opinia

Zmień treść

Palą książki, niższą zabytki, co za prostactwo.
Regulamin dodawania opinii