Zawinęli negatywy w koszulę i schowali na strychu. Prawie 70 lat temu

Marek Gotard

18 lipca 2014 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (97)

Dzięki tej koszuli znalezionej przez Macieja Sekietę, negatywy wykonane w latach 40. ubiegłego wieku dotrwały do naszych czasów.

Gdy mieszkańcy domu przy Torgauer Weg w dawnym Langfuhr w pośpiechu chowali rodzinne pamiątki pomiędzy strychowe belki, nie podejrzewali, że migawki z ich życia odnajdą się dopiero po 69 latach.

Jeden z odnalezionych negatywów.

Marek Gotard/Trojmiasto.pl
Prawdopodobnie dawne mieszkanki domu przy ul. Karłowicza.

Repr. P. Matuszewski
Niewykluczone, że pozujący z książką mężczyzna, to dawny główny lokator szeregowca.

Repr. P. Matuszewski

Takie historie przeważnie zaczynają się w ten sam sposób. W czasie remontów starych domów, których czas dzieli się na ten "przed" i "po" II wojnie światowej, przemieszane z gruzem i pyłem pojawiają się też różne ciekawostki. Spod framug drzwi i okien można wyciągnąć stare gazety czy plakaty. Czasem wyobraźnię mieszkańców rozpalają ukryte skrytki czy ślady po "zakopywaniu czegoś" w piwnicy. Nieraz lokatorom przy takich przypadkowych znaleziskach dopisuje szczęście...

Obecni mieszkańcy szeregowca przy ul. Karłowicza zobacz na mapie Gdańska

we Wrzeszczu (to właśnie dawna Torgauer Weg) przystępując do kompleksowego remontu budynku, nie liczyli, że znajdą w nim pamiątki po dawnych lokatorach. Tymczasem wśród stropowych desek w samym rogu strychu tkwiła zwinięta koszula. Zaś w koszuli kilkadziesiąt czarno-białych negatywów.

- Zdecydowana większość tutejszej zabudowy mieszkalnej w tej okolicy Wrzeszcza, z wyjątkiem ulicy Szymanowskiego (dawna An der Kurve) powstała na przełomie lat 20. i 30. XX wieku - opowiada Jan Daniluk, historyk i badacz dziejów Wrzeszcza. - Te okolice Strzyży możemy nazwać nawet "resortowym" osiedlem, ze względu na procent mieszkańców pracujących w służbach mundurowych. Większość zbudowanych tam mieszkań przeznaczono dla gdańskich policjantów, celników, strażaków czy urzędników.

Mieszkańcy domu wraz z zaprzyjaźnionym historykiem zeskanowali wszystkie negatywy. Na części z nich widać niemieckich żołnierzy pozujących przed budynkiem koszar szkoły podoficerskiej Abwehry w Trzebiatowie, w woj. zachodniopomorskim (niegdyś Treptow an der Rega).

- Najciekawsze oczywiście są te, które zrobiono w naszym domu - mówi Maciej Sekieta, znalazca zdjęć. - Dowiedzieliśmy się z nich m.in., że drzewo wiśni, które do dziś rośnie w naszym ogrodzie, pielęgnowali też poprzedni lokatorzy.

Kim byli? Księgi adresowe Gdańska z roku 1939 i 1942 informują, że w domu zajmowanym dziś m.in. przez pana Macieja mieszkali sekretarz powiatu oraz starszy sekretarz celny. Być może to właśnie któryś z nich został wcielony do wojska. Na większości zdjęć pozuje w mundurze. W wojsku służył także młodszy z mężczyzn, pozujący na tle zabudowań Wrzeszcza. To prawdopodobnie syn starszego pana ze zdjęć.

- Koszula, w którą zawinięto negatywy, należała do członka gdańskiego SA (oddziałów szturmowych NSDAP), świadczy o tym niebieska lamówka wokół kołnierzyka koszuli - wyjaśnia Mirosław Piskorski, gdański kolekcjoner.

Nietrudno domyślić się, w jaki sposób negatywy znalazły się w prowizorycznym schowku na strychu. Gdy zbliżał się front, mieszkańcy Gdańska masowo uciekali, chowając cenne dla nich pamiątki, często w prowizorycznych skrytkach. Liczyli, że po zakończeniu działań wojennych, będą mogli wrócić do swoich domów. Większość nigdy ich już jednak nie zobaczyła.

Pierwsi polscy mieszkańcy domu przy ul. Karłowicza zamieszkali w nim w 1946 roku. Zameldowano w nim trzy rodziny. Rozpoczął się zupełnie nowy okres życia tej kameralnej i niezwykle urokliwej uliczki Wrzeszcza.

Marek Gotardm.gotard@trojmiasto.pl

Opinie (97) 8 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 11:22

STRZYŻA (4)

Ulica Karłowicza to STRZYŻA.

Strzyżak
9 lat
- 3 5
Twoja opinia

Zmień treść

Ulica Karłowicza to STRZYŻA.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 11:38
  
  strzyżono golono
  
  strzyża czyli dzielnica fryzjerów
  
  9 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  strzyża czyli dzielnica fryzjerów
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 12:06
  
  Wrzeszcz
  
  9 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 12:40
  
  Panie Strzyżak (1)
  
  Panie Strzyżak idź idź do fryzjera.
  
  Wrzeszczak
  9 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Panie Strzyżak idź idź do fryzjera.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-07-18 12:52
    
    Panie Wrzeszczak
    
    Nie wrzeszcz Pan.
    
    Strzyżak
    9 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Nie wrzeszcz Pan.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 11:22

na zdjęciu KATANA lub bluza!!!! nie koszula!!!

mieszkańcy gdzie???
W czasie remontów starych domów znajduje się duża ilość pyłów, zdechłe gryzonie,pruchno... i spadkobierców kombinujących jak tu zarobić....

szczwany
9 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

mieszkańcy gdzie??? W czasie remontów starych domów znajduje się duża ilość pyłów, zdechłe gryzonie,pruchno... i spadkobierców kombinujących jak tu zarobić....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 11:49

Czy ta ulica nie powinna nazywać się Torgauer Weg (1)

zamiast Torgaurer Weg? Tak tylko z ciekawości...

Ja
9 lat

Odpowiedź redakcji:

Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

zamiast Torgaurer Weg? Tak tylko z ciekawości...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 11:53
  
  Torgaurer Weg
  
  wg badaczy!!
  
  szczwany
  9 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  wg badaczy!!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 12:53

(3)

Przed wojną łatwo było rozróżnić Polki od Niemek w wolnym Mieście.
Te drugie chodziły w takich zawijańcach na głowach jak widać na jednym ze zdjęć
a Polki, w kapeluszach.Wiem to od babci,Gdańszczanki.

9 lat
- 16 1
Twoja opinia

Zmień treść

Przed wojną łatwo było rozróżnić Polki od Niemek w wolnym Mieście. Te drugie chodziły w takich zawijańcach na głowach jak widać na jednym ze zdjęć a Polki, w kapeluszach.Wiem to od babci,Gdańszczanki.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 13:59
  
  po panie dzieliły się na kapeluszowe i chustkowe (1)
  
  tak mnie moja Babcia uczyła a wcale nie była z Gdańska ani z okolic
  
  Jola
  9 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  tak mnie moja Babcia uczyła a wcale nie była z Gdańska ani z okolic
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-07-19 07:30
    
    Niczego nie zrozumiałeś.
    
    9 lat
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Niczego nie zrozumiałeś.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 14:17
  
  JAkbym był polskim snajperem w czsie wojny to by wiedział do kogo strzelać.
  
  9 lat
  - 3 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  JAkbym był polskim snajperem w czsie wojny to by wiedział do kogo strzelać.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 13:32

:)

bardzo się cieszę, że wreszcie po paru miesiącach temat został ujawniony:)

Mikołaj Sobczak
9 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

bardzo się cieszę, że wreszcie po paru miesiącach temat został ujawniony:)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 13:46

wrzeszcz

przypomina mi to zbieg ul. Legionów i Hynka ale głowy nie dam...

xyz
9 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

przypomina mi to zbieg ul. Legionów i Hynka ale głowy nie dam...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 13:50

Czy to koszula SA?

Pytam całkiem poważnie. To by tłumaczyło dlaczego ją schowano.

9 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Pytam całkiem poważnie. To by tłumaczyło dlaczego ją schowano.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 14:02

to jest nasza, gdańszczan niekiedy z konieczności bo wygnanych ze swoich ziem historia,

nie możemy mieć tamtej to mamy to co jest

Jola
9 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

nie możemy mieć tamtej to mamy to co jest
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 14:18

To byli Niemcy czy Naziści?
Bo ostatnio zacząłem się gubić...

9 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

To byli Niemcy czy Naziści? Bo ostatnio zacząłem się gubić...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 14:36

Kolesia w koszuli..

..też trzymali na strychu? :>

kor
9 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

..też trzymali na strychu? :>
Regulamin dodawania opinii