Zawinęli negatywy w koszulę i schowali na strychu. Prawie 70 lat temu

Marek Gotard

18 lipca 2014 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (97)

Dzięki tej koszuli znalezionej przez Macieja Sekietę, negatywy wykonane w latach 40. ubiegłego wieku dotrwały do naszych czasów.

Gdy mieszkańcy domu przy Torgauer Weg w dawnym Langfuhr w pośpiechu chowali rodzinne pamiątki pomiędzy strychowe belki, nie podejrzewali, że migawki z ich życia odnajdą się dopiero po 69 latach.

Jeden z odnalezionych negatywów.

Marek Gotard/Trojmiasto.pl
Prawdopodobnie dawne mieszkanki domu przy ul. Karłowicza.

Repr. P. Matuszewski
Niewykluczone, że pozujący z książką mężczyzna, to dawny główny lokator szeregowca.

Repr. P. Matuszewski

Takie historie przeważnie zaczynają się w ten sam sposób. W czasie remontów starych domów, których czas dzieli się na ten "przed" i "po" II wojnie światowej, przemieszane z gruzem i pyłem pojawiają się też różne ciekawostki. Spod framug drzwi i okien można wyciągnąć stare gazety czy plakaty. Czasem wyobraźnię mieszkańców rozpalają ukryte skrytki czy ślady po "zakopywaniu czegoś" w piwnicy. Nieraz lokatorom przy takich przypadkowych znaleziskach dopisuje szczęście...

Obecni mieszkańcy szeregowca przy ul. Karłowicza zobacz na mapie Gdańska

we Wrzeszczu (to właśnie dawna Torgauer Weg) przystępując do kompleksowego remontu budynku, nie liczyli, że znajdą w nim pamiątki po dawnych lokatorach. Tymczasem wśród stropowych desek w samym rogu strychu tkwiła zwinięta koszula. Zaś w koszuli kilkadziesiąt czarno-białych negatywów.

- Zdecydowana większość tutejszej zabudowy mieszkalnej w tej okolicy Wrzeszcza, z wyjątkiem ulicy Szymanowskiego (dawna An der Kurve) powstała na przełomie lat 20. i 30. XX wieku - opowiada Jan Daniluk, historyk i badacz dziejów Wrzeszcza. - Te okolice Strzyży możemy nazwać nawet "resortowym" osiedlem, ze względu na procent mieszkańców pracujących w służbach mundurowych. Większość zbudowanych tam mieszkań przeznaczono dla gdańskich policjantów, celników, strażaków czy urzędników.

Mieszkańcy domu wraz z zaprzyjaźnionym historykiem zeskanowali wszystkie negatywy. Na części z nich widać niemieckich żołnierzy pozujących przed budynkiem koszar szkoły podoficerskiej Abwehry w Trzebiatowie, w woj. zachodniopomorskim (niegdyś Treptow an der Rega).

- Najciekawsze oczywiście są te, które zrobiono w naszym domu - mówi Maciej Sekieta, znalazca zdjęć. - Dowiedzieliśmy się z nich m.in., że drzewo wiśni, które do dziś rośnie w naszym ogrodzie, pielęgnowali też poprzedni lokatorzy.

Kim byli? Księgi adresowe Gdańska z roku 1939 i 1942 informują, że w domu zajmowanym dziś m.in. przez pana Macieja mieszkali sekretarz powiatu oraz starszy sekretarz celny. Być może to właśnie któryś z nich został wcielony do wojska. Na większości zdjęć pozuje w mundurze. W wojsku służył także młodszy z mężczyzn, pozujący na tle zabudowań Wrzeszcza. To prawdopodobnie syn starszego pana ze zdjęć.

- Koszula, w którą zawinięto negatywy, należała do członka gdańskiego SA (oddziałów szturmowych NSDAP), świadczy o tym niebieska lamówka wokół kołnierzyka koszuli - wyjaśnia Mirosław Piskorski, gdański kolekcjoner.

Nietrudno domyślić się, w jaki sposób negatywy znalazły się w prowizorycznym schowku na strychu. Gdy zbliżał się front, mieszkańcy Gdańska masowo uciekali, chowając cenne dla nich pamiątki, często w prowizorycznych skrytkach. Liczyli, że po zakończeniu działań wojennych, będą mogli wrócić do swoich domów. Większość nigdy ich już jednak nie zobaczyła.

Pierwsi polscy mieszkańcy domu przy ul. Karłowicza zamieszkali w nim w 1946 roku. Zameldowano w nim trzy rodziny. Rozpoczął się zupełnie nowy okres życia tej kameralnej i niezwykle urokliwej uliczki Wrzeszcza.

Marek Gotardm.gotard@trojmiasto.pl

Opinie (97) 8 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 14:49

Fajna sprawa. Dzis zaczynam remont u siebie, kto wie co sie znajdzie ! :)

9 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 14:55

Wczoraj znaleźliśmy mandat z 82r

na 5000 zł! który dostał wujek
za co? jak jest napisane: Za noszenie znaczka zdelegalizowanej organizacji Solidarność !

:) 5000zł w 82r to całkiem spora sumka chyba.

john
9 lat
- 9 1
Twoja opinia

Zmień treść

na 5000 zł! który dostał wujek za co? jak jest napisane: Za noszenie znaczka zdelegalizowanej organizacji Solidarność ! :) 5000zł w 82r to całkiem spora sumka chyba.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 15:01

Na strychu budynku / tam gdzie robiono mydło... / znaleźliśmy 2 skrzynie w 1986 czy 7 (1)

jedna ze skrzyń zawierała pudełka z negatywami szklanymi opatrzone etykietkami Agfa a dryga skrzynia zawierała małe , z grubego papieru karty osobowe na których widać było fotkę osoby z obrysami głowy - badania rasowe - skąd pochodzi, prawie wszyscy byli z Gdańśka i okolicznych wsi-miejscowości itp. dane podstawowe, niektórzy ze zdjęć byli pobici.

Nie wiem czy nie byli to ludzie którzy skończyli w kadziach piwnicznych w/w budynku.

Na strychu budynku przy Wajdeloty znaleźliśmy parabellum i fotografie ss-mana.

Na Tuwima mieszka wdowa w willi po wysokim NSDAPowcu z Gdańska , która posiada aparat z kliszą w środku od czasów wojny , są tam zdjęcia.

Mogę tak pisać jeszcze jakiś czas...

Darius ist einer
9 lat
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

jedna ze skrzyń zawierała pudełka z negatywami szklanymi opatrzone etykietkami Agfa a dryga skrzynia zawierała małe , z grubego papieru karty osobowe na których widać było fotkę osoby z obrysami głowy - badania rasowe - skąd pochodzi, prawie wszyscy byli z Gdańśka i okolicznych wsi-miejscowości itp. dane podstawowe, niektórzy ze zdjęć byli pobici. Nie wiem czy nie byli to ludzie którzy skończyli w kadziach piwnicznych w/w budynku. Na strychu budynku przy Wajdeloty znaleźliśmy parabellum i fotografie ss-mana. Na Tuwima mieszka wdowa w willi po wysokim NSDAPowcu z Gdańska , która posiada aparat z kliszą w środku od czasów wojny , są tam zdjęcia. Mogę tak pisać jeszcze jakiś czas...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 18:21
  
  ciekawe, czy dałoby radę wywołać te zdjęcia...
  
  jak ja zaniosłam pod koniec lat 90 smienę z kliszą w środku, ze zdjęciami z przełomu 70/80, do zakładu na sobótki, to powiedzieli mi, że klisza była prześwietlona i nie było na niej żadnego dobrego zdjęcia :(
  
  Wrzeszczanka
  9 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jak ja zaniosłam pod koniec lat 90 smienę z kliszą w środku, ze zdjęciami z przełomu 70/80, do zakładu na sobótki, to powiedzieli mi, że klisza była prześwietlona i nie było na niej żadnego dobrego zdjęcia :(
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 15:25

O złocie już nic nie powiedzieli

to ja
9 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 17:27

Odnaleziona koszula i (1)

ta którą ma na sobie pan Maciej są w podobnym stanie.

znawca bułgarskich tokarek
9 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

ta którą ma na sobie pan Maciej są w podobnym stanie.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-07-18 18:25
  
  jo, jakiś więzienny pasiak
  
  i w ogóle wygląda jak z KL...
  
  trw
  9 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i w ogóle wygląda jak z KL...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 17:58

Może by Redakcja zmieniła ?

" Gdy zbliżał się front, mieszkańcy Gdańska masowo uciekali," czy nie powinno być , mieszkańcy Gdańska narodowości niemieckiej masowo uciekali.U zasadnie, mój Dziadek mieszkaniec Gdańska nie uciekał , gdyż został zamordowany w Stutthofie .

Piotr
9 lat
- 13 0
Twoja opinia

Zmień treść

" Gdy zbliżał się front, mieszkańcy Gdańska masowo uciekali," czy nie powinno być , mieszkańcy Gdańska narodowości niemieckiej masowo uciekali.U zasadnie, mój Dziadek mieszkaniec Gdańska nie uciekał , gdyż został zamordowany w Stutthofie .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 18:53

banal

szkoda ze gdansk jest okupowany przez polakow ,nie bylby tak zrujnowany

ccc
9 lat
- 6 7
Twoja opinia

Zmień treść

szkoda ze gdansk jest okupowany przez polakow ,nie bylby tak zrujnowany
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 20:51

Co jednak znaczy niemiecka solidność.

Tyle lat minęło od wojny, a dopiero teraz wymagany remont!!!

jogibaboo
9 lat
- 4 4
Twoja opinia

Zmień treść

Tyle lat minęło od wojny, a dopiero teraz wymagany remont!!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-18 22:09

Az przyszedł do władzy hitler

i nagle Polacy zamieszkali w mieszkaniach tych niemców;)

maigret
9 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

i nagle Polacy zamieszkali w mieszkaniach tych niemców;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-19 07:53

Ha

PAn ze zdj w tej koszuli/ pizamie wyglada jak ze sreberka

9 lat
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

PAn ze zdj w tej koszuli/ pizamie wyglada jak ze sreberka
Regulamin dodawania opinii