Zawinęli negatywy w koszulę i schowali na strychu. Prawie 70 lat temu

Marek Gotard

18 lipca 2014 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (97)

Dzięki tej koszuli znalezionej przez Macieja Sekietę, negatywy wykonane w latach 40. ubiegłego wieku dotrwały do naszych czasów.

Gdy mieszkańcy domu przy Torgauer Weg w dawnym Langfuhr w pośpiechu chowali rodzinne pamiątki pomiędzy strychowe belki, nie podejrzewali, że migawki z ich życia odnajdą się dopiero po 69 latach.

Jeden z odnalezionych negatywów.

Marek Gotard/Trojmiasto.pl
Prawdopodobnie dawne mieszkanki domu przy ul. Karłowicza.

Repr. P. Matuszewski
Niewykluczone, że pozujący z książką mężczyzna, to dawny główny lokator szeregowca.

Repr. P. Matuszewski

Takie historie przeważnie zaczynają się w ten sam sposób. W czasie remontów starych domów, których czas dzieli się na ten "przed" i "po" II wojnie światowej, przemieszane z gruzem i pyłem pojawiają się też różne ciekawostki. Spod framug drzwi i okien można wyciągnąć stare gazety czy plakaty. Czasem wyobraźnię mieszkańców rozpalają ukryte skrytki czy ślady po "zakopywaniu czegoś" w piwnicy. Nieraz lokatorom przy takich przypadkowych znaleziskach dopisuje szczęście...

Obecni mieszkańcy szeregowca przy ul. Karłowicza zobacz na mapie Gdańska

we Wrzeszczu (to właśnie dawna Torgauer Weg) przystępując do kompleksowego remontu budynku, nie liczyli, że znajdą w nim pamiątki po dawnych lokatorach. Tymczasem wśród stropowych desek w samym rogu strychu tkwiła zwinięta koszula. Zaś w koszuli kilkadziesiąt czarno-białych negatywów.

- Zdecydowana większość tutejszej zabudowy mieszkalnej w tej okolicy Wrzeszcza, z wyjątkiem ulicy Szymanowskiego (dawna An der Kurve) powstała na przełomie lat 20. i 30. XX wieku - opowiada Jan Daniluk, historyk i badacz dziejów Wrzeszcza. - Te okolice Strzyży możemy nazwać nawet "resortowym" osiedlem, ze względu na procent mieszkańców pracujących w służbach mundurowych. Większość zbudowanych tam mieszkań przeznaczono dla gdańskich policjantów, celników, strażaków czy urzędników.

Mieszkańcy domu wraz z zaprzyjaźnionym historykiem zeskanowali wszystkie negatywy. Na części z nich widać niemieckich żołnierzy pozujących przed budynkiem koszar szkoły podoficerskiej Abwehry w Trzebiatowie, w woj. zachodniopomorskim (niegdyś Treptow an der Rega).

- Najciekawsze oczywiście są te, które zrobiono w naszym domu - mówi Maciej Sekieta, znalazca zdjęć. - Dowiedzieliśmy się z nich m.in., że drzewo wiśni, które do dziś rośnie w naszym ogrodzie, pielęgnowali też poprzedni lokatorzy.

Kim byli? Księgi adresowe Gdańska z roku 1939 i 1942 informują, że w domu zajmowanym dziś m.in. przez pana Macieja mieszkali sekretarz powiatu oraz starszy sekretarz celny. Być może to właśnie któryś z nich został wcielony do wojska. Na większości zdjęć pozuje w mundurze. W wojsku służył także młodszy z mężczyzn, pozujący na tle zabudowań Wrzeszcza. To prawdopodobnie syn starszego pana ze zdjęć.

- Koszula, w którą zawinięto negatywy, należała do członka gdańskiego SA (oddziałów szturmowych NSDAP), świadczy o tym niebieska lamówka wokół kołnierzyka koszuli - wyjaśnia Mirosław Piskorski, gdański kolekcjoner.

Nietrudno domyślić się, w jaki sposób negatywy znalazły się w prowizorycznym schowku na strychu. Gdy zbliżał się front, mieszkańcy Gdańska masowo uciekali, chowając cenne dla nich pamiątki, często w prowizorycznych skrytkach. Liczyli, że po zakończeniu działań wojennych, będą mogli wrócić do swoich domów. Większość nigdy ich już jednak nie zobaczyła.

Pierwsi polscy mieszkańcy domu przy ul. Karłowicza zamieszkali w nim w 1946 roku. Zameldowano w nim trzy rodziny. Rozpoczął się zupełnie nowy okres życia tej kameralnej i niezwykle urokliwej uliczki Wrzeszcza.

Marek Gotardm.gotard@trojmiasto.pl

Opinie (97) 8 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-19 08:51

Dobrze że dawnych mieszkańców...Tej ulicy nie ma w naszym kraju

Że ta szwabska ...Zaraza....Została....Przegnana

POLI
9 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Że ta szwabska ...Zaraza....Została....Przegnana
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-19 09:37

fajne

Lubię takie artykuły :)

Yenefer
9 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Lubię takie artykuły :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-19 10:19

syf od wojjny?

Chata nie remontowana od wojny?Niezły syf tam musiał być

Danzinger Bowke
9 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

Chata nie remontowana od wojny?Niezły syf tam musiał być
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-19 23:03

Koszula SA mana

Właściciel tej koszuli pełnił zaszczytna służbę hehe

johann
9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Właściciel tej koszuli pełnił zaszczytna służbę hehe
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-20 16:34

Szkoda że Gdańskie Wojsko takich mundurów nie nosi :)

p
9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Szkoda że Gdańskie Wojsko takich mundurów nie nosi :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-07-20 18:50

Ericka

Jak Eryka Sztainbach sie dowie to obecnego mieszkanca wywali na zbity pysk :) Tak jak lokatorow w Nardach

observer
9 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Jak Eryka Sztainbach sie dowie to obecnego mieszkanca wywali na zbity pysk :) Tak jak lokatorow w Nardach
Regulamin dodawania opinii