W 1939 chodniki też były oblodzone

Jarosław Kus

23 stycznia 2024, godz. 12:15

Opinie (25)

Najnowszy artykuł na ten temat O morderstwie na jachcie i upartej nudystce

Jeszcze przed wojną polscy rybacy musieli szukać ryb na polskie stoły na bardzo oddalonych od naszego kraju łowiskach. Rozwijano flotę dalekomorską, która w poszukiwaniu ławic zapuszczała się nawet za koło podbiegunowe.

Przeglądając przedwojenne gazety, nieustannie zaskakuje nas, jak bardzo podobne problemy do naszych mieli ówcześni mieszkańcy Gdyni, Gdańska i Sopotu.

W roku 1939 wciąż są takie miejsca w Europie, gdzie w samym środku zimy brakuje opału, tylko dlatego, że brak jest również... śniegu. Bywa, że jego niedobór próbuje się uzupełnić... bąbelkami od szampana - bo tak właśnie czynią Rosjanie, którzy nie węgla, lecz "szampana mają wbród [!]".

Pytanie tylko, czy da się tym trunkiem choć trochę rozgrzać...

W Polsce takich kłopotów z opałem nie odnotowano, zatem można było spokojnie pomyśleć o chwili wytchnienia i skorzystać z ciekawej propozycji, bowiem "po raz pierwszy w Polsce Liga Popierania Turystyki jako organizacja, która ma za zadanie ułatwienie taniej i przyjemnej turystyki szerokim masom, przystąpiła [właśnie] do organizacji tzw. pracowniczych wczasów zimowych".

Wczasy wprawdzie nie nad morzem, ale nad morzem - na gdańskim dworcu, gdzie znajdował się miejscowy oddział Ligi - można się na nie zapisać.

Lecz nic nie stało na przeszkodzie, by w styczniowej aurze myśleć też o letnich wakacjach nad morzem...

Z zimowych wakacji mogli skorzystać gdańscy rybacy, którzy ze względu na pogodę, pozostawali "bezczynni". A to dlatego, że "na Ziemi Gdańskiej zamarzły wszystkie rzeki" - "jedyny wyjątek stanowi ujście Wisły pod Schiewenhorstem [Świbno], gdzie rybacy wychodzą na połów łososi." I "chociaż zatoka gdańska wolna była od lodu, nie opłacał się połów fląder"...

Na brak pracy nie narzekali natomiast rybacy z Gdyni, którzy w pogoni za rybami docierali nawet pod koło podbiegunowe. "Na połowy dalekomorskie" wyruszył więc "trawler Tow. Połowów Dalekomorskich "Eugeniusz", który w połowie grudnia roku ub. powrócił z wód podbiegunowych": co ciekawe, był to pierwszy z polskich statków, który dotarł aż do 72 stopnia szerokości północnej.

I pracy było na tyle dużo, że flotę rybacką zasilały kolejne jednostki.

I tak jak rybak gdyński był w styczniu roku 1939 przykładem dla innych rybaków, tak "Gdynia i jej mieszkańcy" dla wielu innych miast stała się wzorem prawdziwie obywatelskiej postawy.

Jej przykładem była chociażby akcja wsparcia szkól przygranicznych czy propagowanie czytelnictwa. Gdyńska książnica zamierzała dotrzeć z książką do wszystkich grup społecznych, więc "propagowaniem czytelnictwa na peryferiach miasta" zajmowała "za pośrednictwem t. zw. biblioteczek ruchomych". "Komplety takich biblioteczek (po 50 tomów w każdej)" rozmieszczono "w różnych punktach miasta, gdzie wypożyczano je warstwom najbiedniejszym" - takich "biblioteczek" było osiemnaście.

Inicjatywa okazała się "strzałem w dziesiątkę": "wykorzystanie biblioteczek ruchomych" było "bardzo duże" i świadczyło "o głodzie książki i o potrzebie rozszerzenia tego rodzaju formy pracy oświatowej."

Lecz że czasy były niespokojne, "w dobie wielkich zbrojeń na pierwsze miejsce musiała być wysunięta sprawa obrony granic": "sprawa stworzenia muru z ludności pogranicza" właśnie "w sposób zainicjowany przez mieszkańców Gdyni" nie mogło zastąpi przygotowań do obrony przed "tradycyjną", militarną agresją.

Bo chociaż, jak twierdzili Amerykanie, powołując się na liczne "kroniki nieszczęśliwych wypadków komunikacyjnych", "samochody sieją więcej spustoszenia niż wojny"...

...w roku 1939 coraz większym zagrożeniem wydawał się nieprzyjacielski samolot. Stąd też hasło "brońmy Gdyni! i przeprowadzane "wielkie ćwiczenia obrony przeciwlotniczej", które miały dać "obraz, jak będzie wyglądać przyszła wojna lotnicza".

Niestety, jak się wkrótce miało okazać, rzeczywistość przyćmiła ten "straszliwy obraz tego, co miało być w przyszłości"...

... lecz w styczniu roku 1939 "bezpieczeństwo mieszkańców naszego miasta" wymagało również, by "w razie gołoledzi (...) posypywać piaskiem chodniki i skrzyżowania ulic".

Darmo jednak "mieszkańcy Orłowa [i innych gdyńskich dzielnic] usilnie prosili kompetentne władze, aby wedle możliwości rozpatrzyły sprawę i zarządziły, aby wszystkie ulice (...) w czasie gołoledzi, już wczesnym rankiem były dostatecznie wysypane piaskiem, aby w ten sposób uchronić od ewentualnego wypadku dorosłych mieszkańców (...) i młodzież szkolną".

Niestety, w sytuacji gdy "współobywatele narzekali z osobna a często gremialnie, że na ich prośby czy podania do urzędów państwowych (...) nie otrzymują żadnej odpowiedzi - albo odpowiedź po kilku tygodniach i nawet po kilku miesiącach".

Najlepiej chyba było - tak jak to zdarzyło się w Pucku - gdy ktoś ważny tracił na śliskim chodniku równowagę. A wtedy marny los tego, który zawinił.

I niewielka szansa, że nawet dobry adwokat będzie w stanie pomóc...

Źródło: "Gazeta Gdańska" nr 12 z 14-15 stycznia 1939 r., nr 13 z 16 stycznia 1939 r. i nr 14 z 17 stycznia 1939 r., "Dziennik Bydgoski" nr 5 z 6 stycznia 1939 r., nr 6 z 8 stycznia 1939 r., nr 11 z 14 stycznia 1939 r. i nr 12 z 15 września 1939 r., "Słowo Pomorskie" nr 7 z 10 stycznia 1939 r. i nr 12 z 15 stycznia 1939 r. oraz "Ilustracja Polska" nr 3 z 15 stycznia 1939 r. i nr 4 z 22 stycznia 1939 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej oraz Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

Jarosław Kusj.kus@trojmiasto.pl

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2024-01-23 12:45

(3)

warto wiedziec ze te 100 lat temu gdy powstala gdynia siegala ona glebiej w zatoke. przez ocieplenie klimatu zalane zostaly setki domostw, ktore obecnie znajduja sie pod woda za falochronem. pozdrawiam plaskoziemcow

3 miesiące
- 6 10
Twoja opinia

Zmień treść

warto wiedziec ze te 100 lat temu gdy powstala gdynia siegala ona glebiej w zatoke. przez ocieplenie klimatu zalane zostaly setki domostw, ktore obecnie znajduja sie pod woda za falochronem. pozdrawiam plaskoziemcow
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2024-01-24 11:09
  
  (1)
  
  Wytrzezwiej jakie ocieplenie klimatu ?wielki brat wbija do glowy ocieplenie klimatu,weganizm,lgbt i inne wynalazki dzisiejszych czasow.
  
  3 miesiące
  - 4 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wytrzezwiej jakie ocieplenie klimatu ?wielki brat wbija do glowy ocieplenie klimatu,weganizm,lgbt i inne wynalazki dzisiejszych czasow.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2024-01-24 14:07
    
    Tak, tak. I dżendera wbija.
    
    3 miesiące
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Tak, tak. I dżendera wbija.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2024-01-23 13:29
  
  Warto też wiedzieć że wtedy stosowano piach do posypki i człowiek nie chodził w breji. Teraz wszech obecna sól i szlam zostaje.
  
  3 miesiące
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Warto też wiedzieć że wtedy stosowano piach do posypki i człowiek nie chodził w breji. Teraz wszech obecna sól i szlam zostaje.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2024-01-23 13:36

(1)

Czyli od tylu lat się nie nauczyli jak odśnieżać chodniki... a mówią że postęp.

3 miesiące
- 13 0
Twoja opinia

Zmień treść

Czyli od tylu lat się nie nauczyli jak odśnieżać chodniki... a mówią że postęp.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2024-01-24 13:09
  
  Narzekają wnuki
  
  Tych co wcześniej narzekali.
  
  Valu
  3 miesiące
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tych co wcześniej narzekali.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2024-01-24 12:41

W Szwajcarii nie narzekają (4)

Tam bezpośrednio ludzie mieszkający w danej miejscowości/mieście decydują jaką ofertę na odśnieżanie wybierają. Jak się ktoś nie sprawdzi w danym roku to już tego podmiotu nie wybiorą w następnym roku. Proste i działa

3 miesiące
- 7 1
Twoja opinia

Zmień treść

Tam bezpośrednio ludzie mieszkający w danej miejscowości/mieście decydują jaką ofertę na odśnieżanie wybierają. Jak się ktoś nie sprawdzi w danym roku to już tego podmiotu nie wybiorą w następnym roku. Proste i działa
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2024-01-24 12:59
  
  Bo tam jest najlepszy system rządzenia w Europie i referendum! U nas jak było referendum to POlitycy krzyczeli by je (3)
  
  U nas jak było referendum to POlitycy krzyczeli by je bojkotować!
  
  3 miesiące
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  U nas jak było referendum to POlitycy krzyczeli by je bojkotować!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2024-01-24 13:59
    
    Tylko tamte pytania układał ktoś z porażeniem mózgowym (2)
    
    Byłby tak nieprecyzyjne i niejednoznaczne jak konstytucja
    
    Święty Gaj Rodzimowierców pw. Frydy Stern w Gdyni
    3 miesiące
    
    0 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Byłby tak nieprecyzyjne i niejednoznaczne jak konstytucja
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2024-01-24 14:13
      
      Pytania były proste jak budowa cepa ,ale najwyraźniej i tak za trudne dla ciebie :) (1)
      
      3 miesiące
      
      1 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2024-01-24 14:37
        
        Nie były proste jak cep...
        
        Prędzej jak elektrocepomłotowkrętarkowirówka...
        
        Święty Gaj Rodzimowierców pw. Frydy Stern w Gdyni
        3 miesiące
        
        0 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Prędzej jak elektrocepomłotowkrętarkowirówka...
        Regulamin dodawania opinii