Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Stuletnia historia Dyrekcji Kolei w Gdańsku

Bronisław Poźniak
7 czerwca 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (51)
Najnowszy artykuł na ten temat Huzarzy, papugi i wielka bijatyka. Niezwykła historia Domu św. Józefa
Pocztówka z 1922 r. na podstawie fotografii wykonanej przez Romana Wyrobka, pracownika Dyrekcji Kolei. Pocztówka z 1922 r. na podstawie fotografii wykonanej przez Romana Wyrobka, pracownika Dyrekcji Kolei.

Pocztówka z 1922 r. na podstawie fotografii wykonanej przez Romana Wyrobka, pracownika Dyrekcji Kolei.

Przez ponad 100 lat w Gdańsku mieściła się Dyrekcja Kolei: najpierw przez pierwsze 25 lat pruska, potem polska, z przerwą na czas II wojny światowej.



Königliche Eisenbahndirektion zu Danzig - Królewska Dyrekcja Kolei



Po 21 latach od przyjazdu do Gdańska pierwszego pociągu w 1873 r. otworzono w mieście komisję kolejową będącą filią bydgoskiej dyrekcji kolei (KED zu Bromberg). Była to największa w Królestwie Prus dyrekcja zarządzająca siecią kolejową od Szczecina po Królewiec.

Filia, jako biuro regionalne, stanowiła zalążek przyszłej dyrekcji, którą na mocy dekretu królewskiego z 15 grudnia 1894 r. powołano do życia w roku następnym 1 kwietnia.

Blisko 5000-kilometrową sieć rozdzielono na dyrekcje w Bydgoszczy, Gdańsku, Królewcu, Poznaniu i Szczecinie (Kolej Prusko-Heska miała łącznie 20 dyrekcji. Osobne dyrekcje na terenie Cesarstwa Niemiec miały królewskie koleje w Bawarii, Saksonii I Wirtembergii oraz książęce w Badenii, Meklemburgii i w Oldenburgu).

Królewska Dyrekcja Kolei w Gdańsku zarządzała liniami o długości 1426 kilometrów:

  • odcinek Ostbahn od Piły przez Chojnice, Tczew i Malbork do Bogaczewa oraz z Maksymilianowa przez Tczew do Gdańska,
  • na linii Kolei Pomorskiej odcinek ze Słupska do Gdańska,
  • linia z Torunia przez Grudziądz i Kwidzyn do Malborka,
  • linia z Chojnic przez Laskowice, Grudziądz i Jabłonowo do Działdowa,
  • odcinek z Działdowa do granicy z zaborem rosyjskim (Iłowo - Mława).


Mapa zasięgu KED Danzig w 1895 r. Mapa zasięgu KED Danzig w 1895 r.

Mapa zasięgu KED Danzig w 1895 r.

Ponadto dyrekcji w Gdańsku podlegały lokalne połączenia na Pomorzu Środkowym, Pomorzu Gdańskim, Żuławach i na Ziemi Chełmińskiej.

Oddziały KED Danzig zlokalizowano w Słupsku, Szczecinku, Chojnicach, Lęborku, Kościerzynie, Tczewie i Grudziądzu.

Pieczęć KED Danzig. Pieczęć KED Danzig.

Pieczęć KED Danzig.

Po 20 latach działalności sieć kolejowa podlegająca gdańskiej dyrekcji powiększyła się do 2688 kilometrów. Obsługiwało ją 17 tys. pracowników kolei, w tym w samym Gdańsku 1,4 tys. Tuż przed I wojną światową pomorska kolej przewoziła blisko 20 mln pasażerów rocznie.

Siedziby Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku (1895-1918)



Pierwsza siedziba Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku - rok 1899. Po lewej wiadukt Błędnik a na wprost ul. 3 Maja - widok od strony Bramy Oliwskiej. Pierwsza siedziba Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku - rok 1899. Po lewej wiadukt Błędnik a na wprost ul. 3 Maja - widok od strony Bramy Oliwskiej.

Pierwsza siedziba Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku - rok 1899. Po lewej wiadukt Błędnik a na wprost ul. 3 Maja - widok od strony Bramy Oliwskiej.

za: fotopolska.eu

Pierwszą siedzibą Królewskiej Dyrekcji Kolei w Gdańsku został wydzierżawiony od Szpitala Bożego Ciała budynek wybudowany w latach 60. XIX w. po zachodniej stronie BłędnikaMapka. Dzisiaj mieści się w nim szkoła wyższa Ateneum.

Zaznaczona czerwonym prostokątem pierwsza siedziba KED Danzig na planie Gdańska z 1896 r. Zaznaczona czerwonym prostokątem pierwsza siedziba KED Danzig na planie Gdańska z 1896 r.

Zaznaczona czerwonym prostokątem pierwsza siedziba KED Danzig na planie Gdańska z 1896 r.

Po oddaniu kompleksu Dworca Głównego w 1900 r. część dyrekcji umieszczono w budynku służbowo-mieszkalnym przy Podwalu GrodzkimMapka, w którym po II wojnie światowej była przychodnia kolejowa, a dziś znajduje się Central Hotel z browarem PG4.

Budynek służbowo-mieszkalny Królewskiej Dyrekcji Kolei przy w dworcu kolejowym w Gdańsku. Dziś mieści się tu hotel. Pocztówka z 1901 r. Budynek służbowo-mieszkalny Królewskiej Dyrekcji Kolei przy w dworcu kolejowym w Gdańsku. Dziś mieści się tu hotel. Pocztówka z 1901 r.

Budynek służbowo-mieszkalny Królewskiej Dyrekcji Kolei przy w dworcu kolejowym w Gdańsku. Dziś mieści się tu hotel. Pocztówka z 1901 r.

za: fotopolska.eu

W 1911 r. Królewska Kolej Pruska kupiła grunt o powierzchni 3,7 tys. m kw. po byłym lazarecie miejskim przy Bramie OliwskiejMapka (szpital przeniesiono na ul. Dębinki) z przeznaczeniem na budowę nowej siedziby gdańskiej dyrekcji.

Gmach Dyrekcji Kolei w Gdańsku. Pocztówka z 1914 r. Gmach Dyrekcji Kolei w Gdańsku. Pocztówka z 1914 r.

Gmach Dyrekcji Kolei w Gdańsku. Pocztówka z 1914 r.

Pięciokondygnacyjny gmach z użytkowym poddaszem zaprojektował inż. Alexander Rüdell. Jego autorstwem był też gdański Dworzec Główny. Budynek powstał w stylu neobaroku, zwanego od imienia cesarza "wilhelmińskim" i miał 265 pokoi o łącznej powierzchni użytkowej 22 tys. m kw. przeznaczonych dla 500 urzędników. Oficjalne otwarcie nastąpiło 5 czerwca 1914 r., tuż przed wybuchem I wojny światowej.

Zobacz także:

Co kryje w sobie 100-letni budynek Dyrekcji Kolei w Gdańsku



Prezydenci KED Danzig:

  • Franz Thomé (1895-1899)
  • Paul Eugen Greinert (1899-1900)
  • Paul August Heinsius (1901-1907)
  • Fritz Rimrott (1908-1918) i ED Danzig (1918-1920).


Polska Dyrekcja Kolei w Gdańsku w latach 1920-1933



Na mocy Traktatu Wersalskiego ziemie Pomorza Nadwiślańskiego wróciły do Polski, ale bez Gdańska. W części poświęconej Wolnemu Miastu Gdańsk traktat powierzył zarządzanie siecią kolejową Polsce. Jedyny wyjątek stanowiła kolej wąskotorowa i wewnątrz miasta (kolej kupiecka na Wyspie Spichrzów oraz do rzeźni miejskiej na Grobli Angielskiej).

Zasięg Gdańskiej Dyrekcji Kolei w latach 1921-1923 na mapie Kolei Rzeczypospolitej Polskiej z zasobów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Archiwum Państwowym. Zasięg Gdańskiej Dyrekcji Kolei w latach 1921-1923 na mapie Kolei Rzeczypospolitej Polskiej z zasobów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Archiwum Państwowym.

Zasięg Gdańskiej Dyrekcji Kolei w latach 1921-1923 na mapie Kolei Rzeczypospolitej Polskiej z zasobów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Archiwum Państwowym.

W związku z tym już w lutym 1920 r. wojsko polskie weszło do gmachu pruskiej dyrekcji kolei w Gdańsku. Wraz z nimi przybył inż. Tadeusz Czarnowski, rodowity Kaszub z Łebna, pracujący wcześniej w strukturach niemieckich kolei. Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej stanowiące autonomiczną władzę na ziemiach odzyskanych od pruskiego zaborcy skierowało inżyniera na Pomorze w celu przejęcia kolei z rąk niemieckich.

Jako nowy szef jeszcze pruskiej dyrekcji kolei w Gdańsku kierował personelem złożonym w większości z Niemców. Jego zastępcą był nadradca rejencji (regierung oberrat) Schmauch. Z byłej KED Danzig 29 proc. torów przeszło do Eisenbahndirektion / ED Stettin (całe Pomorze Środkowe), 12 proc. do ED Koenigsberg (Malbork, Elbląg, Kwidzyn) i 3 proc. do ED Osten we Frakfurcie nad Odrą (Piła, Złotów). Pozostałymi 56 proc. (blisko 1500 km sieci) zarządzała Dyrekcja Kolei w Gdańsku.

Wojsko polskie w holu gmachu Dyrekcji Kolei w Gdańsku w lutym 1920 r. Wojsko polskie w holu gmachu Dyrekcji Kolei w Gdańsku w lutym 1920 r.

Wojsko polskie w holu gmachu Dyrekcji Kolei w Gdańsku w lutym 1920 r.

Z chwilą proklamowania Wolnego Miasta Gdańska 1 grudnia 1920 roku, jego Senat powołał Freistadt Eisenbahndirektion Danzig, której dyrektorem został Schmauch z siedzibą w gmachu na Am Olivaer Tor 2-4. W budynku mieściła się też polska Dyrekcja Kolei z prezesem Czarnowskim.

Większość urzędników niemieckiego pochodzenia przeszła do dyrekcji Wolnego Miasta, która ogłosiła się kontynuatorką KED Danzig w odniesieniu do sieci na terenie WMG. Obie dyrekcje były w sporze kompetencyjnym, a stronę gdańską popierał Wysoki Komisarz Ligi Narodów.

Po roku Rada Ligi Narodów w Genewie postanowiła, że strona polska będzie zarządzać zarówno koleją w WMG, jak i na Pomorzu. Koleją normalnotorową związaną z obsługą portu gdańskiego obsługiwać miała Rada Portu i Dróg Wodnych (Der Ausschuss für den Hafen und die Wasserwage von Danzig).

Międzysojusznicza Komisja do spraw Mienia podzieliła tabor kolejowy. Lokomotywy i wagony przeznaczone dla portu oznaczono "PKP - Hafen Danzig / Port Gdański". W Radzie Portu była sekcja kolejowa (sektion eisenbahn), którą kierował komisarz gdański, tajny radca Seering. Stronę polską w sekcji reprezentował ppłk. Władysław Gettlich.

Zlikwidowano też dyrekcję kolei WMG - FED i od 1 grudnia 1921 r. w Gdańsku działała tylko Pomorska Dyrekcja Kolei - Polnisch - Pommerellische Eisenbahndirektion Danzig (nazwa dwujęzyczna, bo wspólna dla Polski i Wolnego Miasta). Prezesem pozostał Tadeusz Czarnowski, a Senat WMG miał w dyrekcji swojego delegata do spraw kolejowych.

Od lewej: Tadeusz Czarnowski (1872-1950) i Bogusław Dobrzycki (1875-1945) Od lewej: Tadeusz Czarnowski (1872-1950) i Bogusław Dobrzycki (1875-1945)

Od lewej: Tadeusz Czarnowski (1872-1950) i Bogusław Dobrzycki (1875-1945)

Na koniec 1922 r. w II Rzeczypospolitej było dziewięć dyrekcji kolei: w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Radomiu, Krakowie, Lwowie, Stanisławowie, Wilnie i w Katowicach.

W 1929 r. nastąpiła zmiana nazwy dyrekcji i jej dyrektora. Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych w Gdańsku objął inż. Bogusław Dobrzycki, kierujący wcześniej poznańską, a potem katowicką dyrekcją kolei.

Przeniesienie dyrekcji kolei z Gdańska do Torunia



Władze Wolnego Miasta cały czas zarzucały DOKP to, że kierowała siecią kolejową nie tylko w WMG, lecz także na całym Pomorzu. Spory te oparły się o forum międzynarodowe. Liga Narodów rozpatrywała kwestie zarządzeń DOKP dotyczących terytorium WMG bez zatwierdzenia przez gdański Senat jako władzy nadzorczej, języka polskiego jako urzędowego na kolei, kontroli i administracji DOKP, gwarancji poszanowania praw nabytych przejętych niemieckich urzędników kolejowych.

W tych dwóch ostatnich kwestiach strona polska przegrała. Doprowadziło to do przeniesienia w 1933 r. DOKP z Gdańska do Torunia (dyrektor Dobrzycki kierował DOKP w Toruniu do 1938 r.) i wydzielenia Biura Gdańskiego PKP, bezpośrednio podległego centrali w Warszawie wyłącznie dla sieci kolejowej WMG.

W drugiej kwestii sądy gdańskie mogły indywidualnie interpretować prawa nabyte urzędników kolejowych.

Budynek dyrekcji kolei siedzibą organizacji polonijnych



Budynek przy Am Olivaer Tor 2/4 pozostał w zarządzie PKP. Oprócz Biura Gdańskiego mieściło się tam biuro Naczelnego Inspektora Ceł dla Wolnego Miasta Gdańska (polscy inspektorzy celni), który przeniósł się z budynku na Nowych Ogrodach.

Oprócz kilku związków zawodowych pracowników kolejowych w gmachu działały organizacje polonijne: Gmina Polska i Związek Polaków w WMG, Gdańska Macierz Szkolna, polska szkoła średnia, Towarzystwo Śpiewu "Moniuszko", konserwatorium muzyczne Macierzy Szkolnej kierowane przez Kazimierza Wiłkomirskiego, klub sportowy "Gedania", Towarzystwo Ludowe "Gwiazda", ochronka prowadzona przez siostry dominikanki i wiele innych.

Budynek byłej DOKP był - poza Westerplatte i Pocztą Polską na Heveliusplatz - jedynym miejscem w Gdańsku, gdzie 1 września 1939 r. zabito Polaka. Zastrzelono tu harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, namiestnika zuchowego w Gdańskiej Chorągwi ZHP. Budynek byłej DOKP był - poza Westerplatte i Pocztą Polską na Heveliusplatz - jedynym miejscem w Gdańsku, gdzie 1 września 1939 r. zabito Polaka. Zastrzelono tu harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, namiestnika zuchowego w Gdańskiej Chorągwi ZHP.

Budynek byłej DOKP był - poza Westerplatte i Pocztą Polską na Heveliusplatz - jedynym miejscem w Gdańsku, gdzie 1 września 1939 r. zabito Polaka. Zastrzelono tu harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, namiestnika zuchowego w Gdańskiej Chorągwi ZHP.

ze zbiorów Uniwersytetu Warszawskiego

Niemiecka dyrekcja w czasie II wojny światowej



W okresie od września 1939 do marca 1945 r. (okres II wojny światowej) w Gdańsku działała dyrekcja kolei niemieckich - Reichsbahndirektion / RBD Danzig - zarządzająca 3045 kilometrami sieci kolejowej w okręgu Gdańsk - Prusy Zachodnie i rejencji ciechanowskiej, włączonej do Prus Wschodnich. Na czele RBD Danzig stał Johannes Wolff.

Reaktywowanie dyrekcji kolei w Gdańsku w 1945 r.



Po II wojnie światowej Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych wróciła do Gdańska. Jeszcze w styczniu 1945 r. reaktywował ją Tymczasowy Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, a 11 lutego wyznaczył wyzwoloną Bydgoszcz na tymczasową siedzibę instytucji.

Po przejęciu od sowieckich wojskowych komendantur sieci kolejowej na Pomorzu i w byłym Wolnym Mieście dyrekcja przeniosła się do Gdańska 24 sierpnia 1945 r. Objęła zarządem sieć w województwach gdańskim i pomorskim (późniejsze bydgoskie). Od zachodu graniczyła z DOKP w Szczecinie. Krańcowymi węzłami były: Lębork, Bytów Chojnice. Na południowym zachodzie stykała się z DOKP w Poznaniu z węzłami w: Złotowie, Pile, Bydgoszczy i Inowrocławiu. Dalej na południu graniczyła z DOKP w Warszawie z węzłami w: Toruniu, Jabłonowie, Brodnicy i Działdowie. Na wschodzie gdańska dyrekcja stykała się z DOKP w Olsztynie z krańcowymi węzłami w: Iławie, Prabutach i Elblągu.

Pierwszym powojennym dyrektorem DOKP w Gdańsku został inż. Zbigniew Modliński. Był to absolwent Politechniki Gdańskiej z 1927 r., pracujący do wojny w gdańskiej i toruńskiej dyrekcji kolei.

Po nim dyrektorami byli:

  • Jan Krynicki (1949-1950 i 1952-1959),
  • Józef Bąk (1950),
  • Henryk Poplawski (1950-1952),
  • Józef Tarnawski (1959-1968).
  • Stanisław Malinowski ( 1969),
  • Stefan Michałowicz (1969-1975)


Gdańska dyrekcja była jedną z dziesięciu w Polsce (Warszawa, Lublin, Kraków, Katowice, Poznań, Gdańsk, Łódź oraz na ziemiach odzyskanych Szczecin, Wrocław i Olsztyn). W 1962 r. do gdańskiej DOKP włączono dyrekcję olsztyńską.

Północna DOKP w Gdańsku



W 1975 r. okręgi kolejowe przeszły kolejną reorganizację. Zmieniły się nazwy ośmiu dyrekcji na Centralną (Warszawa), Wschodnią (Lublin), Zachodnią (Poznań), Południową (Kraków), Północną (Gdańsk), Śląską (Katowice), Dolnośląską (Wrocław) i Pomorską (Szczecin).

Mapa schematyczna z 1975 r. w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej. Mapa schematyczna z 1975 r. w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej.

Mapa schematyczna z 1975 r. w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej.

Północna DOKP w Gdańsku była jedną z największych. Zarządzała 4638 kilometrami sieci kolejowej, łącznie z 400 kilometrami magistrali węglowej (linia kolejowa nr 131 z Tczewa do Karsznic). W ramach gdańskiej dyrekcji działały rejonowe dyrekcje - w Gdyni, Bydgoszczy, Toruniu i Olsztynie.

Mapa schematyczna z 1975 r. w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej
Dyrektorami Północnej DOKP w Gdańsku byli:

  • Stefan Michałowicz (1975-1079)
  • Dominik Adamek (1979-1996)
  • Tadeusz Matyla (1996-1998)


W 1998 r. zakończyła się ponad stuletnia historia Gdańskiej Dyrekcji Kolei. W wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe i wydzielenia spółek kolejowych skończyła się epoka okręgowych dyrekcji.

W gmachu na Dyrekcyjnej 2-4 uruchomiono Pion Nieruchomości centrali PKP oraz Dyrekcję Infrastruktury Kolejowej. Budynkiem do dziś zarządza Oddział Gospodarowania Nieruchomościami PKP. Do niedawna mieściła się w nim filia muzeum kolejnictwa, którą przeniesiono do Warszawy.

Obecnie oprócz wspomnianego Oddziału i kilku spółek kolejowych w budynku swoją siedzibę ma Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. W gmachu, tylko z wejściem od strony ul. Kupieckiej, jest też restauracja o romantycznej nazwie La Fontaine.

Budynek dawnej Dyrekcji Kolei w Gdańsku stał się w 1988 r. zabytkiem nieruchomym zarejestrowanym w województwie pomorskim pod nr 1031 i został objęty ochroną koserwatorską - jego wnętrza są interesujące i mają niezwykle ciekawą historię, ale już na inną opowieść.

Bibliografia:

  1. Koeniglische Eisenbahndirektion zu Danzig" Zeittafel, in: bahnstatistik.de . Abgerufen am 18 januar 2018,
  2. Sławomir Sadowski "Separacja sieci kolejowych na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1920-1939" Repozytorium Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz 2014,
  3. Jerzy Grabowski "Obrona interesów polskich w Wolnym Mieście Gdańsku" 1975 Palestra t.19/9(213), s.10-20,
  4. Roman Talaśka "Streszczenie rozprawy doktorskiej "Dzieje Gdańskiego Okręgu Kolei Państwowych w latach 1945-1956. Odbudowa, organizacja i funkcjonowanie" Akademia Pomorska w Słupsku, 14.05. 2021r.,
  5. Katarzyna Anna Wojtczak "Gmach Dyrekcji Kolei w Gdańsku" Instytut Historii Sztuki Uniwersytet Gdański, Porta Aurea 12.12.2011 r., s.155-174
Bronisław Poźniak

Zobacz także

Historia Wolnego Miasta Gdańska (100)

Opinie (51) 1 zablokowana

  • 2022-06-07 17:24

    Opinia wyróżniona

    Czasy potęgi kolei na ziemiach Pomorza. (8)

    Szkoda że tak wiele bezmyślnie zniszczono w przeciągu ostatnich 30 lat.

    1 rok

    • 30 4

    • 2022-06-07 18:08

      Nowa Letnica (7)

      Bardzo nam brakuje kolejki SKM z Gdańska do Nowego Portu.Nowa Letnica to nowa dzielnica,która cały czas jest jeszcze w budowie,nowych mieszkańców przybywa.Linia na pewno będzie rentowna.

      1 rok

      • 5 2

      • 2022-06-07 22:51

        Ilu mieszkańców liczy Letnica? (1)

        Do centrum jeżdżą tramwaje.

        1 rok

        • 2 2

        • 2022-06-08 10:29

          przyjmij do wiadomości

          że mieszkający tam ludzie nie uważają tego za wystarczające.
          Z faktu, że "coś jeździ" wynika dokładnie nic.
          Podobnie jak z faktu, że jest 115, który w obecnej formie zmienił się w linię turystyczną, ponieważ czas przejazdu powoduje, że stracił rolę komunikacyjną.

          Ale zarządcy mogą powiedzieć "coś jeździ".

          1 rok

          • 1 1

      • 2022-06-07 22:42

        Nowa Letnica to mała dzielnica.

        Jano.

        1 rok

        • 1 3

      • 2022-06-07 21:32

        (3)

        Linia kolejowa do Nowego Portu powstała w 1867 roku.

        15 grudnia 2002 skrócono linię Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port do przystanku Gdańsk Brzeźno.

        24 czerwca 2005 ostatecznie zlikwidowano linię Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port.
        O 18.55 odjechał ostatni pociąg z Gdańska Brzeźna.

        1 rok

        • 4 1

        • 2022-06-07 22:53

          SKM na tej trasie pojechała dopiero .....

          w latach 50-tych XX wieku.

          Jano.

          1 rok

          • 1 0

        • 2022-06-07 22:39

          Linia kolejowa służyła przede wszystkim pracownikom portu. (1)

          Jak przestała być rentowna została zlikwidowana.

          Jano.

          1 rok

          • 3 1

          • 2022-06-08 10:25

            "przestała być rentowna"

            potrafisz określić rentowność usług komunalnych?

            To nie jest proste winien/ma...
            W ten sposób żaden żywy organizm nie przetrwałby zmian warunków, chociażby klimatycznych.

            1 rok

            • 0 1

  • 2022-06-07 17:14

    Opinia wyróżniona

    Panie Bronisławie dziękuję za artykuł. (1)

    W budynku dyrekcji wiele lat temu odbył się remont. W jednej ze ścian odkryto kasę pancerną. Otworzył specjalista, który miał firmę na ul. Traugutta. W kasie były tylko stare dokumenty.

    Jano.

    1 rok

    • 22 1

    • 2022-06-08 11:45

      Warto dodać,

      że kiedy byłem brzdącem, jeszcze na przełomie lat 70/80 w tym budynku wciąż działała winda typu paternoster. Niestety, prawdopodobnie została zezłomowana...

      1 rok

      • 4 0

  • 2022-06-07 16:09

    Opinia wyróżniona

    Super historia

    Fajnie. że chciało się to Panu wszystko zebrać do kupy

    Andrzej

    1 rok

    • 45 1

Wszystkie opinie

  • 2022-06-07 15:53

    (4)

    Lokalne linie wybudowane w czasach Królewstwa Prus / Cesarstwa Niemieckiego, które już dziś nie funkcjonują.

    Linia Chojnice - Działdowo (208) przez m.in. Lidzbark, Brodnicę, Grudziądz

    Linia Lipusz Korzybie (212) przez m.in. Bytów.

    Linia Pruszcz Gdański Łeba (229) przez m.in. Kartuzy, Sierakowice, Lębork.

    Linia Wejherowo - Garczegorze (230) przez m.in. Gniewino, Choczewo.

    Linia Pszczółki Kościerzyna (233) przez m.in Skarszewy.

    Linia Lębork Bytów (237)

    Linia Skórcz Skarszewy (243)

    Linia Swarzewo Krokowa (263)

    Linia Człuchów Słosinko (413)

    Linia Bytów Miastko

    Linia Kwidzyn Kisielice

    Linia Sławno Ustka

    1 rok

    • 17 2

    • 2022-06-07 17:16

      (3)

      Wąskotorówka Malbork Kaldowo.

      Erazmus

      1 rok

      • 3 0

      • 2022-06-07 17:57

        oj i jeszcze masa innych wąskotorówek rozsianych po pomorzu (2)

        przecież kiedyś do większych wiosek one prowadziły

        1 rok

        • 3 0

        • 2022-06-07 19:17

          (1)

          Strona bazakolejowa, w górnej zakładce kliknąć na "mapa".
          Na mapie w prawym górnym rogu kliknąć na ikonkę z warstwami i zaznaczyć - mapa interaktywna, RailMap podkład, Mapa prędkości podkład i Linie nieukończone.

          Po przybliżeniu i kliknięciu na stację lub na odcinek linii między stacjami - mnóstwo zdjęć, informacji, starych rozkładów jazdy.

          1 rok

          • 3 0

          • 2022-06-07 21:10

            super strona, dzięki:)

            1 rok

            • 3 0

  • 2022-06-07 16:00

    schemat linii kolejowych w 1975 r.

    dzisiaj na tym tle mamy obraz nędzy i rozpaczy

    1 rok

    • 26 1

  • 2022-06-07 16:09

    Opinia wyróżniona

    Super historia

    Fajnie. że chciało się to Panu wszystko zebrać do kupy

    Andrzej

    1 rok

    • 45 1

  • 2022-06-07 17:13

    (1)

    Budynek Dyrekcji Kolei to piiękny budek zbudowany w eleganckim wilhelmowskim stylu. Stare, dobre czasy... Szkoda tylko, że obok zeszpecili go tym paskudnym Zieleniakiem oraz jeszcze bardziej paskudnym Trytonem, czy jak tam to tandetne szkaradztwo zwal...

    Erazmus

    1 rok

    • 18 2

    • 2022-06-09 15:46

      Niby dla kogo dobre?

      old Zaspa native

      1 rok

      • 0 0

  • 2022-06-07 17:14

    Opinia wyróżniona

    Panie Bronisławie dziękuję za artykuł. (1)

    W budynku dyrekcji wiele lat temu odbył się remont. W jednej ze ścian odkryto kasę pancerną. Otworzył specjalista, który miał firmę na ul. Traugutta. W kasie były tylko stare dokumenty.

    Jano.

    1 rok

    • 22 1

    • 2022-06-08 11:45

      Warto dodać,

      że kiedy byłem brzdącem, jeszcze na przełomie lat 70/80 w tym budynku wciąż działała winda typu paternoster. Niestety, prawdopodobnie została zezłomowana...

      1 rok

      • 4 0

  • 2022-06-07 17:24

    Opinia wyróżniona

    Czasy potęgi kolei na ziemiach Pomorza. (8)

    Szkoda że tak wiele bezmyślnie zniszczono w przeciągu ostatnich 30 lat.

    1 rok

    • 30 4

    • 2022-06-07 18:08

      Nowa Letnica (7)

      Bardzo nam brakuje kolejki SKM z Gdańska do Nowego Portu.Nowa Letnica to nowa dzielnica,która cały czas jest jeszcze w budowie,nowych mieszkańców przybywa.Linia na pewno będzie rentowna.

      1 rok

      • 5 2

      • 2022-06-07 21:32

        (3)

        Linia kolejowa do Nowego Portu powstała w 1867 roku.

        15 grudnia 2002 skrócono linię Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port do przystanku Gdańsk Brzeźno.

        24 czerwca 2005 ostatecznie zlikwidowano linię Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port.
        O 18.55 odjechał ostatni pociąg z Gdańska Brzeźna.

        1 rok

        • 4 1

        • 2022-06-07 22:39

          Linia kolejowa służyła przede wszystkim pracownikom portu. (1)

          Jak przestała być rentowna została zlikwidowana.

          Jano.

          1 rok

          • 3 1

          • 2022-06-08 10:25

            "przestała być rentowna"

            potrafisz określić rentowność usług komunalnych?

            To nie jest proste winien/ma...
            W ten sposób żaden żywy organizm nie przetrwałby zmian warunków, chociażby klimatycznych.

            1 rok

            • 0 1

        • 2022-06-07 22:53

          SKM na tej trasie pojechała dopiero .....

          w latach 50-tych XX wieku.

          Jano.

          1 rok

          • 1 0

      • 2022-06-07 22:42

        Nowa Letnica to mała dzielnica.

        Jano.

        1 rok

        • 1 3

      • 2022-06-07 22:51

        Ilu mieszkańców liczy Letnica? (1)

        Do centrum jeżdżą tramwaje.

        1 rok

        • 2 2

        • 2022-06-08 10:29

          przyjmij do wiadomości

          że mieszkający tam ludzie nie uważają tego za wystarczające.
          Z faktu, że "coś jeździ" wynika dokładnie nic.
          Podobnie jak z faktu, że jest 115, który w obecnej formie zmienił się w linię turystyczną, ponieważ czas przejazdu powoduje, że stracił rolę komunikacyjną.

          Ale zarządcy mogą powiedzieć "coś jeździ".

          1 rok

          • 1 1

  • 2022-06-07 17:25

    atrakcją i niezwykłością budynku była unikalna winda (5)

    gdzie trzeba było wskoczyć na będącą w ciągłym ruchu platformę.

    1 rok

    • 19 0

    • 2022-06-08 07:47

      Czyli paternoster :) (4)

      1 rok

      • 2 0

      • 2022-06-08 10:32

        tak, tą nazwę zgubiłem... ;) (2)

        pochodzi od inwokacji i powierzenia się opatrzności przy pierwszym użyciu tego wynalazku... ;)

        1 rok

        • 0 0

        • 2022-06-08 11:56

          (1)

          Raczej od tego, że urządzenie składało się z kilku kabin w obiegu zamkniętym, co mogło się kojarzyć z paciorkami różańca, zwanego po niemiecku "Paternoster". Tak samo zresztą polskie słowa paciorki (koraliki) i pacierz (modlitwa) pochodzą od słowa "Pater" rozpoczynającego najstarszą modlitwę chrześcijan.

          Talvisota

          1 rok

          • 3 0

          • 2022-06-09 10:14

            to racjonalna definicja

            ja pamiętam swoje reakcje i myśli przy pierwszym kontakcie z tym urządzeniem... ;)

            "paternoster" to również synonim tego, czego wysłuchuje się na "dywaniku"...

            1 rok

            • 0 0

      • 2022-06-08 11:53

        Lub paciorkowa

        1 rok

        • 2 0

  • 2022-06-07 18:01

    ehhh (4)

    Rok 1895 a sieć kolei na pomorzu faktycznie przypomniała sieć. Jak się jeszcze doda, że pociągi jeździły z taką samą prędkością jak teraz to już robi się smutno. I żenująco.

    1 rok

    • 10 1

    • 2022-06-07 18:32

      Małe deko przegiąłeś (3)

      popraw się...

      1 rok

      • 2 1

      • 2022-06-07 20:59

        racja, jeździły nawet szybciej niż teraz (2)

        1 rok

        • 1 2

        • 2022-06-07 21:19

          (1)

          W czasach Wilhelma II jeździły tu pasażerskie parowozy pośpieszne o prędkości konstrukcyjnej 110 km/h, potrafiące rozpędzić się do 143 km/h podczas testów.

          Patrząc jednak na lokalne (nieczynne już) linie (profil, łuki) nie sądzę, by poruszały się z taką prędkością.

          1 rok

          • 1 1

          • 2022-06-08 10:35

            a z jak prędkością poruszają sie współczesne pociągi

            na trasie Słupsk - Szczecinek albo Czarne - Czersk?

            Ostatnio były remontowane, co uchroniło te regiony przed totalnym wykluczeniem komunikacyjnym. Jednak daleko jest do stanu z czasów świetności a tym bardziej, daleko do potrzeb.

            1 rok

            • 0 0

  • 2022-06-07 18:26

    Najlepsze w tym budynku był windy do których wsiadało się "w biegu" (4)

    Funkcjonowały jeszcze bodajże do 1966-1987 roku.
    Wśród pracowników były pieszczotliwie nazywane "sieczkarnią"
    Sam budynek a zwłaszcza centralny hol ze schodami - zawsze robił wrażenie, pokój naczelnego dyrektora DOKP - również.
    Pamiętam to do dziś...

    Jarek

    1 rok

    • 19 0

    • 2022-06-07 19:34

      (3)

      Wikipedia: Dźwig okrężny

      1 rok

      • 1 1

      • 2022-06-07 19:43

        (2)

        zwany też "paternoster"

        1 rok

        • 5 0

        • 2022-06-08 11:47

          Lub "paciorkowy"

          1 rok

          • 1 0

        • 2022-06-08 11:51

          wyk

          1 rok

          • 0 0

  • 2022-06-07 19:57

    (1)

    Miałam przyjemność pracować w tym budynku 1994-1998. Zawsze było czuć w nim pewną tajemnicę, powagę instytucji i dostojeństwo budynku.

    małgorzata

    1 rok

    • 15 0

    • 2022-06-08 23:36

      Miałam okazję tam bywać między innymi w tym okresie. Tato tam pracował. Pozdrawiamy :)

      1 rok

      • 1 0

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 27-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer
maj 4
sobota, g. 11:00 - 16:00
Gdańsk, Hevelianum
Wstęp wolny
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (3)

TV Filmy

6078

Ten tunel ratował kiedyś życie (69)

więcej (1566)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku uruchomiono połączenie kolejowe z Sopotem?

 

Najczęściej czytane