Sensacyjne odkrycie w Bramie Wyżynnej

Katarzyna Moritz

8 grudnia 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (116)

Najnowszy artykuł na ten temat Brama Wyżynna: piękna z zewnątrz i od środka

Po zakończeniu remontu Brama Wyżynna zmieni się w centrum informacji turystycznej całego Pomorza.

Choć wcześniejsze badania niczego takiego nie zapowiadały, okazało się, że Brama Wyżynna ukrywała unikatowy w skali Polski zabytek. Podczas trwającego remontu odkryto fragmenty konstrukcji mostu zwodzonego.

Drewniana konstrukcja odkryta w bramie to unikatowy przykład dawnego, prawdopodobnie renesansowego mechanizmu podciągania mostu zwodzonego.

Nic nie zapowiadało, że w Bramie kryją się jakieś niespodzianki. Wydawało się, że podczas prac prowadzonych w latach 70. została ona dobrze zinwentaryzowana. Tymczasem podczas prowadzonych właśnie prac remontowych na piętrze, odkryto sosnowe belki, będące elementami mechanizmu mostu zwodzonego.

Sześć belek poprzecznych, jedna wzdłużna i dwie ukośne, zostało umieszczonych pod dawnymi otworami na łańcuchy bądź sznury. W belkach zachowały się też otwory i gniazda na czopy innych elementów.

- Może to świadczyć o tym, że zachowane belki są częścią konstrukcji, służącej do podciągania mostu zwodzonego. Most zwodzony pierwotnie był złożony z trzech kładek: jednej przeznaczonej dla pojazdów i dwóch dla pieszych - wyjaśnia w opinii konserwatorskiej Katarzyna Darecka, konserwator zabytków z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, do którego należy Brama Wyżynna.

Zachowana konstrukcja stanowi unikatowy przykład dawnego, prawdopodobnie renesansowego, inżynieryjnego systemu, służącego do podciągania mostu zwodzonego. Dziś trudno stwierdzić, jak dokładnie wyglądały kołowroty lub bębny, służące do nawijania łańcuchów.

- Jesteśmy bardzo podekscytowani tym znaleziskiem. To unikat w skali Polski. Jedyna taka konstrukcja jest zachowana w Czechach - emocjonuje się Marcin Tymiński, rzecznik Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. - Wydana została już decyzja o zachowaniu i zakonserwowaniu belek. Projekt remontu bramy trzeba będzie dostosować do znaleziska. Nie wydawaliśmy decyzji o ewentualnej ekspozycji - dodaje.

Dlaczego wcześniej tych elementów nie odkryto?

- Brama została przebudowana w 1835 roku, po roku 1870 likwidowano fosę, prawdopodobnie w tym okresie belki zostały przykryte podczepianym sufitem, który zasłonił je na lata - wyjaśnia Mariusz Lewandowski, dyrektor ds. ekonomicznych MHMG. - Mimo że konstrukcja została wykonana metodą stosowaną w XVII wieku, to badania drewna pokazały, że pochodzi ono z XIX wieku.

MHMG podjęło decyzję, że zgodnie z zaleceniem konserwatora belki będą zakonserwowane, jednak nie będą eksponowane. Na piętrze, gdzie je odkryto, będzie m.in. sala konferencyjna. Znalezisko nie opóźni prac remontowych.

Remont Bramy Wyżynnej ruszył w lipcu tego roku. Do końca 2011 roku brama zmieni się z wieszaka na banery reklamowe w nowoczesne Centrum Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego.

Brama Wyżynna w czasach, gdy stanowiła jedyne wejście do Gdańska od zachodu.

Historia Bramy Wyżynnej

Swój ostateczny kształt otrzymała w 1588 roku. Przy jej budowie gdańska Rada Miejska zatrudniła Wilhelma van den Blocka.

Wzorowana była na ówczesnych bramach miejskich miast niderlandzkich i włoskich. Brama Wyżynna była początkiem Drogi Królewskiej, która ciągnęła się przez Długi Targ do nabrzeży Motławy. Pełniła rolę głównego wjazdu do miasta. To przez nią wjeżdżali królowie Rzeczpospolitej, odwiedzający Gdańsk. Pośród kilku herbów, znajdujących się na budowli, na wyróżnienie zasługuje symbol Rzeczpospolitej.

Pierwotnie po prawej i lewej stronie Bramy Wyżynnej stały mury, a przed nią fosa. Układ ten zmieniono w dziewiętnastym wieku. Jest jedną z niewielu nowożytnych budowli w Gdańsku, które przetrwały II wojnę światową.

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Miejsca

Brama Wyżynna Gdańsk, Wały Jagiellońskie

Opinie (116) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 11:54

O czym to świadczy?

że konserwator zabytków bierze co miesiąc kasę a na strych zabytku w samym centrum Gdańska wlazł po 65 latach od końca wojny OBCIACH nie sensacja.

atak
13 lat
- 13 1
Twoja opinia

Zmień treść

że konserwator zabytków bierze co miesiąc kasę a na strych zabytku w samym centrum Gdańska wlazł po 65 latach od końca wojny OBCIACH nie sensacja.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 12:27

tez mi sensacja

..myslalem ze odnalezli bursztynowa komnate a tu jakies stare belki ...pfff

pol
13 lat
- 4 3
Twoja opinia

Zmień treść

..myslalem ze odnalezli bursztynowa komnate a tu jakies stare belki ...pfff
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 12:29

no ale to musztarda po obiedzie teraz,ten most zwodzony

13 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

no ale to musztarda po obiedzie teraz,ten most zwodzony
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 12:39

A moze to te belki po tych pracownikach z lat 70?? ;)

dopiero by byla sensacja

13 lat
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

dopiero by byla sensacja
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 12:46

Może nie na temat, ale blisko. (1)

Idę sobie wczoraj na Długą przez ulicę Ławniczą i co widzę przy stojącym tam przedszkolu? Wielki ekran LED świecący do samego kosmosu! Tragedia. Jak można pozwolić na taką szopkę na Starym Mieście? Teren należy pewnie do miasta, a nie przedszkola, więc dlaczego osoby odpowiedzialne za planowanie przestrzenne mają gdzieś estetykę tego miejsca? Liczy się tylko zysk...

Żabi Kruk
13 lat
- 14 0
Twoja opinia

Zmień treść

Idę sobie wczoraj na Długą przez ulicę Ławniczą i co widzę przy stojącym tam przedszkolu? Wielki ekran LED świecący do samego kosmosu! Tragedia. Jak można pozwolić na taką szopkę na Starym Mieście? Teren należy pewnie do miasta, a nie przedszkola, więc dlaczego osoby odpowiedzialne za planowanie przestrzenne mają gdzieś estetykę tego miejsca? Liczy się tylko zysk...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-12-08 12:49
  
  co sie dziwic,swego czasu i ta brama byla oblepiona reklamami jak choinka.żenada
  
  13 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 13:21

a już myślłem że kolejna 100 kilogramowa bomba która zablokuje pół miasta

j.w.

bravo 2.0
13 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

j.w.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 13:23

wow

aż strach pomyśleć co znajdą w piwnicy :)

13 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

aż strach pomyśleć co znajdą w piwnicy :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 13:58

no tak dzieki temu odkryciu nagrode stolica skansenu 2016

ma gdansk w kieszeni.

13 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

ma gdansk w kieszeni.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 15:02

ALE BAJER

super zdjęcie z zamierzchłych czasów z fosą !
jestem gdańszczaninem od urodzenia i nie zdawałem sobie sprawy, że tak właśnie był rozwiązany wjazd na trakt królewski
super !

rysiekfajnychłopak
13 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

super zdjęcie z zamierzchłych czasów z fosą ! jestem gdańszczaninem od urodzenia i nie zdawałem sobie sprawy, że tak właśnie był rozwiązany wjazd na trakt królewski super !
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 15:39

"Trakt królewski" to bujda (1)

Wjazd był dużo bardziej skomplikowany bo po przejechaniu B.Wyżynnej trza było omijać Katownię. A to zdjęcie było już na portalu w artykule z sierpnia tego roli (link masz pod tekstem)

13 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wjazd był dużo bardziej skomplikowany bo po przejechaniu B.Wyżynnej trza było omijać Katownię. A to zdjęcie było już na portalu w artykule z sierpnia tego roli (link masz pod tekstem)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-12-09 00:37
  
  jak trza to trza
  
  13 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii