Sensacyjne odkrycie w Bramie Wyżynnej

Katarzyna Moritz

8 grudnia 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (116)

Najnowszy artykuł na ten temat Brama Wyżynna: piękna z zewnątrz i od środka

Po zakończeniu remontu Brama Wyżynna zmieni się w centrum informacji turystycznej całego Pomorza.

Choć wcześniejsze badania niczego takiego nie zapowiadały, okazało się, że Brama Wyżynna ukrywała unikatowy w skali Polski zabytek. Podczas trwającego remontu odkryto fragmenty konstrukcji mostu zwodzonego.

Drewniana konstrukcja odkryta w bramie to unikatowy przykład dawnego, prawdopodobnie renesansowego mechanizmu podciągania mostu zwodzonego.

Nic nie zapowiadało, że w Bramie kryją się jakieś niespodzianki. Wydawało się, że podczas prac prowadzonych w latach 70. została ona dobrze zinwentaryzowana. Tymczasem podczas prowadzonych właśnie prac remontowych na piętrze, odkryto sosnowe belki, będące elementami mechanizmu mostu zwodzonego.

Sześć belek poprzecznych, jedna wzdłużna i dwie ukośne, zostało umieszczonych pod dawnymi otworami na łańcuchy bądź sznury. W belkach zachowały się też otwory i gniazda na czopy innych elementów.

- Może to świadczyć o tym, że zachowane belki są częścią konstrukcji, służącej do podciągania mostu zwodzonego. Most zwodzony pierwotnie był złożony z trzech kładek: jednej przeznaczonej dla pojazdów i dwóch dla pieszych - wyjaśnia w opinii konserwatorskiej Katarzyna Darecka, konserwator zabytków z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, do którego należy Brama Wyżynna.

Zachowana konstrukcja stanowi unikatowy przykład dawnego, prawdopodobnie renesansowego, inżynieryjnego systemu, służącego do podciągania mostu zwodzonego. Dziś trudno stwierdzić, jak dokładnie wyglądały kołowroty lub bębny, służące do nawijania łańcuchów.

- Jesteśmy bardzo podekscytowani tym znaleziskiem. To unikat w skali Polski. Jedyna taka konstrukcja jest zachowana w Czechach - emocjonuje się Marcin Tymiński, rzecznik Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. - Wydana została już decyzja o zachowaniu i zakonserwowaniu belek. Projekt remontu bramy trzeba będzie dostosować do znaleziska. Nie wydawaliśmy decyzji o ewentualnej ekspozycji - dodaje.

Dlaczego wcześniej tych elementów nie odkryto?

- Brama została przebudowana w 1835 roku, po roku 1870 likwidowano fosę, prawdopodobnie w tym okresie belki zostały przykryte podczepianym sufitem, który zasłonił je na lata - wyjaśnia Mariusz Lewandowski, dyrektor ds. ekonomicznych MHMG. - Mimo że konstrukcja została wykonana metodą stosowaną w XVII wieku, to badania drewna pokazały, że pochodzi ono z XIX wieku.

MHMG podjęło decyzję, że zgodnie z zaleceniem konserwatora belki będą zakonserwowane, jednak nie będą eksponowane. Na piętrze, gdzie je odkryto, będzie m.in. sala konferencyjna. Znalezisko nie opóźni prac remontowych.

Remont Bramy Wyżynnej ruszył w lipcu tego roku. Do końca 2011 roku brama zmieni się z wieszaka na banery reklamowe w nowoczesne Centrum Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego.

Brama Wyżynna w czasach, gdy stanowiła jedyne wejście do Gdańska od zachodu.

Historia Bramy Wyżynnej

Swój ostateczny kształt otrzymała w 1588 roku. Przy jej budowie gdańska Rada Miejska zatrudniła Wilhelma van den Blocka.

Wzorowana była na ówczesnych bramach miejskich miast niderlandzkich i włoskich. Brama Wyżynna była początkiem Drogi Królewskiej, która ciągnęła się przez Długi Targ do nabrzeży Motławy. Pełniła rolę głównego wjazdu do miasta. To przez nią wjeżdżali królowie Rzeczpospolitej, odwiedzający Gdańsk. Pośród kilku herbów, znajdujących się na budowli, na wyróżnienie zasługuje symbol Rzeczpospolitej.

Pierwotnie po prawej i lewej stronie Bramy Wyżynnej stały mury, a przed nią fosa. Układ ten zmieniono w dziewiętnastym wieku. Jest jedną z niewielu nowożytnych budowli w Gdańsku, które przetrwały II wojnę światową.

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Miejsca

Brama Wyżynna Gdańsk, Wały Jagiellońskie

Opinie (116) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 08:12

Most zwodzony

Stąd zapewne decyzja o budowie mostu zwodzonego w Przegalinie, skoro znalazł się mechanizm.

gniew
13 lat
- 17 2
Twoja opinia

Zmień treść

Stąd zapewne decyzja o budowie mostu zwodzonego w Przegalinie, skoro znalazł się mechanizm.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 08:18

??

i ja sie pytam. gdzie byli wtedy rodzice?

olo
13 lat
- 7 1
Twoja opinia

Zmień treść

i ja sie pytam. gdzie byli wtedy rodzice?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 08:37

no totalnie

nie wiem co powiedziec.

ale jaja
13 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

nie wiem co powiedziec.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 08:46

Surprice.

A to ci k..... niespodzianka!

CUBA
13 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

A to ci k..... niespodzianka!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 08:50

jak to możlwe, odkąd pamietam a mam pamięc sięgającą wczesnego Gierka ta (1)

brama jest w ciagłym remoncie od końca komuny i co nikt przez 20 lat remontów tego nie odkrył, to cóż to były w takim razie za remonty?

ciekawy
13 lat
- 20 1
Twoja opinia

Zmień treść

brama jest w ciagłym remoncie od końca komuny i co nikt przez 20 lat remontów tego nie odkrył, to cóż to były w takim razie za remonty?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-12-08 11:47
  
  Pseudo remont ale kaska szla do kieszeni....
  
  lo0k
  13 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 09:04

Co do pierwszego punktu to mnie uczyli, że przymiotniki poza pierwszym wyrazem w zdaniu piszemy z małej litery. Ale co ja tam wiem.

Pozdro dla "pozdro i poczytajcie trochę". Poczytaj trochę ;)

13 lat
- 2 2
Twoja opinia

Zmień treść

Co do pierwszego punktu to mnie uczyli, że przymiotniki poza pierwszym wyrazem w zdaniu piszemy z małej litery. Ale co ja tam wiem. Pozdro dla "pozdro i poczytajcie trochę". Poczytaj trochę ;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 09:18

no prosze a mnie 3 lata temu uczyli, ze most zwodzony byl :P

13 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 09:19

Chylę czoła przed postępem techniki

Kiedyś w Gdańsku zwodzony był jedynie most, a obecnie przez Budynia zwodzone jest całe miasto!

zgred
13 lat
- 24 0
Twoja opinia

Zmień treść

Kiedyś w Gdańsku zwodzony był jedynie most, a obecnie przez Budynia zwodzone jest całe miasto!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 09:24

rzeczywiście sensacja

O Boże. Ogromna sensacja. Masakryczne odkrycie. Wszyscy są podnieceni taką wiadomością. Facetom staje na baczność a kobiety mają już mokro w majtuszkasz.

baz
13 lat
- 4 10
Twoja opinia

Zmień treść

O Boże. Ogromna sensacja. Masakryczne odkrycie. Wszyscy są podnieceni taką wiadomością. Facetom staje na baczność a kobiety mają już mokro w majtuszkasz.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-12-08 09:35

most zwodzony pod sopot - zamiast tunelu

przenieść pod sopot ten zwodzony most - zamiast budować tam tunel- a gdańskowi zapłacić 2,3mld zł - tyle sopot chce zapłacić prywatnemu inwestorowi

sołtys
13 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

przenieść pod sopot ten zwodzony most - zamiast budować tam tunel- a gdańskowi zapłacić 2,3mld zł - tyle sopot chce zapłacić prywatnemu inwestorowi
Regulamin dodawania opinii