• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Katastrofa kolejowa pod Kościerzyną sprzed prawie 50 lat

Maciej Naskręt
30 stycznia 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Skutki katastrofy kolejowej pod Kościerzyną. Skutki katastrofy kolejowej pod Kościerzyną.

Przypominamy tragiczne wydarzenia z czerwca 1969 r., które rozegrały się na linii kolejowej z Gdyni do Kościerzyny. W czołowym zderzeniu pociągów zginęło siedem osób a 18 zostało rannych.



Było gorące popołudnie - 15 czerwca 1969 r. Tuż przed godz. 15 na stację Kościerzyna od strony Bydgoszczy po linii kolejowej nr 201 wjechał pociąg osobowy nr 913/929. Skład ciągnięty przez parowóz serii Ok1. Planowy postój pociągu na wspominanej stacji wynosił ok. 40 minut. W tym czasie uzupełniano nie tylko wodę, ale także zmieniała się drużyna trakcyjna - załoga.

Maszyniście - Janowi Parzyce ze Starego Bytowa, który prowadził wspomniany pociąg osobowy z Bydgoszczy, mijała właśnie dwunasta godzina pracy. Doskonale wiedział, że przepisy nie pozwalają mu dalej prowadzić pociągu - powinien udać się na przerwę. Z tego powodu prosił on dyspozytora o zmianę. Ten niestety nie mógł nikogo znaleźć na zastępstwo. Pertraktacje maszynisty z dyspozytorem trwały kilkanaście minut. Ostatecznie Parzyka zgodził się poprowadzić pociąg dalej do Gdyni - skłonili go do tego przełożeni.

Uniesiony tender lokomotywy Ty246. Uniesiony tender lokomotywy Ty246.
Katastrofa

O godz. 15:32 maszynista był już w parowozie. Chwilę po tym, dyżurny ruchu dał na semaforze sygnał "wolna droga", więc Parzyka zwolnił hamulec. Pociąg ruszył w kierunku Gdyni po jednotorowej linii kolejowej.

Natomiast kilka minut wcześniej z miejscowości Gołubie w kierunku Kościerzyny odjechał pociąg towarowy z kruszywem ciągnięty przez parowóz serii Ty246. Lokomotywy tego rodzaju nazywano "Trumanami". To za sprawą faktu, że zakupiono je za zgodą amerykańskiej administracji rządowej, na czele której stał właśnie ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Trumann. Były one wsparciem dla dotkniętej skutkami wojny Europy.

Ty246 z uwagi na swoją wielkość i moc sprawdzały się właśnie jako lokomotywy do pociągów towarowych. Spotkać je można było na Pomorzu właśnie na trasie Gdynia - Kościerzyna - Bydgoszcz.

Ciężka - ważąca prawie 200 ton - amerykańska lokomotywa 15 czerwca popołudniu z wagonami szybko osiągnęła maksymalną prędkość (ok. 80 km/h). Po drodze skład minął jeszcze miejscowość Skorzewo. Tam maszynista dostał na semaforze sygnał "wolna droga". Po czym pociąg przejechał ok. 500 metrów i zbliżył się do łuku. W tym momencie - o godz. 15:40 - z przeciwnej strony wyjechał pociąg osobowy. Na bezpieczne wyhamowanie obu składów nie było szansy - pociągi zderzyły się czołowo.

Pierwszy wagon i wagon bagażowy pociągu osobowego wpadł na tender i budę dla maszynisty. Wagony przewróciły się na bok. Z uwagi na większą masę w pociągu towarowym zniszczenia były dużo mniejsze. Oprócz wykolejenia się lokomotywy z torów wypadło kilka wagonów.

Czytaj też: Historyczna katastrofa kolejowa "pociągu-widmo" w Gdyni

Uszkodzony po katastrofie parowóz ty246 tzw. "Trumann". Uszkodzony po katastrofie parowóz ty246 tzw. "Trumann".
Akcja ratunkowa - wielu zabitych i rannych

Na wieść o wypadku w pierwszej kolejności z pomocą udali się mieszkańcy okolicznych domów. Z uwagi na skąpą wiedzę na temat ratownictwa udzielający pomoc głównie odciągali poszkodowanych od pociągu. Całej akcji towarzyszyło ogromne ryzyko wybuchu kotłów w obu lokomotywach. Dopiero później dotarło do miejsca wypadku pogotowie ratunkowe. Dojazd był tam bardzo utrudniony.

Bilans ofiar i poszkodowanych w zdarzeniu na torach pod Kościerzyną był tragiczny. Łącznie zginęło siedem osób w tym wspomniany wcześniej Jan Parzyka - maszynista, a także jego pomocnik. Obaj zostali zakleszczeni w budce parowozu. Pozostałe ofiary to pasażerowie, wśród nich była 6-letnia dziewczynka.

Poszkodowani, których ostatecznie było 18, trafili do szpitali w Gdyni, Gdańsku, Starogardzie Gdańskim, czy Kościerzynie.

Czytaj także: Zamach na niemiecki pociąg pod Starogardem Gdańskim sprzed 90 lat

Miejsca zdarzenia z 15 czerwca 1969 r. Miejsca zdarzenia z 15 czerwca 1969 r.
Przyczyny tragedii

Ówczesna prasa nie wyjaśniła okoliczności całego zdarzenia. Opinia społeczna nie poznała przyczyn tragedii. Kilka dni po wypadku poinformowano jedynie, że kolej szykuje się do wyjazdów kolonijnych i pociągów zielonych - z owocami i warzywami, które mają się zjawić w miejscowościach nadmorskich.

Jednak z relacji najstarszych kolejarzy przyczyną katastrofy był błąd człowieka.

Oba składy planowo - według rozkładu - miały się minąć właśnie w miejscowości Skorzewo. Wiedząc, że nie uda się znaleźć zastępcy dla maszynisty pociągu osobowego, dyspozytor odcinkowy zalecił dyżurnej ruchu w Skorzewie, by puściła pociąg towarowy jadący od strony Gdyni do Kościerzyny.

W międzyczasie Jan Parzyka - wspomniany maszynista pociągu osobowego - zmienił zdanie i poprowadził pociąg. Dlatego dyżurny ruchu w Kościerzynie, wiedząc, że skład jest opóźniony, dał od razu sygnał "wolny tor". Pociąg do Gdyni ruszył. Wtedy dyspozytor ponownie skontaktował się z pracownicą kolei w Skorzewie, by jednak zatrzymała skład towarowy. Było już za późno, gdyż semafor zmienił się na sygnał "stój" za rozpędzonym parowozem. Maszynista Trumana nie mógł go zobaczyć.

Czytaj również: Katastrofa SKM-ki na Przymorzu sprzed prawie 45 lat

Po katastrofie

Co ciekawe, winą za spowodowanie katastrofy obarczono jednak maszynistę Trumana. Według ustaleń komisji badającej sprawę - załoga parowozu miała być w chwili katastrofy pod wpływem alkoholu, co w pewnym sensie tłumaczyłoby dlaczego informacja nie pojawiła się w prasie. Nie chciano wzbudzać ta informacją kontrowersji.

Linia kolejowa nr 201 nieczynna była po katastrofie przez 18 godzin. Na miejscu został pocięty parowóz Ok1. Natomiast lokomotywę Ty246 odciągnięto do Kościerzyny. Tam stała jeszcze przez ok. rok i została skreślona z ewidencji kolei państwowych.

Opinie (160) ponad 20 zablokowanych

  • 80 km/h ? Wtedy poc towarowe miały max predkośc 70 km/h.

    • 0 0

  • Wychodzi na to, ze winny byl dyspozytor z Koscierzyny (3)

    Nie mial prawa puszczac opoznionego pociagu zanim nie upewnil sie, czy tor jest wolny. W koncu to linia jednotorowa.

    • 113 4

    • Dyspozytorzy odcinkowi siedza w Gdańsku na Ul , Dyrekcyjnej i wtedy i dzis

      • 0 0

    • Wina operatora komórkowego ?

      • 0 0

    • gdyby nie zbyt długie pertraktacje, to nie byłoby wypadku...

      ale maszynista chciał dobrze i nie wyszło (jak Gierkowi)...

      • 0 5

  • Nie wsiadłam do tego pociągu a miałam nim jechać do domu.

    Wróciłam następnego dnia.Mama jak mnie zobaczyła w drzwiach, zemdlała.

    • 0 0

  • Pamietam.... (4)

    Przyczynal byl alkohol ....dyspozytor, maszynista i pomocnik pociagu towarowego razem popili nastepnie dyspozytor puscil pociag na szlak bez sprawdzenia .....ja to bardzo dobrze pamietam poniewaz pomocnik byl moim sasiadem ,jemu udalo sie wyjsc calo z tego wypadki i po tym mial sprawe w sadzie,...otrzymal spory wyrok i dlugo siedzial w wiezieniu,w tej chwili juz nie zyje........

    • 11 2

    • Witam!

      Czy moge prosic o kontakt? z gory dziekuje!

      • 0 0

    • Witam . Czy w tej grupie był Bogdan W.?

      • 0 0

    • Brednia

      Dyspozytor popił razem z załogą lokomotywy. Za alkohol powinni dostać dystyplinarkę a nie 10 lat paki.Dyspozytor powinnien siedzieć.to oczywiste

      • 0 0

    • zgadza się wprawdzie nie pamiętam alle to zdarzenie znam z opowiadan .wiem ze wyroki były surowe no ale zycia tym ludziom nikt nie zwroci.znam osoby które były pasażerami i wyszly bez szwanku- nadal zyja..oj a ten Kosycarz przecież często bywal w tych stronach natomiast Maciej się trzyma miasta a szkoda. jako stary pracownik pkp wiem ze to ewidentna wina była maszynisty jadącego z golubia -

      • 1 0

  • Katastrofa (2)

    Panie autor - trochę więcej rzetelności. Trumanami nazywano parowozy Tr-203, i to właśnie były lokomotywy wojenne nazywane tak od tego skrótu- Tr. Parowóz Ty-246 w pełni uzupełniony węglem i wodą ważył ok. 130 ton i był rzeczywiście najcięższym parowozem jeżdżącym w Polsce. Parowozów 200 tonowych u nas nie było.

    • 5 6

    • Ty 246

      masa służbowa: 193 600 kg. To te parowozy nazywano "trumanami". Tr 203 z Baldwina to zakup w drodze normalnej transakcji, nieudany. Nazywano je "klekotami" z powodu głośnej pracy układu wiązarów będącej skutkiem rażących błędów wykonawczych - 15 i więcej mm przesunięcia gniazd maźnicowych w ostoi. Był o tym wartościowy merytorycznie artykuł w "Świecie Kolei".

      • 0 0

    • wikipedia - Masa służbowa 193 600 kg

      Ty246 ciężki parowóz towarowy o układzie osi 1-5-0 (1'E), produkcji amerykańskiej, zbudowany w 1946 roku dla PKP, a na stan wprowadzony w 1946 i 1947 roku. została w 1946 roku zakupiona partia 100 parowozów Ty246 produkcji trzech firm z USA. Parowozy wyprodukowano w ramach programu dostaw parowozów dla kolei europejskich mającego na celu także stopniowe ograniczenie produkcji amerykańskiego przemysłu rozbudowanego w czasie wojny.

      • 5 0

  • Blokada szlakowa

    Dyzurni ruchu na jednotorowej lini mogli podac normalnie sygnal " wolna droga "nie bylo tam bloku pozwolenia ?! Telefoniczne zapowiadanie pociagow? nic nie wiadomo

    • 0 0

  • (2)

    Z forum kolejowego:

    Smutny epilog dotknął mechaników z trumana: maszynista odsiedział za kratkami bodajże 5 lat. Pomocnika dotknęła jeszcze większa tragedia, gdyż został ciężko ranny i stracił m.in. genitalia. Widywałem go później, gdy nieraz jako pasażer wracał z Gdyni do swojego domku w Kiełpinie Kartuskim, był już po rozwodzie....

    • 4 0

    • nie

      Otrzymał 10-letni wyrok .Odsiedział minimum 7 lat

      • 0 0

    • smutne :((

      • 3 0

  • "winą za spowodowanie katastrofy obarczono jednak maszynistę Trumana" (1)

    Czy dzisiaj można by - w ramach pracy magisterskiej - zrekonstruować proces, czyli obsadzić ludźmi, przejrzeć dowody, przesłuchać świadków (a może już to wszystko gdzieś leży w archiwach) i wydać "wyrok", skoro tamten był zmanipulowany i niesprawiedliwy?
    Czy ten maszynista miał adwokata? I co on dzisiaj na to? Może by nam wyliczył wszystkie błędy? A rodzina tego maszynisty - nie zależy jej na rehabilitacji i odszkodowaniu za błąd sądowy?

    • 6 2

    • TAK

      W 1974 roku byłem strażnikiem więziennym na Gd- Przeróbce,maszynista towarowego po 5 latach w Sztumie zostal tam przekonwojowany i pracował w grupie półwolnościowej.W Gdyni przy budowie torów umożliwilem mu nielegal. spotkanie z żoną.prządny człowiek który nie zdawał sobie sprawy że siedzi niewinnie.

      • 0 0

  • piłeś-nie siadaj za kółkiem lokomotywy (3)

    • 7 4

    • Siedzial niewinnie

      Czlowiek niewinnie siedział 10 lat a ty brednie wypisujesz.Za jazdę lokomotywą pod wpływam ....10 lat

      • 0 0

    • (1)

      Lokomotywa nie ma koła?!

      • 1 2

      • ta miała kilkanaście

        kół

        • 1 0

  • WYROK

    Maszynista pociągu towarowego dostał 10 lat jedynie za alkohol.

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Pierwsza regularna linia pasażerska łączyła Gdynię z...

 

Najczęściej czytane