Anonim, jako narzędzie fałszywego czy prawdziwego, ale zawsze tchórzliwego oskarżenia, wykorzystywany jest od dawna. Nieobcy był także gdańskim ladacznicom, które przy jego pomocy próbowały pozbyć się młodszej i atrakcyjniejszej rywalki.
List wpłynął do prokuratury w pierwszych dniach czerwca 1901 r. Zwykła, szara koperta, znaczek za kilka fenigów, adres starannie wykaligrafowany czarnym atramentem, ale nadawcy brak.
- Znowu anonim... - mruknął woźny, pakując list do pudła na korespondencję.Wybrał przegródkę "Sprawy różne", bo diabli wiedzą, co za pismo przyszło, więc siłą rzeczy list trafić musiał w końcu do niższego urzędnika prokuratury -
Zaleskiego. To on zwykle takie sprawy załatwiał, tyle że zanim zdołał zapoznać się z treścią listu, zaliczył on wcześniej pudło w kancelarii, do której trafiały pisma błędnie zaadresowane, podejrzane lub mało ważne.
Tutaj jeden z urzędników list otworzył, przeczytał, opatrzył konieczną sygnaturą i wstępnie zaklasyfikował. Według niego list był donosem i trudno byłoby się z tym nie zgodzić, skoro na kopercie nadawcy nie było, kwieciście zredagowana treść rozpoczynała się od słów "Niniejszym informujemy...", a poniżej, na samym spodzie niezbyt czystej kartki widniał niewiele mówiący podpis
"Frau Martha Nowitzki". Zupełnie jakby obowiązkiem każdego urzędnika prokuratury było znać tę osobę.
Treść donosu najbardziej mogła zainteresować tych z policji obyczajowej. Informacja, że niezamężna
panna G. sprzedaje swe wdzięki na lewo i prawo i że ma stręczyciela w osobie nigdzie niepracującego robotnika
I., zaprowadzić mogła za kratki obie te osoby. Wystarczyło sprawdzić wiarygodność kilku podanych w liście szczegółów, a to dla doświadczonego wywiadowcy trudne przecież nie było.
Inne podane w donosie fakty też z kilku względów były ciekawe. "Frau Martha Nowitzki" wymieniała na przykład dwa adresy, gdzie ponoć dochodziło do intymnych kontaktów panny G. z klientami, a w takim razie właściciele tych lokali też mogli mieć kłopoty. Prokurator oskarżyć mógł ich o sutenerstwo.
Tak czy inaczej, choć Zaleski brzydził się donosami, choć pogardzał nimi tak, jak gardził donosicielami, to jednak obowiązek był obowiązkiem. Musiał sprawdzić wiarygodność zawartych w nim faktów.
* * *Głównym obiektem zainteresowania autora donosu była panna G., całkiem ładna osóbka w wieku lat mniej więcej trzydziestu. Jasna cera, upięte w kok płowe włosy, mały, zadarty nosek, szerokie czoło, szyja jak u łabędzicy; wzrost średni, sylwetka drobna, smukła, talia wcięta, piersi wydatne, choć nie do przesady, no i te łydki... kształtne, zgrabne, foremne. Skryte pod dość długą, popielatą suknią, którą panna G. dość często, bez zbytniej żenady zadzierała lekko do góry, by poprawić sznurowadła lub sprzączki przy butach. Czyniła to z takim wdziękiem, że żaden przechodzień płci męskiej nie potrafił utrzymać wzroku na wodzy. Zerkał na łydki, później na kibić, a w końcu na twarz, jako się rzekło, powabną...
W sumie, co tu dużo gadać, panna G. była całkiem miłą dla oka osobą, w przeciwieństwie do persony, która - według donosu - miała być jej alfonsem.
Nigdzie niepracujący robotnik I. był wysokim brunetem o szerokich barach, małej głowie, gębie jak rozjechany garnek i minie butnej, wręcz bezczelnej. Niektórzy z policji zdążyli się już na nim poznać. Był to typ brutalny, prostacki, gwałtowny, a przy tym wszystkim silny jak tur. Prawdziwy postrach Hinter Adlers Brauhaus (dosłownie:
za browarem Adlera, dziś to
ul. Browarna 
), najciemniejszej z ciemnych, najbrudniejszej z brudnych, w najgrzeszniejszej z grzesznych części miasta. Hinter Adlers Braunhaus wraz z przyległymi do niej ulicami była słynnym na cały Gdańsk zakątkiem alfonsów, ulicznic, zbirów i złodziei.
Robotnika I. doprowadził do Zaleskiego policjant
Hoyer. Posadził go na krześle i stanął obok, jakby obawiał się, że typek zerwie się na równe nogi, huknie niższego urzędnika prokuratury w czoło i czmychnie przez okno.
Zbyteczna troska! Tego dnia postrach całego zakątka ledwo się ruszał, bo popił sobie trochę zeszłej nocy z kamratami i jeszcze nie całkiem wytrzeźwiał. Kiedy więc Hoyer posadził go na krześle, rozsiadł się na nim jak w fotelu i wnet byłby zasnął, gdyby nie stojący obok policjant. Trzepnął go parę razy w łepetynę, by nieborak nie spadł przypadkiem na podłogę, ale i tak indywiduum mówić nie chciało.
Bardziej rozmowna okazała się panna G.
- To ta stara wydra Seelow... - powiedziała w pewnym momencie łkając z lekka - to ona na mnie, niewinną, doniosła. Co nie?
- A kto to taki ta Seelow? - zainteresował się Zaleski.
- To pan władza nie wie?! - przestała łkać. - To ladacznica... Ma ze sto lat i nikt na nią nie leci, więc się mnie czepia. Za złe mnie ma, że eleganckie panowie na mnie zerkają, a na nią nikt; ot i cała prawda.... - wycedziła jednym tchem.
- Skąd u panienki pewność, że to ta Seelow donos napisała...?
- Napisała? - panna G. zdziwiła się szczerze.
- Owszem... Anonimowy donos na panienkę wpłynął...
- W takim razie to nie ona.
- Dlaczego? - teraz Zaleski się zdziwił
- Bo ta wydra pisać nie umie, ot co! - zaśmiała się.Kilka dni później Zaleski wszystko sprawdził. W asyście policjanta Hoyera wybrał się wieczorem na Hinter Adler Brauhaus i rozejrzał się po okolicy. Smętne typy snujące się bez celu po brudnych i zapchlonych zaułkach, wyzywająco ubrane kokoty wystające wieczorami w cuchnących stęchlizną bramach, sutenerzy, złodzieje i wydrwigrosze przepijający łup w obskurnych knajpach.
Odnośnie "starej wydry" Seelow nie wszystko się zgadzało. Nie miała stu lat, a co najwyżej czterdzieści kilka. Twarz pokryta grubą warstwą pudru, farbowane na brązowo włosy, utapirowane tak, że sterczały na wszystkie strony, krótka, pokryta przeźroczystą skórą szyja, masywny kark i sporych rozmiarów tułów osadzony na dość szczupłych nogach. Nie da się ukryć: Seelow urodą nie grzeszyła, pisać rzeczywiście nie umiała, czytanie też szło jej kiepsko, ale - co ciekawe - dość szybko okazało się, że to faktycznie ona była zaangażowana w napisanie listu. Jak to możliwe?
Zaleski wypytał w tej sprawie w okolicy i na jaw wyszła intryga grubymi nićmi szyta.
Augusta Seelow, która oficjalnie była panną, miała przyjaciółkę w osobie będącej w separacji z mężem
Barbary Rothe. Obie od lat mieszkały na Hintern Adler Brauhaus i obie grzeszyły kiedyś na potęgę, więc policja miała je na oku. Gdy Seelow co jakiś czas lądowała w areszcie z powodu stręczycielstwa, Rothe pakowano do więzienia za kradzieże lub inne delikty.
W myśl zasady, że największym wrogiem kobiety jest druga kobieta, zarówno Seelow, jak i Rothe na pannę G. patrzeć nie mogły. Nie cierpiały jej, bo to ona niby taka gładziutka, czyściutka i za nie wiadomo kogo się miała. Tak mawiała panna Seelow przy różnych okazjach i każdy wiedział, że chętnie by jej oczy wydrapała. Powstrzymywało ją to, że bała się "robotnika" I. Wiedziała, że gdyby pannę G. choć palcem tknęła, to ten zatłukłby ją na miejscu.
Na pomysł, by pogrążyć pannę G. z pomocą prokuratury wpadła Barbara Rothe. Wymyśliła, że jeśli one dwie nie mogą osobiście przysłużyć się pannie G., to najlepiej będzie nasłać na nią urzędników. Był jednak jeden problem: ani Rothe, ani Seelow nie były zbyt tęgie w pisaniu. Potrzebowały kogoś, kto umiałby ubrać w słowa to, co obie chciały prokuraturze powiedzieć.
Wspólnika, a raczej wspólniczkę, Seelow i Rothe dobrały sobie bez trudu. Obie przyjaźniły się z inną bywalczynią Hinter Adler Brauhaus -
Rosalie Sänger. Zaprosiły ją pewnego dnia na herbatę, poczęstowały ciastkami. Rosalie Sänger była dostatecznie wyedukowana, by donos do prokuratury napisać...
* * *Rosalie Sänger stanęła przed sądem 1 marca 1902 r. Prokuratura oskarżyła ją o sfałszowanie dokumentu, bo tak oceniono podpisanie listu cudzym nazwiskiem. "Frau Martha Nowitzki" istniała bowiem naprawdę, ale o tym, że napisała list do prokuratury, nie miała bladego pojęcia.
Mimo to obrońcy
Breskiemu udało się wybronić Sänger.
- Dlaczego prokuratura żąda więzienia dla oskarżonej, skoro była tylko narzędziem w rękach dwóch do cna zepsutych kobiet? - pytał retorycznie. - Skazanie Rosalie Sänger nie byłoby niczym innym, jak skazaniem młotka za wbijanie gwoździ lub karabinu za strzelanie do ludzi - argumentował z przekonaniem.Najwyraźniej zyskał zrozumienie Izby Karnej, bo ta uniewinniła Rosalie Sänger, skazała natomiast Augustę Seelow oraz Barbarę Rothe. Pierwsza dostała dwa, druga sześć tygodni więzienia.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy