• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Drugie życie grobowca Gralathów

Marek Gotard
28 września 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej. Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej.

Choć przez kilkadziesiąt powojennych lat grobowiec słynnej rodziny Gralathów w Sulminie był systematycznie dewastowany, ograbiany i bezczeszczony, to udało się go jednak ocalić. Już niedługo ma szansę stać się wizytówką i atrakcją turystyczną tej miejscowości.



O miejscu pochówku tej niezwykle zasłużonej dla Gdańska rodziny, po II wojnie światowej niemal zupełnie zapomniano. W 1818 roku jako pierwszy w rodzinnym grobowcu spoczął Karol Fryderyk, syn słynnego gdańskiego burmistrza, Daniela Gralatha. Później pochowano w nim prawdopodobnie jeszcze siedmiu lub ośmiu innych członków rodziny Gralathów. Po 1945 roku stojącym w sulmińskim lesie niewielkim obiektem "interesowali się" niemal wyłącznie wandale.

Czytaj także: Daniel Gralath. Elektrycznością podpalił spirytus, a Gdańskowi zostawił najpiękniejszą aleję

Mieszkańcy Sulmina jako pierwsi postanowili ratować zapomniany zabytek.

- Jeszcze kilka lat, a z grobowca nic by nie pozostało - opowiada Lidia Cendrowska, sołtys Sulmina. - Nie chcieliśmy bezradnie patrzeć, jak na naszych oczach umiera wspaniały świadek historii Sulmina i Gdańska. Najstarsi mieszkańcy naszej miejscowości pamiętają jeszcze znajdujący się przy kaplicy cmentarz, z którego do dziś pozostało tylko kilka śladów po nagrobkach.

Do działań społeczności Sulmina przyłączyli się też samorządowcy z Żukowa (Sulmin leży na terenie Gminy Żukowo), a także miasto Gdańsk. W listopadzie ubiegłego roku, dzięki porozumieniu samorządów, Rada Miasta Gdańska przeznaczyła na prace ratunkowe w sulmińskiej kaplicy grobowej ponad 100 tysięcy złotych.

Czytaj także: Gdańsk wyremontuje grobowiec Gralathów

- Dzięki tym środkom możemy m.in. zamurować wyrwy w ścianach, wyremontować dach i odtworzyć wrota do grobowca - mówi Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków w Gdańsku. - Zmieniliśmy nawet projekt drzwi, gdy okazało się, że jeden z sulminian pamięta, jak wyglądały one niedługo po wojnie. Dzięki temu możemy teraz zamontować podobne.

- Gmina Żukowo zapewni przejezdną drogę do grobowca, a także ustawi znaki informacyjne na trasie do zabytku - informuje Marek Trepczyk, zastępca burmistrza gminy Żukowo.

Zdaniem Jarosława Grabana z Pracowni Konserwacji Zabytków w Gdańsku, głównego wykonawcy prac, te powinny zakończyć się pod koniec października.

Nie wiadomo jeszcze, czy w przyszłym roku uda się pozyskać pieniądze na remont podziemnej części kaplicy, w której znajdują się szczątki rodziny Gralathów. Jeszcze w tym roku powinna się rozpocząć procedura wpisu grobowca do rejestru zabytków.

- W porozumieniu z sąsiednią gminą Kolbudy chcielibyśmy wytyczyć np. rowerowy szlak turystyczny, na trasie którego znalazłby się grobowiec, tak by jak najwięcej osób mogło go odkryć na nowo i poznać historię rodziny Gralathów - mówi o planach na przyszłość Lidia Cendrowska.

  • Jarosław Graban, PKZ w Gdańsku, Lidia Cendrowska, sołtys Sulmina, Marek Trepczyk, z-ca burmistrza gminy Żukowo i Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków w Gdańsku.
  • Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej.
  • Kaplica grobowa Gralathów w Sulminie będzie miała nowy dach.
  • Na uporządkowanie czeka jeszcze część, gdzie znajdują się szczątki członków rodu Gralathów. Ostatni pochówek w sulmińskiej kaplicy odbył się w 1907 roku.

Opinie (71) ponad 20 zablokowanych

  • refleksja (6)

    Warto byłoby zainteresować się, jak wyglądają polskie zabytki oraz groby na wschodzie i odnowić je.

    • 61 20

    • warto by znaleźć najpierw pieniądze w kraju w którym każdy "patrzy w pusty portfel..."

      • 7 5

    • chyba żartujesz (2)

      może jeszcze z moich podatków ma iść kasa na renowację grobów gdzieś tam w afryce?

      od opiekowania się grobami jest rodzina/znajomi. W Polsce też cię eksmitują z cmentarza jak nie płacisz 20 lat.

      Po za tym co nas obchodzi wschód? Tu jest Pomorze, Polska Północna. Nie znam nawet nikogo kto miałby tam rodzinę.

      • 6 17

      • z prasy (1)

        A tę informację czytałeś: "Proboszcz do modlących się turystów: "won do Polski!". To informacja z 24.09. Więcej:

        • 0 0

        • c.d.

          Więcej na Wirtualnej Polsce - Polonia... wp.pl/title,Proboszcz-do-modlacych-sie-turystow-won-do-Polski,wid,14952611,wiadomosc

          • 2 0

    • A niby co się robi ?

      • 1 1

    • I to wg ciebie zadanie dla samorządu? Czy jednak dla władz centralnych?

      • 0 0

  • Dobry tytuł: Drugie życie grobowca

    • 71 1

  • Zastanówmy się choć przez krótką chwilę: jaka kanalia może bezcześcić grobowce? (11)

    Ja odpowiedź znam. A Wy?

    • 52 2

    • Domniemam że KATOLIK (9)

      • 10 17

      • Czy taki, który żyje na kocią łapę 20 lat, a przed wyborami prezydenckimi bierze ślub kościelny? (4)

        A może taki który w kościele oddaje córkę będą ex sekretarzem KC PZPR:-)

        • 10 19

        • Nie, taki co jest niby kawalerem całe zycie, a podmalowuje sobie oczy. (1)

          • 13 7

          • wąsacz

            To wałęsa sikał w kościele - sam o tym mówił. To i to mógł zdewastować.

            • 8 4

        • "na kocia lape" (1)

          to tylko oszolom katolicki musial wydumac. Patrz durniu w gwiazdy, tam jest tylko fizyka i czastki, a nie zaden bog, jelopie durny.

          • 8 8

          • szukaj więc otuchy w brązowych karłach, światły wyznawco ateizmu

            • 2 0

      • Statystycznie zdewastowali to katolicy, miej prawdopodobne że prwosławni, jeszce mniej że protestańci, a najmniej że ateiści

        • 13 8

      • Polak katolik co płakał po papieżcy polaku (2)

        Janu Pawlaczu Drugiemu

        • 9 14

        • prusak powiedział co wiedział

          • 5 4

        • jakie to modne, jakie trendi

          • 1 0

    • jak w Sulminie, to tylko kaszub z czarnym podniebieniem

      jemu wszystko się przyda, on wszystko umja i wszystko robja, robja nawet jak nic nie umja

      • 5 4

  • Kompetencje (1)

    Marek Trepczyk jest zastepca Burmistrza Gminy Zukowo - nie Kolbudy, ale spoko to na bank bardzo merytoryczny artykul :)

    • 13 5

    • Przecież ta baba mówi, że z sąsiednią gminą Kolbuy, a burmistrz Żukowa podpisany jako burmistrz Żukowa. Czytanie ze zrozumieniem się kłania :))

      • 9 0

  • A w marketach można już kupić znicze. (3)

    Jeszcze ponad miesiąc do 1 listopada a tu już handlowcy przypominają o święcie zmarłych.

    • 18 6

    • zaraz po zniczach mikołaje (1)

      • 7 0

      • w lidlu już są mikołaje :)

        • 0 0

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

  • Zlikwidowałem tradycyjny grobowiec rodzinny. (14)

    Wspólnie z pozostałymi członkami żyjącej rodziny doszliśmy do wniosku, że opłaty za miejsce na cmentarzu to rabunek w biały dzień. Nawet jeden dzień zwłoki może skutkować tym, że na drugi dzień nasz grobowiec zniknie, zlikwidowany przez osoby administrujące cmentarzem. Resztki skremowaliśmy i teraz mamy ŚWIĘTY SPOKÓJ. Powie ktoś, że to nieludzkie. Nie będę się spierał, ale wg mnie nieludzkie jest takie zagęszczenie cmentarza, że ludzie depczą po grobach. Mam tu na myśli cmentarz "katolicki" w Sopocie.

    • 29 11

    • to twoja sprawa i doprawdy nie wiem czy żalisz się czy chwalisz (2)

      Jeden dzień zwłoki nie wystarczy! Ludzie nie płacą często po 15 lat a później mowa o jednym dniu to żałosne.
      Najczęściej administratorzy cmentarzy czekają 5-10 lat jeśli w listopadzie groby ne są uprzątnięte przez 10 lat to albo ktoś zmarł albo ma zmarłych bliskich w d*pie co w każdym z tych przypadków uprawnia do likwidacji nagrobka.

      • 15 3

      • Macieju synu grabarza (1)

        Jak możesz tak łgać, w obliczu Pana Boga? O zagęszczeniu cmentarzy przez zachłannych administratorów też pewnie nie słyszałeś?
        15 lat? Teraz dopiero dowaliłeś jak łysy w beton.

        • 3 13

        • bezimienny synu sołtysa

          jak powszednie wiadomo mój ojciec nie ma nic wspólnego z grabiami grabieniem czy choćby prostym kopaniem w przeciwieństwie do twojej sympatycznej rodziny słynącej w okolicy z grabienia.
          Dodam dla twojej informacji że grabarz nie ma nic wspólnego z administracją cmentarza która jest jego właścicielem a jest li tylko pracownikiem cmentarnym więc przeceniasz jego wpływ na cmentarz podobnie jak swój na oblicze.
          A co do łgarstw to zastanów się wielokrotnie nad słowami które dziś wypowiesz przed snem czy chciałbyś z nich być sądzone gdybyś podczas snu zaniemógł i odszedł do wieczności? a następnie osądzaj innych.

          • 6 2

    • (4)

      ...i co zrobiliście z tymi skremowanymi szczątkami. Trzymacie je w piwnicy?

      • 4 2

      • A co się idioto robi ze skremowanymi szczątkami? (3)

        • 1 6

        • Umieszcza w kolumbarium (1)

          Za które również trzeba płacić.

          • 4 0

          • Albo umieszcza się w tradycyjnym grobie...

            • 2 0

        • herbatkę

          jak człowiek niedowidzi i słoiczki w kuchni pomyli....

          • 3 1

    • Jeden dzień ZWŁOKI

      a to dobre, taki żarcik sytuacyjny!

      • 16 1

    • Na ogół ludzie przed śmiercią mówią, jak chcieliby być pochowani i potem ta wola jest przez rodzinę spełniana. Rozumiem, że tego typu rozmów w Waszej rodzinie nie było, ale kto sfinansował ten grobowiec? Rodzina po śmierci bliskich, czy wcześniej ci, którzy byli potem tam w tym grobowcu pochowani?

      • 2 2

    • zgadzam się z Tobą. (1)

      Witajcie, Cm.Katolicki w Sopocie, nie przypomina już miejsca zadumy i spoczynku sopocian, ale jest maszynką do pieniędzy dla parafii, która nim administruje. Nie ma śladu po historycznym układzie alejek głównych czy innych. Przecież główna aleja za krzyżem i kwaterką proboszczów ciągnęła się do samej góry...a dziś przejść nie można, 1.11 to ryzyko poplamienia bądź przypalenia ubrania od zniczy. Inne alejki także zabudowane...woda płynąca między grobowcami w miejscy danych alejek powoduje ich podmywanie i przechylanie...brak wyobraźni.
      Co do opłat i rozkopywania, to porządek taki mieli (bo nie wiem jak teraz), że mimo regularnych opłat za miejsca spoczynku, to przed 1.11 kiedyś rozkopali grób mojego dziadka...wyobraźcie sobie minę mojej mamy, gdy zobaczyła przekopany grób...? Gdy poszliśmy do biura, to z daleka gdy tzw. Marian nas zobaczył, to na początku chciał uciekać, a potem jednak przyjął na klatę nasze pretensje i przyznał, że szukali trumny z ciałem w tym grobie, bo nie mieli informacji i tym, że ktokolwiek tam jest pochowany, o opłatach nie wspominając.
      Hieny to właśnie tam są...i to w świetle prawa.
      Poniższy post o wyrozumiałości administratorów, że czekają naście lat to bajki.

      • 5 1

      • Marian już nie żyje

        Ale skandal jaki się tam dzieje jest w dalszym ciągu. Dlatego wolałem zlikwidować grób.

        • 1 0

    • zamierzasz sie powiesić na tej linie? (1)

      • 1 0

      • Trzymam ją na twojego guru:-) Tego z Peru:-)

        • 2 2

  • Dlatego właśnie wasze dzieci jadą do szkoły z wami autem zamiast mieć szkołę przy domu. (6)

    Dlatego zimą musicie chodzić w gumofilcach miejskimi chodnikami bo każde inne buty wytrzymują tydzień
    Dlatego właśnie musicie zrozumiećże zachcianki władców na pierwszym miejscu a potrzeby motłochu daleko w tyle.

    Odpicuj mi nagrobek w wersji hrabiowskiej.

    • 14 29

    • (4)

      Chciałam napisać odpowiedź na komentarz dente, ale nie napiszę - przypomniało mi się, że z debilami się nie dyskutuje.

      • 8 1

      • z wypowiedzi stwierdzam że waść jesteś volksdojczem czy innym ścierwem z czasów niemieckiego nazizmu (3)

        nie to aby to dyskusja była bo jestem podobnego zdania ale słowo danzg wywodzi się z polskiego zapisu fonetycznego pewnego angielskiego żeglarza który dawno temu przed volksdeutchami i innymi niemieckimi okupantami odwiedził miejscowość Gdańsk.
        Jak chcesz sie podpisywać to tylko po polsku w Polsce na polskim forum bo danzig to nazwa okupacyjna gdańska a gospodarzy nie warto obrażać.

        Dodatkowo świetność Gdańska wynika z nadań polskich władców a nie z krótkiej historii zgrai niemiaszków tu mieszkających po których jedyną atrakcją jest pomnik dzieci żydowskich które wywieziono bo Niemcy chcieli je wymordować w niemieckim obozie koncentracyjnym do tego pomnik zbudowany za polskie pieniądze zamiast za pieniądze okupanta.

        • 1 13

        • Kdansk - poczytaj sobie historię Gdańska, a potem zabieraj głos w dyskusji - bo widzę, że nie znasz jakże prostej zasady, że nie powinno się wypowiadać na tematy, o których nie ma się pojęcia :)
          Niemniej jednak - dziękuję za Twoją wypowiedź, uśmiałam się - a zaiste, bardzo jest mi dzisiaj śmiech potrzebny :)

          • 7 1

        • Chłopek roztropek przyjechał ze wschodu,chodził srać za stodołe i teraz będzie się rządził.Jak coś nie pasuje to wracaj skąd (1)

          Ród zasłużony dla Gdańsk i Pomorza,więc jak najbardziej należy się im pamięć.
          A pisząc o tym,że Gdańsk wszystko zawdzięcza polakom pokazujesz,że jesteś ignorantem historycznym albo typowym pieniaczem-polakiem.Gdańsk zawdzięcza większość swojej wielokulturowości,a nadania Polskich władców były akurat mało istotne.Gdyby nie Niemcy to nawet nie byłoby czego w Gdańsku po wojnie odbudowywać,bo nie byłoby to warte zachodu.
          Zresztą,po co ja to piszę i tak będziesz wiedział lepiej,bo twoja prawda jest bardziej prawdziwa niż to co faktycznie się wydarzyło.

          • 6 0

          • ale fakty :)

            Deutsche kulturtrage zaczęła na tej ziemi w 1308 roku od rzezi gdańskiej. Dalej to już zawsze powtórki w morderczym stylu. Tak więc nie dziwne jak bardzo gdańszczanie nienawidzili niemców (z małej litery), a też nie dziwne jak wielki apetyt mieli Niemcy (z dużej litery jak ich pycha i fałsz) na to bogate międzynarodowe miasto. Nawet teraz to widać.

            • 1 1

    • Oj, nie histeryzuj!

      Ani gumofilce, ani inne takie. Wiem że temat do ponarzekania idealny, ale nic się złego nie stanie jak będzie w okolicy jeden ślad historii więcej. Nawet za sto tysięcy.

      • 7 0

  • Jak ladnie sie lansuja za pieniadze podatnikow... (1)

    a moze by tak te eleganciki w czynie spolecznym sami cos zrobili, a nie tylko wydawali pieniadze z podatkow i jeszcze byli z tego dumni.
    Gdyby nie podatnicy, to nawet nie wiedzili by ze byla taka znana rodzina i ze wogle maja piekny grobowiec...

    • 20 9

    • Bredzisz

      Gralath był burmistrzem Gdańska pod koniec XVIII i to on sfinansował budowę dzisiejszej al. Zwycięstwa.
      Nikim ważnym nie jestem, a wiem kto to był

      • 4 1

  • może warto byłoby odnaleźć potomków rodziny?

    i n.p.: zaprosić na przecięcie wstęgi itp?

    • 21 5

  • Te hieny nawet (1)

    -Zwłoki z trumien wyciągali

    • 11 2

    • Z prochu powstałeś

      Pewnie już się w proch obruciły

      • 0 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym z gdańskich ratuszy mieści się Sala tzw. Mieszczańska ?

 

Najczęściej czytane