• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Drugie życie grobowca Gralathów

Marek Gotard
28 września 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej. Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej.

Choć przez kilkadziesiąt powojennych lat grobowiec słynnej rodziny Gralathów w Sulminie był systematycznie dewastowany, ograbiany i bezczeszczony, to udało się go jednak ocalić. Już niedługo ma szansę stać się wizytówką i atrakcją turystyczną tej miejscowości.



O miejscu pochówku tej niezwykle zasłużonej dla Gdańska rodziny, po II wojnie światowej niemal zupełnie zapomniano. W 1818 roku jako pierwszy w rodzinnym grobowcu spoczął Karol Fryderyk, syn słynnego gdańskiego burmistrza, Daniela Gralatha. Później pochowano w nim prawdopodobnie jeszcze siedmiu lub ośmiu innych członków rodziny Gralathów. Po 1945 roku stojącym w sulmińskim lesie niewielkim obiektem "interesowali się" niemal wyłącznie wandale.

Czytaj także: Daniel Gralath. Elektrycznością podpalił spirytus, a Gdańskowi zostawił najpiękniejszą aleję

Mieszkańcy Sulmina jako pierwsi postanowili ratować zapomniany zabytek.

- Jeszcze kilka lat, a z grobowca nic by nie pozostało - opowiada Lidia Cendrowska, sołtys Sulmina. - Nie chcieliśmy bezradnie patrzeć, jak na naszych oczach umiera wspaniały świadek historii Sulmina i Gdańska. Najstarsi mieszkańcy naszej miejscowości pamiętają jeszcze znajdujący się przy kaplicy cmentarz, z którego do dziś pozostało tylko kilka śladów po nagrobkach.

Do działań społeczności Sulmina przyłączyli się też samorządowcy z Żukowa (Sulmin leży na terenie Gminy Żukowo), a także miasto Gdańsk. W listopadzie ubiegłego roku, dzięki porozumieniu samorządów, Rada Miasta Gdańska przeznaczyła na prace ratunkowe w sulmińskiej kaplicy grobowej ponad 100 tysięcy złotych.

Czytaj także: Gdańsk wyremontuje grobowiec Gralathów

- Dzięki tym środkom możemy m.in. zamurować wyrwy w ścianach, wyremontować dach i odtworzyć wrota do grobowca - mówi Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków w Gdańsku. - Zmieniliśmy nawet projekt drzwi, gdy okazało się, że jeden z sulminian pamięta, jak wyglądały one niedługo po wojnie. Dzięki temu możemy teraz zamontować podobne.

- Gmina Żukowo zapewni przejezdną drogę do grobowca, a także ustawi znaki informacyjne na trasie do zabytku - informuje Marek Trepczyk, zastępca burmistrza gminy Żukowo.

Zdaniem Jarosława Grabana z Pracowni Konserwacji Zabytków w Gdańsku, głównego wykonawcy prac, te powinny zakończyć się pod koniec października.

Nie wiadomo jeszcze, czy w przyszłym roku uda się pozyskać pieniądze na remont podziemnej części kaplicy, w której znajdują się szczątki rodziny Gralathów. Jeszcze w tym roku powinna się rozpocząć procedura wpisu grobowca do rejestru zabytków.

- W porozumieniu z sąsiednią gminą Kolbudy chcielibyśmy wytyczyć np. rowerowy szlak turystyczny, na trasie którego znalazłby się grobowiec, tak by jak najwięcej osób mogło go odkryć na nowo i poznać historię rodziny Gralathów - mówi o planach na przyszłość Lidia Cendrowska.

  • Jarosław Graban, PKZ w Gdańsku, Lidia Cendrowska, sołtys Sulmina, Marek Trepczyk, z-ca burmistrza gminy Żukowo i Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków w Gdańsku.
  • Grobowiec zasłużonej dla Gdańska rodziny Gralathów przechodzi pierwszy remont od zakończenia II wojny światowej.
  • Kaplica grobowa Gralathów w Sulminie będzie miała nowy dach.
  • Na uporządkowanie czeka jeszcze część, gdzie znajdują się szczątki członków rodu Gralathów. Ostatni pochówek w sulmińskiej kaplicy odbył się w 1907 roku.

Opinie (71) ponad 20 zablokowanych

  • pamietam jak w latach 60/70 jezdzilem rowerem z Smegorzyna na radnnie na ryby w grobowcu bylo widac trumny .

    • 0 0

  • refleksja (6)

    Warto byłoby zainteresować się, jak wyglądają polskie zabytki oraz groby na wschodzie i odnowić je.

    • 61 20

    • I to wg ciebie zadanie dla samorządu? Czy jednak dla władz centralnych?

      • 0 0

    • chyba żartujesz (2)

      może jeszcze z moich podatków ma iść kasa na renowację grobów gdzieś tam w afryce?

      od opiekowania się grobami jest rodzina/znajomi. W Polsce też cię eksmitują z cmentarza jak nie płacisz 20 lat.

      Po za tym co nas obchodzi wschód? Tu jest Pomorze, Polska Północna. Nie znam nawet nikogo kto miałby tam rodzinę.

      • 6 17

      • z prasy (1)

        A tę informację czytałeś: "Proboszcz do modlących się turystów: "won do Polski!". To informacja z 24.09. Więcej:

        • 0 0

        • c.d.

          Więcej na Wirtualnej Polsce - Polonia... wp.pl/title,Proboszcz-do-modlacych-sie-turystow-won-do-Polski,wid,14952611,wiadomosc

          • 2 0

    • A niby co się robi ?

      • 1 1

    • warto by znaleźć najpierw pieniądze w kraju w którym każdy "patrzy w pusty portfel..."

      • 7 5

  • Brawo,

    Ciewkawe czasy: odkrycie butelki Lejdejskiej, Benjamina Franklina, Immanuela Kanta z Królewca, Daniela Gralatha, to miał wpływ na naukę i miało znaczenie, dziś jade do Sulmina,, Gdańsk był ciekawym miastem

    • 0 0

  • droga TAK (3)

    Ta droga przez Sulmin i Otomin to dobry pomysł, można tędy puścić około 12 tysięcy samochodów dziennie, tyle mniej więcej jest teraz na innych dojazdówkach do Gdańska. Tym samym zmniejszyć korki tam gdzie tworzą się teraz.

    • 2 3

    • Wara od tej drogi (1)

      Ta droga powinna być tylko dla rowerów , a nie dla samochdów. Kierowcy mają przecież swoją drogę a to że są korki to mnie g obchodzi. Natomiast droga Otomin - Sulmin powinna być całkowicie wyłączona z ruchu samochodowego z wyjątkiem mieszkańców , pieszych i rowerzystów

      • 3 1

      • Re: Wara od tej drogi

        Nastepny nawiedzony !!! Droga bedzie i koniec !!! Jak Ci się nie podoba ,to zawsze możesz wyprowadzić się do lasu . Jełopie z Otomina .

        • 1 0

    • najlepiej jak by powstała droga przez las do Kolbud

      • 1 0

  • Zastanówmy się choć przez krótką chwilę: jaka kanalia może bezcześcić grobowce? (11)

    Ja odpowiedź znam. A Wy?

    • 52 2

    • Domniemam że KATOLIK (9)

      • 10 17

      • Polak katolik co płakał po papieżcy polaku (2)

        Janu Pawlaczu Drugiemu

        • 9 14

        • jakie to modne, jakie trendi

          • 1 0

        • prusak powiedział co wiedział

          • 5 4

      • Czy taki, który żyje na kocią łapę 20 lat, a przed wyborami prezydenckimi bierze ślub kościelny? (4)

        A może taki który w kościele oddaje córkę będą ex sekretarzem KC PZPR:-)

        • 10 19

        • "na kocia lape" (1)

          to tylko oszolom katolicki musial wydumac. Patrz durniu w gwiazdy, tam jest tylko fizyka i czastki, a nie zaden bog, jelopie durny.

          • 8 8

          • szukaj więc otuchy w brązowych karłach, światły wyznawco ateizmu

            • 2 0

        • Nie, taki co jest niby kawalerem całe zycie, a podmalowuje sobie oczy. (1)

          • 13 7

          • wąsacz

            To wałęsa sikał w kościele - sam o tym mówił. To i to mógł zdewastować.

            • 8 4

      • Statystycznie zdewastowali to katolicy, miej prawdopodobne że prwosławni, jeszce mniej że protestańci, a najmniej że ateiści

        • 13 8

    • jak w Sulminie, to tylko kaszub z czarnym podniebieniem

      jemu wszystko się przyda, on wszystko umja i wszystko robja, robja nawet jak nic nie umja

      • 5 4

  • A w marketach można już kupić znicze. (3)

    Jeszcze ponad miesiąc do 1 listopada a tu już handlowcy przypominają o święcie zmarłych.

    • 18 6

    • zaraz po zniczach mikołaje (1)

      • 7 0

      • w lidlu już są mikołaje :)

        • 0 0

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

  • Sulmin (3)

    Fajnie ,że zabrali się za grobowiec ale z praktycznego punktu widzenia życia mieszkańców Sulmina to lepiej jak w pierwszej kolejności zrobili by drogę dojazdową z Otomina.Wystarczy troche płyt Jumb i już cała wieś zostanie uszczęśliwiona.Teraz wyglada to fatalnie jeździ się po bitej drodze ruch jest bardzo duży więc jakość drogi codziennie gorsza.Każdy kto tamtędy jeździ widzi co się dzieje.Korzystający z jeziora Otomińskiego wysłuchują telepiących się aut mijających wypoczywające osoby.Czas się za to zabrać i raz na zawsze zokończyć ten problem pani Sołtys ,a wtedy mieszkańcy napewno to zapamiętają.

    • 8 5

    • nasza droga (2)

      Tak tak droga jest najważniejsza, my mieszkańcy Kartuz, Kościerzyny i Lęborka nie możemy się już od kilku lat jej doczekać. Tędy najbliżej mamy do Outletu, Obi i innych sklepów w Szadółkach, do centrum Gdańska też bliżej. a przecież wkrótce wkrótce będzie tam nowe centrum handlowo-rozrywkowe, 3 razy większe od Bałtyckiej. Niech władze Gdańska i Żukowa o tym i o nas też pomyślą, bo przecież po tej drodze co teraz jest to niszczą się samochody. Dlaczego władza myśli tylko o sobie, a nie nas.

      • 4 2

      • droga (1)

        Akurat o drogę to Sołtys razem Radą sołecka starają się i na samych obitnicach się kończy .To zostało zrobione to płyty do Lasu od Strony Sulmina ,która to droga jest na terenie Kartuz.Natomiast Pozostała część drogi leży na terenie gminy Kolbud , która notabene słabo jest zainteresowana kładzeniem płyt czy też modernizowaniem .Kilkakrotnie wywóz tłucznia na tej drodze pomogło ,ale na krótko.Choć są nadzieje że Pan Wójt gminy Kolbud znajdzie kilak tysiaków by wyłożyć na tą drogę .

        • 2 1

        • korki

          Niektórzy boją się korków w Sulminie, co jest bzdurą. jak zrobią nową drogę to korki będą najwyżej od obwodnicy do Otomina, w godzinach szczytu to najwyżej pół godziny stania, czyli tyle ile teraz na innych drogach do Gdańska. Przez Sulmin i Niestępowo samochody będą śmigały jak na formule 1 ::))

          • 1 3

  • Te hieny nawet (1)

    -Zwłoki z trumien wyciągali

    • 11 2

    • Z prochu powstałeś

      Pewnie już się w proch obruciły

      • 0 0

  • Dlatego właśnie wasze dzieci jadą do szkoły z wami autem zamiast mieć szkołę przy domu. (6)

    Dlatego zimą musicie chodzić w gumofilcach miejskimi chodnikami bo każde inne buty wytrzymują tydzień
    Dlatego właśnie musicie zrozumiećże zachcianki władców na pierwszym miejscu a potrzeby motłochu daleko w tyle.

    Odpicuj mi nagrobek w wersji hrabiowskiej.

    • 14 29

    • (4)

      Chciałam napisać odpowiedź na komentarz dente, ale nie napiszę - przypomniało mi się, że z debilami się nie dyskutuje.

      • 8 1

      • z wypowiedzi stwierdzam że waść jesteś volksdojczem czy innym ścierwem z czasów niemieckiego nazizmu (3)

        nie to aby to dyskusja była bo jestem podobnego zdania ale słowo danzg wywodzi się z polskiego zapisu fonetycznego pewnego angielskiego żeglarza który dawno temu przed volksdeutchami i innymi niemieckimi okupantami odwiedził miejscowość Gdańsk.
        Jak chcesz sie podpisywać to tylko po polsku w Polsce na polskim forum bo danzig to nazwa okupacyjna gdańska a gospodarzy nie warto obrażać.

        Dodatkowo świetność Gdańska wynika z nadań polskich władców a nie z krótkiej historii zgrai niemiaszków tu mieszkających po których jedyną atrakcją jest pomnik dzieci żydowskich które wywieziono bo Niemcy chcieli je wymordować w niemieckim obozie koncentracyjnym do tego pomnik zbudowany za polskie pieniądze zamiast za pieniądze okupanta.

        • 1 13

        • Chłopek roztropek przyjechał ze wschodu,chodził srać za stodołe i teraz będzie się rządził.Jak coś nie pasuje to wracaj skąd (1)

          Ród zasłużony dla Gdańsk i Pomorza,więc jak najbardziej należy się im pamięć.
          A pisząc o tym,że Gdańsk wszystko zawdzięcza polakom pokazujesz,że jesteś ignorantem historycznym albo typowym pieniaczem-polakiem.Gdańsk zawdzięcza większość swojej wielokulturowości,a nadania Polskich władców były akurat mało istotne.Gdyby nie Niemcy to nawet nie byłoby czego w Gdańsku po wojnie odbudowywać,bo nie byłoby to warte zachodu.
          Zresztą,po co ja to piszę i tak będziesz wiedział lepiej,bo twoja prawda jest bardziej prawdziwa niż to co faktycznie się wydarzyło.

          • 6 0

          • ale fakty :)

            Deutsche kulturtrage zaczęła na tej ziemi w 1308 roku od rzezi gdańskiej. Dalej to już zawsze powtórki w morderczym stylu. Tak więc nie dziwne jak bardzo gdańszczanie nienawidzili niemców (z małej litery), a też nie dziwne jak wielki apetyt mieli Niemcy (z dużej litery jak ich pycha i fałsz) na to bogate międzynarodowe miasto. Nawet teraz to widać.

            • 1 1

        • Kdansk - poczytaj sobie historię Gdańska, a potem zabieraj głos w dyskusji - bo widzę, że nie znasz jakże prostej zasady, że nie powinno się wypowiadać na tematy, o których nie ma się pojęcia :)
          Niemniej jednak - dziękuję za Twoją wypowiedź, uśmiałam się - a zaiste, bardzo jest mi dzisiaj śmiech potrzebny :)

          • 7 1

    • Oj, nie histeryzuj!

      Ani gumofilce, ani inne takie. Wiem że temat do ponarzekania idealny, ale nic się złego nie stanie jak będzie w okolicy jeden ślad historii więcej. Nawet za sto tysięcy.

      • 7 0

  • Dobrze że ktoś się tym obiektem zajął ale na boga nie nazywajmy tego dalej zabytkiem jeśli do odbudowy używa się zwykłej cegły (1)

    Dobrze że ktoś się tym obiektem zajął ale na boga nie nazywajmy tego dalej zabytkiem jeśli do odbudowy używa się zwykłej cegły szamotówki i smaruje jej lico cementem. Zabytki tego typu to przede wszystkim materia i struktura sklepień z cegły, a jak tego nie ma to jest to tylko pomnik ku pamięci starego obiektu. Przez wieki każda epoka i region cechował się innym kształtem i składem cegły oraz sposobem jej układania i osoby bez tej wiedzy nie powinny się zajmować zabytkami. Każdy dobry murarz poradzi sobie z takimi kwestiami jeśli osoba nadzorująca mu to wytłumaczy.

    • 5 3

    • moja uwaga

      "zwykłej cegły szamotówki" ????? jak coś chcesz napisać t o pomyśl żeby było z sensem i sprawdź chociażby w googlach bo tak robisz z siebie ignoranta i błazna.

      • 0 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku zbudowano Wielki Młyn w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane