• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy Dąbrowszczacy znikną z mapy Gdańska?

Rafał Borowski
14 lutego 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
Dąbrowszczacy składają przysięgę na wierność rządowi Republiki Hiszpańskiej. Dąbrowszczacy składają przysięgę na wierność rządowi Republiki Hiszpańskiej.

Czy ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska na Przymorzu zmieni swoją nazwę? Wnioskuje o to Stowarzyszenie Federacja Młodzieży Walczącej, której członkowie uważają, że nie powinno się gloryfikować żołnierzy walczących po stronie wojsk republikańskich w wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939. Propozycja podzieliła zarówno historyków, jak i mieszkańców ulicy.



W grudniu ubiegłego roku do Rady Miasta Gdańska wpłynął wniosek dotyczący propozycji zmiany nazw trzech ulic: Ludwika Waryńskiego zobacz na mapie Gdańska we Wrzeszczu, Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska na Przymorzu oraz Mariana Buczka zobacz na mapie Gdańska na Chełmie. Jego autorem jest Stowarzyszenie Federacja Młodzieży Walczącej, kultywujące tradycje młodzieżowej organizacji opozycyjnej z okresu PRL.

Autorzy wniosku argumentują, że wskazani patroni podlegają zapisom uchwalonej w kwietniu 2016 roku ustawy o dekomunizacji przestrzeni publicznej. Zgodnie z jej treścią, nazwy ulic i placów nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń czy dat, które symbolizują komunizm lub inny ustrój totalitarny.

- Nazwy ulic, placów, skwerów noszących imiona zniesławionych działaczy komunistycznych nadal przypominają o czasach, w których gwałcono prawa jednostki w imię "jedynych i słusznych" ideałów. Gdańsk jest miastem szczególnym i wyjątkowym, który położył fundamenty pod nową rzeczywistość Polski. Mając na uwadze prawdę historyczną i absolutną konieczność oddania hołdu bohaterom tych czasów nie godzi się (...) kultywować i upamiętniać osoby niegodne tego miana - widnieje w uzasadnieniu wniosku.
Czytaj także: Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Na nowych patronów gdańskich ulic FMW proponuje Annę Walentynowicz (w miejsce Waryńskiego), Ryszarda Kuklińskiego (w miejsce Dąbrowszczaków) i Antoniego Browarczyka (w miejsce Buczka). Wnioskodawcy proszą, aby w razie odrzucenia ich propozycji, nadać imiona zaproponowanych osób innym ulicom.

Mieszkańcy ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku nie chcą zmiany patrona



Dotychczas największe kontrowersje wywołała propozycja zmiana nazwy ul. Dąbrowszczaków. Kim byli Dąbrowszczacy? To ok. 5 tys. Polaków tworzących XIII Brygadę Międzynarodową im. Jarosława Dąbrowskiego, którzy walczyli w czasie wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939 po stronie rządu republikańskiego przeciwko faszystowskiej rebelii pod dowództwem gen. Francisco Franco.

Czy warto zmienić nazwę ulicy Dąbrowszczaków?

Mieszkańcy ul. Dąbrowszczaków w większości są przeciwni usunięciu z szyldów dotychczasowych patronów i planują wystosować w tym celu petycję do władz Gdańska i wojewody pomorskiego.

- Większość sąsiadów, z którymi rozmawiałem, jest przeciwna propozycji. Z różnych względów. Jedni uważają, że Dąbrowszczacy walczyli w słusznej sprawie i tym samym zasługują na upamiętnienie. Inni nie chcą ponosić kosztów związanych z ewentualną zmianą, tj. wymiany dokumentów, pieczątek czy przemalowania elewacji. Jeszcze inni po prostu przyzwyczaili się do obecnej nazwy - mówi Marcin Gajewski, mieszkaniec ul. Dąbrowszczaków.
Wspomnianą petycję przygotowują działacze trzech organizacji: partii Razem, stowarzyszenia Lepszy Gdańsk oraz Ruchu Sprawiedliwości Społecznej Piotra Ikonowicza. W ubiegłym tygodniu zorganizowali oni także otwarte spotkanie w osiedlowym klubie "Piastuś", podczas którego przekonywali mieszkańców Przymorza, że pomysł zmiany nazwy ul. Dąbrowszczaków jest niesłuszny.

- W naszej opinii, Dąbrowszczacy nie podlegają pod zapisy ustawy dekomunizacyjnej, bo po prostu nie propagują ustroju totalitarnego - przekonuje Przemysław Kmieciak ze Stowarzyszenia Lepszy Gdańsk. - Na całym świecie żołnierze Brygad Międzynarodowych, w tym i Dąbrowszczacy, są powszechnie postrzegani jako osoby, które walczyły z faszyzmem. Nigdzie na świecie nie ma ustawowego zakazu nazywania ulic imieniem żołnierzy Brygad Międzynarodowych. Proponowany w Polsce zakaz byłby ewenementem prawnym na skalę międzynarodową. Poza tym, żołnierze brygady Dąbrowskiego służyli w armii hiszpańskiej i nie mogą być kojarzeni z ustrojem totalitarnym, który panował wówczas w Związku Radzieckim. Hiszpania lat 30. nie była państwem totalitarnym.
Obrońcy Dąbrowszczaków powołują się na szereg fachowych historyków, którzy podzielają ich opinię. Wśród nich znajdują się prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku czy prof. Andrzej Paczkowski.

Przy ul. Dąbrowszczaków na Przymorzu mieszka ponad 2 tys. osób. Przy ul. Dąbrowszczaków na Przymorzu mieszka ponad 2 tys. osób.

Historia Dąbrowszczaków dzieli historyków



Odmienne zdanie na temat Dąbrowszczaków reprezentuje Instytut Pamięci Narodowej, który opublikował we wtorek oficjalne oświadczenie na temat ich historii. Zdaniem historyków IPN-u, Dąbrowszczacy walczyli o przekształcenie Hiszpanii na modłę stalinowską.

- Uważamy, że Dąbrowszczacy nie zasługują na formę upamiętniania (bądź uhonorowania) jaką jest patronowanie ulicy. Dąbrowszczacy w czasie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939) walczyli o budowę państwa stalinowskiego. Z ich szeregów wywodzili się aktywiści komunistyczni (m. in. Bolesław Mołojec, Eugeniusz Szyr, Karol Świerczewski) działający na szkodę polskiej niepodległości i demokracji. Żadne argumenty relatywizujące ich działalność (np. że nie wszyscy byli komunistami) nie zmienią faktu, że jako grupa służyli zbrodniczej ideologii komunistycznej - napisano w oświadczeniu IPN.
Lewica nie zgadza się na stosowanie odpowiedzialności zbiorowej

Działacze lewicowi potwierdzają, że wśród Dąbrowszczaków byli komuniści i agenci radzieckiego wywiadu, ale nie zgadzają się na stosowanie wobec wszystkich polskich ochotników XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego odpowiedzialności zbiorowej.

- Oczywiście, wśród Dąbrowszczaków byli komuniści, łącznie ok. 40 proc. Ale oprócz komunistów były tam również osoby z innych środowisk, np. działacze związkowi, socjaliści, działacze organizacji żydowskich, byli tam nawet członkowie organizacji sanacyjnych. Były to najprzeróżniejsze środowiska, które łączyła niechęć do faszyzmu i chęć obrony republiki przed tym zagrożeniem. Piętnowanie 5 tys. żołnierzy za czyny i postawę garstki z nich jest stosowaniem niesprawiedliwej odpowiedzialności zbiorowej - ripostuje Kmieciak.
Dąbrowszczacy po bitwie pod Gudalajara. Dąbrowszczacy po bitwie pod Gudalajara.

Zbrodni wojennych nie udowodniono, ale paszporty odebrano



Pomimo 70 lat wnikliwych badań na temat historii wojny domowej w Hiszpanii, do dziś nie udowodniono Dąbrowszczakom udziału w żadnej zbrodni wojennej.

- Nie ma ani jednego przypadku w historii wojny hiszpańskiej, co więcej - nie ma nawet poszlak wskazujących, że Dąbrowszczacy mogli jako formacja uczestniczyć w jakichkolwiek zbrodniach wojennych w Hiszpanii. Należy jasno to podkreślić, że 70 lat badań nad historią wojny hiszpańskiej i dotąd nie znaleziono ani jednego takiego przypadku. Oczywiście, wojna hiszpańska była pełna różnego rodzaju zbrodni i masakr, ale w ani jednym z tych wydarzeń nie brali udziału Dąbrowszczacy - zapewnia Kmieciak.
Historycy IPN zwracają z kolei uwagę na to, że wielu Dąbrowszczaków wzięło później udział w budowaniu systemu komunistycznego nad Wisłą oraz iż II Rzeczpospolita pozbawiła ich obywatelstwa polskiego. Warto jednak wspomnieć, że mimo tego niektórzy Dąbrowszczacy wzięli później udział w Kampanii Wrześniowej czy wstąpili do Polskich Sił zbrojnych na Zachodzie.

- Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego (...). W latach wojny jako tzw. "hiszpanie" stali się zapleczem kadrowym dla powstających w centralnej Polsce oddziałów komunistycznej Gwardii Ludowej PPR. Jej pierwszym dowódcą był "hiszpan", przeszkolony w ZSRS dywersant Bolesław Mołojec - jeden z dowódców Brygady im. Dąbrowskiego w 1938 roku. Jako "dąbrowszczacy" stali się częścią propagandowego mitu w okresie PRL, głoszącego, iż komuniści w różnych krajach świata walczyli o wyzwolenie "narodowe i społeczne", przy pełnym przemilczeniu ich dążeń do rozszerzenia systemu stalinowskiego i zasięgu totalitarnego ZSRS na inne kraje Europy - napisano w dalszej części wtorkowego oświadczenia IPN.

Władze Gdańska dystansują się od pomysłu zmiany nazwy ulicy Dąbrowszczaków



Szanse na usunięcie Dąbrowszczaków z przestrzeni publicznej Gdańska i zastąpienia ich gen. Ryszardem Kuklińskim są niewielkie. Władze miasta z dystansem odnoszą się do inicjatywy Stowarzyszenia Federacji Młodzieży Walczącej.

- Jeśli chodzi o moją wstępną opinię, to chciałbym zauważyć, że oceny historyków na temat tego, kim byli Dąbrowszczacy, są rozbieżne i niejednoznaczne, a ich czyn zbrojny cieszy się uznaniem Hiszpanów. Argumentuje się, że wśród nich byli nie tylko komuniści, a nie można stosować odpowiedzialności zbiorowej. Mieszkańcy są zdecydowanie przeciwni zmianie nazwy ulicy, a jeśli już miałaby nastąpić zmiana nazwy, to chcą nazwy neutralnej, niezwiązanej z żadną z osób historycznych - informuje Marek Bumblis, przewodniczący Komisji Kultury i Promocji w Radzie Miasta Gdańska.

Dąbrowszczaków Gdańsk - głosowanie w ciągu najbliższych miesięcy



Los Dąbrowszczaków rozstrzygnie się w tym roku. Władze Gdańska nie precyzują jednak, kiedy dokładnie radni przeprowadzą głosowanie w tej sprawie.

- Dalsza procedura wynika bezpośrednio z istniejącej uchwały Rady Miasta Gdańska z dnia 27 marca 2014 roku ws. zasad stosowanych przy nadawaniu nazw ulicom, placom i innym terenowym obiektom publicznym oraz drogom zewnętrznym w Gdańsku. Przewodniczący RMG skierował wniosek do prezydenta Miasta Gdańska do zaopiniowania. O to samo na styczniowym posiedzeniu poprosiła komisja kultury RMG. Wnioski będą rozpatrywane bez pośpiechu w tym roku - dodaje Bumblis.

Opinie (354) ponad 20 zablokowanych

  • Kult komunistów trzeba usuwać!!I tu niema zadnej dyskusji na tem temat ale (17)

    Frustraci zawsze chcą każdy temat wykorzystać do robienia dymu!!!!
    lumumby tez była zmieniona i nie było najmniejszych problemów z jej zmianą !!
    przestańcie kłamać ze mieszkańcy nie zgadzaja sie na zmianę ulicy bo to nieprawda to bzdura!!Kolejna sprawa to wymiana dokumentów ten burak kłamie i wy to powtarzacie

    wymiania dokumentów ze względu na zmianę nazwy ulicy jest bezpłatna!!
    bo publikujecie tylko jedna stronę i totalnych frustratów którzy kłamią i oszukują!!

    • 26 62

    • (10)

      To, że mieszkańcy się nie zgadzają to prawda. Mieszkam na ul. Dąbrowszczaków i mówię: NIE ZGADZAM SIĘ!

      • 19 9

      • mieszkam na ul, Dąbrowszcaków i jestem za zmianą nazwy (9)

        • 5 13

        • (7)

          Mam nadzieję, że w takim razie pokryjesz koszty wymiany dokumentów wszystkich mieszkańców tej ulicy.

          • 8 4

          • tłuku pancerny niema kosztów wymiany dokumentów taki cymbały jak ty nawet czytac niepotrafią! (3)

            Wymiana dokumentów jest bezpłatna!!

            Los Dąbrowszczaków rozstrzygnie się w tym roku. bzfdura kompletna Zmiana nazwy została zatwierdzona w zeszłym roku przez sejm i zostanie ona zmieniona nikt tutaj niema nic do gadania.
            Głosowanie bedzie tylko nad tym ją nową nazwę nadac tej ulicy!!

            • 1 4

            • (1)

              Zdjęcie też ci bezpłatnie zrobią? I do domu przyjdą byś czasu nie tracił??;)

              • 2 0

              • I tak wymieniasz dowód co 10 lat i za każdym razem z nowym zdjęciem, tym bardziej, że teraz też obowiązują zasady zdjęcia wg nowej fotometrii, więc nie pitol głupot.

                • 0 0

            • Nic nie zostało zatwierdzone przez Sejm.

              W ustawie dekomunizacyjnej nie ma słowa o Dąbrowszczakach.

              • 4 0

          • jakie kosztyy ? (1)

            • 1 3

            • Jakie koszty? Na przykład elewacje!

              IPN przyjdzie i za darmo nowe wymaluje?

              • 5 0

          • Argument powalający z nóg.

            • 2 2

        • Jak ci się nazwa ulicy nie podoba to się wyprowadz

          • 8 3

    • (2)

      Bzdury gadasz - przyjadą kosmici i za wszystko tobie zapłacą? Jeśli za cokolwiek płaci urząd to oznacza, że zapłacił za to każdy podatnik.

      • 13 4

      • dobrze że kiedyś zmienili Hitlerstrasse (1)

        bo by teraz jakiś "liberał" gardłował, że strata pieniędzy podatników...

        • 6 7

        • Za to będzie Kaczorstrasse

          Sieg Kwa!

          • 5 0

    • średnio bezpłatna... dokument, tusz, zdjęcie, urzędas kosztują!!!!

      • 10 4

    • Nie walczyli o komunizm!

      To jest wielka sciema, większość walczyła z faszyzmem!

      • 14 8

    • Najlepsze, że Lumumba nie był komunistą i zmiana nazwy ulicy była totalnie pozbawiona sensu.

      • 11 5

  • Proponuje zmianę na aleja Newsweeka, Obrońców demokracji lub Gazety Wyborczej :D jestem zaskoczony , ze tylu zasłużonych towarzyszy potrafi korzystać z internetu. Szacunek :D

    • 2 2

  • Jakie polowanie

    na komunistów,komunistów legalnie wybraliście są w sejmie wywracają wszystko
    do góry nogami nazwiska znane wszystkim taki Piotrowicz skazywał ludzi za roznoszenie ulotek,Macierewicz następny,i wielu innych sama bolszewia to co za polowanie jest ich pełno jak lisy w Gdańsku ,chodzą bezkarnie,a bolszewia też ma immunitet wymyślony przez poprzednią bolszewię,i na razie tak jest a ulice zostawcie w spokoju a tzw.młodzież wszechpolska jak chce się zająć ulicami to
    prosimy bardzo biorąc pod uwagę ich kwalifikacje to miotły w dłonie i zmieniać
    będzie to dobra zmiana.Amen

    • 6 3

  • Chorzy ludzie (2)

    Proponuje nazwać ul. Prezesa Wszechmocnego

    • 21 9

    • Jarosława Zbawiciela

      • 1 1

    • Błagam nie, lubię moją okolice i nie chciałabym się wyprowadzać, ale jak wezmą twoją propozycje na poważnie to będzie Trzeba uciekać bo to hańba

      • 2 3

  • W nawiązaniu do hiszpańskiej wojny domowej (1)

    nowym patronem ulicy mógłby być gen. F. Franco.
    Albo też Margaret Thatcher by była odpowiednia - ze względu na bliskość Parku im. R. Reagana - dwie wielkie postacie tego samego czasu, które przyczyniły się do obalenia komunizmu

    • 2 6

    • "liczba ofiar białego terroru waha się od 150 000, przez 200 000 do 400 000 ofiar" - dziękuję, tyle w temacie.

      • 0 3

  • PZPRPiS kolesiostwo, obłuda i populizm

    • 3 4

  • żyłem w czasach komuny

    a ja żyłem w czasach komunistycznych 14 lat, chodziłem do przedszkola i do szkoly....pisiory i inne ugrupowania które nienawidzą ludzi innych poglądów .....zabijcie mnie a szkołę do której chodziłem spalcie i zrównajcie z ziemią , sprawdźcie też czy nie donosiłem i nie współpracowałem z SB.

    • 9 4

  • HAMADYK

    A co na to SUPER radny, bezrobotny /już nie bo z zrzutu Misiewiczów/ HAMADYK? Czyżby nie miał swojego zdania?

    • 5 3

  • Ci młodzi walczący spieprzaliby gdzie pieprz rośnie gdyby tylko nastąpiło jakieś zagrożenie. (5)

    Ponieważ żyją w puchu mogą sobie walczyć chociaż z nazwami ulic. Są żałośni.

    • 61 17

    • to samo mozna napisac o ,,bohaterach'' z ss,ze dzisiaj zyjacy nie moga ich osadzac bo wtedy nie zyli i ze ss stawialo zaciety opor.... czy naziole czy komunisci i tak nie ma zadnej roznicy.

      • 1 0

    • (2)

      Za to Ty jesteś wybitny i zbroisz się przed najeźdźcami, żeby bronić ojczyzny, której nawet nie szanujesz.

      • 6 13

      • (1)

        kraju silnego gospodarczo i związanego z zachodem nikt nie ruszy. przez 8 lat byliśmy na tej drodze, teraz rosyjska v kolumna u władzy wszystko niweczy

        • 10 6

        • Rosyjscy patrioci z PiS-u już się o to postarają

          Robią wszystko, czego putin mógłby pragnąć. A wiecie, ilu otk-owców rozwaliłby jeden rosyjski "zielony ludzik"? Cały oddział!

          • 2 0

    • I z drzewkami, które bohaterski wyrywali parę lat temu w Warszawie podczas jakiejś demonstracji... Nie będzie drzewo pluć nam w twarz, ni dzieciom naszym drzazg wbijać! ;)

      • 4 0

  • W Gdańsku powinni wszystkie ulice ponumerować tak jak w N.Yorku i byłby spokój.

    • 3 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile języków urzędowych obowiązuje w UE?

 

Najczęściej czytane