- 1 Zaśmiecone gdyńskie westerplatte (62 opinie)
- 2 Zapomniany minister i jego gdyńska historia (45 opinii)
- 3 Jeden z pierwszych w Polsce "bliźniaków" (74 opinie)
- 4 Upiorne syreny i największe pożary w Sopocie (33 opinie)
- 5 Następcy Haffnera wchodzą cali na biało (6 opinii)
- 6 Idź na spacer śladem linii Gdynia - Kokoszki (81 opinii)
XIX-wieczny nagrobek odnaleziony na Morenie
Pochodzi z pierwszej połowy XIX stulecia, a wyryte na nim inskrypcje zachowały się w zaskakująco dobrym stanie. Na trawniku przy al. Adamowicza na Morenie znaleziono historyczny nagrobek. Służby miejskie przetransportowały go w poniedziałek po południu na teren lapidarium w parku przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu.
Aktualizacja, środa, 2.06, godz. 9:55 Wkrótce po publikacji artykułu z doktorem Danilukiem skontaktował się genealog, który odnalazł metrykę zgonu Heinricha von Kampena. Z dokumentu wynika, że najprawdopodobniej został on pochowany na cmentarzu przy kościele Zbawiciela (niem. Salvatorkirche) na Zaroślaku.
- Rodzinę Von Kampen należy lokalizować z okolicą Starych Szkotów. Metrykę aktu zgonu tegoż Heinricha odnalazłem w dokumentach metrykalnych nieistniejącego kościoła ewangelickiego Salvatorkirche przy obecnej ul. Zaroślak 18. Skan tego dokumentu dołączam - napisał Michał Zaleski.
Po nekropolii nie ma dziś żadnego śladu, zaś ze zniszczonego pod koniec II wojny światowej kościoła zachował się jedynie fragment wieży.
Ma on formę wielościanu o przekroju trapezowym, który prawdopodobnie był zwieńczony krzyżem. Jak wynika z wyrytych na nim inskrypcji, pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku.
Członek znamienitego rodu
W pierwotnej lokalizacji spoczywał pod nim niejaki Heinrich von Kampen, który żył w latach 1798-1827. O nim samym nie udało nam się niczego ustalić. Jednak ród, z którego się wywodził, jest dobrze znany historykom. Von Kampenowie byli wyznania mennonickiego i wywodzili się z Niderlandów.
Czytaj również: Tajemniczy anabaptyści, czyli o naszych mennonitach
Mennonici byli wyznawcami odłamu protestantyzmu, który powstał właśnie na terenie Niderlandów w 1539 r. W wyniku prześladowań część z nich zmuszona była szukać schronienia w innych krajach. Wielu z nich trafiło do Polski, z których większość osiedliła się na Żuławach Wiślanych.
Czytaj również: Szlak Mennonicki na Żuławach
- Była to rodzina z całą pewnością bogata i wpływowa. Najwcześniejsze znane ślady rodziny von Kampen pochodzą z Elbląga, gdzie mieszkali przez kilka stuleci. W tym mieście do dziś zachowała kamienica ich imienia. Później, tj. na przełomie XVIII i XIX wieku, jej przedstawiciele pojawiają się również w Gdańsku. Nazwisko von Kampen nosiło w tym okresie kilku rajców, a także jeden z burmistrzów. Ale żaden z nich nie nosił imienia Heinrich - tłumaczy dr Jan Daniluk, pełnomocnik dyrektora Hevelianum ds. historii i dziedzictwa kulturowego, badacza historii Gdańska i Pomorza w XIX i XX wieku.
Napisy zachowane w znakomitym stanie
Nie wiadomo, w jaki sposób nagrobek znalazł się na trawniku przy jednej z najbardziej ruchliwych arterii w Gdańsku. Jak zauważa nasz rozmówca, wyryte w kamieniu inskrypcje zachowały się w nadzwyczaj dobrym stanie, co sugeruje, że nagrobek przez długi czas spoczywał w ziemi. Prawdopodobnie został podrzucony we wspomniane miejsce przez kogoś, kto natrafił na niego podczas robót budowlanych. Dlaczego? Takie odkrycie należałoby zgłosić odpowiednim organom, co skutkowałoby ich wstrzymaniem.
Zagadką pozostaje kwestia, dlaczego jeden z boków pomnika został pomalowany niebieską farbą. Znajduje się na nim następująca sentencja w języku niemieckim: "Frommer Verehrer göttlicher Wahrheit, seinen Werth die Zeitgenossen erkannten", co można przetłumaczyć jako: "Pobożny wyznawca Bożej prawdy, współcześni poznali jego wartość."
Jeden z najstarszych nagrobków w Gdańsku?
Czy uda się ustalić, na którym cmentarzu znajdował się nagrobek? To raczej mało prawdopodobne, gdyż, na skutek zawieruchy wojennej, księgi cmentarne dawnych gdańskich nekropolii - w zdecydowanej większości zlikwidowanych na przełomie lat 60. i 70. - są poważnie zdekompletowane. Ponadto, nie ma żadnej pewności, że nagrobek w ogóle pochodzi z Gdańska.
Czytaj również: Nieistniejące cmentarze. Jedyne, jakie możemy dziś odwiedzić
Warto jednak wspomnieć, że gdyby tak było, byłby to jeden z najstarszych tego typu obiektów, zlokalizowanych poza kościołem. Z naszych ustaleń wynika, że najstarszy zachowany na gdańskich nekropoliach nagrobek pochodzi z 1777 r. i znajduje się na Cmentarzu Sobieszewskim.
Czytaj również: Spacer po mieście umarłych u podnóża Góry Gradowej
Znalezisko trafiło do lapidarium we Wrzeszczu
O znalezisku został już poinformowany Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, którego pracownicy przetransportowali je w godne miejsce. Mowa o specjalnej przestrzeni, w której składowane są relikty ze zlikwidowanych gdańskich cmentarzy, przede wszystkim nagrobki. Powstała ona w 2006 r. na terenie byłego cmentarza katolickiego św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej.
- Obiekt przewieźliśmy jeszcze w poniedziałek do Lapidarium Nekropolii Gdańskiej w Parku Akademickim przy gmachu głównym politechniki. Został on już wstępnie oczyszczony. Fakt ten zgłoszony został do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, poinformujemy także Muzeum Gdańska - uzupełnia Magdalena Kiljan, rzecznik prasowy GZDiZ.
Miejsca
Opinie (118) ponad 10 zablokowanych
-
2021-06-01 23:11
(2)
Pamiętam jak w latach 80 w lesie przy obecnej Magellana (na prawo od Las Arena) też widoczne były płyty nagrobkowe. Z upływem czasu przykryła je ściółka leśna ale pewnie tam są nadal. Na skraju lasu były też betonowe mocowania dział przeciwlotniczych.
- 28 0
-
2021-06-09 15:01
Fragmenty dział wciąż tam są
- 0 0
-
2021-06-02 08:36
A obok była ferma lisów
- 5 0
-
2021-06-01 18:44
Nagrobek (6)
Dziwny zwyczaj Polaków. Walczymy o cmentarz w Lwowie Orląt a niszczymy wszystkie inne na naszym terenie, cmentarze żydowskie niemieckie i rosyjskie A powinniśmy dbać o wszystkie jak o własne bo to jest nasza historia pozdrawiam
- 25 9
-
2021-06-02 21:09
Gdzie widziałeś zniszczony cmentarz w Polsce? (2)
- 0 0
-
2021-06-05 20:35
w Gdańsku jest kilka
- 0 0
-
2021-06-03 08:33
Najbliżej nas ? :) Chociażby cmentarz żydowski na Chełmie - pełna demolka dokonana już po wojnie...
- 3 0
-
2021-06-03 15:39
To samo pomyślałem
- 1 0
-
2021-06-01 18:56
"niszczymy", czyli kto? Ty z kolegami? To nie rozciągaj swoich zwyczajów na wszystkich Polaków!
- 7 3
-
2021-06-01 18:47
moralność
Kalego............ i nie tylko..................
- 2 3
-
2021-06-03 15:38
Fajnie, że się ktoś tym zaopiekował.
Niszczymy, a sami chcemy poszanowania grobów naszych zmarłych poza obecnymi granicami Polski.
- 1 0
-
2021-06-03 10:03
Kazde znalezisko w Gdansku musi miec miejsce na ulicy JPII, albo Adamowicza.
- 1 0
-
2021-06-01 18:49
(14)
Piękna jest historia naszego miasta. Wiele narodowości .Szkoci, Holendrzy, Polacy, Niemcy wszyscy byli Gdańszczanami obywatelami Rzeczypospolitej. Silnego państwa w swoim szczytowym okresie rozwoju podobnie multietnicznego . XVI-XVII wiek to mój ulubiony okres dziejów Gdańska i Rzeczypospolitej.
- 105 9
-
2021-06-01 20:41
Zwłaszcza ci Niemcy czuli się obywatelami RP... (6)
- 3 10
-
2021-06-01 21:26
(4)
Oczywiście, że się czuli obywatelami Rzeczypospolitej, która jak wspomniałem była państwem nie tylko obojga ale i wielu narodów. Poczytaj co się stało tuż przed drugim rozbiorem Polski. Jak Gdańszczanie w znakomitej części niemieckojęzyczni usiłowali stawić opór Prusakom. Jak prosili króla o pomoc. Wszystko zmieniło się dopiero po wojnach napoleońskich.
- 19 1
-
2021-06-02 21:13
No trochę wymijająca odpowiedź. (1)
Co innego Niemcy a co innego Gdańszczanie niemieckojęzyczni...
- 1 1
-
2021-06-02 22:23
A czy to tak naprawdę ważne? Dominującym językiem w dawnym Gdańsku był dialekt języka niemieckiego. Co nie przeszkadzało obywatelom tego miasta czuć się poddanym króla Polski .A bywali to czasem królowie ,którzy do końca życia nie nauczyli się języka polskiego. Walezy, Batory...
- 1 0
-
2021-06-02 11:08
Litości... robili to nie z powodów etnicznych tylko ekonomicznych. (1)
- 0 2
-
2021-06-02 17:49
Etnicznych? Ekonomicznych? Głównym powodem była wolność Nie po to Gdańszczanie wygnali Krzyżaków by dostać się pod władanie ich bezpośrednich następców.
- 1 0
-
2021-06-01 20:46
Czuli
coś nie pasuje?
- 8 0
-
2021-06-01 19:05
Dodaj jeszcze Duńczyków i Żydów (4)
- 16 1
-
2021-06-01 19:14
(3)
O wiele więcej nacji. Skąd nazwa Angielska grobla? Otóż w Gdańsku przebywało na stałe ponad tysiąc kupców tej narodowości...Nazwy dzielnic, ulic to dziedzictwo tamtych czasów. Ile ja monet znalazłem Irlandzkich, Szkockich a nawet Kompani Wschodnioindyjskiej.
- 18 3
-
2021-06-01 23:27
pakuj się,prokurator jest w drodze
- 0 6
-
2021-06-01 20:45
No ile?
- 2 0
-
2021-06-01 20:33
gdzie te znaleziska?
pozdro
- 1 0
-
2021-06-01 20:47
anonim
Woooow oto piękny i poruszający przykład wyjątkowo rzadkiego na tej platformie rodzaju komentarza niezawierającego w sobie nienawiści do drugiego człowieka i świata wokoło. dziękuję
- 20 0
-
2021-06-01 20:26
Zanim doszło do spalenia/rozbiórki kilku ośrodków Gdańskich w 1308 roku
Mieszkali tu też między innymi Prusowie, kuzyni Litwinów i Łotyszy.
- 8 0
-
2021-06-02 17:37
Wczoraj też to odkryłem nie będąc sławnym geneaologiem
Podałem numer dokumentu w i poprawiłem błędną datę śmierci w komentarzu około godziny 18.45 No ale co ja tam mogę wiedzieć nie będąc sławny. Plebs nie ma posłuchu...
- 0 1
-
2021-06-01 18:58
Jak oglądam seriale typu LAB (2)
to taka sprawa zostałaby rozwiązana w ciągu jednego odcinka. Policjanci kryminalni badają w serialu próbki ziemi i porównują wyniki z bazą danych itp.
Szkoda, że to tylko fikcja :(- 25 5
-
2021-06-02 13:41
Skąd pochodzi; jest napisane.
Jak się tam znalazł?
Kiedy budowano te parawieżowce na Zaroślaku, gdzieś trzeba było wywozić ziemię z wykopów, a w okolicach obecnej Adamowicza biegały jeszcze wtedy ... mamuty.- 1 0
-
2021-06-01 21:20
to nie fikcja to jest mozliwe pod warunkiem ze posiada sie ku temu warunki . Jesli dobrze pamiętam w Polsce miała powstac juz w zeszłym roku baza takich próbek ziemi, SMAFT tak to sie miało w skrócie nazywać ale czy to juz działa w naszym kraju tego nie ejstem pewien.
- 6 0
-
2021-06-02 07:46
Dlaczego ankieta jest skierowana tylko do mężczyzn? (3)
"Czy odwiedziłeś", "byłem", "słyszałem".
- 3 5
-
2021-06-02 13:34
Nie do mężczyzn, tylko do osób posługujących się zaimkami on/jego!
- 1 2
-
2021-06-02 08:03
A dlaczego ankieta jest rodzaju żeńskiego a (1)
nie np. nijakiego to ankieto lub męskiego ten ankiet.
- 4 2
-
2021-06-02 09:06
Rzeczy, tudzież pojęcia abstrakcyjne, to tylko rzeczy. Nie mają jakie takie płci.
Do osób, zgodnie z zasadami obowiązującymi w języku polskim, należy zwracać się zgodnie z ich rodzajem.
- 2 1
-
2021-06-01 17:41
Podczas budowy został pewnie olany (2)
Klasyka w naszym mieście w odniesieniu do elementów historycznych/zabytkowych. Dziwne, że po prostu nie zniszczyli.
- 27 7
-
2021-06-02 12:48
tego tam nie było
wiem bo byłem na tym projekcie 2 lata w tym miejscu jest całkiem nowe zagospodarowanie, był tam jeden znaleziony ale z lat 40 i było już tu o nim. Tego co jest teraz artykuł nie było na bank
- 0 1
-
2021-06-01 19:31
Kto niby mial zniszczyc , jacys ony .
Czy jestes wszech wiedzacy i wiesz gdzie i co jest jeszcze ukryte w ziemi.
- 1 1
-
2021-06-02 12:07
Memento mori
- 1 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.