Tragiczna historia. 13 ofiar wybuchu gazu sprzed 92 lat

Michał Sielski

8 października 2023, godz. 12:00

Opinie (58)

Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko

To miał być cywilizacyjny skok, a skończyło się tragedią. Już kilka godzin po przyłączeniu budynku przy al. Piłsudskiego 50 zobacz na mapie Gdyni w Gdyni do sieci gazowej, mieszkańcy nie tylko Śródmieścia usłyszeli ogromny wybuch. 8 października 1931 roku w eksplozji spowodowanej nieszczelną instalacją gazową zginęło 13 osób. W gruzach legło 20 mieszkań.

Budynek przy al. Piłsudskiego w 1931 roku był własnością Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. W czwartek, 8 października 1931 r. jego mieszkańcy mieli zyskać nową jakość - właśnie skończyło się podłączanie mieszkań do instalacji gazowej i każdy mógł z niej zacząć korzystać.

Mieszkańcy budynku przy al. Piłsudskiego 50 (na rogu ul. Bema, obecnie mieści się pizzeria Anker) nie wiedzieli jednak, że monterzy nie byli zbyt skrupulatni.

O godz. 18:50 doszło do ogromnej eksplozji, która wstrząsnęła Gdynią. Ustalono, że przyczyną był ulatniający się gaz, który z nieszczelnego przewodu gromadził się w piwnicy.

Kawałki gruzu znaleziono 200 metrów od miejsca wybuchu

W wybuchu gazu zginęło 13 osób, a siedem kolejnych zostało ciężko rannych. Ocalał m.in. kapitan Mamert Stankiewicz, bohater książki Karola Borchardta "Znaczy Kapitan". Przeżył, bo był wtedy poza domem.

Nie wszyscy mieli jednak tyle szczęścia. Kompletnie zniszczonych zostało bowiem 20 mieszkań. W miejscu budynku powstała 25-metrowa wyrwa, a gruz latał na odległość 200 metrów.

Akcja ratowniczo-poszukiwawcza trwała przez cztery dni. W sumie wzięło w niej udział 134 strażaków oraz marynarzy Marynarki Wojennej.

- Rozległ się straszny huk i do pokoju wtargnął olbrzymi słup ognia. Drzwi wejściowe zostały wybite. Przed sobą ujrzałem olbrzymi dół i sypiące się z wszystkich stron cegły i kawałki tynku. Pamiętam, że zrobiłem koziołka i spadałem w ciemną przepaść. Gdy odzyskałem przytomność, stwierdziłem, że zasypuje mnie gruz. Lewą rękę wysunąłem w górę, a prawą starałem się wyswobodzić, żeby móc oddychać. Przytomność straciłem po raz drugi. Ocknąłem się w szpitalu. Żona moja jest również ranna, dziecko nasze, mały Jacuś, zabite" - przytaczał wówczas opowieść jednego z poszkodowanych w wybuchu "Dziennik Gdyński".
Tłumy gdynian na pogrzebie

Władze Gdyni zdecydowały, że pokryją koszt pogrzebów wszystkich ofiar. W uroczystościach wzięły udział tłumy poruszonych tym wydarzeniem mieszkańców Gdyni. Zgromadziło się ich co najmniej 4 tys.

Mimo tragedii, budynek odbudowano, choć nie przywrócono go do pierwotnego kształtu. Na parterze nie zrobiono już jednak mieszkań. Początkowo był tam sklep spożywczy, a od 1994 roku mieści się tam pizzeria Anker.

Katalog.trojmiasto.pl - Cmentarze w Trójmieście

Cmentarz przy parafii p.w. Św. Michała Archanioła

Cmentarze

Gdynia
Cmentarz Muzoleum Żołnierzy Radzieckich

Cmentarze

Gdańsk
Cmentarz Garnizonowy

Cmentarze

Gdańsk
Cmentarz przy kościele p.w. Św. Ignacego Loyoli

Cmentarze

Gdańsk
Cmentarz Komunalny Sobieszewo

Cmentarze

Gdańsk

więcej

Michał Sielskim.sielski@trojmiasto.pl

Miejsca

Pizzeria Anker Gdynia, al. marsz. Józefa Piłsudskiego 50
4.4 Pizzerie

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-10-08 14:45

Wtedy nie było czujników gazu (3)

Sprawdzało się instalację za pomocą wody z mydłem (patrząc czy nie powstają bąbelki) albo... na nos.

6 miesięcy
- 42 1
Twoja opinia

Zmień treść

Sprawdzało się instalację za pomocą wody z mydłem (patrząc czy nie powstają bąbelki) albo... na nos.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-10-12 14:25
  
  ???
  
  A gdzie dzisiaj w bloku masz czujnik gazu??!! Bloki budowane z gazem 50,30,20 lat temu nie miały i nie mają do dziś. Są tylko kontrolę co roku i tyle. Wtedy widocznie zrobiono odbiór techniczny tylko na papierze.
  
  6 miesięcy
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  A gdzie dzisiaj w bloku masz czujnik gazu??!! Bloki budowane z gazem 50,30,20 lat temu nie miały i nie mają do dziś. Są tylko kontrolę co roku i tyle. Wtedy widocznie zrobiono odbiór techniczny tylko na papierze.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-10-08 20:31
  
  (1)
  
  Woda z mydłem to dobre rozwiązanie nawet i dzisiaj.
  Natomiast mam wątpliwości, co do nosa: jesteś pewien, że w 1931 roku nawaniano gaz?
  A zarówno gaz ziemny (czyli głównie metan) jak i węglowy (dawniej częściej używany, głównie tlenek węgla), są bezwonne.
  
  6 miesięcy
  - 15 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Woda z mydłem to dobre rozwiązanie nawet i dzisiaj. Natomiast mam wątpliwości, co do nosa: jesteś pewien, że w 1931 roku nawaniano gaz? A zarówno gaz ziemny (czyli głównie metan) jak i węglowy (dawniej częściej używany, głównie tlenek węgla), są bezwonne.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-10-08 23:37
    
    Zaintrygował mnie temat nawaniania gazu i znalazłem źródło, mówiące o powszechnej praktyce nawaniania gazu dopiero w drugiej połowie XX wieku. Głównie wskutek wyłączania lokalnych gazowni, produkujących gaz miejski (węglowy) na rzecz przyłączenia do sieci gazu ziemnego.
    W latach 30-tych w Gdyni z pewnoscią używano gazu węglowego. Jednak,
    
    Zaintrygował mnie temat nawaniania gazu i znalazłem źródło, mówiące o powszechnej praktyce nawaniania gazu dopiero w drugiej połowie XX wieku. Głównie wskutek wyłączania lokalnych gazowni, produkujących gaz miejski (węglowy) na rzecz przyłączenia do sieci gazu ziemnego.
    W latach 30-tych w Gdyni z pewnoscią używano gazu węglowego. Jednak, pomimo, że główny jego składnik, czyli tlenek węgla, jest bezwonny, sam gaz miał intensywny zapach z powodu znacznej ilości zanieczyszczeń (węglowodory i związki siarki). Merkaptan etylowy, stosowany później jako nawaniacz, przypominał "aromatem" zapach gazu miejskiego.
    Nota bene: związek ten jest wyczuwalny przez człowieka w niezwykle niskim stężeniu (rzędu 3x10e-9) i został wpisany do księgi rekordów Guinessa jako najbardziej cuchnąca substancja na świecie ;)
    
    6 miesięcy
    
    10 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Zaintrygował mnie temat nawaniania gazu i znalazłem źródło, mówiące o powszechnej praktyce nawaniania gazu dopiero w drugiej połowie XX wieku. Głównie wskutek wyłączania lokalnych gazowni, produkujących gaz miejski (węglowy) na rzecz przyłączenia do sieci gazu ziemnego. W latach 30-tych w Gdyni z pewnoscią używano gazu węglowego. Jednak, pomimo, że główny jego składnik, czyli tlenek węgla, jest bezwonny, sam gaz miał intensywny zapach z powodu znacznej ilości zanieczyszczeń (węglowodory i związki siarki). Merkaptan etylowy, stosowany później jako nawaniacz, przypominał "aromatem" zapach gazu miejskiego. Nota bene: związek ten jest wyczuwalny przez człowieka w niezwykle niskim stężeniu (rzędu 3x10e-9) i został wpisany do księgi rekordów Guinessa jako najbardziej cuchnąca substancja na świecie ;)
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-10-08 12:02

(1)

Tragiczna historia,oby jak najmniej takich wypadków.

Dr Svencjusz
6 miesięcy
- 35 10
Twoja opinia

Zmień treść

Tragiczna historia,oby jak najmniej takich wypadków.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-10-08 14:16
  
  Naprawdę.
  
  6 miesięcy
  - 2 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Naprawdę.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-10-08 20:16

Żeby nie samochód na fotce, można by powiedzieć, że bloki z czasów wczesnego Gomułki

1958, coś w tym stylu.

6 miesięcy
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

1958, coś w tym stylu.
Regulamin dodawania opinii