• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Raport z budowy Gdyni A.D. 1928

Jarosław Kus
2 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat O morderstwie na jachcie i upartej nudystce
  • Budowa portu w Gdyni. Lata 20. XX wieku.
  • Budowa portu w Gdyni. Lata 20. XX wieku.

Przełom lutego i marca roku 1928: miasto Gdynia rozpoczyna właśnie trzeci rok istnienia. Razem z "Gazetą Gdańską - Echo Gdańskie" odwiedzamy ten największy w ówczesnej Polsce plac budowy: prace budowlane w nowym porcie idą pełną parą, "budząc powszechny entuzjazm społeczeństwa".



Port jeszcze nie ukończony, ale już działa: P. P. "Żegluga Polska" zapowiada na kwiecień "uruchomienie statku na linji Gdynia-Hel", jednak - co dziwne - z pominięciem Jastarni. Powód tej zaskakującej decyzji jest prozaiczny: miejscowa gmina nie zgodziła się "wybudować drogi do przystani", zmuszając tym samym armatora do porzucenia planów budowy "projektowanej poczekalni dla pasażerów". "Żegluga Polska" nie zamierza wprawdzie "puszczać swoich statków do Jastarni i w czasie sezonu", proponuje jednak za to "szereg wycieczek zagranicznych do Danji, Szwecji, Finlandji, Estonji i Łotwy na przebudowanym i odnowionym statku Gdynia".

Jednak nie wszyscy podchodzą do budowy Gdyni z jednakowym entuzjazmem: wśród niezadowolonych są gdyńscy rybacy, przeżywający trudności nie tylko z powodu nieudanych połowów.

Budowa portu stawia pod znakiem zapytania dalszą ich egzystencję w tym miejscu. Sytuacja jest na tyle poważna, że na wybrzeże przyjeżdża wojewoda pomorski, przekonując się "na miejscu, że są to sprawy nader palące, których ciągłe odroczenie spowodować może miastu nieobliczalne szkody". Władze usiłują kryzys zażegnać: wojewoda obiecuje pomoc finansową na budowę kolonii rybackiej. Oprócz niej planowana jest również kolonia robotnicza, jednak problemem jest jej lokalizacja - kolonia "znajdując się blisko Grabówka na stokach wzgórz Oksywskich (...) nie jest połączona żadną normalną drogą z miastem ani ze strony Oksywia ani Gdyni". Powraca jak bumerang "paląca kwestja jaką jest oddawna budowa drogi do Oksywia"...

Obietnica budowy kolonii rybackiej nie rozwiewa jednak wszystkich obaw jej przyszłych mieszkańców, którzy odczuwają "zaniepokojenie z powodu niepewności, jaka istnieje w sprawie budowy portu rybackiego". Port w dotychczasowej lokalizacji ma być lada dzień zasypany, a decyzji o tym, gdzie będzie przeniesiony nadal nie podjęto. Tymczasem "wzdłuż brzegu morskiego ku Kamiennej Górze stanąć ma przystań Jachtklubu Polski, a zatem na port rybacki nie pozostałoby dużo miejsca".

Zbyt wielu powodów do radości nie mają też panie, dojeżdżające do pracy w Gdańsku "specjalnymi wagonami dla rybaczek". W nieogrzewanych wagonach panuje solidny ziąb, więc "zmęczone i zgrzane kobiety" są "zmuszone przez przeszło pół godziny w mroźne dnie przesiedzieć w zimnym wagonie", "łatwo ulegając przeziębieniu i innym chorobom". Ale - co ciekawe - te same wagony w inne dni, gdy podróżują nimi nie tylko rybaczki, są w pełni ogrzewane.

Entuzjazmu związanego z budową gdyńskiego portu zdają się nie podzielać również niektórzy miejscowi urzędnicy, których planowana budowa dworca przetokowego ("w kierunku na szosę do Wejherowa") już wkrótce pozbawi... "nowobudowanych domów urzędniczych". Akcja "rozszerzenia urządzeń portowych" oznacza również kres "budownictwa tymczasowego" na obszarze leżącym na wschód od ulicy Portowej.

Tych wyburzeń można by oczywiście uniknąć, wystarczyłoby, żeby "przedtem pomyślano nad taką ewentualnością"... Mimo wszystko przyszłość gdyńskiego budownictwa mieszkaniowego rysuje się w jasnych barwach: do planowej "akcji budowlanej zakrojonej na szeroką skalę" przystępują Polsko-Amerykańskie Zakłady Budowlane, które "osiedliły się w Gdyni" i zamierzają rozpocząć "budowę całych ulic według planu przewidzianego przez ministerstwo robót publicznych". Nie chcąc tracić czasu, Towarzystwo chce uruchamiać własne cegielnie i tartaki.

Tymczasem międzyministerialna komisja zaleca magistratowi, by "jaknajprędzej załatwił i uporządkował wszelkie ulice w których zaznaczył się większy ruch budowlany". "Sprawy uporządkowania ulic" włodarze jednak nie lekceważą, o czym świadczy brukowanie "głównej arterji komunikacyjnej z Gdańska przez miasto do portu", czyli ulicy św. Jana. Tutaj ruch budowlany "ruszył w całej pełni" i "niema przy tejże ulicy bodaj ani jednego placu, któryby nie był przez nabywców przeznaczony pod budowę". Kolejne prace brukarskie zaplanowano na ulicach Starowiejskiej i "najgłówniejszej ulicy prowadzącej wprost z dworca i podjazdu nad morze", czyli 10 Lutego.

Nowe ulice powodują, że i samochodów jest w mieście coraz więcej. Nadszedł czas najwyższy, by opanować ten komunikacyjny chaos - dlatego miejscowa organizacja szoferów wystąpiła do "kompetentnych" władz "z odpowiednim projektem uregulowania ruchu samochodów na wzór wielkomiejski".

Jak grzyby po deszczu wyrastają kolejne budynki użyteczności publicznej: rusza "dalsza budowa gmachu Urzędu Pocztowego w Gdyni" - "jeżeli nie przeszkodzą ujemne wpływy atmosferyczne, plan budowy zostanie ściśle wykonany", zaś "wykończenie budowy" dojdzie do skutku już "z końcem wiosny b. roku".

Do Gdyni dociera elektryczność: dobiegają końca prace nad budową linii przesyłowej poprowadzonej z największej w Polsce elektrowni wodnej w Gródku nad Wdą. Koncesję na dostarczanie prądu do miasta uzyskała spółka akcyjna Pomorska Elektrownia Krajowa "Gródek" w roku 1927, z miejsca przystępując do budowy 140-kilometrowej linii przesyłowej. Ale Gdyni apetyt na elektryczność wciąż rośnie i już wkrótce gródecka elektrownia nie będzie w stanie mu sprostać. Walka o prąd rozpocznie się na nowo.

Na ukończeniu jest również nowa siedziba gdyńskich władz, czyli "dom magistracki przy ul. Starowiejskiej". Część wydziałów przeprowadza się do niej 1 marca, pozostałe muszą jeszcze trochę zaczekać. Dobiega końca "nienormalny stan rzeczy", czyli tułaczka urzędu po wynajmowanych lokalach. Niestety nadal nie widać końca innej magistrackiej anomalii, czyli "po dokonanym wyborze zupełnej utraty kontaktu z szerokiemi masami wyborców".


Źródło: "Gazeta Gdańska - Echo Gdańskie", numery: 46 z 25 lutego 1928 r., nr 47 z 26 lutego 1928 r., nr 48 z 28 lutego 1928 r., nr 49 z 1 marca 1928 r. i nr 50 z 2 marca 1928 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Opinie (34) 1 zablokowana

  • Jak to możliwe : kiedyś niesamowity rozwój dzisiaj marazm i upadek? (4)

    • 31 14

    • Swiat sie zmienia

      • 3 1

    • Kiedyś to było miasto wielkich wizjonerów, a dziś miasto Szczurka :(

      • 13 6

    • w twoim mózgu jest upadek

      papudraku pisowski

      • 6 15

    • Gdynia w ruinie

      Tylko jak to jest, że jak już przejmiecie władzę, to będziecie z tej ruiny czerpać pełnymi garściami ?

      • 2 0

  • I co (5)

    Przyszło PO i sprzedało za bezcen stocznię.

    • 36 30

    • przy okazji Twój mózg...

      :)

      • 15 15

    • Którą stocznię??

      • 9 9

    • połóż się pustaku i przyłóż lód do czoła (2)

      może ci opuchlizna mózgu zejdzie
      jeśli ten pęcherz powietrza to nie jest właśnie twój mózg

      • 5 10

      • (1)

        Z czym się nie zgadzasz papudraku.Rybia pamięć? Rok 2009,31 maj ostatnim dniem pracy w stoczni Gdynia i obietnice Tuska o inwestorze z Kataru jak zamknęli stocznie.Mózg to sobie Ty wylecz bo masz problem z pamięcią.

        • 4 2

        • nie no lepiej za pisss
          stocznia w Radomiu
          kapitanat w stolycy

          • 1 1

  • ciekawe czy powstałaby Gdynia gdyby w latach międzywojennych rządził szczurek. (2)

    • 32 10

    • (1)

      raczej nie. Poziom jego wizjonerstwa i przydu*asów z samorządności to kolejka na Kamienną Górę

      • 14 5

      • znów sam ze sobą gadasz bezrobotny pijaku?

        • 6 13

  • Szkoda, że w 2018 nie ma takich inwestycji

    • 19 4

  • (3)

    90 lat temu budowali z rozmachem Gdynię i port. Dzisiaj nie mogą sobie poradzić od dwóch lat z remontem Sienkiewicza i Nałkowskiej.

    • 34 7

    • Kiedyś to się budowało, teraz to się tylko planuje

      • 8 3

    • przeciez odbudowa jest w planach na przyszly rok po tym jak pomysla naradza sie przebadaja i jeszcze zaplanuja to w terminie

      • 3 3

    • Biurokracji prawie nie było, tylko niezbędna, bardzo sprawnie się załatwiało większość spraw. I nie było tyle złodziejstwa, chamstwa, korupcji i ogólnego zbydlęcenia co dzisiaj!

      • 7 3

  • (1)

    i po co bylo to budowac -teraz same problemy w Gdyni

    • 9 4

    • Gdynia była wtedy jedynym polskim portem, pozostałe były u Niemca

      Ogarniasz historię Polski?

      • 0 0

  • Dobrze że wtedy nie było jeszcze (5)

    "Obrońców demokracji"... rozkradliby wszystko i Gdyni nie byłoby całkowicie lub prawie wcale.

    • 21 17

    • w Gdyni Obrońcy Demokracji nie rządzą (3)

      tylko pro-PiS-owski Szczurek

      • 6 11

      • Szczur!?? (2)

        To platfus jakich mało!!!

        • 5 7

        • I pewnie dlatego był doradcą L.Kaczyńskiego i sprzeciwił się dofinansowaniu invitro (1)

          • 5 8

          • Ten spryciarz kombinuje z każdym, gdy mu to na rękę.

            • 3 3

    • Bo wtedy była demokracja.

      Nie było pis-dzielców .

      • 5 7

  • Co Kwiatkowski zbudował to Szczurek zmarnował

    • 19 9

  • Redachtorze litości. Oczy bolą . (3)

    „szereg wycieczek zagranicznych do Danji, Szwecji, Finlandji, Estonji i Łotwy”

    • 1 22

    • Weź kropelki

      na przeczyszczenie

      • 10 0

    • Większość zrozumiała tekst

      pisany w starym stylu. Tobie się nie udało...

      • 7 0

    • czytać!!

      Staropolszczyzna!!

      • 0 0

  • widzę że Burki mają weekend i pora poujadać trochę .jak ta Gdynia gryzie was w zadek , jak wysilacie się żeby coś wymyślić i jak zadowolić pana . no cóż kto nigdy nie był wolny nie zrozumie że łańcuch od budy to nie ozdoba a symbol niewolnika .

    • 2 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie odbył się pierwszy trójmiejski pokaz kinematograficzny?

 

Najczęściej czytane