• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Polsko-niemieckie utarczki w Wolnym Mieście Gdańsku

Jarosław Kus
2 sierpnia 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 

Historia Wolnego Miasta Gdańska to jednocześnie historia skomplikowanych, lub wręcz wrogich, stosunków polsko-niemieckich. Można zaryzykować twierdzenie, że nie było dnia, by ówczesna prasa - zarówno polska, jak i niemiecka - nie wspomniała o jakimś incydencie.



I tak oto, wertując "Gazetę Gdańską" z 30 lipca 1926 r., dowiadujemy się, że "zielone ludki" wcale nie są wynalazkiem prezydenta Putina: latem roku 1926 "nacjonalistyczne dzienniki niemieckie", powołujące się na fikcyjnego korespondenta z Piły, utrzymywały, że w pobliżu granicy polsko-gdańskiej "sierżanci polscy ćwiczą i organizują jakieś "bandy polskie".
Niemcy twierdzili, że grup takich jest bardzo dużo (padło nawet określenie, że są to "setki osób") i że są rozmieszczone wzdłuż całej granicy. "Gazeta" określiła niemieckie sensacje mianem "bzdurstw", "bajek" i "produktem upałów lipcowych w rozgorączkowanych umysłach nacjonalistów niemieckich".

O innym nietypowym incydencie "Gazeta Gdańska" informowała też pięć lat wcześniej, czyli 30 lipca 1921 r., donosząc, że "zaszedł znowu wypadek obicia Polaka, lecz tym razem Polaka-Amerykanina".

Sprawa ta przedstawiała się następująco: przebywający w Gdańsku Amerykanin polskiego pochodzenia zetknął się z zachowaniem Niemców uwłaczającym i obraźliwym w stosunku do miejscowych Polaków, w związku z czym stanął w ich obronie. Naraził się tym samym na gniew niemieckiego prowokatora, który postanowił zemścić się na obywatelu amerykańskim. Do ostatecznej rozprawy doszło na gdańskim dworcu "wobec licznych widzów", w większości Niemców, którzy na hasło "bij Polaka" chcieli przyjść z pomocą swemu ziomkowi, jednak "dowiedziawszy się, że mają do czynienia z obywatelem innego państwa" zrezygnowali i tylko przyglądali się całemu zajściu. Ku ich rozczarowaniu "Amerykanin-Polak" wyszedł zwycięsko z tego pojedynku, zaś Niemiec "zyskał tyle, że długi czas popamięta silną pięść Amerykanina".

Ofiarą polsko-niemieckich animozji padła nawet... cisza nocna, a to za sprawą pewnego "wszechniemieckiego" klubu przy ulicy Brotbänkengasse (obecnie Chlebnicka), "w którym urządzono "Gedenktag" (dzień pamiątkowy) lub podobną uroczystość".
Ponieważ impreza trwała do późnych godzin nocnych, około godziny 1:30 kierownik "bardzo silnym głosem, który zbudził ze snu okolicznych mieszkańców" wydał komendę do odśpiewania niemieckiego hymnu "Deutschland über alles". Wzbudziło to powszechny aplauz zgromadzonych, a także uznanie niektórych okolicznych mieszkańców! Niemniej "nie każdy zgadzał się na wzniesienie okrzyków "Brawo i brawissimo", lecz chciał spokojnie użyć nocy do spoczynku po całodziennej uciążliwej pracy". Ludzie, którzy mają "szczęście" mieszkać w pobliżu miejsc, gdzie odbywają się koncerty, zapewne wiedzą, o czym mowa... A policja? Ta sama, "która zwykle na tej ulicy zwraca uwagę na każde zakłócenie spokoju nocnego"? Zniknęła bez śladu...

Niemalże w tym samym czasie, w Tczewie, dojść miało do - jak je określiła prasa niemiecka - "wielkich zaburzeń". W rzeczywistości "zaburzenia" te okazały się jedynie przejawem niezadowolenia tczewskich gospodyń, które "rozgorączkowane okropną drożyzną" "zmusiły sprzedających do zniżenia cen"... I choć "naturalnie bez gwałtów się nie odbyło", to trudno było nazwać je zamieszkami, jak to sugerowali niemieccy dziennikarze.
Na zakończenie dzisiejszej podróży w czasie przenieśmy się w czas (nieco) spokojniejszy czyli do roku 1931 i odwiedziwszy Gdynię skorzystajmy z niezwykłej wycieczki autobusowej do Jastrzębiej Góry i Karwi.
Wycieczkę umożliwiło Miejskie Towarzystwo Komunikacji w Gdyni (na co dzień obsługujące połączenia między portem, miastem, Oksywiem, Chylonią i Sopotami), które - specjalnie na sezon letni - uruchomiło linię turystyczną, obsługiwaną przez autobusy, napędzane "nowoczesnym" i "oszczędnym" silnikiem Diesla (w tych czasach, w autobusach stosowano przeważnie paliwożerne silniki benzynowe). "Moc niezapomnianych wrażeń, oto rezultat takiej wycieczki!".
Natomiast tym wszystkim turystom, którym pobyt nad morzem niekoniecznie kojarzył się z podróżą autobusową, P.P. "Żegluga Morska" oferowała rejs jednym ze swych statków...

Opinie (61)

  • (1)

    A dlaczego agency polskiego wywiadu nie probowali spolonizowac Gdanska w tamtym
    okresie???.Nalezalo zaangazowac 100% polskiego wywiadu w Gdansku!.
    Wszelkier przejawy niemieckiej arogancji nalezalo zwalczac z wielka zajadloscia!.
    To znaczy skrytobojczo trwale kaleczyc!.

    • 0 1

    • Tak, i dawać akwareliście kolejny pretekst.

      • 0 0

  • (8)

    Ale źródła problemy tych utarczek trzeba szukać po I wojnie światowej .Traktat wersalski był zbrodnią przeciwko Prusom.Tyle piszecie o Wolnym Mieście Gdańsku ten twòt istniał kròtko. Ja ,nam przekazy rodzinne jak po traktacie wersalskim część rodziny i ich ziemia na Kaszubach była włączona do Polski. Było to złe i wielu odpowiedziało za cieszenie się z tego faktu w Piaśnicy.Dodam,że piszecie o ludności ktòra uznawała się za Niemcòw lub Polakòw ,a co z ludnością holenderką po czyjej stronie była...Utworzenie Wolnego miasta Gdańska było samobòjstwem i beczką prochu.Polska po I wojnie światowej dostała korytarz przez Prusy do morza i dzięki temu powstała Gdynia . Faktem jest ,że winą ,za wybuch II wojny światowej w dużej mierze odpowiedzialni są francuzi.Polacy w okresie międzywojennym dopiero przybywali na te ziemie a konkretnie do Gdyni. Były prowokacje z obu stron ale jak zwykle Polacy porywali się z motyką na słońce licząc na Angkikòw i francuzòw jak to się skończyło wszyscy wiemy.

    • 28 24

    • Piszesz jak Hitlerowiec!.

      Musisz byc jakims szwabem?.Bo piszesz jak schorzaly Hitlerowiec!. Za takie pisanie
      sluzby specjalne powinny cie potajemnie zgldzic!.

      • 0 0

    • Traktat Wersalski był zbrodnią przeciwko Prusom??? (4)

      A kto atakował w Pierszej Wojnie? Polacy? Zaraz po I Wojnie powinni szkopów i prusaków usunąc totalnie. Nie byłoby V kolumny. Tepić wrogów!!!

      • 5 10

      • (3)

        Kup sobie jakieś edukacje historyczne ! Słyszałeś kiedyś o Austro-Węgeach ?Podobno Polak Węgier dwa bratanki...Historia nie zaczeła się w XXw . Politycy defydują o wojnach ,bezrobocie ,religia ,kryzys gosoodarczy itd. Zadam ci proste pytanie czy gdyby nie wybuchła I wojna światowa powstala by Polska ? Zapewne nie! Ineresując się historią zrozumiesz skutki ,przyczyny i przypadki. Myślisz ,że Hitler był wybitnym strategiem? Oczywiście ,ze nie ,Hitler miał świetną kadre oficerską ,wybitnych generałòw.To tak samo jak mało kto wie,że w SS byli Finowie ,Łotysze ,Holendrzy ,Norwedzy itd. Interesując się historią liczy się obiektywizm ,brak osobistych urazòw i tylko fakty historyczne . Dodam ,ze Piułsudzki też kiedyś byl agentem Austro-Węgier...

        • 3 6

        • "Piułsudzki"?! (2)

          Chodzi ci zapewne o Piłsudskiego? A jeśli chodzi o wybuch I wojny i - jak to nazywasz - "powstanie" Polski, to może nie pamiętasz, że po pierwsze Polska powstała kilkaset lat wcześniej, a po drugie - zniknęła z map jako państwo w wyniku rozbiorów. A rozbiory są hańbą nie Polski, tylko nienasyconych sąsiadów...

          • 6 0

          • (1)

            Kiedyś byla ale się zmyła! Pòźniej po I wojnie ją reaktywowano w 1939 wymazano a w 1945r dzięki armii czerwonej jest ponownie! Takie są fakty historyczne ! Chyba nie myślisz ,że alianci wygrali by wojnę bez armii czerwonej? No i gratuluje spostrzeżenia błędu w nazwisku. No i mam prośbę nie pisz mi o bohaterskiej armii krajowej bo przykładem ich znajomości sztuki wojennej ,uzbrojenia i wyszkolenia taktycznego jest powstanie warszawskie . O wywiadzie i kontrwywiadzie nie będę pisał.

            • 1 7

            • O

              Murmańsku zapewne nie pamiętasz. O pakcie Ribbentrop-Mołotow chyba też nie. A o czerwcu 1941 r.? O przystąpieniu do wojny USA? O inwazji aliantów? I powodach "przyspieszenia" Armii Czerwonej w zdobywaniu Berlina? O Jałcie? O późniejszych traktatach - do chwili obecnej? ... ... Dobrze też byłoby zacząć od wspomnienia sojuszów sprzed września 1939 r., także tych które zawarł rząd Polski. To co piszę, to może i banał, ale taki banał który nie pozwala traktować twoich historycznych wynurzeń i ocen poważnie.

              • 6 0

    • szpilka umysłowa

      ... brednie wypowiadane z pewnością siebie idioty.. wiedzy żadnej

      • 4 1

    • Dodam ,że ten chory twòr wolne miasto Gdańsk isniało niecałe 20 lat! Polska po latach nieobecności na mapach świata powstała w okesie międzywojennym. Polska była słabym krajem pod względem militarnym. Prawdą historyczną jest ,że wielu weteranòw z I wojny światowej nie potrafiło się pogodzić z kapitulacją .Prusy zostały okrojone z ziem ,był kryzys gospodarczy a nienawiść do francuzòw rosła każdego dnia . Problemem i jedną z przyczyn wybuchu II wojny światowej był komunizm ,alternatywą dla komunizmu okazał się nazizm .Ludzie w tamtych czasach nie byli zadowoleni z arystokracji czy to w Rosji czy w Prusach. Wielkim błędem było pozwolenie świata na rozwoj w okresie miedzywojennym komunizmu i nazizmu ,wszystko dobił wielki kryzys i brak alternatywy dla utopijnych systemòw dyktatorskich. Ale i tak socjalizm rozkwitł w Europie zachodniej po zakończeniu II wojny światowej i tym tworem jest UE. Ciekawostką jest ,przegranie przez III rzesze wojny i dzisiejsza domincja Niemiec w Europie (bez Rosji) ,ale Niemcy zachodnie i Austria były pod kloszem ochronnym USA.

      • 8 7

  • U nas to norma (9)

    Tak jak w współczesnych czsach byliśmy skłóceni z wszystkimi sąsiadami.Przeszkadzał nam nawet taki nic nie znaczacy Gdańsk.

    • 16 57

    • wolne miasto gdańsk

      Puknij się w łeb jeśli uważasz, że Gdańsk jest nie znaczący. Gdańsk jest najbardziej znaczącym miastem w całej Polsce, nawet Warszawa się tak nie liczy. Gdańsk ma 1000 letnią historię

      • 2 0

    • O lewak się odezwał, nasr*ł na kraj w którym żyje bo GW go tak (1)

      wychowała.

      • 13 9

      • nie jesteś lepszy od niego faszystowska świnio!

        • 1 4

    • ja ja szwabie (1)

      • 10 6

      • ruska swołocz się odezwała

        • 1 3

    • fajne wpisy (1)

      To tak jak dzis pogladac TVP1 a pozniej przelaczyc na TVN. Niemieckie TVN pokazuje zupelnie zaklamany obraz Polski pod dyktando corki Pastora ze wschodnich Niemiec.

      • 13 12

      • przełącz się na swoją ulubioną rosyjską TV i napawaj się wolnością słowa!

        • 3 3

    • "Nam"? (1)

      To znaczy komu? Polakom, czy Niemcom?

      • 21 2

      • Nam czyli Gdanszczanom...

        • 4 15

  • Wolny Gdańsk

    Gdyby Gdańsk był wolny taki wałęsa nie zostałby prezydentem i nie zniszczył stoczni naszego dobra a PO nie handlowałaby każdym centymetrem ziemi w mieście . Oknem na świat teraz za krat !

    • 2 1

  • Gdańsk zawsze prostestancki !!! (1)

    • 2 11

    • protestancki od słowa protestować ?

      Racja zawsze protestował a to królowi Batoremu,a to I sekretarzowi i innemu kacykowi, zawsze protestował.

      • 0 0

  • (2)

    w myśl konferencji poczdamskiej - lipiec/sierpień 1945r. - Wolne Miasto Gdańsk zostało oddane pod administrację polską na 50 lat tj, do 1995r. od tego czasu Polska okupuje państwo Wolne Miasto Gdańsk bezprawnie wbrew prawu międzynarodowemu.

    • 12 5

    • A (1)

      komu należałoby je zwrócić? Może daj linka do źródła? Poczytamy :-)

      • 6 0

      • Komu Zwrócić ?

        Reaktywować administrację WMG i tyle.

        Żadnym Niemcom, czy Polakom.

        • 0 2

  • Polaków przywieźli tu ze wschodu w 45 i się teraz panosza (3)

    My zawsze żyliśmy w zgodzie ze wszystkimi nacjami a teraz polacy i ich kościół próbują nas podzielić

    • 7 12

    • szczególnie w '39 roku "żyliście" w zgodzie z innymi oszołomie!

      • 1 1

    • Powinieneś

      wiedzieć, że Polaków nie "przywieźli" ze wschodu w 45. Oni sami przyjechali, czyli wrócili do siebie. A wrócili dlatego, że wcześniej Niemcy wywieźli ich - między innymi - na wschód, czyli na teren GG. Podobnie, jak licznych mieszkańców Pomorza, Wielkopolski... To były setki transportów kolejowych. Są akta np. w Archiwum w Lublinie, zawierające dokładne, imienne listy wysiedlonych, a także - opis majątku pozostawionego, przejętego przez Niemców... Wysiedlonych m.in. na teren d. województwa lubelskiego. W tym Archiwum są też akta na temat kolonizacji niemieckiej na terenie Lubelszczyzny... A - tak dla przypomnienia: w języku polskim, a w niemieckim chyba też :-) narodowość piszemy z wielkiej litery. To wygląda mniej więcej tak: Polak, Niemiec, Francuz, Chińczyk...

      • 3 1

    • Co też

      ci się śni? A w czasach wikingów i Piastów też byli protestanci?

      • 6 0

  • rozkład jazdy (1)

    dowodzi jakże teraz w ówczesnych czasach mamy niewykorzystane połączenia statków. Czyżby 80 lat temu było lepiej niż teraz ?

    Orłowo-Sopot
    Gdynia-Sopot
    Sopot-Jastarnia
    Orłowo-Hel

    dodałbym do tego:

    Gdańsk-Orłowo
    Gdańsk-Gdynia
    Gdańsk-Puck

    • 11 1

    • W oryginalnym artykule nie było "Sopot" tylko "Sopoty"

      • 1 0

  • Gdansk-znow powinien byc Wolnym Miastem

    Mam tylko jedno pytanie , kiedy Polska wycofa swoja administracje
    Tylko WMG moze sie szybciej rozwijac nie bedac uzalezniony od decyzji ,ktore zapadaja w Warszawie.

    • 3 8

  • Żadnych prowokacji,przyjdzie czas że wszystko wróci do normy, (2)

    przecież wszystko jest wiadome.

    • 7 16

    • A co (1)

      jest normą?

      • 3 0

      • nieśmiertelny prezes

        • 0 1

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile jest trójmiejskich ofiar stanu wojennego?

 

Najczęściej czytane