Wszystkie zostały uszkodzone pod koniec II wojny światowej, a podczas odbudowy nadano im mniej albo bardziej zmienioną formę. W artykule przedstawiamy losy pięciu budynków użyteczności publicznej w Gdańsku - czterech w Śródmieściu i jednego w Nowym Porcie - które wyglądają dziś inaczej, niż na przedwojennych zdjęciach.
- do 1945 r. niem. Neufahrwasserweg, czyli Nowoportowej - został wybudowany w latach 1904-1905 w stylu neogotyckim. Pierwotnie służył luteranom pod nazwą Kościół Wniebowstąpienia. Przez cztery pierwsze dekady wieńczyła go nakryta dwoma spiczastymi hełmami wieża, która wznosiła się na wysokość 61 m. Niewątpliwie była ona najbardziej charakterystycznym elementem dawnej panoramy Nowego Portu.
- do 1945 r. niem. Elisabethgasse - została ukończona w 1417 r. Reprezentuje ona styl gotycki. Powstała w miejscu kaplicy, którą wybudowano pod koniec XIV w. dla istniejącego obok przytułku dla ubogich i chorych, przekształconego niebawem w szpital. W okresie reformacji, w 1577 r., kościół przeszedł w ręce kalwinów, zaś w 1844 r. został przejęty przez wojsko i pełnił funkcję kościoła garnizonowego. Po utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska w 1920 r. został przekazany Towarzystwu Misyjnemu. Wraz z włączeniem Gdańska w granice hitlerowskich Niemiec w 1939 r. na powrót stał się kościołem garnizonowym. 
. W następstwie niemiecko-radzieckich walk o Gdańsk w 1945 r. zostały obrócone w ruinę. Wyburzono je w pierwszych latach powojennych, w związku z poszerzeniem ul. Podwale Grodzkie. Wydaje się niemal pewne, że gdyby ulica zachowała dotychczasowy przekrój, zgliszcza kamienic i tak zostałyby usunięte. Powody, dla których uznawano tego typu budynki za bezwartościowe i nie kwalifikowano ich zazwyczaj do odbudowy, wyjaśniliśmy już w artykule poświęconym zabudowie okalającej niegdyś Targ Węglowy.
- do 1945 r. niem Karrenwall, czyli Bastion Karowy - został wybudowany w latach 1905-1906 w stylu neorenesansowym. 
został wybudowany w latach 1903-1905. Podobnie jak obecna siedziba oddziału NBP, powstał w miejscu rozebranych wałów miejskich i reprezentuje styl neorenesansowy. Pierwotnie mieścił się w nim Krajowy Zakład Ubezpieczeń. Od strony podwórza do gmachu przylegają dwa skrzydła. Elewacja od strony ulicy była pierwotnie znacznie bardziej okazała. Wieńczyło ją pięć szczytów i pokrywało więcej detali, spośród których warto wspomnieć o płaskorzeźbach marynarza i rolnika. Natomiast z kalenicy, czyli szczytowej linii spadzistego dachu, wyrastały trzy wieżyczki.. Kamienica po prawej przetrwała nietknięta. Co ciekawe, na jej elewacji znajduje się płaskorzeźba, która przedstawia... psa. Niezwykłą legendę, która wyjaśnia okoliczności jej powstania, opisaliśmy ponad dekadę temu. 
, w którym znajduje się obecnie delegatura Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy opisaliśmy zresztą dylemat wokół odtworzenia napisu "Polizeipräsidium", który do dziś prześwituje spod cienkiej warstwy tynku nad wejściem głównym.
- do 1945 r. niem. Sandgrube, czyli Piaskownia, od istniejącej w pobliżu kilka wieków wcześniej kopalni piasku i żwiru - został wzniesiony w latach 1887-1888 jako szpital miejski, a właściwie - zgodnie z ówczesnym nazewnictwem - lazaret miejski. Składał się z sześciu budynków: gmachu głównego, znajdujących się przed elewacją frontową dwóch skrzydeł, które ujmowały dziedziniec, a także trzech pomniejszych budynków, zlokalizowanych na tyłach gmachu głównego.
2021-06-06 19:07
Dobrze że zburzono tą pierzeję ciężkich szpetnych kamienic w okolicy dworca kolejowego. Teraz jest przynajmniej dużo przestrzeni, budynki nie przytłaczają, chociaż jest trochę zbyt mało zieleni.
2021-06-06 20:45
wyburzono pozostałości po okazałych kamienicach w historycznej części Gdańska. Dzisiaj przy Bramie Wyżynnej znajduje się rdzawa mydelniczka LOT-u, tuzin plastikowych kontenerów na śmieci, dwie knajpy z kebabem, furgonetka z kurczakiem z rożna, stragany handlarzy bielizny.
2021-06-07 11:35
z czasów młodości kaczekdwóch
2021-06-07 06:29
Czy ty się dobrze czujesz??
2021-06-06 20:00
Te kamienice były symbolem rozwoju Gdańska i jego zamoznosci. To co dzisiaj jest to szarada totalna.
2021-06-07 11:14
2021-06-07 11:08
"Przyglądając się... uwagę przykuwa.." Co za nieporadność. Dalej nie czytam, dziękuję.
2021-06-07 11:05
W powojennych warunkach ciężko było cokolwiek odbudowywać. A były całkiem poważne plany, aby cały stary Gdańsk zrównać z ziemią. Cieszmy się, że odbudowano to co jest.
2021-06-07 10:19
z materiałów budowlanych Gdańska dlatego nie wszystko było odbudowane i tak jak powinno być. Ale największych zniszczeń spowodowali POKOlitycy miasta Gdańska Wszystko co się dało doprowadzili do ruiny by teren sprzedać deweloperom.!Władze Gdańska są znane z tego ze doprowadzały zabytki do ruiny które potem dziwnym trafem podpalane apotem teren sprzedany deweloperowi.
2021-06-06 12:01
Piękne te budynki.Jestem ciekaw kiedy Sowiety i Niemcy nam wynagradzą te straty i zniszczenia wojenne.Plus tysiące zrabowanych dzieł sztuki.
2021-06-06 13:28
Historia jest jaka jest , ale to było bardziej niemieckie i flamandzkie miasto...
2021-06-07 10:13
2021-06-06 17:24
Ilu Holendrów tu mieszkało w 39tym
2021-06-06 12:27
Polscy deweloperzy dołożyli swoje na dobicie całości:)
2021-06-06 12:29
samorządowcy z Gdanska niszcza wszystko najgorzej za kase do własnej kieszonki
2021-06-07 08:27
2021-06-07 08:25
2021-06-06 12:11
Wiele szkód wyrządzili Polacy. Nadal nie szanują historii miasta. To smutny fakt. To nie Niemcy czy Sowieci tak źle dziś traktują miasto.
2021-06-06 22:55
2021-06-06 16:55
Proponuję zbudujcie coś w swoim mieście, co jest ładne, funkcjonalne i ambitne.
2021-06-06 22:54
Gdzie porównanie: zabytkowe koszary we Wrzeszczu i garnizon na spalonych terenach?
2021-06-06 13:12
Lepiej sie prezentują niż kiedyś - o klasę, dwie.
2021-06-06 13:05
Ale jak Gdańsk był zniszczony jak i w okresie międzywojennym nie był polski - to dlaczego mieli by nam płacić.
2021-06-06 13:04
Nam? A to nasze było?
2021-06-06 12:21
temat jest już zamknięty, to było prawie 100 lat temu.
2021-06-06 12:15
zawsze pamiętajmy kto na nas napadł i zburzył miasta!
2021-06-06 14:02
2021-06-07 10:08
Co takiego przywiało Rosjan do Gdańska w 1945? Oczywiście sympatyczni Niemcy nie mieli nic wspólnego z sowiecką żądzą zemsty, co?
2021-06-06 22:58
Wiele szkód wyrządzili Polacy. Nadal nie szanują historii miasta. To smutny fakt.
Zwlaszcza budyniowcy zaniedbujac miasto by potem sprzedac teren..
I Teraz pytanie:
Gdzie porównanie: zabytkowe koszary we Wrzeszczu i garnizon na spalonych terenach?
Jak odbudowano po wojnie koszary we Wrzeszczu? czy zniszczyli je sowiety czy wladza miasta za budynia??
2021-06-07 08:30
2021-06-06 14:27
Rozwalili prawie wszystko i potem sr*li się, że nie mieli pieniędzy na odbudowę więc poustawiali klocki, które teraz stoją w centrum, bo nikomu się nie chcę odbudować tego co było
2021-06-06 13:17
Zwłaszcza wiceprezydent Gdańska !!
2021-06-06 12:34
Wiele z tego zrobili Polacy
2021-06-07 09:05
2021-06-06 19:03
Gdyby nie oni ulica Dluga i Dlugi Targ bylyby na Lakowej i Biskupiej a w sercu Gdanska staly falowce i blokowiska z betonu, bo tak chciala szkola konsomolcow- szturmowcow.
2021-06-07 08:47
Główne Miasto... Stare niestety nie zostało odbudowane :-(
2021-06-06 22:09
2021-06-07 08:33
Ciekawe ile lat przetrwają obecnie budowane "nowoczesne bloki"?
Szacunek za dobry artykuł.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Jaka ulica w czasach PRL-u nosiła nazwę Czerwonego Sztandaru?
Filmy