• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Niezwykła mapa dawnej Wyspy Spichrzów

Michał Stąporek
27 stycznia 2024, godz. 12:00 
Opinie (77)
Graficznego odtworzenia dawnego wyglądu Wyspy Spichrzów w okresie, gdy była zabudowana spichlerzami, podjął się Dariusz Kuchta. Graficznego odtworzenia dawnego wyglądu Wyspy Spichrzów w okresie, gdy była zabudowana spichlerzami, podjął się Dariusz Kuchta.

Fachowiec powie: to plan aksonometryczny. Laik: to takie historyczne Google Street View. Dzięki niemu możemy na własne oczy przekonać się, jak wyglądała Wyspa SpichrzówMapka w latach 20. XX wieku.



Twoja ulubiona część Trójmiasta to:

Jesienią 2022 r. informowaliśmy, że grupa miłośników historii Gdańska, związana ze stowarzyszeniem Fotomemoria, postanowiła wykonać nowy plan miasta w formie rzutu aksonometrycznego, w oparciu o zmodyfikowany plan Buhsego.

Czym jest plan aksonometryczny? To plan odwzorowujący przestrzeń i znajdujące się w niej budynki z wykorzystaniem perspektywy.

Dziś takie plany są codziennością, a w przypadku Gdańska można je obserwować np. na stronie gdansk.ukosne.pl.

Kiedyś jednak plany aksonometryczne były rzadkością, ich wykonanie było trudne i pracochłonne. Mimo to Gdańsk miał taki właśnie plan, który powstał na początku XVII wieku. Nazywano go Planem Sztokholmskim.

Plan Sztokholmski z początku XVII wieku



Plan Sztokholmski to wykonany piórem rysunek aksonometryczny Gdańska, który powstał w latach 1600-1601. Jest na tyle precyzyjny i obfitujący w szczegóły, że do dziś wykorzystywany jest przez historyków i popularyzatorów historii Gdańska do opisywania codzienności miasta sprzed ponad 400 lat.

Plan Sztokholmski Gdańska z lat 1600-1601. Jego precyzja pozwala na poznanie kształtu i lokalizacji budynków, które wieki temu zniknęły z przestrzeni miasta. Plan Sztokholmski Gdańska z lat 1600-1601. Jego precyzja pozwala na poznanie kształtu i lokalizacji budynków, które wieki temu zniknęły z przestrzeni miasta.
Ponieważ plan zrabowali Szwedzi podczas Potopu i do tej pory znajduje się on w zbiorach sztokholmskiego archiwum, utarło się nazywać go "Planem sztokholmskim".

Nowy Plan Sztokholmski Gdańska



Kiedy w 2022 r. informowaliśmy o pracach przy nowym planie aksonometrycznym Gdańska, Dariusz Kuchta ze stowarzyszenia Fotomemoria, deklarował:

- Odtworzymy Główne Miasto, następnie Stare Przedmieście, Dolne Miasto i Wyspę Spichrzów. Dążymy do odtworzenia stanu zabudowy do momentu zagłady miasta w 1945 r. Dzięki temu, w przyszłości, będziemy wykonywać rekonstrukcje wsteczne sięgające np. XVII wieku - zapowiadał wówczas.
Zrekonstruowane przez pasjonatów nieistniejące już gdańskie budynki umiejscowione na planie Buhsego. Zrekonstruowane przez pasjonatów nieistniejące już gdańskie budynki umiejscowione na planie Buhsego.
Po graficznej rekonstrukcji ponad 600 budynków, przede wszystkim Głównego Miasta, przyszedł czas na aksonometryczne odtworzenie Wyspy Spichrzów.

120 zdjęć spichrzów z lat 20. XX wieku



Podczas tworzenia modeli poszczególnych spichlerzy autorzy opierali się przede wszystkim o zachowanie zdjęcia. Ich skarbnicą jest monografia pt. "Die Speicherinsel von Danzig" ("Wyspa Spichrzów w Gdańsku") autorstwa Friedricha Volkholza. Zawiera ona ok. 120 fotografii, z których ok. 80 wykonał sam autor.

Widoczne na zamieszczonych poniżej fotografiach polskie i niemieckie nazwy spichrzów pochodzą z opracowania Tadeusza Domagały, byłego pracownika Politechniki Gdańskiej.

  • Najsłynniejsze, bo najbardziej wyeksponowane spichlerze na Wsypie Spichrzów: Długa droga I i II, Król Dawid, Sokół, Sarnia głowa, stały bezpośrednio <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-17.38,212.07/map/-16.41,214.36,5,b,0;1;24;37">przy nabrzeżu Motławy</a> na północnym cyplu Wyspy Spichrzów.
  • Najsłynniejsze, bo najbardziej wyeksponowane spichlerze na Wsypie Spichrzów: Długa droga I i II, Król Dawid, Sokół, Sarnia głowa, stały bezpośrednio <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-17.38,212.07/map/-16.41,214.36,5,b,0;1;24;37">przy nabrzeżu Motławy</a> na północnym cyplu Wyspy Spichrzów.
  • Spichlerze Węgier, Książę i Czerwony stały przy ul. Chmielnej, na <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-15.89,212.82/map/-14.71,213.25,5,b,0;1;24;37">północnym cyplu Wyspy Spichrzów</a>.
  • Spichlerze Węgier, Książę i Czerwony stały przy ul. Chmielnej, na <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-15.89,212.82/map/-14.71,213.25,5,b,0;1;24;37">północnym cyplu Wyspy Spichrzów</a>.
  • Spichlerze Kamienny Gołąb i Fryda stały przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-16.11,215.16/map/-16.1,215.73,6,b,0;1;24;37">ul. Ciesielskiej</a>, ten drugi <a target=_blank href= "https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-15.27,215.3/map/-16.1,215.73,6,b,0;1;24;37">na rogu Ciesielskiej i Motławskiej</a>.
  • Spichlerze Kamienny Gołąb i Fryda stały przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-16.11,216.28/map/-16.1,215.73,6,b,0;1;24;37">ul. Ciesielskiej</a>, ten drugi <a target=_blank href= "https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-15.27,215.3/map/-16.1,215.73,6,b,0;1;24;37">na rogu Ciesielskiej i Motławskiej</a>.
  • Spichlerze Stary Testament, Wiśniowe Drzewo, Dziki Kocur i  Złoty pies stały u zbiegu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-20.24,221.64/map/-19.88,220.06,6,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i dziś nieistniejącej Brandgasse (Zarzewie)</a>.
  • Spichlerze Stary Testament, Wiśniowe Drzewo, Dziki Kocur i  Złoty pies stały u zbiegu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-20.24,221.64/map/-19.88,220.06,6,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i dziś nieistniejącej Brandgasse (Zarzewie)</a>.
  • Spichlerz Madonna stał u zbiegu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-17.97,217.31/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i Spichrzowej</a>.
  • Spichlerz Madonna stał u zbiegu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-17.97,217.31/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i Spichrzowej</a>.
  • Spichlerz Czerwony krzyż stał na rogu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-18.74,218.4/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i Żytniej</a>.
  • Spichlerz Czerwony krzyż stał na rogu <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-18.74,218.4/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej i Żytniej</a>.
  • Spichlerze Złoty pelikan, Czarny niedźwiedź oraz Przemysł stały przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-16.07,217.04/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Stągiewnej</a>.
  • Spichlerze Złoty pelikan, Czarny niedźwiedź oraz Przemysł stały przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-16.07,217.04/map/-16.37,215.91,5,b,0;1;24;37">ul. Stągiewnej</a>.
  • Płaskorzeźba zdobiąca fasadę spichlerza Samson, który stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-22.05,224.69/map/-19.68,222.65,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej 57</a>.
  • Płaskorzeźba zdobiąca fasadę spichlerza Samson, który stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-22.05,224.69/map/-19.68,222.65,5,b,0;1;24;37">ul. Chmielnej 57</a>.
  • Spichlerz Niklowy stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-18.17,219.92/map/-16.46,216.92,5,b,0;1;24;37">ul. Pszennej</a>.
  • Spichlerz Niklowy stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-18.17,219.92/map/-16.46,216.92,5,b,0;1;24;37">ul. Pszennej</a>.
  • Spichlerz Podrzutek stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-19.4,222.44/map/-16.57,219.49,5,b,0;1;24;37">ul. Owsianej</a>.
  • Spichlerz Podrzutek stał przy <a target=_blank href="https://mapa.trojmiasto.pl/#/location/-19.4,222.44/map/-16.57,219.49,5,b,0;1;24;37">ul. Owsianej</a>.

Opracowanie Volkholza było jednocześnie jego rozprawą doktorską, którą obronił w 1922 r. na Politechnice Gdańskiej.

Pierwsza strona maszynopisu pracy doktorskiej Friedricha Volkholza pt. "Die Speicherinsel von Danzig", obronionej na Politechnice Gdańskiej w 1922 r. 

Pierwsza strona maszynopisu pracy doktorskiej Friedricha Volkholza pt. "Die Speicherinsel von Danzig", obronionej na Politechnice Gdańskiej w 1922 r.
Ponieważ praca Friedricha Volkholza jest dziś trudno dostępna, stowarzyszenie Fotomemoria chciałoby doprowadzić do wydania jej reprintu.

- Osoby zainteresowane wsparciem tej inicjatywy proszę o kontakt (dariusz.kuchta@fotomemoria.pl) - deklaruje Dariusz Kuchta.


Od zdjęć do rekonstrukcji graficznej budynków i pierzei



Zdjęcia spichlerzy posłużyły jako baza do wykonania ich graficznego odwzorowania.

- Na podstawie dostępnej ikonografii, wykonałem rekonstrukcję poszczególnych obiektów. Zrekonstruowane budynki zostały następnie naniesione na plan Buhsego - opowiada Dariusz Kuchta.
Rekonstruktorom udało się także odtworzyć duże fragmenty pierzei poszczególnych ulic, w tym przede wszystkim Chmielnej, głównej ulicy Wyspy Spichrzów, ciągnącej się przez całą jej długość.



Straże Wyspy Spichrzów: czym były  i jak działały Straże Wyspy Spichrzów: czym były i jak działały

Projekt "Nowy Plan Sztokholmski - Wyspa Spichrzów" powstał przy wsparciu miasta Gdańska w formie stypendium kulturalnego w wysokości 10,8 tys. zł.

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (77)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Pierwszą szkołą wyższą, uruchomioną w Gdańsku po zakończeniu II wojny światowej była:

 

Najczęściej czytane