• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Niemieccy ewangelicy zwrócą bazylice Mariackiej średniowieczne dzieła sztuki

Rafał Borowski
28 lutego 2020 (artykuł sprzed 4 lat) 
  • Zdjęcia elementów średniowiecznego ołtarza, który na Wielkanoc powróci na swoje pierwotne miejsce w Bazylice Mariackiej.
  • Zdjęcia elementów średniowiecznego ołtarza, który na Wielkanoc powróci na swoje pierwotne miejsce w Bazylice Mariackiej.

Po blisko 80 latach powrócą na swoje pierwotne miejsce. Unia Kościołów Ewangelickich w Niemczech podjęła decyzję o przekazaniu bazylice Mariackiej w Gdańsku dwóch średniowiecznych dzieł sztuki: nastawy ołtarzowej oraz jej podstawy, czyli predelli. Oba dzieła zostały ewakuowane ze świątyni w 1942 roku z powodu alianckich nalotów i trafiły do Berlina. Ich uroczyste powitanie nastąpi w sobotę, 4 kwietnia.



Czy zwiedziłe(a)ś historyczne kościoły w Gdańsku?

Jak informuje niemiecki portal Deutsche Welle, do bazyliki Mariackiej powrócą niebawem dwa dzieła sztuki sakralnej, które zniknęły z jej wnętrza bez mała osiem dekad temu. Chodzi o nastawę ołtarzową oraz jej podstawę, czyli tzw. predellę. Oba obiekty zostały wykonane przez nieznanych artystów w późnym średniowieczu.

- Ołtarz wykonano ok. 1435 roku. Został ufundowany przez bractwo św. Jerzego do kaplicy bractwa w bazylice Mariackiej. Awers obrazu przedstawia Trójcę Świętą w typie Pietas Domini. Na rewersie dzieła ukazane są postacie króla Artura i wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Na predelli namalowano trzy przedstawienia: Trójcę Świętą w wersji Tronu Łaski, patrona bractwa św. Jerzego oraz św. Olafa - opowiada ks. Ireneusz Bradtke, proboszcz bazyliki Mariackiej.
Dzieła zostały wywiezione z Gdańska w 1942 roku. Choć miasto znajdowało się wówczas daleko od linii frontu, właśnie w tym roku stało się ono celem pierwszego, skoordynowanego nalotu, przeprowadzonego przez brytyjskie siły powietrzne.

Ewakuacja podczas II wojny światowej



Warto podkreślić, że Gdańsk był wówczas de facto miastem niemieckim, a przytłaczająca większość jego mieszkańców czuła się obywatelami III Rzeszy. Choć straty wyrządzone przez nalot były niewielkie, zapadła wówczas decyzja o rozpoczęciu ewakuacji z Gdańska najcenniejszych dzieł sztuki i ulokowaniu ich w bezpiecznych miejscach poza miastem.

Akcja objęła także część wyposażenia bazyliki Mariackiej, wśród której znalazły się wspomniana wcześniej nastawa ołtarzowa oraz jej podstawa. Oba dzieła trafiły ostatecznie do Berlina i pozostały w nim po zakończeniu wojny. Nastawa ołtarzowa została umieszczona w berlińskiej Galerii Malarstwa, zaś predella stała się częścią ołtarza w kościele św. Jana w dzielnicy Moabit.

Bazylika Mariacka jest największą na świecie świątynią wzniesioną z cegły. Jej budowa trwała ok. 150 lat. Bazylika Mariacka jest największą na świecie świątynią wzniesioną z cegły. Jej budowa trwała ok. 150 lat.

Dar niemieckich ewangelików



Dysponentem obu dzieł sztuki jest Unia Kościołów Ewangelickich (niem. Union Evangelischer Kirchen) w Berlinie. To właśnie ten podmiot jest bowiem prawnym następcą nieistniejących parafii ewangelickich w Prusach Zachodnich i Prusach Wschodnich, w tym dawnej parafii, która do 1945 roku mieściła się w bazylice Mariackiej w Gdańsku. Władze organizacji zdecydowały o przekazaniu nastawy ołtarzowej i predelli obecnemu gospodarzowi świątyni, czyli katolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Co ciekawe, zanim drogocenne prezenty wrócą na swoje pierwotne miejsce, nastąpi uroczystość ich pożegnania. Odbędzie się ona w najbliższą niedzielę, podczas nabożeństwa w kościele św. Jana w Berlinie. Jak wynika z informacji niemieckiego portalu, w uroczystości mają wziąć udział m.in. przedstawiciele delegacji z Gdańska, ambasador Polski w Niemczech Andrzej Przyłębski oraz dyrektor Państwowych Muzeów w Berlinie.

Uroczyste powitanie elementów dawnego wyposażenia odbędzie się w sobotę, 4 kwietnia. Jak wyjaśnia proboszcz bazyliki Mariackiej, data nie została wyznaczona przypadkowo.

- Uroczyste powitanie ołtarza i dziękczynienie w formie liturgii w Gdańsku odbędzie się w naszym kościele tuż przed Wielkanocą. Wyznaczyłem datę powrotu ołtarza na ten okres, gdyż Wielkanoc jest dla wszystkich chrześcijan najważniejszym świętem. W tym czasie zakończymy również remont posadzki w nawie głównej bazyliki, stąd właśnie taka, a nie inna data - uzupełnia ks. Bradtke.

Miejsca

Opinie (118) 9 zablokowanych

  • Dziękuję (2)

    Jakoś Tomasz K. (Wielki Konserwator, pierwszy i główny dyrektor zbiorów BM, jedyny znawca i ekspert Bazyliki) nie potrafił sprowadzić tego dzieła do Polski. Oj nie ładnie...

    • 5 7

    • zwrot dziel sztuki do bazyliki

      Witam

      Pochodze z gdanska i na prosbe mojego znajomego 9 lat temu zajelem sie ta sprawa.moge z cala pewnoscie stwierdic ze to ja najwiecej przyczynilem sie do zwrotu tych dziel.Podziekowania jak zwykle nie dostale od nikogo.
      Roman.Richert@web.de

      • 0 0

    • ale nowy samochód potrafił sprowadzić

      • 1 0

  • zrabowane i dlaczego tak pózno

    • 0 0

  • Obraz Memlinga

    Kiedy Warszawa odda Gdańsku oryginalny obraz Memlinga sąd ostateczny?

    • 0 0

  • W Niemczech jeszcze sporo jest zagrabionego polskiego dobra (5)

    • 67 15

    • Niekoniecznie to nasze dobro - w 1435 Gdańsk należał do Zakonu Krzyżackiego - dopiero po wojnie 13 letniej wrócił do Korony :) (2)

      Od 1466 wrócił do Rzeczypospolitej ale w momencie kiedy te dzieła powstawały Gdańsk należał do krzyżaków :) Reasumując prawowitym właścicielem są spadkobiercy po krzyżakach :)

      • 15 5

      • (1)

        krzyzacy zagrabili te ziemie

        • 1 0

        • Na początku II wieku n.e. obszar Pomorza Gdańskiego zajęli przybyli ze Skandynawii Gepidzi i Goci, których ślady określane przez archeologów są jako kultura wielbarska.
          Po V wieku osiedlili się tu Słowianie.

          Na Pomorzu jest sporo miejsc pochówku Gotów i Gepidów z I-III wieku - kurhanów, kamiennych kręgów, pochówków ciałopalnych.

          Tak więc, te tereny powinny wrócić pod władanie Szwecji ;)

          • 0 1

    • No te akurat nie było "polskim dobrem"

      • 15 5

    • Zgadnij kto ufundował te "zagrabione dzieła" , kto jest na nich uwidoczniony i kto chodził

      do Kościoła przez 400 lat przed II wojną światową

      • 18 5

  • Fajnie i miło (8)

    Ale kiedy kk zwróci Ewangelikom większość kościołów w Gdańsku. Wolimy czystą religię a nie pseudo celibat i hipokryzje z zakłamaniem. U Chrześcijan pastor jest przykładnym mężem, ojcem i pracuje normalnie a u czarnych kato... Hmm. 21 wiek a złotem opływa zaklamanie chciwość...

    • 51 52

    • Większośc kościołów w Gdańsku zbudowano, zanim pojawili się na ziemi ewangelicy, (6)

      więc nie bardzo pojmuję, z jakiej racji im akurat oddawać.

      • 17 13

      • Ewangelicy to katolicy którzy budowali te kościoły i się na nie zrzucali! (4)

        Dlatego budowniczowie i donatorzy tych kościołów mieli do nich pełne prawo,oni byli tu od wieków nie przyjechalitu by je zająć jak Polacy w 1945

        • 7 7

        • Brr . Nie obrażaj ewangelików porównując z katolikami .

          • 1 0

        • xxx (2)

          Jak budowano większość kościołów, to żadnych Ewangelików nie było, tylko sami Rzymscy Katolicy, więc o co kaman?

          • 1 6

          • w tamtym okresie totalitaryzm katolicki nie mial konkurencji

            • 0 0

          • Te kościoły utrzymywali ewangelicy, tak gwoli ścisłości.

            Przecież cześć ludności przeszła z katolicyzmu na protestantyzm.

            • 3 0

      • Doucz się . Katolickim kościołem była katedra w Oliwie . Większość kościołów było kilka wieków ewangelickie.

        • 1 0

    • Won z religiami

      Co to była święta inkwizycja i gdzie nasza historia z przed roku 966
      Ps. Historia Słowian datowana jest na 7500 lat...

      • 2 0

  • Wolfgang?! (3)

    Wolfgang tam będzie? A Julia?

    • 21 8

    • (2)

      Pisz tak żeby pisiory zrozumiały. TW Wolfgang z małżonką!

      • 5 2

      • (1)

        A ich oficer prowadzacy tez byl?

        • 0 0

        • pisza przeciez ze delegacja tam pojechala

          • 0 0

  • Brawo ministerstwo, ich działania są bardzo skuteczne (10)

    i jeszcze reparacje!

    • 41 44

    • (6)

      Reparacje? Niech polski rząd odda byłe wschodnie tereny Rzeszy Niemieckiej - Prusy Zachodnie, Prusy Wschodnie, Pomorze, Dolny Śląsk i Górny Śląsk.

      • 8 7

      • jak dostaniemy Kresy wschodnie to oddamy zachodnie. (5)

        A reparacje niezaleznie od tego.

        • 9 5

        • ty za mnie sie nie wypowiadaj, ja nie mam zamiaru niczego oddawac

          • 1 0

        • Kto normalny chce Kresy Wschodnie? (2)

          Idź tam precz

          • 6 3

          • niekt tego nie chce (1)

            Chodzi raczej o to, że argument, ze zamiast reparacji dostlismy ziemie zachodnie jest i**otyczny, bo te ziemie dostaliśmy w zamian za Kresy wschodnie, a reparacje należą nam sie poza tym.

            • 7 2

            • Bzdura, właśnie dostaliśmy

              i tak by wschód przepadł, albo doszło do kolejnej, okropnej, bratobójczej wojny. Wschód wrócił do wschodnich narodów, my zabraliśmy Niemcom zachód i północ.

              • 2 4

        • Jeśli przy okazji:
          - wysiedlono by z terenów dawnych Prus Zachodnich potomków tych, którzy po 1918 roku przybyli na Pomorze z terenów Kongresówki i Galicji oraz
          - wysiedlono by potomków przesiedleńców z Kresów przybyłych tu po 1945

          to jestem jak najbardziej za! :)

          • 2 3

    • d*p.....izie ministerstwo nic nie robi w tej i innych sprawach. Gliński to buc, taki drugi długopis, po Adrianie. On tylko daje pieniądze na termy Rydzyka.

      • 5 3

    • chyba repasacje

      • 3 2

    • reparacje? Zapytaj Greków jak im poszło z reparacjami

      • 11 2

  • (20)

    Niemcy maja do oddania jeszcze jakieś 30000 zagrabionych zabytków...także to kropla w morzu,nie mówiąc o Sowietach,ci z kolei jakieś 80000 polskich dzieł mają w swoich kazamatach.Ja zastanawiam sie nad jednym,czy przyjdzie czas,kiedy najeźdzcy oddadzą kasę którą Polska straciła podczas wojny przez zniszczenia,na dzien dzisiejszy Niemcy wiszą nam około 400 mld euro a Sowiety 2 razy tyle.Ale niestety,póki co jeszcze nie znalazł się żaden polityk który by się za to zabrał,każdy się kaja.Shadow and dust.

    • 103 56

    • nie wiem czy bedzie to z korzyscia dla tych zabytkow, niemcy dysponuja jednak znacznie wiekszymi mozliwosciami jesli chodzi o konserwacje takich starodawnych przedmiotow

      • 0 1

    • Dokładnie!

      Wymagają, narzucają (szczególnie UE) a co to za zgoda jeżeli nawet nie gadamy o reperacjach wojennych itp? Nie mamy polityka, który dba o nasze interesy na rynku międzynarodowym...

      • 1 1

    • no to czas aby Niemcy oddali Polsce : (1)

      Police, Pafawag, Kędzierzyn Koźle , kopalnie w Bytomiu i Katowicach, poligony w Żaganiu i Bornem, zamek w Malborku i Książu , Kanał Ostródzko-Elbląski, setki ton dachówek z kamienic w Elblągu, Nysie i Wrocławiu oraz Grand Hotel i molo w Sopocie. Jeśli tego nie zrobią czas zaskarżyć do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

      • 4 5

      • chyba odwrotnie

        coś ci się zamieniło

        • 1 1

    • swen... na palcach policzyłeś tą ilość zrabowanych zabytków?

      • 3 5

    • to nie zostało zagrabione

      • 7 4

    • Dobrze prawiz.powinni zajac sie tym niezalezne sady

      • 2 4

    • (6)

      no akurat z gdanska to chyba swoje wywieźli ;)

      • 29 19

      • Zalecam lekturę historii m. Gdańska do kogo należało miasto w X w. - XX w. (5)

        małpujesz głupie stereotypy, ze to było niemieckie miasto z niemieckimi obywatelami, tutaj był zawsze mix narodowościowy i dodatkowo przez ponad 600 lat Gdańsk był w RP.

        Pomyliło Ci się z Wrocławiem czy Szczecinem.

        • 27 24

        • Zalecam naukę historii

          I dowiedzenie się, że świadomość narodowa wykształcała się w XIX wieku. Nikt w średniowieczu nie mówił, że jest polakiem. Okres wykształconej świadomości narodowej to przytłaczająca większość Niemców

          • 11 4

        • Zgadnij jakie nazwiska nosili burmistrzowie i wiekszość rady miejskiejprzed 1945 ,

          w jakim języku były publikowane miejskie dokumenty, w jakim języku odprawiano większość mszy w KK, w jakim języku były przedstawienia teatralne. Ile procent miała polska lista do wyborów w WMG. Dlaczego Watykan dopiero po 30 latach od końca wojny ustanowił polskiego biskupa w oliwie (brzydko mówiąc to chyba antypolski spisek był w Watykanie)

          • 16 3

        • krzyżacy to strasznie polscy byli :D

          a później był taki polski że Polaków maks 10% było ;)

          • 11 1

        • Mieszko I rządził gdzieś do 992 r. (1)

          Tymczasem do 1295 r. Gdańsk należał do lokalnej dynastii książąt pomorskich, których państwo jedynie w pewnych okresach stawało się polskim lennem. Do Królestwa Polskiego Gdańsk należał jedynie od 1295 r. do 1308 r., kiedy to miasto przeszło we władanie Zakonu Krzyżackiego. Ponownie do Polski należało od 1454 (lub ewentualnie od 1466 r. - zależy jak patrzeć) do 1793 r. W 1793 r. Gdańsk został zagarnięty przez Prusy i w składzie tego państwa (później Cesarstwa Niemieckiego) pozostał aż do 1919 z przerwą na lata 1807-1812, gdy był wolnym miastem pod faktycznym francuskim protektoratem (formalnie protektorat sprawowały wspólnie Prusy i Saksonia). W latach 1919 - 1939 (formalnie od 1920 r.) ponownie był Wolnym Miastem, formalnie zależnym od Ligi Narodów i częściowo od Polski. 1939 - 1945 włączony do Rzeszy, od 1945 - do Polski.
          Podsumowując - od 1295 r., kiedy to księstwo gdańskie ostatecznie utracilo niepodległość, do dziś - Gdańsk należał do Polski przez jakieś 413 lat, do Niemiec (w tym państwa zakonnego) - 272 lata, Wolnym Miastem był 25 lat.
          Te wyjątki rzeczywiście "malutkie".
          Jak dopowiemy, że nawet w czasach gdy należał do Polski był miastem niemieckojęzycznym i leżącym w kręgu kultury niemieckiej, to rzeczywiście wychodzi z niego "prapolskie gniazdo", nie ma co.

          • 35 2

          • Jeśli wszystko co tu napisałeś jest zgodne z prawdą to dzięki Ci za takie podsumowanie :)

            • 17 1

    • ale ty głupi jesteś

      przecież to miasto Było zamieszkane przez Niemców, to że "oddają" to akurat się chwali bo wraca zaufanie.
      Do ruskich napisz żeby oddali co Polakom na wschodzie zabrali.

      • 10 2

    • (2)

      popatrzmy na to pozytywnie, może zwracają (testowo) bo powoli przekonują się, że może nie zginie ;)

      • 3 1

      • (1)

        Poniżej ktoś napisałA kiedy Polacy zwrócą Ukraińcom wywiezione dzieła sztuki i przedmioty liturgiczne ze Lwowa i wywiezione w większości do Wrocławia ????
        No niedługo Europe będą przemierzały karawany z dziełami sztuki

        • 7 7

        • Oj kochany...Lwów to polskie miasto...ehhh

          • 9 5

    • źródło, źródło

      110 tys. zagrabionych zabytków - mimo wszystko warto podać źródło skąd taka ilość.

      • 7 0

    • Jak zwykle zarąbista opinia,czemu tak mało się udzielasz?

      • 1 0

  • (3)

    Odzyskaliśmy wolność w 89r , to już 31 lat! A winy nadal nie zostały naprawione! Niemcy przegrali wojnę którą sami wywołali a jednak to oni wyszli z tego najlepiej! To ma być sprawiedliwość?! 6 lat w niewoli niemieckiej, następnie 44 w niewoli sowieckiej! Co z odszkodowaniem za zabitych ludzi? Gdy ktoś zginie z winny innej osoby/firmy/organizacji to płaci się odszkodowanie. Niemcy powinni zrobić to samo. Państwo Polskie straciło 1/4 obywateli, w tym najwybitniejszych uczonych, wojskowych itd. Już samo to stawia nas na przegranej pozycji w globalnym wyścigu państw w bogaceniu się i mnożeniu dorobku narodowego. Te winy nigdy nie zostały naprawione! I nie mówię tu tylko o Niemcach ale i sowietach. Różnica jest taka, że ci drudzy przynajmniej nie udają, że są naszymi przyjaciółmi i nadal uważają nas za gorszych.
    Mojej rodzinie oberwało się z 2 stron - od Niemców bo babka była w obozie pracy, a od komunistów gdy dziadka wywłaszczono by zburzyć jego dom i wybudować tam bloki.

    • 46 18

    • Odszkodowanie - 1/3 terytorium Polski to ziemie zabrane Niemcom (2)

      Ile kosztuje 1/3 kraju wraz z miastami, drogami, fabrykami... ? Podaj kwotę i zapytaj sam siebie czy nie zapłacili Polsce odszkodowania ? Co innego jeśli chodzi o sąsiadów ze wschodu - zabrali nam 1/2 terytorium naszego kraju jako swój łup wojenny.

      • 5 3

      • (1)

        Wikipedia: Byłe wschodnie tereny Rzeszy Niemieckiej

        • 2 0

        • ziemie slowian i prusow podbijane przez stulecia, jak sie okazuje oplaca sie napadac

          • 0 0

  • Co za obłuda. Po prostu na chama ukradzione i wywiezione. (3)

    "Oba dzieła zostały ewakuowane ze świątyni w 1942 roku z powodu alianckich nalotów i trafiły do Berlina."

    Czytaj więcej na:
    https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Niemieccy-ewangelicy-zwroca-Bazylice-Mariackiej-sredniowieczne-dziela-sztuki-n142710.html#tri

    • 4 10

    • Na chama , to zolnierze z NSZ-tu mordowali i okradali zydow. Podobnie jak ogien, lupaszka i im podobni po wojnie.

      • 1 0

    • Czas powstania dzieł to koniec 15 wieku. Gdańsk w 1466 powrócił do Korony...jak sie nie zna historii to sie siedzi cicho.

      To do tego poniżej...

      • 0 1

    • Ale, że jak? Niemiec na chama Niemca okradł?

      • 6 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Który klub sportowy powstał w Gdańsku jako pierwszy?

 

Najczęściej czytane