• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nadpalili buty wieszając polską flagę. Rocznica wyzwolenia Gdańska

Marcin Stąporek
30 marca 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska. Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska.

Dzień 30 marca 1945 r. od kilkudziesięciu lat uchodzi za oficjalną datę wyzwolenia Gdańska spod panowania niemieckiego. Dawniej mówiono w tym kontekście nieco górnolotnie o "powrocie Gdańska do Macierzy", choć w praktyce - mimo iż tymczasowy komunistyczny rząd wydał tegoż dnia dekret o utworzeniu Województwa Gdańskiego - po wyparciu Niemców miasto znalazło się pod władzą sowiecką, a nie polską.



Jak wynika ze wspomnień i zachowanych dokumentów wojskowych (meldunki, raporty), 30 marca 1945 r. nacierającym wojskom sowieckim 2. Frontu Białoruskiego marszałka Konstantego Rokossowskiego, pod którego rozkazami znajdowała się też polska brygada pancerna im. Bohaterów Westerplatte, udało się ostatecznie wyprzeć siły niemieckiej 2. Armii, dowodzonej przez generała Dietricha von Saucken, ze Śródmieścia w kierunku Stogów.

Wycofujący się Niemcy niszczyli za sobą mosty na Motławie, a następnie na Martwej Wiśle, co jednak nie powstrzymało Armii Czerwonej. W pierwszych dniach kwietnia zdobyła ona kolejno: Stogi, Krakowiec i Górki Zachodnie. Również dopiero w początkach kwietnia udało się złamać opór niemiecki na Kępie Oksywskiej. Duże zgrupowania wojsk niemieckich pozostały jednak na Wyspie Sobieszewskiej i Mierzei Wiślanej, a także na Półwyspie Helskim, składając broń dopiero po zdobyciu Berlina w maju 1945 r.

Powrót Gdańska do Polski symbolizuje zatknięcie przez żołnierzy biało-czerwonej flagi na zniszczonym Dworze Artusa. Dokonali tego dwaj czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel. Ten ostatni przekazał nawet szczegółową informację o uczestnikach uroczystości. Co ciekawe, jego zdaniem odbyła się ona 28, a nie 30 marca. "Na plac Długiego Targu wprowadzono batalion fizylierów. Przed wejściem do budynku Dworu Artusa stanął czołg o numerze 211, na którym jak na trybunie stanął płk Malutin, dowódca brygady, dwaj generałowie z 49. armii sowieckiej oraz dowódca batalionu mjr Kulig."

Początkowo flagę zamierzano zawiesić na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak gdy żołnierze dotarli na Długi Targ, zorientowali się, że jest ona zniszczona. W tej sytuacji podjęto szybką decyzję o wciągnięciu polskiej flagi na maszt wieńczący Dwór Artusa. Trwający cały czas ostrzał artyleryjski omal nie udaremnił i tego zamiaru, bowiem w trakcie zaimprowizowanej ceremonii tył budynku został trafiony pociskiem i na dachu pojawiły się płomienie.

Dwaj młodzi, liczący po 19 lat Polacy, z dużą determinacją wspięli się po elewacji sąsiedniej kamienicy i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało-czerwoną.

Następnie "Bronek po jakiejś rynnie, a ja po piorunochronie zjechaliśmy na dół. Buty mieliśmy nadpalone. Jest godzina 14.30, nie trwało więc to tak długo. Na dole zakończono uroczysty ceremoniał."

Dalej w relacji chorążego Michela pojawia się nieco złowrogi akcent: "W bocznej ulicy Starówki czekał na nas na samochodzie terenowym zastępca dowódcy brygady do spraw politycznych, mjr Bromberg, który podwiózł nas do kompanii". Autor wspomnień nie wyjaśnia, jakie były powody tej "opieki" ze strony politruka, ale możemy sądzić, że ów chciał poinstruować bohaterów zdarzenia, w jaki sposób mają opowiadać o swoim wyczynie.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Wydarzenia

Powrót Gdańska do Macierzy

uroczystość oficjalna

Opinie (258) 7 zablokowanych

  • Kij ma dwa końce .... (1)

    Gdyby gdańszczanie przed wojną tak ochoczo nie podnosili rąk, żeby zamówić 5 piw, to możliwe, że dalej by sobie mieszkali w Danzig. Bo jednym z powodów agresji niemieckiej na Polskę była właśnie chęć Gdańska, żeby już nie być wolnym tylko Niemieckim miastem. Ilu gdańszczan zamawiało 5 piw przed 1939? A teraz ubolewamy nad losem, zapominając ile krzywd ponieśli Polacy przez Niemiecki (w tym Gdański) narodowy socjalizm.

    • 26 7

    • Przypomnę jeszcze, że wrogość do Polaków w Gdańsku nie zaczęła się z objęciem władzy przez NSDAP. Radzę poczytać "Polską Zbrojną" ( z lat 20-tych. Korespondencje z Gdańska podają liczne przypadki napaści na Polaków, na polskie symbole, urzędy. I to było 10 lat przed dojściem Hitlera do władzy!

      • 6 0

  • Czoł por. Miazgi

    Chciałbym na rocznicę wyzwolenia Gdańska odmalować czołg stojący przy Al. Żwycięstwa. Tak, wiem, że to nie ten czołg któtry pierwszy wjechał do Gdańska, być może to ten który pierwszy wjechał do Gdyni. Albo całkiem inny wóż bojowy. Ale jako symbol, powinien mieć przywrócone polskie barwy, polskie znaki i numewry taktyczne. Był już tyle razy bezczeszczony, przez noe-nazistów, malujących go na różowo, seledynowo, ustawiających pro-hitlerowskie pomniczki obok, może wreszcie polscy patrioci pomogą zadbać o tenzabytek polskiego orężą? Jak nie, to sam, własnym sumptem pomaluję....

    • 13 6

  • Atak na niemieckie miasto (4)

    Wojska radzieckie zniszczyły Gdańsk, bo to było niemieckie miasto. W swojej ponad 800 letniej historii do roku 1945 roku Gdańsk tylko przez ok 300 lat należał do polski (Prusy królewskie - lenno polskie), wcześniej miasto było po panowaniem Zakonu, a po rozbiorach były to Prusy.

    • 24 30

    • powiem wiecej

      nawet te 300 lat "polski" był tylko formalnie. Budowany i zamieszkały był przez ludnosc niemiecką. Trudno nawet w tym okresie znależc jakies polskie nazwisko wsród burmistrzów, rajców czy mieszkańców

      • 7 5

    • A dokładnie było tak:

      ok. 600 lat był Polski, 300 lat germański i 100 należał do zakonu krzyżackiego.
      Naprawdę, jak ktoś nie zna historii niech nie zabiera głosu!

      • 6 4

    • Nie pisz takich bzdur, bo dzieciaki uwierzą.

      • 10 3

    • głupiutki jesteś ty niepodpisany

      • 8 4

  • (3)

    O Dwór Atusa jeszcze stoi, a to ciekawe, dlaczego obrócił się w gruzy po wyzwoleniu?

    • 44 8

    • No właśnie (2)

      pokaż mi zdjęcie, że po wyzwoleniu wyglądał gorzej niż przy zawieszaniu polskiej flagi, a może uwierzę, że Ruscy dopiero później zniszczyli Gdańsk

      • 3 9

      • No i co? Nie ma zdjęcia? (1)

        Pewnie bezpieka zabrała? Palanty, uczcie się historii obiektywnie

        • 2 6

        • Mam Ci książkę zeskanować? Podaj jakiś adres.

          • 1 1

  • to ,,wyzwolnie" to najwiekszy kataklizm jaki spadł na Gdańsk w calej jego historii (1)

    ,,wyzwolicielem" okazała się azjatycka horda zwana Armia Czerwoną która to miasto obróciła w ruinę

    • 12 11

    • Ta azjatycka dzicz robiła to samo co robiła niemiecka dzicz u ruskich.

      • 8 0

  • Czytam wypowiedzi - każdy jest najlepiej poinformowany i najpewniejsze ma poglądy ?! (3)

    Moi drodzy, dobrze że Ruscy pogonili stąd Niemców, taki pogrom jak zrobili ludzkości Niemcy, mimo Ruskiego odwetu, nie byli wstanie dorównać.

    • 29 9

    • Gdzieś to wyczytał?

      Samych Ukraińców wymordowali około 6 milionów ci twoi ukochani Rosjanie...
      Ps. Nie umniejsza to winy Niemców, ale w temacie milionów Niemcy nie dorównywali twoim pupilkom.

      • 2 4

    • jesteś w błędzie (1)

      niemcy mordowali inne narodowości, a ruskie także miliony swoich

      • 5 6

      • jesteś w błędzie Niemcy zamordowali dużo więcje ludzkich dusz niż Ruskie.

        Sztuthow (pisownia celowa) to mordy również na swoich.

        • 5 3

  • tak naprawdę "wyzwolenie" Gdańska to była klęska dla miasta (1)

    przyjaciele alianci zrównali nas z ziemią

    • 12 15

    • Zapomniałeś Marcel napisać

      jaki stopień w niemieckiej armii miał twój ojciec lub dziadek

      • 5 1

  • Dni apokalipsy tego miasta. (13)

    Kobiety gwalcone w piwnicach, pladrowanie mieszkan, w naszym domu jak opowiadala mi Babcia Rosjanie potlukli wszystkie weki przygotowane jako zapasy. Rabali pianina, kradli zegarki i zalatwiali sie gdzie popadlo. Wyrzucili na podlogi spakowane ubrania i tkaniny deptali i sikali na nie. Zrywali zyrandole i tlukli naczynia. W nastepnych dniach palili kamienice przy ul. Oliwskiej i kradli wszystko mimo ze nie znali przeznaczenia wielu rzeczy. Spotykalo sie tez lezacych pijanych z workami zrabowanych rzeczy. Tak bylo w Nowym Porcie.
    Jest co swietowac wyjatkowa kultura wtedy tu przybyla.

    • 43 20

    • inne przykłady nowej kultury (3)

      Wyrywanie kranów ze ściany, aby "zabrać ze sobą żródło wody" (wbijesz gdzie indziej - też poleci woda - w mniemaniu Kałmuka).
      Obtłukiwanie talerzy aby pozyskać "złoto" (rzekomo występujący na obwódce w kolorze złotym).
      Spanie w dołach wykopanych w ogródkach przed domami, po uprzednim wypełnieniu ich słomą i wytarganą z domów pościelą.
      Jazda na rowerze bez opon (próby jazdy).
      Kąpiele odwszawiające w beczkach z wodą wstawionych w ogniska urządzone z porąbanych mebli.

      • 9 4

      • (2)

        Pełna zgoda tylko zawsze jest akcja i reakcja. Sam bys gwałcił mordował i palił gdyby ktoś zabił ci rodzinę i spalił dom. Za to kulturalni wykształceni mężowie z zachodu całą wschodnią Europę namaścili rozwojem cywilizacji tak jak choćby w Warszawie 44 roku

        • 13 7

        • jasne

          jak mi zabiją rodzinę (w Kalmucji?) to wykupię dół do spania i spalę meble żeby się wykapać w beczce, aha a kran wyrwę i zerwę też żyrandol

          • 6 2

        • Nie ma "akcji i reakcji"

          Są ludzie i jednostki prymitywne. Taki prosty podział. Niezależny od narodowości i czegokolwiek innego.

          • 9 6

    • dokladnie tak bylo w Neufahrwasser

      • 0 2

    • (3)

      A Twoja babcia to przepraszam w tym okresie była w Bund Deutscher Madel czy Frauenschaft?

      • 5 8

      • (2)

        Byla sanitariuszka w Kawiarni Vier Jahres Zeiten przy rannych zolnierzach a BDM i przynaleznosc do niego byla wowczas niemalze obowiazkowa. Pozniej zyla i pracowala w Polsce uczciwe a jak zmarla okazalo sie ze nie zarobila na wlasna trumne bo nie starczylo na nia pieniedzy. Mimo przybylej kultury nigdy nie chciala opuscic Gdanska. Czasem pomysl co piszesz.

        • 15 7

        • (1)

          "Mimo przybyłej kultury" jak ktoś posiada trochę kultury to nie obraża innych na forum. Wiem, wiem polska była uważana w Rzeszy za kraj pozbawiony kultury i dziki, dlatego w pierwszych dniach okupacji zamknięto Uniwersytet Jagielloński a profesorów wysłano do obozów koncentracyjnych. Jestem tylko w szoku, że tyle lat po wojnie słyszę "mimo przybyłej kultury".

          • 6 2

          • To co zjechało do Gdańska to nie była Polska tylko dzika Azja.

            • 9 4

    • Dni apokalipsy to Niemcy urządzili wielu narodom.

      To co ich zasłużenie spotkało to namiastka tego co robili.

      • 10 2

    • DROBNE SPROSTOWANIE

      - TO BYLI DZICY AZJACI W RADZIECKIEJ ARMII.
      SŁOWIANIE TAK SIĘ NIE ZACHOWUJĄ.
      NO I STALIN BYŁ GRUZINEM - TEŻ WARTO O TYM PAMIĘTAĆ, ZWŁASZCZA TEMU NIZIUTKIEMU, CO BRONIŁ ICH PRZED ROSJANAMI

      • 6 4

    • A Stutthof to była lepsza kultura? Niemiec wart był tyle co rusek w swoich działaniach. No chyba, że wyznajesz teorię: jak Niemiec morduje to dobrze, jak mordują Niemca to źle?

      • 10 1

    • do intelygenta

      mogles ty intelygencie wziac karabin,i isc wyzwalac,ale wlasnie tacy jak ty,s****i ze strachu w gacie

      • 5 4

  • (2)

    w 85 roku bylem w woju...ktoregos zi,owego ranka obudzili nas i powiedzieli, ze Nato. zajelo cale polnocne wybrzeza o ze mamy to odbic...walilismy po pyskach wszystko co stanelo na drodze,,,p dwoch dniach okazalo sie z to byli chlopaki z innej baterii naszego pulku..jasne ?

    • 2 13

    • Czyli byłeś w ZOMO :-)

      • 7 1

    • a nam zrobili wode z mozgow gadajac, ze walczymy o Polske

      • 0 0

  • (1)

    Przepraszam ale co świętować? Totalne zniszczenie miasta, mordy, gwałty, podpalenia?

    • 26 13

    • Powrót Gdańska do macierzy to mało?

      • 9 5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaka to dzielnica Gdańska?

 

Najczęściej czytane