• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nadpalili buty wieszając polską flagę. Rocznica wyzwolenia Gdańska

Marcin Stąporek
30 marca 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska. Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska.

Dzień 30 marca 1945 r. od kilkudziesięciu lat uchodzi za oficjalną datę wyzwolenia Gdańska spod panowania niemieckiego. Dawniej mówiono w tym kontekście nieco górnolotnie o "powrocie Gdańska do Macierzy", choć w praktyce - mimo iż tymczasowy komunistyczny rząd wydał tegoż dnia dekret o utworzeniu Województwa Gdańskiego - po wyparciu Niemców miasto znalazło się pod władzą sowiecką, a nie polską.



Jak wynika ze wspomnień i zachowanych dokumentów wojskowych (meldunki, raporty), 30 marca 1945 r. nacierającym wojskom sowieckim 2. Frontu Białoruskiego marszałka Konstantego Rokossowskiego, pod którego rozkazami znajdowała się też polska brygada pancerna im. Bohaterów Westerplatte, udało się ostatecznie wyprzeć siły niemieckiej 2. Armii, dowodzonej przez generała Dietricha von Saucken, ze Śródmieścia w kierunku Stogów.

Wycofujący się Niemcy niszczyli za sobą mosty na Motławie, a następnie na Martwej Wiśle, co jednak nie powstrzymało Armii Czerwonej. W pierwszych dniach kwietnia zdobyła ona kolejno: Stogi, Krakowiec i Górki Zachodnie. Również dopiero w początkach kwietnia udało się złamać opór niemiecki na Kępie Oksywskiej. Duże zgrupowania wojsk niemieckich pozostały jednak na Wyspie Sobieszewskiej i Mierzei Wiślanej, a także na Półwyspie Helskim, składając broń dopiero po zdobyciu Berlina w maju 1945 r.

Powrót Gdańska do Polski symbolizuje zatknięcie przez żołnierzy biało-czerwonej flagi na zniszczonym Dworze Artusa. Dokonali tego dwaj czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel. Ten ostatni przekazał nawet szczegółową informację o uczestnikach uroczystości. Co ciekawe, jego zdaniem odbyła się ona 28, a nie 30 marca. "Na plac Długiego Targu wprowadzono batalion fizylierów. Przed wejściem do budynku Dworu Artusa stanął czołg o numerze 211, na którym jak na trybunie stanął płk Malutin, dowódca brygady, dwaj generałowie z 49. armii sowieckiej oraz dowódca batalionu mjr Kulig."

Początkowo flagę zamierzano zawiesić na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak gdy żołnierze dotarli na Długi Targ, zorientowali się, że jest ona zniszczona. W tej sytuacji podjęto szybką decyzję o wciągnięciu polskiej flagi na maszt wieńczący Dwór Artusa. Trwający cały czas ostrzał artyleryjski omal nie udaremnił i tego zamiaru, bowiem w trakcie zaimprowizowanej ceremonii tył budynku został trafiony pociskiem i na dachu pojawiły się płomienie.

Dwaj młodzi, liczący po 19 lat Polacy, z dużą determinacją wspięli się po elewacji sąsiedniej kamienicy i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało-czerwoną.

Następnie "Bronek po jakiejś rynnie, a ja po piorunochronie zjechaliśmy na dół. Buty mieliśmy nadpalone. Jest godzina 14.30, nie trwało więc to tak długo. Na dole zakończono uroczysty ceremoniał."

Dalej w relacji chorążego Michela pojawia się nieco złowrogi akcent: "W bocznej ulicy Starówki czekał na nas na samochodzie terenowym zastępca dowódcy brygady do spraw politycznych, mjr Bromberg, który podwiózł nas do kompanii". Autor wspomnień nie wyjaśnia, jakie były powody tej "opieki" ze strony politruka, ale możemy sądzić, że ów chciał poinstruować bohaterów zdarzenia, w jaki sposób mają opowiadać o swoim wyczynie.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Wydarzenia

Powrót Gdańska do Macierzy

uroczystość oficjalna

Opinie (258) 7 zablokowanych

  • ciekaw jestem kto by mieszkał w gdańsku gdyby ruscy nie przekroczyli bugu

    • 4 3

  • Taki patriotyzm jak dwaj 19letni chłopacy weszli i wywiesili polską flagę na Dworze Artusa trzeba pamiętać. Powrót Gdańska do (2)

    • 8 3

    • Powrót Gdańska do macierzy. (1)

      • 5 0

      • Zdobycie

        Powrót do doopy, a nie do macierzy! Gdańsk został zdobyty, a nie wyzwolony. Pomijając wszystkie czynniki historyczne, hitleryzm i przyczyny hitleryzmu (nie zapominajmy o nich), wojnę celną dużej polski i ciupeńkiego gdańska itp. Jeśli to było wyzwolenie, to gdzie się podziali wyzwoleni? Ostatnio ktoś też "wyzwolił" krym i szykuje się wyzwolić odessę tak jak kiedyś wyzwalał polski wschód. Sami wyzwoliciele. Przetrzyjcie oczy i mówcie prawdę. Zdobycie i przejęcie pod administrację a nie wyzwoleni. I kropka

        • 2 0

  • Dzień bestialstwa armii radzieckiej.. (22)

    a mówiąc dokładniej dzień ZDOBYCIA Gdańska przez hordy skośnookich gwałcicieli i morderców. dodam jeszcze że wywalenie z miasta 300tyś danzigerów było czystką etniczną i bezprawiem

    • 90 37

    • dodam jeszcze że wywalenie z miasta 300tyś danzigerów było czystką etniczną i bezprawiem (3)

      Chłopie co typiszesz a pozytytwy pod twoim komentarzem potwierdzają fakt jak mało dzisiaj społeczeństwo interesuje się historią. Trzeba było zostawić Niemców w Gdańsku, przeprosić, że zamknęliśmy im Stutthoff, zapłacić za gaz przelewem do IG Farben i zaciągnąć sie błękitnym dymkiem. A na Ruskich nie plujcie bo gdyby nie oni po prostu by nas nie było.

      • 18 15

      • każdy miał prawo tam pozostać gdzie mieszkał (2)

        danzingerzy tez, tu się urodzili i zbudowali domy

        • 2 7

        • danzigerzy zostali wypedzeni i nic i nikt tego faktu nie zmnieni

          • 0 0

        • nie, nie miał prawa

          choć tu się urodzili i tu mieszkali, to pozbawili się tego prawa traktując tu urodzonych i tu zamiszakałych Polaków jak bydło. I to dużo wcześniej niż zapanowali naziści. Poczytaj korespondencje z Gdańska w "Polśce Zbrojnej" z lat 20-stych

          • 9 2

    • (1)

      Skąd masz informacje o typier rasowym (tak rozumiem te insynuacje o "skośnych oczch") Brygady Pancernej im. Bohsaterów Westerplatte? Lub o składzie etnicznym jednostek radzieckich? Mnie nie udało się znaleźćtego typu statystyk./ Więc albo masz dojśćia do trudno dostępnych materiałów żródsłowych albo łżeśz jakj geobelsowski pies. Wypędzenie, jak to nazywasz Danzigerów było dwu-etapowe. Pierwsze, na rozkaz władz nienmieckich lub samorzutna ucieczka tyvch co mieli coś na sumieniuy (99%) przed armią radziecką i polską. Drugi etap - to ani działanie tych "skośnookich" ani równie nienawistnch Ci Polaków, tylko realizacja MIĘDZYNARODOWYCH porozumień wielkich mocarstw. I tyle, poczytaj coś po za poublikacjami Eryki Steinbach.

      • 5 2

      • Wolę się spytać - uważasz, że Sowieci Gdańsk "wyzwolili"? Dla Ciebie to armia "radziecka", bo uważasz że tamto państwo to był "kraj rad"?

        • 2 1

    • (4)

      Czemu patrzysz tylko na rok 1945, wojna trwała od 1939 do 1945. To co spotkało Niemców po wojnie, to i tak pikuś do tego, co oni zdążyli narobić przez wszystkie lata wojny. Obozy koncentracyjne gdzie wymordowali miliony ludzi, przypomnijmy tylko nasz kawałek historii, czyli co się działo z polakami w Gdańsku po wybuchu wojny, ilu zginęło w Stutthofie? Ile osób z Kaszub i Kociewia musiało pod groźbą śmierci włożyć mundur wermachtu? Ile miast w Polsce, ale i całej Europy zostały zmiecione z powierzchni ziemi przez Niemców (wielu w tym "danzingerów" SS) przykład: Warszawa. Tak, tak oni są temu winni, bo to oni głosowali na Hitlera (we wschodnich Niemczech miał największe poparcie, na zachodnie najmniejsze) to oni wiwatowali na jego cześć w 1939. A teraz pani Erika, której rodzice wygonili polaków z Rumi i zasiedlili ich dom, krzyczy jaka to zbrodnia na Niemcach została dokonana. Wojna to zło, ale to zło zostało wywołane na ich życzenie, bo jak to mówili "chcemy przestrzeni życiowej dla Niemców" dlatego mordowali i wysiedlali Polaków z Wielkopolski, Pomorza, Zamojszczyzny i wielu innych terenów.

      • 36 10

      • to co napisałes to hihot prostactwa (2)

        twój tok "myślenia" zabili trzeba pomścić, tych co pomścili trzeba zabić, tych co zabili trzeba pomścić itd itd itd..... nie widzę zadnego związku między SS(obozy, roztrzeliwania itd) a zgwałconymi i zamordowanymi w Gdańsku przez ruskich. jedno i drugie jest zbrodnią a odwet i zemsta to typowe dla motłochu.wymierzać sprawiedliwość może tylko sąd....w tych wypadkach najlepiej szubienicę...

        • 10 20

        • Bo widzisz, wroga ktory napada Twoj kraj nalezy nauczyc respektu. Tak aby 10 pokolen pozniej bal sie powtorzyc ten blad.

          • 2 0

        • Każdy się martwi o swoich rodaków i swoją historię.

          • 2 3

      • I SPOTKAŁA NIEMIASZKÓW KARA BOSKA - SĄ NARODEM NA WYMARCIU!

        Wkrótce Niemcy czeka zabór między Turków i Polaków

        • 12 7

    • biedactwa (4)

      wywal... pochodzenia niemieckiego którzy przybyli w 39 Gdańsk zawsze był Polski

      • 4 9

      • danzigery mieszkali tu od wieków (3)

        twoja rodzina dopiero od 45tego

        • 10 8

        • Tyle że danzigerzy niemieccy byli wrzodem (2)

          na d.... Gdańska, a ci od 45-go są na swoim - Polakami w zawsze polskim Gdańsku

          • 14 14

          • Jesteś takim samym ścierwem jak naziole i czerwona hołota. (1)

            Nic nie myślisz samodzielnie,cały czas powtarzasz jak mantrę propagandę stalinowską.Przeczytaj chociaż jeden tom Wspomnień Gdańskiego Bówki Zwarry i dopiero wypowiadaj się od tym kto był wrzodem.Polski Danizgerów,którzy przeżyli szwabski terror i często siedzieli po kilka lat w obozach wyzywaliście od Niemców i zabijaliście w samosądach,a później prześladowaliście ich aż do wczesnych lat 70.Każda próba przypomnienia wam odpowiedzialności za to co zrobiliście kończy się szaleńczym wyzywaniem piszącego od Niemców/nazistów/volksdeutchy.A prawda jest taka,że my,Polacy z WMG i ich potomkowie pamiętam co robiliście i nie zapomnimy tego.Ban Bóg nie rychliwy,ale sprawiedliwy.Pamiętajcie o tym.

            • 4 4

            • Antypolska wymowa niemieckiego serialu "Nasze matki, nasi ojcowie"

              Kłamstwa Grossa i jemu podobnych są ogromne, dlatego - nie bojąc się historycznej prawdy - proszę o jakiś opis tego "zabijaliście w samosądach,a później prześladowaliście ich aż do wczesnych lat 70." Proszę też o rozróżnienie, kto jest kim. Niektórzy mylą pojęcia. Sowieccy barbarzyńcy nie byli Polakami. Zdradzieccy alianci zatwierdzający zbrodniczą działalność Sowietów nie byli Polakami. A odnośnie czytania - czytam biografię znanej przez Polaków "skrzywdzonej", bo "wypędzonej" Eriki Steinbach. Urodzona w 1943 roku w Rumi koło Gdyni (a nie, jak podawała w swoim życiorysie, w "Rahmel koło Gdańska") absolutnie nie spełnia logicznych kryteriów przynależności do kategorii "wypędzonych". Po pierwsze, Rumia w okresie międzywojennym należała do Polski i została bezprawnie włączona do III Rzeszy, po drugie, ojciec Steinbach - podoficer Luftwaffe - był okupantem na ziemiach polskich, a matka - urzędniczka z Bremy - urodziła Erikę w czasie krótkich odwiedzin u jej ojca. To jednak nie przeszkadzało, że Erika Steinbach swą pozycję zbudowała jako działaczka Związku Wypędzonych.

              • 3 1

    • Co to te "danzigery", jakieś robactwo?

      No to dobrze że tego nie ma.

      • 2 2

    • CZEMU TAK DZIWNIE SIĘ MILCZY (1)

      O GWAŁTACH NIEMCÓW NA WIĘŹNIARKACH OBOZÓW KONCENTRACYJNYCH?
      DOBRZE ZA TO, ŻE SIĘ PODKREŚLA, IŻ CHODZIŁO O "SKOŚNOOKICH" I STALINA - GRUZINA, A NIE O SŁOWIAN, KTÓRZY SĄ NAJŁAGODNIEJSI Z WSZYSTKICH NACJI

      • 9 4

      • O gwałtach Niemców nic się nie mówi, bo to nie jest teraz poprawnie politycznie, szczególnie w Gdańsku gdzie (z nieznanych przyczyn) bardzo zaczęto dbać o historię Gdańska sprzed II wojny światowej, gdzie podkreśla się niemieckość tego miejsca. A zapomina się, że w tym samym czasie mieszkała tu Polonia i wiele innych narodowości, która tworzyła to miejsce choć czas wojny, szczególnie po 1 września 1939 zaczął likwidować inne grupy niż niemieckie.

        • 14 3

    • wojna (2)

      mieli prawo zabić, żałuję tylko nazi nie wyrżnęli się nawzajem z turańczykami z azji

      • 5 12

      • A kto ci trolu jeden dał takie prawo !!

        Ci co mordowali nie róznili sie niczym od Hitlerowców skoro robili dokladnie to samo!Ale ty poprosty jestes na to zagłupi i niczym sie nieróznisz od nich!

        • 4 5

      • przy okazji następnej wojny

        gwałciciele tez będą mieli prawo odwiedzić twój dom dobrze myślisz

        • 8 3

  • Kiedyś flagę się szanowało. (1)

    Teraz bandy idiotów wypisują na biało-czerwonych flagach różne pierdoły.To powinno byc karane.Ludzie trochę szacunku.

    • 29 1

    • 'Kiedyś flagę się szanowało."

      do tego stopnia, że w sklepie obywatel nie mógł jej kupić tylko firmy państwowe. Jak ktoś chciał mieć flagę to szedł na pochód 1-majowy i nie oddawał w miejscach zwrotu. W tamtym czasie narodowa flaga w rękach obywatela była niebezpiecznym narzędziem dla tego demokratycznego systemu. Przepisy regulowały i kiedy firma państwowa mogła wywiesić flagę.

      • 0 1

  • dzien zaloby

    • 6 2

  • Sięgnijcie do " Bawaria Kraj Rad " itd. Wtedy poznacie akcje i reakcje. (5)

    Powinniście jeszcze głębiej sięgnąć, ale czy to zrobicie?

    Zastanócie się, jak to możliwe, że Niemcy masowo poparli Hitlera a w jego armii znalazłeś ochotników z wszystkich państw , poza Polską...

    Dlaczego żołnierzom Hitlera , poległym gdzieś na stepach, pisano na grobie:

    " Poległ za wolność świata." Wiesz dlaczego?

    Mało wiecie.

    • 7 13

    • Darius chyba VON-stad :)..Łysy łeb???

      • 2 0

    • (3)

      A co pisali tym co zostali zagazowani?

      • 4 0

      • tych to rozsypywali w ogródkach warzywnych jako nawóz (2)

        • 5 0

        • (1)

          A na warzywach był napis: "Urósł za wolność świata". W tamtym czasie Niemcy to był okrutny naród bez jakiegokolwiek pierwiastka człowieczeństwa.

          • 7 0

          • a dziś pałaszujesz żarcie z tego nawozu w Lydlu

            • 2 0

  • O Piasnicy wysiedleniach ludnosci polskiej czy zbrodniach Niemców na ludnosci polskiej

    na portalu trojmiasto.pl jakos mało

    • 17 2

  • W Nowym Porcie Rosjanie onanizowali sie nad zwlokami kobiety, ktora w rozpaczy wyskoczyla z okna kamienicy. Polacy sciagali niemieckim trupom buty i nosili jeszcze je przez długi czas.

    • 4 7

  • Uprzejmie proszę autora o definicję pojęcia "sowiecki".

    • 4 0

  • Napiszcie o tym jak Rosjanie traktowali miasto już po wyparciu Niemców. Palili, wysadzali i niszczyli wszystko co się ostało.

    • 5 5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaki znany literat związany jest z międzywojennym Gdańskiem?

 

Najczęściej czytane