Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł

Michał Brancewicz

11 sierpnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (291)

Najnowszy artykuł na ten temat Fundamenty dawnych kamienic pod skwerem Heweliusza

Bursztynowe szachy z ok. 1690 roku będzie można od przyszłego roku podziwiać w Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie.

Powstały ok. 1690 roku w Gdańsku, wykonał je Michael Redlin, uważany za jednego z najsłynniejszych bursztynników swoich czasów. Przez ponad 250 lat przeleżały w zbiorach szkockiej rodziny książęcej, a w 2015 roku trafiły na aukcję Christie's. Teraz, za ok. 2,4 mln zł, kupiło je Muzeum Gdańska jako eksponat do Muzeum Bursztynu, którego nowa siedziba powstaje w Wielkim Młynie.

Prostopadłościan o wymiarach 37 x 37 x 11 cm wspierają cztery rzeźby lwów. Wierzch i boki składają się z klejonych prostokątnych i kwadratowych pól oraz owalnych dekoracji. Na rogach ustawione są cztery kosze z kwiatami. Uważne oko dostrzeże dwie szufladki wyściełane niebieskim jedwabiem. Znajdują się w nich 32 przezroczyste, misternie rzeźbione figury na podstawkach o wysokości od 5 do 7 cm.

Tylko cztery zestawy na świecie

Bursztynowa szachownica wraz z kompletem pionów powstała ok. 1690 roku. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że wykonał je Michael Redlin, mistrz gdańskiego cechu bursztynników. Jest to jedyny wytworzony w Gdańsku kompletny zestaw szachów z XVII w. i jeden z czterech na świecie.

- Podobnej klasy, kompletne i świetnie zachowane zestawy znajdują się w kolekcjach duńskiej rodziny królewskiej Państwowego Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu oraz muzeum jubilerstwa i złotnictwa Grünes Gewölbe w Dreźnie - wylicza dr Andrzej Gierszewski, rzecznik Muzeum Gdańska. - Wszystkie datowane są na okres początku XVIII wieku.
Czytaj też: Bursztynowa cygarniczka trafi do Muzeum Bursztynu

Stan gdańskiego zestawu jest bardzo dobry, co jest niezwykle rzadkie przy wyrobach bursztynowych z XVII w. składających się z wielu elementów. Bursztyn jest materiałem niezwykle kruchym i nietrwałym, który pod wpływem światła i temperatury ulega zwietrzeniu.

Przez ponad 250 lat były w Szkocji

Dodatkowym atutem jest udokumentowane i potwierdzone pochodzenie dzieła, choć zagadką pozostaje, na czyje zlecenie zestaw został wykonany.

- Z Gdańska trafił do Amsterdamu, a następnie w 1758 r. do Szkocji na zamek Blair. Jego posiadaczami była rodzina Murrayów. Od 1660 r. tytułowano ich książętami Atholl - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - Już w chwili zakupu przez Murrayów szachy wymagały naprawy, co zdaje się szkocka rodzina uczyniła. Dziś ślady klejenia za pomocą technik i materiałów znanych w XVIII w. widoczne są jedynie przy owalnych kaboszonach.

W Szkocji szachownica i piony przeleżały do czasów współczesnych. W 2015 roku trafiły na aukcję do londyńskiego domu aukcyjnego Christie's, gdzie nabył je prywatny kolekcjoner. Gdańsk już wówczas chciał nabyć zestaw, ale nie było go na niego stać.

Od 2021 roku w Muzeum Bursztynu

Po kilku latach nadarzyła się kolejna okazja. Chrapkę na bursztynową szachownicę miało również Metropolitan Museum of Art z Nowego Jorku, ale ostatecznie wróci ona do Gdańska. Muzeum zapłaciło za nie ok. 2,4 mln zł.

- Dwóch niezależnych rzeczoznawców z Polski i Niemiec potwierdziło wartość tego zestawu - mówi Gierszewski. - Na ten cel zabezpieczyliśmy środki z wpływów z rekordowo wysokiej sprzedaży biletów wstępu do oddziałów Muzeum Gdańska z zeszłego roku i środki z dofinansowania Unii Europejskiej z Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020.
W czerwcu 2021 roku planowane jest otwarcie nowej siedziby Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie. To właśnie tam trafi ten kolekcjonerski rarytas.

Michał Brancewiczm.brancewicz@trojmiasto.pl

Miejsca

Muzeum Bursztynu Gdańsk, Wielkie Młyny 16
Wielki Młyn Gdańsk, Wielkie Młyny 16

Opinie (291) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 21:30

a na koszenie trawy nie ma

3 lata
- 4 5
Twoja opinia

Zmień treść

a na koszenie trawy nie ma
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 21:45

Serio. 2,4 mln?
Jesus Christ...

Gość
3 lata
- 3 4
Twoja opinia

Zmień treść

Serio. 2,4 mln? Jesus Christ...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 21:57

I to jest promocja miasta, a nie kilka milionów dla TVNu. Za to, że sobie serial w Gdańsku nakręcą. (1)

3 lata
- 3 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 00:26
  
  Pis da miliony Rydzykowi i TVP to według ciebie ok. co
  
  3 lata
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 22:59

Chyba komuś na dekiel siadl covid

3 lata
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

Chyba komuś na dekiel siadl covid
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 02:07

Na osiedlu dziury na drogach na 20cm

Trzy lata nie potrafia zalatac, a na takie "rarytasy" to jak zwykle prezydent miasta gdanska znajdzie kase?

ph
3 lata
- 3 6
Twoja opinia

Zmień treść

Trzy lata nie potrafia zalatac, a na takie "rarytasy" to jak zwykle prezydent miasta gdanska znajdzie kase?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 04:45

2 mln za szachy?

Kto wie czy wogóle było to wykonane tyle lat temu. Wygląda jakby ktoś to zrobił niedawno

3 lata
- 3 5
Twoja opinia

Zmień treść

Kto wie czy wogóle było to wykonane tyle lat temu. Wygląda jakby ktoś to zrobił niedawno
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 07:54

I tak tansze niz wybory sasina za 70 mln

3 lata
- 11 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 08:34

piękny zakup (1)

a kasa z biletów (i oczywiście z dofinansowania z Unii Europejskiej) świetnie zainwestowana

3 lata
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

a kasa z biletów (i oczywiście z dofinansowania z Unii Europejskiej) świetnie zainwestowana
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 11:36
  
  A dla pracowników figa z makiem
  
  Tyle biletów sprzedanych ...Tyle zwiedzających ehhhhh
  
  3 lata
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tyle biletów sprzedanych ...Tyle zwiedzających ehhhhh
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 08:58

Kto je ukradł? Kiedy? Dlaczego się nie pytam bo wiadomo.

3 lata
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

Kto je ukradł? Kiedy? Dlaczego się nie pytam bo wiadomo.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-12 09:05

Piękne są, ale tylko do oglądania?

Bo które pola i figury białe, a które czarne? Troszkę lipa...

jednooko
3 lata
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

Bo które pola i figury białe, a które czarne? Troszkę lipa...
Regulamin dodawania opinii