Muzeum Gdańska kupiło 330-letnie bursztynowe szachy za ok. 2,4 mln zł

Michał Brancewicz

11 sierpnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (291)

Najnowszy artykuł na ten temat Fundamenty dawnych kamienic pod skwerem Heweliusza

Bursztynowe szachy z ok. 1690 roku będzie można od przyszłego roku podziwiać w Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie.

Powstały ok. 1690 roku w Gdańsku, wykonał je Michael Redlin, uważany za jednego z najsłynniejszych bursztynników swoich czasów. Przez ponad 250 lat przeleżały w zbiorach szkockiej rodziny książęcej, a w 2015 roku trafiły na aukcję Christie's. Teraz, za ok. 2,4 mln zł, kupiło je Muzeum Gdańska jako eksponat do Muzeum Bursztynu, którego nowa siedziba powstaje w Wielkim Młynie.

Prostopadłościan o wymiarach 37 x 37 x 11 cm wspierają cztery rzeźby lwów. Wierzch i boki składają się z klejonych prostokątnych i kwadratowych pól oraz owalnych dekoracji. Na rogach ustawione są cztery kosze z kwiatami. Uważne oko dostrzeże dwie szufladki wyściełane niebieskim jedwabiem. Znajdują się w nich 32 przezroczyste, misternie rzeźbione figury na podstawkach o wysokości od 5 do 7 cm.

Tylko cztery zestawy na świecie

Bursztynowa szachownica wraz z kompletem pionów powstała ok. 1690 roku. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że wykonał je Michael Redlin, mistrz gdańskiego cechu bursztynników. Jest to jedyny wytworzony w Gdańsku kompletny zestaw szachów z XVII w. i jeden z czterech na świecie.

- Podobnej klasy, kompletne i świetnie zachowane zestawy znajdują się w kolekcjach duńskiej rodziny królewskiej Państwowego Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu oraz muzeum jubilerstwa i złotnictwa Grünes Gewölbe w Dreźnie - wylicza dr Andrzej Gierszewski, rzecznik Muzeum Gdańska. - Wszystkie datowane są na okres początku XVIII wieku.
Czytaj też: Bursztynowa cygarniczka trafi do Muzeum Bursztynu

Stan gdańskiego zestawu jest bardzo dobry, co jest niezwykle rzadkie przy wyrobach bursztynowych z XVII w. składających się z wielu elementów. Bursztyn jest materiałem niezwykle kruchym i nietrwałym, który pod wpływem światła i temperatury ulega zwietrzeniu.

Przez ponad 250 lat były w Szkocji

Dodatkowym atutem jest udokumentowane i potwierdzone pochodzenie dzieła, choć zagadką pozostaje, na czyje zlecenie zestaw został wykonany.

- Z Gdańska trafił do Amsterdamu, a następnie w 1758 r. do Szkocji na zamek Blair. Jego posiadaczami była rodzina Murrayów. Od 1660 r. tytułowano ich książętami Atholl - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - Już w chwili zakupu przez Murrayów szachy wymagały naprawy, co zdaje się szkocka rodzina uczyniła. Dziś ślady klejenia za pomocą technik i materiałów znanych w XVIII w. widoczne są jedynie przy owalnych kaboszonach.

W Szkocji szachownica i piony przeleżały do czasów współczesnych. W 2015 roku trafiły na aukcję do londyńskiego domu aukcyjnego Christie's, gdzie nabył je prywatny kolekcjoner. Gdańsk już wówczas chciał nabyć zestaw, ale nie było go na niego stać.

Od 2021 roku w Muzeum Bursztynu

Po kilku latach nadarzyła się kolejna okazja. Chrapkę na bursztynową szachownicę miało również Metropolitan Museum of Art z Nowego Jorku, ale ostatecznie wróci ona do Gdańska. Muzeum zapłaciło za nie ok. 2,4 mln zł.

- Dwóch niezależnych rzeczoznawców z Polski i Niemiec potwierdziło wartość tego zestawu - mówi Gierszewski. - Na ten cel zabezpieczyliśmy środki z wpływów z rekordowo wysokiej sprzedaży biletów wstępu do oddziałów Muzeum Gdańska z zeszłego roku i środki z dofinansowania Unii Europejskiej z Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020.
W czerwcu 2021 roku planowane jest otwarcie nowej siedziby Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie. To właśnie tam trafi ten kolekcjonerski rarytas.

Michał Brancewiczm.brancewicz@trojmiasto.pl

Miejsca

Muzeum Bursztynu Gdańsk, Wielkie Młyny 16
Wielki Młyn Gdańsk, Wielkie Młyny 16

Opinie (291) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 18:51

nareszcie kasa z biletów jest właściwie wykorzystywana (3)

no i oczywiście Unia Europejska, bez niej nadal bylibyśmy na poziomie sąsiadów z bloku wschodniego

3 lata
- 7 5
Twoja opinia

Zmień treść

no i oczywiście Unia Europejska, bez niej nadal bylibyśmy na poziomie sąsiadów z bloku wschodniego
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 11:37
  
  A dla pracowników figa z makiem...tyle zwiedzających (2)
  
  3 lata
  - 1 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-08-12 11:40
    
    znamy te teksty
    
    "bo im się należy"
    
    3 lata
    
    2 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    "bo im się należy"
    Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-08-12 12:35
    
    Ciesz się, że nie tną etatów i nie wysyłają na postojowe :*
    
    3 lata
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Ciesz się, że nie tną etatów i nie wysyłają na postojowe :*
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 18:59

Te (1)

Szachy nie są tyle warte

Wolny
3 lata
- 6 5
Twoja opinia

Zmień treść

Szachy nie są tyle warte
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 00:45
  
  a le byś dał?
  
  3 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a le byś dał?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 19:14

Jakiś gamoń ustawił figury po bokach szachownicy

zamiast u dołu i góry

3 lata
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

zamiast u dołu i góry
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:10

a kupia tez bujanego konia adolfa?

3 lata
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

a kupia tez bujanego konia adolfa?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:12

oooch, piękne

3 lata
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:21

Czy będzie można zagrać w szachy jadąc rydwanem?

3 lata
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

Czy będzie można zagrać w szachy jadąc rydwanem?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:21

Dobrze, że Muzeum Gdańska kupuje eksponaty

To podnosi wartość muzeum. Pytanie czy kupować na aukcjach, bo konkretne zainteresowanie klienta (a już miasta czy muzeum szczególnie) od razu podnosi cenę, a tzw. zażarta walka z młoteczkiem winduje ceny poza granicę rozsądku... Gdyby nie wartość historyczna (XVIw) oraz sentymentalna (zrobione w Gdańsku) to takich szachów, z bogatszych materiałów (kość słoniowa, z kamieniami szlachetnymi itp.) to różne bogate rody mają pełno i zalegają u nich w licznych pokojach czy korytarzach rezydencji...
Starania Muzeum o eksponaty trzeba jednak pochwalić, tak samo swoją wartość powinno podnosić Muzeum Narodowe w Gdańsku, które jakby ciągle śpi...

3 lata
- 5 3
Twoja opinia

Zmień treść

To podnosi wartość muzeum. Pytanie czy kupować na aukcjach, bo konkretne zainteresowanie klienta (a już miasta czy muzeum szczególnie) od razu podnosi cenę, a tzw. zażarta walka z młoteczkiem winduje ceny poza granicę rozsądku... Gdyby nie wartość historyczna (XVIw) oraz sentymentalna (zrobione w Gdańsku) to takich szachów, z bogatszych materiałów (kość słoniowa, z kamieniami szlachetnymi itp.) to różne bogate rody mają pełno i zalegają u nich w licznych pokojach czy korytarzach rezydencji... Starania Muzeum o eksponaty trzeba jednak pochwalić, tak samo swoją wartość powinno podnosić Muzeum Narodowe w Gdańsku, które jakby ciągle śpi...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:28

Szachy (1)

Nie ma jak Polska zazdrość i podjudzanie- kupili- mają. Nie zazdroście!!! Miłego:-)

Fly
3 lata
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

Nie ma jak Polska zazdrość i podjudzanie- kupili- mają. Nie zazdroście!!! Miłego:-)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 09:47
  
  to takie polskie
  
  mają problem, że kasa z biletów poszła na cenny eksponat dla muzeum a nie na jakieś dziwne nagrody w stylu "bo im się należało"
  
  3 lata
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  mają problem, że kasa z biletów poszła na cenny eksponat dla muzeum a nie na jakieś dziwne nagrody w stylu "bo im się należało"
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:55

ja wiem że to zabytek ale kwota poraża (4)

można by współcześnie pewnie zrobić wierną kopię za 1/100 tej sumy a i tak nikt by nie widział różnicy

3 lata
- 6 9
Twoja opinia

Zmień treść

można by współcześnie pewnie zrobić wierną kopię za 1/100 tej sumy a i tak nikt by nie widział różnicy
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-11 22:29
  
  (2)
  
  Zna znaczenie słowa muzeum czy wiecznie trybi jak cygan?
  
  3 lata
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zna znaczenie słowa muzeum czy wiecznie trybi jak cygan?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-08-12 07:43
    
    A zna znaczenie "replika" czy nie trybi? (1)
    
    w Muzeum II WŚ cała masa to repliki i są w muzeum
    
    3 lata
    
    2 3
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    w Muzeum II WŚ cała masa to repliki i są w muzeum
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2020-08-12 09:53
      
      I ta różnica świadczy właśnie o jakości jednego muzeum nad drugim
      
      3 lata
      
      3 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      I ta różnica świadczy właśnie o jakości jednego muzeum nad drugim
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-12 10:19
  
  Wspaniały pomysł! Zróbmy repliki najwspanialszych dzieł sztuki z całego świata! Turyści będą walić drzwiami i oknami! Ciekawe dlaczego nikt w częściej na to nie wpadł....?
  
  3 lata
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wspaniały pomysł! Zróbmy repliki najwspanialszych dzieł sztuki z całego świata! Turyści będą walić drzwiami i oknami! Ciekawe dlaczego nikt w częściej na to nie wpadł....?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-11 20:58

Jankoś co kochał młodzież inaczej na pewno by je zakupił , (2)

jak kupował w tamtych czasach wszystkich prawników by nie siedzieć to co to dla niego .

3 lata
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

jak kupował w tamtych czasach wszystkich prawników by nie siedzieć to co to dla niego .
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-11 21:26
  
  (1)
  
  a ty tez nie siedzisz? jak to?
  
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a ty tez nie siedzisz? jak to?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-08-11 21:42
    
    Jankoś na szczęście obrońcy już nie potrzebuje bo poszedł do piekła tam gdzie jego miejsce
    
    3 lata
    
    1 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii