Na półkach w księgarniach pojawił się album "Gdańsk. Historia i stara pocztówka". Na ponad 250 stronach publikacji znajdują się reprodukcje kilkuset widokówek, które pochodzą w większość z przełomu XIX i XX wieku. Zgodnie z intencją wydawcy, to dopiero pierwszy tom z trzyczęściowej serii.
- Czy posiadasz w domu albumy z reprodukacjami starych zdjęć lub widokówek, np. przedwojennego Gdańska?
-
tak, mam w domu wiele takich publikacji
46% -
tak, ale na razie tylko jeden
13% -
nie, ale chętnie widziałbym je w swojej biblioteczce
34% -
nie, takie albumy w ogóle mnie nie interesują
7%
- łącznie głosów: 471
Jak sama nazwa wskazuje, publikacja jest zbiorem reprodukcji historycznych widokówek. Pod grubą, lakierowana okładką kryje się ponad 250 stron kredowego papieru, na którym nadrukowano niemal tysiąc widokówek. Czytelnicy mogą podziwiać na nich miejsca, których na mapie należałoby szukać wyłącznie w historycznym sercu miasta: Starym Mieście, Głównym Mieście, Dolnym Mieście, Starym Przedmieściu, Długich Ogrodach czy Biskupiej Górce.
Lwia część z nich pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, choć nie brakuje również tych pochodzących z nieco późniejszego okresu, czyli ery II Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939). Jak nietrudno się domyślić, cezurę wyznacza rok 1945, w którym nastąpiła niemal całkowita zagłada wielu z utrwalonych na reprodukcjach obiektów.
Wybór najciekawszych pozycji z sześciu kolekcji
Prezentowane widokówki są kompilacją fragmentów zbiorów sześciu lokalnych kolekcjonerów: Dariusza Adamowicza, Marzenny Brackiej-Kondrackiej, Krzysztofa Ciesiula, Piotra Gruszczyńskiego, Grzegorza Krzyżowskiego i Michała Kondrackiego.
Już na wstępie warto zaznaczyć, że "Gdańsk. Historia i stara pocztówka" to pozycja wyjątkowa. I nie chodzi oczywiście o to, że czytelnicy mogą podczas oglądania albumu zapoznać się z przedwojenną - czy mówiąc wprost - niemiecką przeszłością Gdańska. Od czasu wydania kultowej serii albumów "Był sobie Gdańsk", która przetarła szlaki w tej traktowanej po macoszemu przed 1989 rokiem tematyce, wydano mnóstwo podobnych publikacji.
Okolicznościowe pamiątki
Wyjątkowość albumu wydawnictwa Uran polega na tym, że próżno na rynku wydawniczym szukać drugiego takiego albumu, w którym zebrano tak wiele osobliwych źródeł historycznych, którym są pocztówki. Innymi słowy, to pierwszy tak duży objętościowo album, w którym znajdują się wyłącznie pocztówki.
A przecież badaczowi historii przekażą one nieco więcej informacji, niż tak chętnie przedrukowywane fotografie. Bo oprócz utrwalonych na nich obrazach, można tu również zapoznać się z okolicznościowymi dedykacjami, afiszami reklamowymi czy hasłami propagandowymi.
Wiele z umieszczonych w albumie widokówek zostało bowiem wydanych z okazji różnego rodzaju wydarzeń, na specjalne zamówienie urzędników (np. jubileusz 25-lecia pożycia niemieckiej pary cesarskiej) albo przedsiębiorców (np. otwarcie hotelu Eden przy Podwalu Grodzkim).
Nie tylko najpopularniejsze budynki
Zebrane w albumie widokówki zostały podzielone na 9 kategorii tematycznych: graficzne, zabytki, świątynie, obiekty użyteczności publicznej, mosty, komunikacja, hotele, wojsko i wreszcie Gdańsk z lotu ptaka. Należy podkreślić, że wszystkie opisy pocztówek, jak i poprzedzające je streszczenie dziejów Gdańska, są podane w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim.
Co ciekawe, znajdują się tutaj widokówki przedstawiające nie tylko miejsca chętnie utrwalane przez fotografów, malarzy czy rysowników. I tak oto, oprócz widokówek z Żurawiem, Ratuszem Głównomiejskim, Złotą Bramą czy Dworem Artusa, zobaczymy tu także widokówki z np. Kamienną Groblą, Koszarami Wiebego, Pałacem Mniszków czy nawet... Rzeźnią Miejską na Angielskiej Grobli.
Zwięzłym opisom poszczególnych widokówek można zarzucić dwa mankamenty. Po pierwsze, szkoda, że przy wybranych obiektach nie umieszczono adnotacji, że bezpowrotnie zniknęły one z krajobrazu Gdańska. Mowa tu na przykład o znajdującym się niegdyś w Dworze Artusa pomniku polskiego króla Augusta III, fontannie Wintera na Targu Maślanym czy budynkami senatu i zgromadzenia ludowego Wolnego Miasta Gdańska przy Nowych Ogrodach. Po drugie, wydawca mógł także pokusić się o podanie dokładnych adresów widocznych obiektów.
Podróż po nieistniejących zakątkach
Album "Gdańsk. Historia i stara pocztówka" to publikacja, którą śmiało można polecić każdemu miłośnikowi historii Gdańska. Logicznie usystematyzowany i elegancko wydany zbiór reprodukcji historycznych pocztówek z pewnością powinien znaleźć się w biblioteczce każdego z nich. To naprawdę wartościowe uzupełnienie zgromadzonych dotychczas zbiorów.
Natomiast dla osób, które dopiero rozpoczynają swoja przygodę z zagłębianiem się w historię Gdańska, zbiór widokówek będzie fascynującą przechadzką po mieście, który niestety w znacznym stopniu już nie istnieje.
Jaki budynek znajdował się na miejscu Zieleniaka? Która część siedziby I Liceum Ogólnokształcącego wygląda dziś zupełnie inaczej niż pierwotnie? Jak wyglądały wytworne hotele, znajdujące się niegdyś przy Podwalu Grodzkim? Co ocalało do czasów współczesnych z przedwojennej zabudowy Targu Drzewnego i Targu Węglowego? Które elementy zniknęły z wystroju Dworu Artusa? Jaka szkoła znajdowała się w miejscu dzisiejszego Skweru Heweliusza? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań można odszukać właśnie w albumie "Gdańsk. Historia i stara pocztówka".
Będą dwa kolejne tomy albumu
Dla wszystkich czytelników, którzy po zapoznaniu się z tak dużą publikacją i tak będą czuli niedosyt, mamy dobrą wiadomość. Na jednej z ostatnich stron albumu znajduje się wielki napis "Koniec części I", który jednoznacznie sugeruje plan wydania kolejnych części.
Jak udało nam się ustalić, wydawnictwo "Uran" zaplanowało wydanie łącznie aż trzech albumów z serii "Gdańsk. Historia i stara pocztówka". Publikację drugiego tomu zaplanowano pod koniec bieżącego roku, zaś trzeciego tomu pod koniec przyszłego roku. Obie części będą zbliżone objętościowo do wydanego właśnie tomu pierwszego i również będą oparte o zbiory wymienionych wcześniej sześciu kolekcjonerów.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
){kind=link}