Był jedną z pereł gdyńskiego modernizmu, jednak jego forma uległa radykalnej zmianie na początku lat 50. Zamiast urlopowiczów gościli tu wówczas marynarze, którym bacznie przyglądała się bezpieka. W artykule przedstawimy rys historyczny dawnego Domu Zdrojowego przy al. Piłsudskiego 1
w Gdyni, który funkcjonuje obecnie jako hotel Dom Marynarza.
obie, każda ma swój urok
15%
żadna z nich mi się nie podoba
7%
Zapewne większość czytelników byłaby w stanie wskazać, gdzie znajdują się dawne
Domy Zdrojowe w Gdańsku i
Sopocie. Pierwszy z nich znajduje się przy pętli tramwajowej przy ul. Krasickiego w Brzeźnie, na początku promenady prowadzącej do plaży.
W ostatnich tygodniach pisaliśmy o tym budynku, gdyż niedawno skończył się jego kapitalny remont. W pieczołowicie odnowionym gmachu z końca XIX wieku funkcjonuje od połowy grudnia filia
Hevelianum, czyli interdyscyplinarnej instytucji edukacyjno-kulturalnej, której główna siedziba znajduje się na szczycie Góry Gradowej w Gdańsku.
Czytaj więcej: Od rudery do pięknego budynku. W sobotę otwarcie Domu ZdrojowegoNatomiast dawny Dom Zdrojowy w Sopocie - choć to określenie należy wziąć w spory cudzysłów - znajduje się między pl. Przyjaciół Sopotu a Skwerem Kuracyjnym, naprzeciwko wejścia na molo. Skąd wspomniane zastrzeżenie? Otóż dawny i nowy nowy budynek mają wyłącznie wspólną lokalizację. Poprzednik został doszczętnie zniszczony pod koniec II wojny światowej i rozebrany po jej zakończeniu, a jego następca został odbudowany w latach 2006-2009 w na wskroś współczesnej formie. Budynki różnią się nie tylko stylistyką, ale i kubaturą.
Alternatywa dla niemieckich kąpielisk
Gdynia również mogła pochwalić się niegdyś własnym domem zdrojowym. Znajdował się on przy al. Piłsudskiego na pograniczu Wzgórza św. Maksymiliana i Kamiennej Góry, nieopodal Bulwaru Nadmorskiego. I istnieje do dnia dzisiejszego, choć w znacznie przekształconej formie. Mowa bowiem o gmachu, który wielu gdynian kojarzy pod nazwą hotel Dom Marynarza. Prześledźmy pokrótce jego historię.
Dom Zdrojowy w Gdyni został zbudowany w latach 1928-1929 przez spółkę Towarzystwo Kąpieli Morskich, która sfinansowała inwestycję ze środków własnych oraz pożyczki zaciągniętej w Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie. Spółka została założona w stolicy już w 1920 r. przez
prawnika i bankiera
Ryszarda Gałczyńskiego wraz z grupą akcjonariuszy, którzy postawili sobie za cel stworzenie w Gdyni - która wówczas była wsią - polskiej alternatywy dla niemieckich kąpielisk w sąsiednim Sopocie i Gdańsku.
Inspiracje formą okrętową
Na tym nie kończą się związki Domu Zdrojowego z Warszawą. Modernistyczna bryła została zaprojektowana przez stołecznego architekta
Adama Knauffa. Podobnie jak w przypadku wielu innych gdyńskich budynków wzniesionych w stylu modernizmu, także i w tym gmachu można dostrzec inspiracje formą okrętową, przede wszystkim rozczłonkowanie bryły czy cylindryczne zaokrąglenia narożników.
- Był to pierwszy obiekt funkcjonalistyczny, którego budowę rozpoczęto w Gdyni. Inwestycję stanowił jeden z dwóch głównych hoteli letniska na Kamiennej Górze. Radykalnie modernistyczna forma budynku, z asymetrycznie założonym tarasem filarowym i stanowiącą jego przeciwwagę od strony północnej półokrągłą werandą była atrakcyjnym akcentem architektonicznym tej części letniska - czytamy w publikacji "Nowy wzorzec willi modernistycznej lat trzydziestych w Gdyni...", autorstwa architekt i historyka architektury Marii Jolanty Sołtysik.Co ciekawe, projekt Knauffa został zrealizowany w nieco zmodyfikowanej formie. Chodzi o zastosowanie bardziej zachowawczej koncepcji przeszkleń, która pierwotnie miała być o wiele bardziej awangardowa. Nie zmienia to faktu, że specjaliści uznają Dom Zdrojowy za jedną z perełek gdyńskiego modernizmu.
Jeden z najbardziej luksusowych hoteli nad Bałtykiem
Budynek powstał nieopodal redłowskiej plaży, w dolinie osłoniętej z trzech stron wzgórzami, na dolnym krańcu al. Kasyna, przemianowanej już w 1931 r. na al. Piłsudskiego.
Uroczyste otwarcie i poświęcenie Dom Zdrojowego odbyło się na początku sezonu letniego 1929 r. Obiekt miał charakter całoroczny, a poza sezonem, tj. od września do czerwca, oferował gościom aż 40 proc. zniżkę za wikt i opierunek. Był niewątpliwie jednym z najbardziej prestiżowych hoteli na całym polskim Wybrzeżu.
- Dom Zdrojowy składał się z części hotelowej z luksusowymi pokojami oraz łazienkowej z 26 wannami dla leczniczych zimnych i ciepłych kąpieli w wodzie morskiej. Na parterze znajdowały się wielka sala restauracyjna, dancingowa i bilardowa. Od strony morza zaplanowano ogród. Powstała nowa plaża z drewnianymi pomostami kąpielowymi. Stała się ona od razu miejscem licznie odwiedzanym przez mieszkańców Gdyni oraz letników. W kolejnych latach budynek był kilkakrotnie przebudowywany. W przewodnikach i ulotkach lat trzydziestych Dom Zdrojowy opisywany był jako hotel-pensjonat z pokojami posiadającymi bieżącą ciepłą wodę oraz restaurację z wyborną kuchnią - czytamy w opisie Domu Zdrojowego na stronie www.fotopolska.eu.
Nacjonalizacja i przebudowa
Po zajęciu Gdyni przez Niemców Dom Zdrojowy funkcjonował przez całą II wojnę światową pod zmienioną przez okupantów nazwą Hotel Plażowy (niem. Strandhotel). Po zakończeniu wojny, w 1945, obiekt nie powrócił do prawowitych właścicieli -został zajęty przez Marynarkę Wojenną. Ostatecznie w 1951 r. został przekazany Polskim Liniom Oceanicznym, czyli państwowemu armatorowi, które urządziło w nim Dom Marynarza.
Jak sama nazwa wskazuje, był to hotel przeznaczony przede wszystkim dla członków załóg statków, które zawijały do Gdyni. Nietrudno domyślić się, że był on pod stałą obserwacją Służby Bezpieczeństwa, ze względu na obecność gości z krajów kapitalistycznych. W tym celu jako portierów zatrudniono... byłych milicjantów i SB-ków, którzy odeszli ze służby na rentę.
W 1952 r. dawny Dom Zdrojowy został przebudowany czy raczej - jak można przeczytać w wielu publikacjach - oszpecony. Przebudowa polegała na nadaniu budynkowi formy socrealistycznej i nadbudowaniu go do pięciu kondygnacji na całej długości skrzydła frontowego. W takim kształcie istnieje do dziś. Nadal funkcjonuje również pod szyldem Dom Marynarza, ale po przemianach ustrojowych właściciel obiektu oczywiście uległ zmianie. Więcej o jego obecnej działalności można przeczytać na stronie
www.dommarynarza.pl.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy