Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Jedno miejsce, różne lata. Dom Zdrojowy w Gdyni

Rafał Borowski
13 lutego 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (51)
Najnowszy artykuł na ten temat Kiedyś pieszy trakt dla pielgrzymek, dziś najważniejsza arteria Gdyni
Dom Zdrojowy na zdjęciu z 1930 r. Otwarcie i poświęcenie obiektu nastąpiło rok wcześniej. Warto zwrócić uwagę na napis, który znajdował się niegdyś nad oknami najwyższej kondygnacji. Dom Zdrojowy na zdjęciu z 1930 r. Otwarcie i poświęcenie obiektu nastąpiło rok wcześniej. Warto zwrócić uwagę na napis, który znajdował się niegdyś nad oknami najwyższej kondygnacji.

Dom Zdrojowy na zdjęciu z 1930 r. Otwarcie i poświęcenie obiektu nastąpiło rok wcześniej. Warto zwrócić uwagę na napis, który znajdował się niegdyś nad oknami najwyższej kondygnacji.

źródło: fotopolska.eu

Był jedną z pereł gdyńskiego modernizmu, jednak jego forma uległa radykalnej zmianie na początku lat 50. Zamiast urlopowiczów gościli tu wówczas marynarze, którym bacznie przyglądała się bezpieka. W artykule przedstawimy rys historyczny dawnego Domu Zdrojowego przy al. Piłsudskiego 1Mapka w Gdyni, który funkcjonuje obecnie jako hotel Dom Marynarza.



Która forma budynku bardziej ci się podoba?

Zapewne większość czytelników byłaby w stanie wskazać, gdzie znajdują się dawne Domy Zdrojowe w Gdańsku i Sopocie. Pierwszy z nich znajduje się przy pętli tramwajowej przy ul. Krasickiego w Brzeźnie, na początku promenady prowadzącej do plaży.

W ostatnich tygodniach pisaliśmy o tym budynku, gdyż niedawno skończył się jego kapitalny remont. W pieczołowicie odnowionym gmachu z końca XIX wieku funkcjonuje od połowy grudnia filia Hevelianum, czyli interdyscyplinarnej instytucji edukacyjno-kulturalnej, której główna siedziba znajduje się na szczycie Góry Gradowej w Gdańsku.

Czytaj więcej: Od rudery do pięknego budynku. W sobotę otwarcie Domu Zdrojowego

Natomiast dawny Dom Zdrojowy w Sopocie - choć to określenie należy wziąć w spory cudzysłów - znajduje się między pl. Przyjaciół Sopotu a Skwerem Kuracyjnym, naprzeciwko wejścia na molo. Skąd wspomniane zastrzeżenie? Otóż dawny i nowy nowy budynek mają wyłącznie wspólną lokalizację. Poprzednik został doszczętnie zniszczony pod koniec II wojny światowej i rozebrany po jej zakończeniu, a jego następca został odbudowany w latach 2006-2009 w na wskroś współczesnej formie. Budynki różnią się nie tylko stylistyką, ale i kubaturą.

Przesuń aby
porównać
Porównanie przedwojennego i współczesnego wyglądu dawnego Domu Zdrojowego w Gdyni.
źródło: fotopolska.eu, fot. Maciej Czarniak/Trojmiasto.pl

Alternatywa dla niemieckich kąpielisk



Gdynia również mogła pochwalić się niegdyś własnym domem zdrojowym. Znajdował się on przy al. Piłsudskiego na pograniczu Wzgórza św. Maksymiliana i Kamiennej Góry, nieopodal Bulwaru Nadmorskiego. I istnieje do dnia dzisiejszego, choć w znacznie przekształconej formie. Mowa bowiem o gmachu, który wielu gdynian kojarzy pod nazwą hotel Dom Marynarza. Prześledźmy pokrótce jego historię.

Dom Zdrojowy w Gdyni został zbudowany w latach 1928-1929 przez spółkę Towarzystwo Kąpieli Morskich, która sfinansowała inwestycję ze środków własnych oraz pożyczki zaciągniętej w Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie. Spółka została założona w stolicy już w 1920 r. przez prawnika i bankiera Ryszarda Gałczyńskiego wraz z grupą akcjonariuszy, którzy postawili sobie za cel stworzenie w Gdyni - która wówczas była wsią - polskiej alternatywy dla niemieckich kąpielisk w sąsiednim Sopocie i Gdańsku.

2
  • Pierwotny adres Domu Zdrojowego to al. Kasyna 1. Kasyno to potoczna nazwa właśnie tego obiektu, w którym rzeczywiście istniała sala gier hazardowych. W 1931 aleja otrzymała nowego patrona - marszałka Józefa Piłsudskiego. Po wojnie znowu nastąpiła zmiana nazwy, tym razem na al. Czołgistów. Marszałek powrócił na tablice z nazwą alei w 1990 r.
  • Pierwotny adres Domu Zdrojowego to al. Kasyna 1. Kasyno to potoczna nazwa właśnie tego obiektu, w którym rzeczywiście istniała sala gier hazardowych. W 1931 aleja otrzymała nowego patrona - marszałka Józefa Piłsudskiego. Po wojnie znowu nastąpiła zmiana nazwy, tym razem na al. Czołgistów. Marszałek powrócił na tablice z nazwą alei w 1990 r.

Pierwotny adres Domu Zdrojowego to al. Kasyna 1. Kasyno to potoczna nazwa właśnie tego obiektu, w którym rzeczywiście istniała sala gier hazardowych. W 1931 aleja otrzymała nowego patrona - marszałka Józefa Piłsudskiego. Po wojnie znowu nastąpiła zmiana nazwy, tym razem na al. Czołgistów. Marszałek powrócił na tablice z nazwą alei w 1990 r.

źródło: fotopolska.eu


Inspiracje formą okrętową



Na tym nie kończą się związki Domu Zdrojowego z Warszawą. Modernistyczna bryła została zaprojektowana przez stołecznego architekta Adama Knauffa. Podobnie jak w przypadku wielu innych gdyńskich budynków wzniesionych w stylu modernizmu, także i w tym gmachu można dostrzec inspiracje formą okrętową, przede wszystkim rozczłonkowanie bryły czy cylindryczne zaokrąglenia narożników.

- Był to pierwszy obiekt funkcjonalistyczny, którego budowę rozpoczęto w Gdyni. Inwestycję stanowił jeden z dwóch głównych hoteli letniska na Kamiennej Górze. Radykalnie modernistyczna forma budynku, z asymetrycznie założonym tarasem filarowym i stanowiącą jego przeciwwagę od strony północnej półokrągłą werandą była atrakcyjnym akcentem architektonicznym tej części letniska - czytamy w publikacji "Nowy wzorzec willi modernistycznej lat trzydziestych w Gdyni...", autorstwa architekt i historyka architektury Marii Jolanty Sołtysik.
Co ciekawe, projekt Knauffa został zrealizowany w nieco zmodyfikowanej formie. Chodzi o zastosowanie bardziej zachowawczej koncepcji przeszkleń, która pierwotnie miała być o wiele bardziej awangardowa. Nie zmienia to faktu, że specjaliści uznają Dom Zdrojowy za jedną z perełek gdyńskiego modernizmu.

2
  • Projekt Domu Zdrojowego w Gdyni. Wersja z bardziej awangardowymi przeszkleniami, która nie została zrealizowana.
  • Reklama Domu Zdrojowego w Gdyni w gazecie z 1932 r.

Projekt Domu Zdrojowego w Gdyni. Wersja z bardziej awangardowymi przeszkleniami, która nie została zrealizowana.

źródło: facebook.com/ModernizmGdyni


Jeden z najbardziej luksusowych hoteli nad Bałtykiem



Budynek powstał nieopodal redłowskiej plaży, w dolinie osłoniętej z trzech stron wzgórzami, na dolnym krańcu al. Kasyna, przemianowanej już w 1931 r. na al. Piłsudskiego.

Uroczyste otwarcie i poświęcenie Dom Zdrojowego odbyło się na początku sezonu letniego 1929 r. Obiekt miał charakter całoroczny, a poza sezonem, tj. od września do czerwca, oferował gościom aż 40 proc. zniżkę za wikt i opierunek. Był niewątpliwie jednym z najbardziej prestiżowych hoteli na całym polskim Wybrzeżu.

- Dom Zdrojowy składał się z części hotelowej z luksusowymi pokojami oraz łazienkowej z 26 wannami dla leczniczych zimnych i ciepłych kąpieli w wodzie morskiej. Na parterze znajdowały się wielka sala restauracyjna, dancingowa i bilardowa. Od strony morza zaplanowano ogród. Powstała nowa plaża z drewnianymi pomostami kąpielowymi. Stała się ona od razu miejscem licznie odwiedzanym przez mieszkańców Gdyni oraz letników. W kolejnych latach budynek był kilkakrotnie przebudowywany. W przewodnikach i ulotkach lat trzydziestych Dom Zdrojowy opisywany był jako hotel-pensjonat z pokojami posiadającymi bieżącą ciepłą wodę oraz restaurację z wyborną kuchnią - czytamy w opisie Domu Zdrojowego na stronie www.fotopolska.eu.
Przesuń aby
porównać
Dom Marynarza na zdjęciu z przełomu lat 60. i 70. (po lewej) oraz na zdjęciu współczesnym. Na historycznym zdjęciu widoczna 12-tonowa kotwica z krążownika ORP Bałtyk. W 2020 r. została ona przeniesiona przed gmach Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
źródło: fotopolska.eu, fot. Maciej Czarniak/Trojmiasto.pl

Nacjonalizacja i przebudowa



Po zajęciu Gdyni przez Niemców Dom Zdrojowy funkcjonował przez całą II wojnę światową pod zmienioną przez okupantów nazwą Hotel Plażowy (niem. Strandhotel). Po zakończeniu wojny, w 1945, obiekt nie powrócił do prawowitych właścicieli -został zajęty przez Marynarkę Wojenną. Ostatecznie w 1951 r. został przekazany Polskim Liniom Oceanicznym, czyli państwowemu armatorowi, które urządziło w nim Dom Marynarza.

Jak sama nazwa wskazuje, był to hotel przeznaczony przede wszystkim dla członków załóg statków, które zawijały do Gdyni. Nietrudno domyślić się, że był on pod stałą obserwacją Służby Bezpieczeństwa, ze względu na obecność gości z krajów kapitalistycznych. W tym celu jako portierów zatrudniono... byłych milicjantów i SB-ków, którzy odeszli ze służby na rentę.

W 1952 r. dawny Dom Zdrojowy został przebudowany czy raczej - jak można przeczytać w wielu publikacjach - oszpecony. Przebudowa polegała na nadaniu budynkowi formy socrealistycznej i nadbudowaniu go do pięciu kondygnacji na całej długości skrzydła frontowego. W takim kształcie istnieje do dziś. Nadal funkcjonuje również pod szyldem Dom Marynarza, ale po przemianach ustrojowych właściciel obiektu oczywiście uległ zmianie. Więcej o jego obecnej działalności można przeczytać na stronie www.dommarynarza.pl.

Zobacz także

Jedno miejsce, różne lata - historia zmian w Trójmieście (7)

Opinie (51) 9 zablokowanych

  • 2022-02-13 18:03

    (5)

    Za komuny oszpecono a za niedługo zapewne wyburzą pod kolejne apartamęta dla warsiafki.

    Dr Svencjusz

    2 lata

    • 37 7

    • 2022-02-13 20:01

      Chłopie, przestań palić kapok, nie stać cię na prawdziwe papierosy? (3)

      2 lata

      • 3 8

      • 2022-02-13 20:48

        Czy słyszałeś o Warszawiaku, który robi coś konstruktywnego tu?
        Poza wysokimi cenami i czynszami nic nie wnoszą.

        2 lata

        • 4 0

      • 2022-02-13 21:20

        Sfen to zwykły lokalny dzbanek (1)

        2 lata

        • 0 5

        • 2022-02-14 16:17

          A ty lokalny baran

          2 lata

          • 0 0

    • 2022-02-14 10:36

      Ty znawca od wszystkiego. Komentujesz każdy artykuł. Jesteś jakąś alfą i omegą?

      2 lata

      • 3 2

  • 2022-02-13 18:08

    Gdyński modernizm był piękny. Dziś nad wszystkim dominuje Sea Towers. Jak wrzód na d... Za tę katastrofę powinno się iść do (6)

    2 lata

    • 90 22

    • 2022-02-13 18:30

      Podobnie zniszczono Oliwę. (1)

      Dziękuję ci Pawle A.

      2 lata

      • 13 8

      • 2022-02-13 19:24

        Oliwa jest stara zachowana a to co się buduje jako Oliwia to jest Przymorze

        dziękuję ci Lechu K. (za nic)

        2 lata

        • 11 7

    • 2022-02-13 19:17

      Najgorsza a wręcz Skandaliczna jest elewacja tego budynku (1)

      Pierwszym wrażeniem jest... Nagrobek Cmentarny górujący nad Całym miastem!!!
      Jakby to głaz ugniatający miasto!
      Nie można było zastosować jasnej zgodnej z modernizmem???

      A.

      2 lata

      • 11 6

      • 2022-02-13 23:57

        Jasny błyskawicznie by się pobrudził

        2 lata

        • 1 2

    • 2022-02-13 19:23

      modernizm to brzydota, najlepiej wyburzyć te wszelkie brzydactwa

      2 lata

      • 0 17

    • 2022-02-13 22:52

      Wrzód da się wyleczyć. Z d*p. nic nie zrobisz...

      2 lata

      • 0 1

  • 2022-02-13 18:12

    (2)

    Dom Marynarza w latach 60-70 pękał w szwach. Kultowe miejsce dla pracowników, marynarzy i oficerów PLO, którzy korzystali z usług hotelowych przed zamustrowaniem czy po zejściu z jednego z kilkuset statków pływających w PLO. Miejsce legenda.

    2 lata

    • 51 2

    • 2022-02-13 20:44

      Dom Marynarza

      Nie tylko z PLO , ale także marynarze z promów , rybacy z Dalmoru oraz z Żeglugi Bałtyckiej . Fajne miejsce i super dancingi .Wspaniałe wspomnienia .

      Marynarz

      2 lata

      • 8 0

    • 2022-02-13 22:27

      Zdrowo przesadziłeś z e statkami w PLO. najwięcej mieliśmy 178 jednostek a nie kilkaset.

      36 lat w PLO

      2 lata

      • 2 2

  • 2022-02-13 18:39

    (1)

    W domu marynarza w Gdyni były super bale sylwestrowe sylwestrowe a teraz co jest nic jajco.

    2 lata

    • 38 2

    • 2022-02-13 21:45

      Jo marnarki dawali a marynarzowe dawały miałe ze 250

      czytelnik

      2 lata

      • 1 4

  • 2022-02-13 18:43

    Popularna plotka na mieście (1)

    mówi, że jeszcze niedawno w pokojach Domu Marynarza można było zobaczyć telewizory Neptun

    Ciekawe ile w tym prawdy

    2 lata

    • 60 2

    • 2022-02-14 12:02

      Niezła plotka i ciekawa zagadka

      Dh

      2 lata

      • 3 2

  • 2022-02-13 18:50

    (4)

    Najdenym z tych zdjec widać zejście na plażę piaszczyste. To wyglądało pięknie A nie jak teraz nawalone betonu, parking.

    2 lata

    • 83 8

    • 2022-02-13 20:26

      Tylko teraz

      W miejscu tej plazy leci ulica i masz jeszcze z 30m do morza obecnie

      2 lata

      • 6 0

    • 2022-02-13 21:44

      Na plaży

      czytelnik

      2 lata

      • 0 1

    • 2022-02-13 22:41

      na oksywiu masz piszczyste zejście na plażę

      jak tak bardzo chcesz klapki gubić

      2 lata

      • 1 6

    • 2022-02-14 13:15

      a wiesz ,ż e bez tej opaski betonowej-falochronu....

      prawdopodobnie już dawno morze wdarłoby się w ląd? Głuptasek jesteś i tyle

      2 lata

      • 2 2

  • 2022-02-13 19:14

    Jak zawsze sie okazuje ze przedwojenne było ładniejszer!kolejny przykład szkodliwości obecnych urzedników! (2)

    Mało tego my tych szkodników utrzymujemy !!Zamiast ich wywalic na zbity pysk .

    2 lata

    • 28 3

    • 2022-02-13 20:31

      Dom zdrojowy został przebudowany w 1952 roku ... (1)

      ... czyli obecni urzędnicy nie mieli z tym nic wspólnego.

      2 lata

      • 6 4

      • 2022-02-13 20:49

        wracaj do pani z matematyki :)

        2 lata

        • 2 4

  • 2022-02-13 19:41

    z Domu Zdrojowego zrobili bezpłciowe blokowisko

    imho

    2 lata

    • 34 3

  • 2022-02-13 20:21

    pamiętam jak co roku spod Domu Marynarza Wyjeżdżały autokary z nami -czyli z dziećmi pracowników PLO na kolonie !

    2 lata

    • 21 1

  • 2022-02-13 20:37

    Mogliby ten "park" ogarnąć (1)

    2 lata

    • 22 1

    • 2022-02-15 08:59

      Park należy do Urzędu Miasta

      2 lata

      • 0 0

1
2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (1)

TV Filmy

4373

Willa Bliźniacza przy ul. Korzeniowskiego w Gdyni (80)

więcej (1570)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Co trzymała w dłoniach „Natasza” - dziewczyna z pomnika Braterstwa Polsko-Radzieckiego w Gdyni?

 

Najczęściej czytane