Gdynia: konserwator wstrzymał usuwanie witraży w kolegiacie

Patryk Szczerba

10 kwietnia 2019 (artykuł sprzed 5 lat)

Opinie (252)

Najnowszy artykuł na ten temat Kolegiata w Gdyni zmieniła się w bazylikę

Zniknęła część mających ponad 50 lat witraży w gdyńskiej kolegiacie zobacz na mapie Gdyni . Przedstawiciele wojewódzkiego konserwatora zabytków twierdzą, że zgoda była tylko na usunięcie części z nich. Zgody nie było na usunięcie witraży od strony placu, więc rozpocznie się oficjalnie postępowanie wyjaśniające w tej sprawie.

Kolegiata Najświętszej Maryi Panny to jeden z najbardziej znanych kościołów w Gdyni.
Inspiratorem budowy był Jan Radtke, pierwszy wójt Gdyni.
Budowę świątyni rozpoczęto w 1922 r., a 3 maja 1924 r., w święto Matki Boskiej Królowej Polski, kościół został poświęcony.
W 1927 roku uzyskała ostateczny kształt.
Projekt architektoniczny nawiązuje do barokowych i renesansowych kościołów Polski centralnej. Fundamenty świątyni zostały zbudowane z kamieni balastowych przywiezionych przez jeden z pierwszych statków, które zawinęły do będącego w budowie portu.
Kościół jest jednonawowy, przykryty sklepieniem kolebkowym, głównym akcentem elewacji frontowej jest wieża-dzwonnica.
25 stycznia 1984 kościół został wpisany do rejestru zabytków wraz zieleńcem i ogrodzeniem.
Jesienią 2018 roku rozpoczął się kosztujący ponad 1,5 mln złotych remont, dzięki dotacji z Funduszu kościelnego.
4 maja 2019 roku arcybiskup Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce, oraz arcybiskup Sławoj Leszek Głódź, metropolita gdański ogłoszą publicznie nadanie kolegiacie tytułu bazyliki mniejszej.

Prace do tego czasu powinny być zakończone. Trwają, ale wzbudzają kontrowersje.

W ostatnich dniach czytelnicy zaalarmowali nas o niszczeniu witraży autorstwa cenionej gdyńskiej artystki - malarki prof. Anieli Kity, która swoje indywidualne prace wystawiała m.in. w Oxfordzie i Grenaa w Danii. Do kościoła witraże jej autorstwa zostały wstawione w 1968 roku. Była to jedna z pierwszych i najważniejszych prac malarki. W 2017 roku odbył się wernisaż jej prac zorganizowany przez władze Gdyni, na którym opowiadała m.in. o zastosowanej przy tworzeniu prac dla kościoła unikatowej technice.

Wernisaż prac Anieli Kity

Tafle szkła w kontenerze

Na betonowym placu jest ustawiony kontener, do którego w weekend trafiły tafle rozbitego szkła.

- Ludzie przystawali i nie dowierzali. Z kontenera na gruz wygrzebywali fragmenty szkła, na pamiątkę. Witraże są usuwane w fatalnym stylu. Młotkiem na gruz, a nie z szacunkiem. Przecież resztki mogłyby trafić do muzeum miasta - opowiada pani Iwona, jedna z mieszkanek.

Przedstawiciele Pomorskiego Konserwatora Zabytków twierdzą, że ks. Edmund Skalski, proboszcz parafii pw. Najświętszej Maryi Panny, składając wniosek o remont kościoła otrzymał zgodę na usunięcie witraży, ale tylko od strony zakrystii i prezbiterium.

Informacja do Pomorskiego Konserwatora Zabytków

O usuwaniu prac z okien w ścianie bocznej, od strony betonowego placu, wojewódzcy urzędnicy mieli dowiedzieć się od gdyńskich urzędników odpowiedzialnych za zabytki, którzy zostali zaalarmowani przez poruszonych sytuacją mieszkańców.

- Prace zostały wstrzymane administracyjnie, były wykonywane bez naszego pozwolenia i będziemy to wyjaśniali. Rozpoczynamy postępowanie wyjaśniające. Na początek zostaną przeprowadzone oględziny - tłumaczy Marcin Tymiński, rzecznik Pomorskiego Konserwatora Zabytków.
Przypomnijmy, że za niszczenie zabytków mogą grozić wysokie kary - od 500 zł do 500 tys. zł.

Ukarać można za:

wykonywanie prac, badań i robót budowlanych przy zabytkach bez pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków lub ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
wykonywanie prac, badań i robót budowlanych niezgodnie z zakresem lub warunkami określonymi w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub pozwoleniu ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

O sprawie chcieliśmy porozmawiać z proboszczem parafii. W krótkiej wymianie zdań stwierdził, że sprawa będzie wyjaśniana z konserwatorem zabytków i zaproponował rozmowę za tydzień. Nie wyjaśnił, dlaczego witraże z okien w ścianie przy placu zniknęły.

Pozostałości witraży można znaleźć w kontenerze przy ścianie bocznej

Jak można usłyszeć w nieoficjalnych rozmowach, całą sprawą poważnie są zaniepokojone władze Gdyni, dla których witraże były jednym z symboli najsłynniejszego kościoła w mieście.

Były wcześniej kontrowersje

To nie pierwsze kontrowersje związane z kolegiatą i terenem wokół. Trzy lata temu informowaliśmy, że na placu przy kościele kierowcy parkują w ciągu dnia, unikając opłat. Przy ul. Zygmuntowskiej pojawiły się słupki, utrudniające wjazd. Sęk w tym, że samochody na placu nadal nietrudno zauważyć.

Jak można usłyszeć od przedstawicieli parafii, parkują tam rodzice - przywożący i odwożący dzieci do przedszkola lub uczestniczący w zebraniach i festynach.

Zabytkowe cmentarze mennonickie (31)

więcej

Patryk Szczerbap.szczerba@trojmiasto.pl

Miejsca

Kościół Najświętszej Marii Panny Gdynia, Armii Krajowej 26

Opinie (252) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 13:20

Skalski= Człowiek Demolka

za jego rządów zniknęła mozaika otaczająca ołtarz w kolegiacie, zieleń z terenu przykościelnego, zamknięto wstęp na chór, nie ma iluminacji małego kościółka a teraz przyszła pora na witraże, jaki będzie następny krok?
Kiedyś ten kościół nie mieścił wiernych- dziś świeci pustkami.

Ted
5 lat
- 38 3
Twoja opinia

Zmień treść

za jego rządów zniknęła mozaika otaczająca ołtarz w kolegiacie, zieleń z terenu przykościelnego, zamknięto wstęp na chór, nie ma iluminacji małego kościółka a teraz przyszła pora na witraże, jaki będzie następny krok? Kiedyś ten kościół nie mieścił wiernych- dziś świeci pustkami.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 13:50

bz

skandal, to zabytek !!

kik
5 lat
- 13 1
Twoja opinia

Zmień treść

skandal, to zabytek !!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 14:04

Jak nie developer to ksiądz... Samowola pycha i buta.

Kazać odbudować!!! Więzienie za ten czyn

5 lat
- 17 1
Twoja opinia

Zmień treść

Kazać odbudować!!! Więzienie za ten czyn
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 14:25

Prace...

muszą zostać wstrzymane, a proboszcz zob zobowiązany do przywrócenia stanu poprzedniego. do tego kara w wysokości 500 tys. zł. To odechce proboszcza niszczenia nielicznych zabytków sakralnych Gdyni. Kto z kim uzgadniał wymianę okien i zniszczenie witraży? Czy była na to zgoda Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, czy jej brak?

xxx
5 lat
- 19 3
Twoja opinia

Zmień treść

muszą zostać wstrzymane, a proboszcz zob zobowiązany do przywrócenia stanu poprzedniego. do tego kara w wysokości 500 tys. zł. To odechce proboszcza niszczenia nielicznych zabytków sakralnych Gdyni. Kto z kim uzgadniał wymianę okien i zniszczenie witraży? Czy była na to zgoda Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, czy jej brak?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 15:02

Remont (3)

Kochani znawcy sztuki. To co przez wiele lata „zdobiło” kolegiatę to nie były żadne witraże. Napewno te pięćdziesiąt lat temu mogło robić wrażenie. Po latach farba na łączeniach i bród zdeformowały pierwotny wygląd. Mam nadzieję, że nowe witraże wkomponują się w całokształt i szybko przyzwyczaimy się do nowego. Życzę wszystkim takiej samej czujności przy okazji innych zmian w naszym otoczeniu np.: biedronka w Starcie na Bema. Wszystkiego dobrego na nadchodzące Święta Zmartwychwstania Pańskiego.

Przyjaciel dla przyjaciół
5 lat
- 10 29
Twoja opinia

Zmień treść

Kochani znawcy sztuki. To co przez wiele lata „zdobiło” kolegiatę to nie były żadne witraże. Napewno te pięćdziesiąt lat temu mogło robić wrażenie. Po latach farba na łączeniach i bród zdeformowały pierwotny wygląd. Mam nadzieję, że nowe witraże wkomponują się w całokształt i szybko przyzwyczaimy się do nowego. Życzę wszystkim takiej samej czujności przy okazji innych zmian w naszym otoczeniu np.: biedronka w Starcie na Bema. Wszystkiego dobrego na nadchodzące Święta Zmartwychwstania Pańskiego.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 15:39
  
  jesli coś jest brudne to się to czyści, i zapewne katedra Notre Dame 50 lat wcześniej robiła większe wrażenie niż dzis- czy to znaczy, że należy ją zburzyć i wrzucic do kontenerów?
  
  5 lat
  - 13 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jesli coś jest brudne to się to czyści, i zapewne katedra Notre Dame 50 lat wcześniej robiła większe wrażenie niż dzis- czy to znaczy, że należy ją zburzyć i wrzucic do kontenerów?
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 15:59
  
  Proszę księdza - nie zgadzam się z pana opinią
  
  5 lat
  - 9 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Proszę księdza - nie zgadzam się z pana opinią
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 21:44
  
  znafca
  
  jeśli piszący to ksiądz jest tak samo dobrym znawcą sztuki jak ortografii- nie dziwi mnie postępowanie godne barbarzyńcy
  
  5 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jeśli piszący to ksiądz jest tak samo dobrym znawcą sztuki jak ortografii- nie dziwi mnie postępowanie godne barbarzyńcy
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 15:12

Najważniejsze, że pooblepiany tablicami smoleńskimi i radiomaryjowymi

Konserwator, zdjąć to czym prędzej

5 lat
- 23 3
Twoja opinia

Zmień treść

Konserwator, zdjąć to czym prędzej
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 15:17

Ten koscioł i tak juz został zdewastowany (3)

Na ścianach i nad prezbiterium były malowidła ścienne - nic nie pozostało.

okok
5 lat
- 21 3
Twoja opinia

Zmień treść

Na ścianach i nad prezbiterium były malowidła ścienne - nic nie pozostało.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2019-04-10 15:47
  
  (2)
  
  Za to jest Matka Teresa, co na wspólnego z Gdynią????
  
  5 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Za to jest Matka Teresa, co na wspólnego z Gdynią????
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2019-04-10 15:54
    
    (1)
    
    Meksyk -> indianie -> hindusi -> Matka Teresa z Kalkuty.
    
    5 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Meksyk -> indianie -> hindusi -> Matka Teresa z Kalkuty.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2019-04-10 21:34
      
      Pekin->pomnik Jackie Chana na Wiczlinie
      
      5 lat
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Pekin->pomnik Jackie Chana na Wiczlinie
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 15:48

Nic mu nie zrobią Głódź to ochroni

Parafianin
5 lat
- 17 1
Twoja opinia

Zmień treść

Nic mu nie zrobią Głódź to ochroni
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 16:01

Proboszcz Skalski zrobił to z premedytacją - będzie rozliczony i tak.

Kumanie się UM Gdynia z kościołem daje właśnie takie efekty- prawo mają w d...

5 lat
- 15 3
Twoja opinia

Zmień treść

Kumanie się UM Gdynia z kościołem daje właśnie takie efekty- prawo mają w d...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-04-10 16:03

Ksiądz i tak musi za to beknąć... dopilnujemy!!!!

5 lat
- 16 2
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii