Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

fot. Maciej Czarniak/trojmiasto.pl

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

fot. Henryk Poddębski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary Mikołajczuk i Moniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.

Katalog.trojmiasto.pl - Kościoły i parafie w Trójmieście

więcej


Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

fot. ze zbiorów Michała Sikory

Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Sprawdź ceny mieszkań na Kamiennej Górze

Mieszkanie nad morzem
Mieszkanie nad morzem 850 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
3 pokoje 60 m2
Działki nad morzem Gdynia Kamienna Góra
Działki nad morzem Gdynia Kamienna Góra 6 500 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
743 m2
Gdynia Śródmieście | 3 pokoje | Po remoncie
Gdynia Śródmieście | 3 pokoje | Po remoncie 885 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
3 pokoje 84 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (56)


Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



2
  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.

Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.

fot. Janusz Uklejewski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Zobacz także

Plac Konstytucji: przebudowa (3)

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

  • 2024-01-27 10:28

    Jeszcze parę "występów"Gądeckiego i Nowak - a ludzi będą mieli dość tych symboli

    Stare porzekadło mówi "Co za dużo, to niezdrowo"

    3 miesiące

    • 10 15

  • 2024-01-27 10:30

    Lewaki i ten symbol naszej tożsamości usuną (3)

    I zastąpią pomnikiem WOŚP

    czytelnik

    3 miesiące

    • 24 9

    • 2024-01-27 10:35

      w 966 (1)

      niemcy narzucili ci wiare --cieszysz się

      judas z gdyni

      3 miesiące

      • 5 5

      • 2024-01-27 23:37

        Taka opcja Niemiecka...

        3 miesiące

        • 0 0

    • 2024-01-27 18:01

      I bardzo dobrze, oby jak najszybciej.

      3 miesiące

      • 0 2

  • 2024-01-27 10:32

    zawsze (1)

    musimy mieć - coś , nad sobą .krzyż , swastykę sierp i młot i znowu krzyż . .nigdy własnego symbolu .nigdy własnej niepodległości . zawsze symbole , obcej podległości

    judas z gdyni

    3 miesiące

    • 11 14

    • 2024-01-27 19:19

      A od kiedy krzyż jest symbolem podległość to

      To jest symbol męki Pana Jezusa ️

      3 miesiące

      • 2 0

  • 2024-01-27 10:37

    Nie mam nic przeciw krzyżom czy kościołom

    Ale stawianie takich kolubryn to zwykła przemoc symboliczną. Absolutnie do ścięcia i przetopienia.

    F

    3 miesiące

    • 18 20

  • 2024-01-27 10:40

    Czy PISowskie trolle mogą podać kontakt do prowadzących? (10)

    Oraz ile dostajecie za każdy głupkowaty wpis, których pod każdym artykułem jest cały zalew. Nie jest ważna czego artykuł dotyczy.

    Tez bym dorobił...

    3 miesiące

    • 10 26

    • 2024-01-27 10:44

      Pismajstry sami nie wiedzą co piszą. (1)

      Ale piszą. Myślą, że ciemny lud pismański to kupi.

      3 miesiące

      • 4 8

      • 2024-01-27 10:50

        ciemny lud to kupuje jak najbardziej

        stąd PIS ma nadal 30%

        3 miesiące

        • 1 8

    • 2024-01-27 10:51

      Tutaj jest cała grupa trolli która po prostu "rżnie sobonia" (7)

      O czym nie byłby artykuł - piszą komentarz pt "Pomidor".

      3 miesiące

      • 3 6

      • 2024-01-27 11:21

        dziwne ze nie ma dzisiaj zwolenników CPK (3)

        3 miesiące

        • 3 4

        • 2024-01-27 11:31

          Mają wolne :)))) (1)

          3 miesiące

          • 2 3

          • 2024-01-27 11:48

            akurat

            3 miesiące

            • 0 1

        • 2024-01-27 13:35

          może od CPK to inna fundacja? jakiegoś bjadka albo innego sobonia

          3 miesiące

          • 2 0

      • 2024-01-27 16:39

        oni nawet tytułów nie czytają, bo i po co (2)

        3 miesiące

        • 1 0

        • 2024-01-27 17:05

          Czytać to trzeba umieć. (1)

          One wklejają co im tv ruspublika przyśle.

          3 miesiące

          • 2 1

          • 2024-01-27 21:45

            Nowogrodzka nie jakiś du pek saakiewicz, to nadal łapa kaczyńskiego

            3 miesiące

            • 0 0

  • 2024-01-27 10:42

    Niesamowite, jak ciemny lud pisowski nienawidzi

    krzyża na szczycie Kamiennej Góry.

    3 miesiące

    • 2 22

  • 2024-01-27 10:43

    zamiast krzyża fundusz dla ofiar pedofilii w kościele

    3 miesiące

    • 14 18

  • 2024-01-27 10:49

    zawsze mowilem ze PiS to bylo najgorsze zlo dla Polski (12)

    teraz ciezko oddac im koryto po 8 latach tak sie trzymaja tego koryta

    3 miesiące

    • 11 27

    • 2024-01-27 11:22

      a co oni innego mogą robić? (3)

      3 miesiące

      • 2 2

      • 2024-01-27 16:34

        skoro umieją jedynie kraść, a teraz nie mają już skąd (2)

        3 miesiące

        • 1 2

        • 2024-01-27 17:07

          Sorry. Kradli zgodnie z procedurami. Legalnie. (1)

          Bo im się należało.

          3 miesiące

          • 1 2

          • 2024-01-27 18:34

            no tak zapomniałem

            3 miesiące

            • 1 2

    • 2024-01-27 12:04

      zawsze mówìłeś to po niemiecku (2)

      3 miesiące

      • 4 1

      • 2024-01-27 12:11

        a ty po rosyjsku wania

        3 miesiące

        • 3 3

      • 2024-01-27 12:29

        tobie

        obojętnie swastyka sierp i młot czy watykański krzyż

        judas z gdyni

        3 miesiące

        • 2 2

    • 2024-01-27 13:33

      to zło w czystej postaci :O)

      3 miesiące

      • 0 4

    • 2024-01-27 16:04

      Nie chodzi o koryto pajacu. Chodzi o Polskę, którą wysłaniec niemiecki d.t. chce zabrać Polsce i Polakom (2)

      bo rozwój Polski, którą zapoczątkował PiS jest zagrożeniem dla niemiec i paryżewa. Tak ciężko to zrozumieć?

      mah

      3 miesiące

      • 2 4

      • 2024-01-27 17:08

        Jaki rozwój to był rozbój w biały dzień.

        Na oczach milionów, wstydu nie mieli. I dalej nie mają.

        3 miesiące

        • 2 2

      • 2024-01-27 23:38

        Rozbój Polski, handelki premiera z klechami (działeczka od TW)

        3 miesiące

        • 0 2

    • 2024-01-27 18:33

      poza tym niedługo wybory i PIS rozpoczął kampanię

      3 miesiące

      • 0 2

  • 2024-01-27 10:57

    Komunistom , zdrajcom , okupantom Polski zawsze przeszkadzaly krzyze. Tak jest i teraz. (2)

    Ten od *pilowania* jest ministrem u Tuska , a o czerwonych , którzy niedaleko mieli swoją siedzibę nie wspomnę.

    Historyk

    3 miesiące

    • 22 10

    • 2024-01-27 11:32

      Pisz pod jednym nickiem - aaa - masz dwa razy płacone...

      3 miesiące

      • 3 5

    • 2024-01-27 12:25

      To nie jest prawda

      Najdłuższy stażem okupant Polski krzyże uwielbia. Nie można być jednocześnie katolikiem i patriotą. To się wyklucza.

      3 miesiące

      • 3 3

  • 2024-01-27 10:59

    Komuniści czyli ci, którzy są w obecnej Koalicji Obywatelskiej? (5)

    W sumie teraz też walczą z krzyżami i już usunęli kilka w swoich gabinetach

    Edi

    3 miesiące

    • 25 5

    • 2024-01-27 13:06

      A w jakiej partii byl pan Piotrowicz z PIS, ten prokurator od sprawy ksiedza pedofila z Tylawy? (3)

      3 miesiące

      • 6 3

      • 2024-01-27 14:05

        a co to ma

        do rzeczy?

        3 miesiące

        • 1 3

      • 2024-01-27 14:58

        był i nie jest (1)

        Zwykły urzędnik jak miliony w Polsce.

        Porównujesz do twardej wierchuszki czerwonego betonu wypromowanego przez KO do struktur Unii?
        Gdzie nadal robią krecią robotę wedle własnych przekonań, jeśli żądzę władzy można nazwać przekonaniami...

        3 miesiące

        • 0 5

        • 2024-01-27 17:11

          Krecią robotę to przez 8 lat robili ci co ich

          naród nie wybrał. Naród się obudził. Otworzył oczy i sru wylecieli z obiegu. Im się to należało.

          3 miesiące

          • 2 1

    • 2024-01-27 23:39

      A co Piotrowicz, Wolski, Król i Pietrzak są w KO?

      Może Kalkstejn też?

      3 miesiące

      • 2 0

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (199)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie w Gdańsku w XIX wieku znajdowała się słynna Hala Plażowa?

 

Najczęściej czytane