Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

fot. Maciej Czarniak/trojmiasto.pl

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.

fot. Henryk Poddębski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary Mikołajczuk i Moniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.

Katalog.trojmiasto.pl - Kościoły i parafie w Trójmieście

więcej


Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.

fot. ze zbiorów Michała Sikory

Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Sprawdź ceny mieszkań na Kamiennej Górze

Mieszkanie nad morzem
Mieszkanie nad morzem 850 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
3 pokoje 60 m2
Działki nad morzem Gdynia Kamienna Góra
Działki nad morzem Gdynia Kamienna Góra 6 500 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
743 m2
Gdynia Śródmieście | 3 pokoje | Po remoncie
Gdynia Śródmieście | 3 pokoje | Po remoncie 885 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
3 pokoje 84 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (56)


Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



2
  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.

Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.

fot. Janusz Uklejewski/ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Zobacz także

Plac Konstytucji: przebudowa (3)

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

  • 2024-01-27 09:53

    A jak to dzieło wodne w parku Kaczyńskich? (2)

    Już zrezygnowano całkowicie?

    3 miesiące

    • 4 14

    • 2024-01-27 10:18

      (1)

      Może ktoś wie ile Szczurek wydał na to ogrodzenie terenu przez parę miesięcy?

      3 miesiące

      • 0 0

      • 2024-01-27 13:57

        5 złotych to troszkę dużo.

        3 miesiące

        • 0 0

  • 2024-01-27 09:58

    Symbol totalitaryzmu...

    ... i dominacji Władzy nad jednostką.

    ExDanziger

    3 miesiące

    • 12 24

  • 2024-01-27 10:00

    (1)

    Patrząc od strony miasta, iluminowane są obecnie tylko ramiona krzyża, element pionowy nie świeci się. Komu to zgłosić? ZDiZ?

    3 miesiące

    • 9 5

    • 2024-01-27 23:34

      Enerdze

      3 miesiące

      • 0 0

  • 2024-01-27 10:04

    Steinberg - to oryginalna nazwa majątku niemieckiego, który tu był przed przybyciem osadników polskich (3)

    Bądźmy nieco bardziej uczciwi

    3 miesiące

    • 7 18

    • 2024-01-27 10:16

      już pierwszy minusujący ignorant? (1)

      3 miesiące

      • 1 5

      • 2024-01-27 11:23

        już uzbierało się 11

        3 miesiące

        • 1 2

    • 2024-01-27 10:20

      Wyjaśnienie: Teren Kamiennej Góry należał do wsi Gdynia i razem z nią był przypisany do klasztoru w Kartuzach. W czasie zaboru pruskiego oddany został w dzierżawę osadnikom niemieckim i na początku XIX wieku zyskał nazwę Steinberg.

      Taka jest historyczna prawda

      3 miesiące

      • 8 0

  • 2024-01-27 10:07

    Gdyby Jezus był (3)

    zabity młotkiem lub siekierą, to czczone byłyby te przedmioty?

    3 miesiące

    • 13 30

    • 2024-01-27 10:28

      jako relikwie pewnej partii politycznej ?

      3 miesiące

      • 2 0

    • 2024-01-27 12:06

      Siekiery i widły to domena Stepanka B. i jego kumpli.

      3 miesiące

      • 2 0

    • 2024-01-27 23:35

      Gdyby go utopili to mielibyśmy na Kamiennej Górze akwarium.

      3 miesiące

      • 1 1

  • 2024-01-27 10:11

    Na Giewoncie (3)

    też stoi krzyż,trzy lata temu zginęły tam podczas potwornej burzy cztery osoby a kilkadziesiąt zostało rannych

    3 miesiące

    • 11 25

    • 2024-01-27 11:07

      bo taka byla wola bosza, zabijac, gdzie sie da

      3 miesiące

      • 3 9

    • 2024-01-27 13:37

      jak trwoga to do boga, jak tu pisują nawiedzeni forumowicze...

      3 miesiące

      • 1 0

    • 2024-01-27 18:34

      Kto mądry widząc zbliżającą się burzę pcha się na szczyt zwieńczony stalową konstrukcją, zamiast spie...lać szybko w dół?? Toż to jak się złapać piorunochronu.

      3 miesiące

      • 3 0

  • 2024-01-27 10:11

    Czemu te wszystkie krzyże muszą być takie wielkie? (7)

    Mam wrażenie, że to trochę jak ze samochodami w kryzysie wieku. Albo jak z wujkiem z piaskownicy który jest silniejszy od twojego taty!

    3 miesiące

    • 14 24

    • 2024-01-27 10:15

      dokładnie... :O)

      3 miesiące

      • 2 7

    • 2024-01-27 10:17

      Dla tych co na morzu, (5)

      żeby szczęśliwie powrócili.

      3 miesiące

      • 8 1

      • 2024-01-27 10:36

        Na Giewoncie pewnie to taka latarnia dla powracających baców (1)

        3 miesiące

        • 1 7

        • 2024-01-27 13:38

          a może baranów od baców?

          3 miesiące

          • 0 0

      • 2024-01-27 11:03

        Rozumiem, że im większy tym szczęśliwiej powracają? (2)

        Skoro to symboliczne, to po co takie wielkie? Czemu ludzie nie noszą na łańcuszkach wielkich krzyży?

        3 miesiące

        • 1 6

        • 2024-01-27 18:36

          Jak się przypatrzysz (1)

          To biskupi noszą takie prawie kilogramowe.

          3 miesiące

          • 1 1

          • 2024-01-31 18:52

            Złote a skromne :)

            3 miesiące

            • 0 0

  • 2024-01-27 10:19

    oby platforma ten krzyz szybko zlikwidowała nie ma miejsca tam na takie rzeczy

    3 miesiące

    • 4 33

  • 2024-01-27 10:24

    To nie symbol Gdyni tylko mafii pedofiIskiej! (2)

    3 miesiące

    • 18 28

    • 2024-01-27 10:33

      prawda

      szczera prawda

      judas z gdyni

      3 miesiące

      • 6 3

    • 2024-01-27 19:06

      ️ to wszystko

      3 miesiące

      • 0 1

  • 2024-01-27 10:27

    Drugi krzyż zniszczyli Niemcy , trzeci komuniści a ten obecny zniszczy lewactwo . (1)

    Czy ktoś ma co do tego wątpliwości ? Dla nich Polska to UE i tęcza a tam nie ma miejsca na symbole z którymi utożsamia się większość Polaków . Większość ale która niestety w ramach " równości " nie ma nic do gadania .

    torhek

    3 miesiące

    • 28 7

    • 2024-01-27 10:34

      a może pedofile w kościele?

      Gdy naród będzie miał juz dosyć?

      3 miesiące

      • 4 7

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (199)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Kiedy powstały pierwsze fortyfikacje na Górze Gradowej w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane