• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.
Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary MikołajczukMoniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.



Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.
Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.



Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.
Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

  • to takie balwochwalstwo.

    • 14 31

  • Znak religii, POkory czy osiągnieć technicznych? (5)

    W tej Naszej Kochanej Ojczyżnie, nic Nam tak dobrze nie wychodzi jak krzyże. Szczególnie te w rowach przydrożnych.

    • 17 33

    • Zapomniałeś o pomnikach, te też kochamy (4)

      • 3 2

      • Schody do nieba? (2)

        • 3 0

        • Pomnik smoleński w Pile

          Wygooglujcie sobie wraz z frazą demotywatory :)

          • 1 2

        • Schody do nieba prowadzą?

          • 0 0

      • Schody do wieczności?

        • 0 0

  • Opinia wyróżniona

    Ładny widok tamtego Obłuża i kawałka Oksywia na zdjęciu z 1935 r. (4)

    Kilkanaście domków na krzyż, a dalej szczere pole. Nawet Szkoły Podchorążych MW (dzisiejszej AMW) jeszcze nie widać. I porównajcie to sobie z obecnym widokiem, jak bardzo się tam pobudowało, a jak słabo są tam rozwinięte drogi. Prawie żadnych zmian w ulicach od prawie 80 lat. Dopiero teraz próbują coś poprawić.

    • 99 5

    • ciekawe sa te widoki sprzed lat

      nawet w latach 60 miejscami w centrum były pustki

      • 15 1

    • I jedynie poprawić, a potrzeba wiele, najlepiej dodatkowego mostu nad portem. Gdyby miasto nie miało dziwnego zwyczaju ignorowania północnych dzielnic, to byłby to poważny projekt, nad którym by już dawno pracowano.

      • 3 6

    • ...

      Coś poprawić ?
      W Gdyni? Już lepiej niech nic nie próbują poprawiać.

      Poczekajmy na wybory. Następcy może zdołają co nieco posprzątać.

      • 4 1

    • Kaczy Dół

      Pan trochę myli miejsca.
      W tle widać Obłuże, tzw. Kaczy Dół.
      Obecnie jest to ul. Cechowa.

      • 0 0

  • Króluj nam Chryste! (2)

    Bez Boga, ani do proga.

    • 35 18

    • 966

      niemcy ci go dali

      • 3 3

    • Którego Boga?

      • 1 2

  • Dlaczego portal pozwala na takie prostackie (5)

    Komentarze niezadowolonej opozycji?

    • 12 35

    • Ale twoje prostackie to już mogą mogą być? (1)

      • 10 3

      • ja tutaj widzę jeden prostacki wpis i to jest akurat twój

        Z jakiej fundacji opłacają wasze wpisy?

        • 0 11

    • bo ten portalu uwielbia trolle z PIS

      • 6 9

    • Widać mają więcej rozumu w głowie niż ty (1)

      • 4 1

      • chamstwo to nie rozum

        • 0 4

  • (4)

    Aktualny reżim prokomunistyczne nie dość że niszczy krzyże to jeszcze symbole Polski walczącej i tablice upamiętniające Polskich bohaterów!!Jesteście zwykłymi zdrajcami polskojęzycznymi!!

    • 41 15

    • Podaj przykłady tych zniszczeń (1)

      • 4 3

      • Póki co to jedynie brunatny patriota Bąkiewicz zniszczył zabytek.

        • 2 0

    • kwik kwik

      kaczoroby

      • 3 2

    • Ostro o PiSowskich aparatczykach z nadania Moskwy piszesz.

      • 0 0

  • Mało katolikom kościołów? Po co zawłaszczają przestrzeń publiczną? (45)

    Nie rozumiem po co katolicy na siłę zawłaszczają przestrzeń publiczną i muszą wszędzie wciskać krzyże, "święte" obrazki etc Kościołów mają za mało? Muszą zaznaczać wszędzie swoją obecność/ Bez sensu to jest

    • 85 126

    • Rozumiem (16)

      Wygodniej by było jak by na każdym rogu był pomnik Lenina lub Dzierzynskiego

      • 40 20

      • Ta jasne (8)

        Typowa odpowiedź fanatyka katolickiego, który uważa, że skoro on chce wciskać wszędzie swoje symbole to inni też by chcieli. Otóż nie, inni są rozsądniejsi, zachowują swoje idee dla siebie, nie narzucają ich innym

        • 22 37

        • Szczególnie legbt (5)

          • 34 11

          • A gdzie widzisz pomniki LGBT? (4)

            • 14 15

            • (1)

              Flagi lpgnft2+ są pewnego rodzaju pomnikiem podboju Zachodniej cywilizacji przez ideologicznie wrogą jej ideologię.

              • 12 6

              • Ty jesteś taki głupi sam z siebie, czy pobierasz gdzieś lekcje?

                Porównujesz flagę którą ktoś we własnym oknie powiesi, do pomnika postawionego na terenie miejskim?

                • 4 9

            • totemy LGBT są na każdym kroku

              Szczególnie w me(n)diach i "kulturze" gdzie dzięki kneblowi "demokracji" i "poprawności" wciska się ciemnotę i chorobliwe fobie społeczne.

              Nie ma obecnie jednego "produktu" np. Netflix bez takiego "pomnika".
              Skoro tego nie dostrzegasz, rzeczywiście zasługujesz na tytuł "panie inżynierze" z ust cwanego Maliniaka...

              • 8 4

            • nie dziwi cie ze w tym kraju jest wiecej krzyzy jak katolikow!,zraz bedzie wiecej Lechow Kaczynskich jak krzyzy!

              • 2 4

        • Nie to akurat typowy wpis wnuka ideowego komunisty którego Tata w MO zwalczał katolików wyrywając im paznokcie i zęby. (1)

          • 10 8

          • Podaj przykład zwalczanych katolików za ich wiarę, a nie polityczne idee, podkreslam za wiarę

            • 3 5

      • to mi przypomniało krasnale JP2 oraz Kaczyńskiego (Lecha)

        • 10 18

      • Dlaczego tego anty Polaka Dzierżyńskiego ? Wystarczy że już na każdej polskiej wsi są pomniki Kaczyńskiego :)))))) (1)

        • 9 13

        • Jestem za. Proponuję 50 metrowy pomnik

          Prezesa co ma kota na samym cyplu półwyspu helskiego w mieście Hel. Jako znak naszych czasów.

          • 4 8

      • nic nie rozumiesz

        • 3 4

      • pomysl o ile bardziej wyksztalceni stali sie polacy dzieki komunizmowi a jak bardzo trzyma ich w ciemnocie KK (2)

        • 10 8

        • (1)

          Czyli ludzie z krajów głęboko katolickich, np Hiszpania, Belgia, Austria lub Włochy, są totalnymi troglodytami? Oj coś nie pykło.
          Oskarku a pamiętasz takiego pana o nazwisku Łysenko? Tak właśnie wygląda "wykształcenie" na komunistycznym poziomie. Jak komuniści wielbili naukę można zauważyć na przykładzie Morza (a właściwie Stawu) Aralskiego.
          Zaś ceną tego "wykształcenia" jest permanentne bycie w tyle za Zachodem ekonomicznie, do tej pory niższa długość życia, dziesiątki tysięcy żyć ludzkich i inne takie.
          Wychwalasz system, który ma na sumieniu ponad sto milionów ludzi w ciągu tylko jednego wieku, wstydź się. Komunizm nie działa i nigdy nie będzie działał gdyż jest wbrew ludzkiej naturze, stąd jedyny sposób zaprowadzenia go to poprzez siłę, represje i terror. I zawsze ale to zawsze prędzej czy później upada. Nie ma ani jednej historii sukcesu państwa komunistycznego, pewnie wymienisz mi tu Chiny, a to od razu zdyskwalifikuje Cię w dyskusji, gdyż dzisiejsze Chiny to kraj kapitalistyczny. I przypomnij mi, od kiedy Chiny eksplodowały ekonomicznie? Ah, no tak, od czasu wprowadzenia rozwiązań gospodarki wolnego rynku przez Denga Xiaopinga - czyli w momencie odejścia od komunizmu :^)

          • 6 5

          • sprzeczacie się o semantykę

            Ani w Rosji nie było komunizmu, ani Chiny nie są krajem kapitalistycznym.

            Idee komunistyczne przeniesione z 19 wiecznej Europy, ewoluowały w Rosji w "autorski" projekt, mieszając się z tysiącami lat plemiennej historii Azji. Komunizm zachodni przekupuje, komunizm wschodni zabija.

            I wszystko dla dobra podopiecznych.

            Podobnie jak obecne Chiny, które ubierając się w dobre garnitury (wygodne elementy zachowania spokoju społecznego), zachowują zasady hierarchii i podporządkowanie cesarskiego dworu.

            • 4 1

    • Bo to tajemnica wiary - zmusić wszystkich y wierzyli w ich boga (1)

      • 12 28

      • wiara jest epistemologią taką jak każda inna

        jest potrzebna do życia.

        • 6 4

    • (4)

      Takie miejsca jak to mają przypominać takim ludziom jak Ty, że jest coś ponad nami czy się to Tobie podoba czy nie. Również są lwią częścią historii naszej ojczyzny i bez religii by nie było naszego narodu. Lata wpajania nienawiści do krzyża przez komunę widzę nie poszły na marne

      • 32 18

      • ponad nami jest stratosfera

        • 12 18

      • Bez ludzi nie ma narodu. Wiara jest przyczyną wszelkich konfliktów na świecie.

        • 9 14

      • Serio? (1)

        Tak to działa? Patrzę na hiper krzyż i od razu mam takie " ło Jezu, pambuk istnieje, alleluja"?

        • 6 12

        • A mi się przypomina przymusowy chrzest Polski

          • 3 5

    • cieszmy się że nie walnęli tam dzwonnicy

      • 8 18

    • Wiara (8)

      Wierzenie w gusła i bożków to cecha ludzi ograniczonych. Ateiści wierzą w naukę, mają umysł analityczny. Wystarczy tylko trochę pomyśleć, by widzieć, że to wszystko bajka. Nic się tam nie klei.

      • 13 20

      • Zaszczep się.

        • 9 6

      • Małe sprostowanie - nie "wierzymy" w naukę, tylko ją znamy ;) (4)

        Nie potrzebujemy w nic ślepo wierzyć, po prostu znamy zjawiska lub wiemy, że nimi da się wszystko wytłumaczyć. Nauka to wiedza, nie wiara.

        • 12 8

        • podstawą nauki są aksjomaty (3)

          w które wierzymy...

          "zjawiska" to ty znasz jak mieszkańcy platońskiej jaskini...

          • 6 3

          • jasne ty wierzysz ze 2+2=4 (2)

            to i tak dobrze, że nie wierzysz, że to 5 albo 3

            • 0 5

            • a wiesz co to jest aksjomat...?

              i spokojnie można opracować algebrę, w której przedstawione przez ciebie zdanie będzie fałszywe.
              Pytaniem jest, czy byłaby ona do czegoś przydatna.

              • 5 0

            • i to jest dowód??!

              Widać ile masz wspólnego z naukową metodologią...

              • 3 0

      • ateiści nie wierzą w istnienie transcendencji

        taka wiara jak każda inna...

        Nauka nie ma do tego nic, ale to nic do rzeczy...

        • 5 1

      • Zapytałam ateistę kto stworzył człowieka to powiedział, że energia, tak, zaiste naukowa odpowiedź. Chyba nie rozumiesz wiary ateistów

        • 4 0

    • A po co ty zawłaszczasz swoją osobą przestrzeń publiczną (2)

      Słyszałeś coś o tolerancji? Chanuka w sejmie czy modlitwy muzułmańskie w niemieckich szkołach ci nie przeszkadzaja a czepiasz się krzyża. Takie są wasze podwójne standardy tolerancji.

      • 13 6

      • Tobie krzyż w Sejmie i religia w świeckich szkołach nie przeszkadzają, a czepiasz się chanuki i modlitw muzułmańskich.. (1)

        Himalaje hipokryzji.

        • 5 12

        • Ty się czepiasz, ja poszerzam twój ograniczony światopogląd

          • 2 1

    • Narzędzie tortur widoczne zza każdego rogu

      może mają taki kink

      • 6 11

    • Przestrzeń publiczna

      Musisz najpierw wiedzieć czyj to był teren, kto krzyż ufundował (każdy kolejny) i w jakim celu go przekazał do użytku tzw przestrzeni publicznej. Dopiero potem protestuj że tobie przeszkadza. Równie dobrze możemy skrytykować twoje firanki w oknie lub pomysł na śniadanie

      • 6 6

    • To takie psie oznaczanie terenu. (1)

      Cała ta polska religijność to gigantyczny przerost formy nad treścią.
      Zdecydowana większość rzymskich katolików w Polsce nie ma pojęcia w co wierzy.
      Nie zna nawet dekalogu , nie mówiąc o prawdach wiary czy przykazaniach kościelnych.
      Dla mnie jako chrześcijanina ten olbrzymi , podświetlany krzyż to kpina z tego w co wierzę.
      Jezusa Chrystusa nie zamordowano na takim świecącym gigancie.
      Niektórzy najwyrażniej mają wiadomy kompleks na punkcie wielkości...
      Zarówno nad morzem jak i w okolicach Giewontu...

      • 8 7

      • czy jakakolwiek grupa społeczna postępuje inaczej?!

        też podlegasz takiemu atawizmowi i plemienności.

        • 5 0

    • Żałosny jesteś.

      Szkoda komentować Twoje głupoty.

      • 8 1

    • to zwykłe znaczenie terenu (1)

      • 4 7

      • każdy mierzy

        swoją miarką...

        Niektórzy faceci nawet uważają, że mają jej wzorzec...

        • 4 1

    • Dla walczących z krzyżami

      "Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem | Polska jest Polską, a Polak Polakiem..."
      Taka jest historia. Nie zmieni jej niechęć czy czasami wrecz nienawiść do krzyża.

      • 0 1

  • rzeźnik już szuka podstawy prawnej

    • 18 3

  • Nie przemianowali - bo to znaczy doład ie Kamienna Góra po niemiecku (4)

    Przemianowali nazwę miasta, ale trudno by używali kompletnie niezrozumiałego Kamienna Góra, skoro to nazwa opisowa.

    • 7 7

    • (2)

      Poza tym jaka nazwę miał ten majątek na samym początku, przed powstaniem miasta? I do kogo należał...

      • 2 1

      • 5 sekund weryfikacji w internecie

        Teren Kamiennej Góry należał do wsi Gdynia i razem z nią był przypisany do klasztoru w Kartuzach. W czasie zaboru pruskiego oddany został w dzierżawę osadnikom niemieckim i na początku XIX wieku zyskał nazwę Steinberg.

        • 5 1

      • to jakaś mania minusowania?

        • 1 0

    • nawet można zaryzykować stwierdzenie, ze przywrócili historyczną nazwę... :O)

      • 2 1

  • Te dzieje juz dawno powinny sie zakonczyc, tak jak sie to popularnie mowi - na zyletki

    • 3 28

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Który z tych niemieckich dowódców nie kształcił się w szkole wojskowej w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane