Czy dawna latarnia smolna wróci na Ratusz Głównego Miasta?

Katarzyna Moritz

20 marca 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (42)

Latarnia smolna wisiała na Ratuszu Głównego Miasta do końca II wojny światowej.

ze zbiorów Rolanda Józefowicza
Tak wygląda po konserwacji zachowana część latarni, która obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku.

fot. Anna Kriegseisen
Dawne miary zrekonstruowane i powieszone na fasadzie Ratusza Głównego Miasta w 2005 roku.

fot. Wojtek Jakubowski/KFP

W magazynach gdańskiego Muzeum Narodowego od dziesiątek lat znajduje się oryginalna latarnia smolna, która niegdyś wisiała na narożniku Ratusza Głównego Miasta. Czy jest szansa, by wróciła na swoje dawne miejsce?

O zabytkowej latarni opowiedział nam Roland Józefowicz, plastyk, rekonstruktor zabytków i miłośnik historii Gdańska. Czarno-białe zdjęcie obiektu, który do końca II wojny światowej wisiał na narożniku fasady Ratusza Głównomiejskiego w Gdańsku, umieścił na swojej stronie internetowej.

- Z moich informacji wynika, że ten obiekt znajduje się w magazynach gdańskiego Muzeum Narodowego. Jest tam znacznie więcej gdańskich zabytków, które mogłyby i powinny wrócić na swoje miejsce - podkreśla Józefowicz. - Chyba lepiej by się stało, gdyby zamiast pojawiających się w tym miejscu banerów, przywrócić ten zabytkowy element. Jestem gotowy wykonać jego kopię, jeżeli muzeum nie chciałoby oddać oryginału.

Muzeum Narodowe w Gdańsku potwierdza, że dawna latarnia, a konkretnie jej zasadnicza część, czyli trzymacz w kształcie orła, znajduje się w jego zbiorach. Jest on po pełnej konserwacji z rekonstrukcją polichromii, przeprowadzonej przez Annę Kriegseisen w 2006 roku. Był on pokazywany na wystawie "Klejnot w koronie Rzeczypospolitej" w Zielonej Bramie (od grudnia 2006 do kwietnia 2007 roku).

Latarnia smolna służyła do oświetlania ulic, w tym wypadku narożnika przy ratuszu. Pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Do dziś zachował się tylko trzymacz, który był przymocowany do ściany ratusza. Brakuje zasadniczej części funkcjonalnej, czyli metalowej misy, która wisiała na łańcuchach przechodzących przez dziób orła.

- Do tej misy wrzucało się pochodnie smolne, które o zmroku zapalano. Latarnię widać jeszcze na zdjęciach z 1942 roku. Należy przypuszczać, że przy porządkowaniu miasta po zniszczeniach wojennych, ta zachowana część została przekazana do którejś ze składnic i trafiła muzeum. To jest bardzo ciekawy obiekt, kolorowy i złocony - wyjaśnia Anna Kriegseisen, konserwator zabytków. - Pomysł jej przywrócenia na fasadę ratusza nie jest nowy, pojawił się tuż po konserwacji przeprowadzonej osiem lat temu.

Czy Muzeum Narodowe zgodziłoby się na udostępnienie obiektu, by powrócił na fasadę Ratusza Głównego Miasta?

- Ze względów konserwatorskich jestem sceptycznie nastawiona do takiego pomysłu - przyznaje Anna Fietkiewicz, pracownik naukowy Muzeum Narodowego w Gdańsku. - Już kilka lat temu Muzeum Historyczne Miasta Gdańska miało projekt stworzenia kopii tego elementu i zwróciło się do nas z prośbą o przekazanie tego przedmiotu w stały depozyt. Ponieważ planowaliśmy wówczas stworzenie stałej wystawy rzemiosła, zaproponowaliśmy kilkumiesięczne wypożyczenie, ale z tego co wiem, nie skorzystano z tej okazji. Były prowadzone rozmowy z MHMG w sprawie udostępnienia obiektu do pomiarów dla wykonawcy kopii, nie wiem natomiast, czy została ona zrealizowana.

Co o pomyśle, by latarnia smolna wróciła na dawne miejsce sądzi dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, któremu podlega Ratusz Głównego Miasta?

- Skoro to jest świadek historii, to niech spoczywa w muzeum. Faktem jednak jest, że przymierzaliśmy się do rekonstrukcji latarni - przyznaje Adam Koperkiewicz, dyrektor MHMG.

Od razu jednak zaznacza, że zamocowanie na fasadzie latarni, niezależnie czy to kopii czy oryginału, niesie ze sobą kilka problemów. Huśtanie przy silnym wietrze, obijanie elewacji, uszkodzenie jej powłoki, lęgnięcie się gołębi, odprowadzenie deszczówki - to najważniejsze z nich.

Czy latarnia smolna powinna wrócić na ratusz?

tak, i to koniecznie oryginał, który jest częścią historii tego miejsca tak, ale tylko jej rekonstrukcja nie, związana jest tylko z krótkim okresem historii ratusza nie, to fanaberia

- Mimo wszystko nie są to hamulce do podejmowania wyzwań, które mogłyby przywrócić pełny blask ratuszowi. Nie mówię "nie" gotowości wykonania rekonstrukcji przez pana Józefowicza , ale od razu musimy mieć koncepcję jak to czyścić i zabezpieczyć. Dziękuję za przypomnienie tematu, my się przed nim nie bronimy i możemy się nad nim pochylić - zadeklarował Koperkiewicz.

Warto przypomnieć, że nie byłaby to pierwsza współczesna ingerencja w fasadę gdańskiego ratusza. W 2005 roku, tuż obok głównego wejścia, zawieszono odtworzone żelazne sztaby, które przez lata pełniły funkcję oficjalnych miar kupieckich.

Najkrótsza sztaba reprezentowała stopę o długości 31,385 cm, średnia łokieć (66,7 cm), a najdłuższa prawdopodobnie 6 stóp, czyli pół pręta (188,3 cm). Wzorce te wyskalowane były według wprowadzonego w 1816 r. tzw. dwunastkowego systemu miar - czyli miar reńskich.

O zrekonstruowanych miarach na fasadzie ratusza przeczytasz więcej w artykule pt. Miara miłości do miasta.

Zdjęcia: Czy dawna latarnia smolna wróci na Ratusz Głównego Miasta?

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Miejsca

Muzeum Narodowe Gdańsk, Toruńska 1
Ratusz Głównego Miasta Gdańsk, Długa 46/47

Opinie (42) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 09:16

Szkoda na to pieniędzy (1)

Lepiej z Długiego Targu zrobić parking, tak potrzebny w tej okolicy.

jmięsny
10 lat
- 10 3
Twoja opinia

Zmień treść

Lepiej z Długiego Targu zrobić parking, tak potrzebny w tej okolicy.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-20 09:45
  
  tak jest!
  
  a w ratuszu biedra!
  
  targowica
  10 lat
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a w ratuszu biedra!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 09:38

Neptuna do muzeum! (1)

Neptuna też koniecznie trzeba schować w muzeum, przecież to jest ŚWIADEK HISTORII!

Paweł
10 lat
- 12 0
Twoja opinia

Zmień treść

Neptuna też koniecznie trzeba schować w muzeum, przecież to jest ŚWIADEK HISTORII!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-20 10:31
  
  No i ratusz!
  
  Ratusz też przenieść do muzeum! To też jest ŚWIADEK HISTORII. A Bazylika Mariacka? Też do muzeum! A Dwór Artusa? A całą Długą? Co ja mówię! Cała Starówkę! Proponuję wszystko przenieść do muzeum, a przede wszystkim pana Adama Koperkiewicza...
  
  muzealnik
  10 lat
  - 6 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ratusz też przenieść do muzeum! To też jest ŚWIADEK HISTORII. A Bazylika Mariacka? Też do muzeum! A Dwór Artusa? A całą Długą? Co ja mówię! Cała Starówkę! Proponuję wszystko przenieść do muzeum, a przede wszystkim pana Adama Koperkiewicza...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 09:41

Co za problemy wykonać replikę i powiesić na miejscu oryginału?

10 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Co za problemy wykonać replikę i powiesić na miejscu oryginału?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 12:52

Pospawac oczka łańcucha (2)

Nie ma problemu z hustaniem, wystarczy zrobic lancuch z oczkami pospawanymi na sztywno.

Ms
10 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nie ma problemu z hustaniem, wystarczy zrobic lancuch z oczkami pospawanymi na sztywno.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-03-20 14:22
  
  (1)
  
  w misie zrobic dziurke zeby splywala woda .... -:)
  
  10 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  w misie zrobic dziurke zeby splywala woda .... -:)
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-03-20 14:48
    
    i obciążyć ją szyną kolejową wmurowaną w chodnik
    
    żeby się nie huśtała
    
    esteta
    10 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    żeby się nie huśtała
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 15:24

Tu jest film film z 1939 gdzie widać to dokładnie. Od 35 sekundy

youtube.com/watch?v=sbM7QASIm44

Autor
10 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

youtube.com/watch?v=sbM7QASIm44
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 16:59

Orginał powinien wrócić !!!

Uważam że orginał powinien powrócić.Dziś są takie metody zabezpieczające że temu obiektowi nic się nie stanie, a fakt lepiej wydać kasę na zabezpieczenie orginału jak na zrobienie kopi. Po co to ma leżeć w muzealnym magazynie jak może zdobić dalej miejsce do którego zostało to zrobione i przeznaczone !!! W takim rozumowaniu to najlepiej wszędzie dajmy kopie a orginały tak właśnie pokitrajmy po zakamarkach może co jakiś czas ujrzą światło dzienne. To jest dobro narodowe ogólno dostępne a nie tylko wtedy kiedy ktoś sobie coś wymysli np. jakąś wystawę, a reszta zapłaci za oglądanie.Wystarczająco dużo kopii już jest w Gdańsku a turystom się mówi ze to orginał.Tak nie powinno być !!!!Tyle lat to tam sie znajdowało, wojnę przetrwało więc i tym razem temu nic nie będzie :)
ORGINAŁ POWINIEN WRÓCIĆ TAM GDZIE JEST JEGO MIEJSCE !!!!

antyk
10 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Uważam że orginał powinien powrócić.Dziś są takie metody zabezpieczające że temu obiektowi nic się nie stanie, a fakt lepiej wydać kasę na zabezpieczenie orginału jak na zrobienie kopi. Po co to ma leżeć w muzealnym magazynie jak może zdobić dalej miejsce do którego zostało to zrobione i przeznaczone !!! W takim rozumowaniu to najlepiej wszędzie dajmy kopie a orginały tak właśnie pokitrajmy po zakamarkach może co jakiś czas ujrzą światło dzienne. To jest dobro narodowe ogólno dostępne a nie tylko wtedy kiedy ktoś sobie coś wymysli np. jakąś wystawę, a reszta zapłaci za oglądanie.Wystarczająco dużo kopii już jest w Gdańsku a turystom się mówi ze to orginał.Tak nie powinno być !!!!Tyle lat to tam sie znajdowało, wojnę przetrwało więc i tym razem temu nic nie będzie :) ORGINAŁ POWINIEN WRÓCIĆ TAM GDZIE JEST JEGO MIEJSCE !!!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 17:39

Powinna i to jak najszybciej ! Swoją drogą kiedy wrócą do Gdańska zabytki wywiezione po wojnie do Warszawy !!!

konserwator
10 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Powinna i to jak najszybciej ! Swoją drogą kiedy wrócą do Gdańska zabytki wywiezione po wojnie do Warszawy !!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 19:51

nowe miejsce pracy :-)

wieszać tą latarnię

sonia
10 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

wieszać tą latarnię
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 20:47

ROTA

a czy jest szansa że z ratusza znów poleci Rota?? cholewa, nawet za komuny leciała... teraz mamy wolną Polskę, to już nie trzeba???

Neptun
10 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

a czy jest szansa że z ratusza znów poleci Rota?? cholewa, nawet za komuny leciała... teraz mamy wolną Polskę, to już nie trzeba???
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-20 21:28

a jak zleci ?

10 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

a jak zleci ?
Regulamin dodawania opinii