• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Biało-czerwona wśród innych, czyli okręty kilku bander

Michał Lipka
3 marca 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Francuski pancernik klasy Courbet - należał do niej okręt "Paris", który miał zostać przekazany polskiej marynarce wojennej. Francuski pancernik klasy Courbet - należał do niej okręt "Paris", który miał zostać przekazany polskiej marynarce wojennej.

Historia militarnego sojuszu Polski z Francją pełna była wielkich, ale przeważnie niespełnionych obietnic. Polskie załogi objęły francuskie jednostki dopiero wtedy, gdy Francja została już podbita przez Niemców.



Jeden z "szaserów". Jeden z "szaserów".
Jednostka Ch-11. Jednostka Ch-11.
OF Ouragan. OF Ouragan.
Niszczyciel klasy Simoun, do której należał też Ouragan. Niszczyciel klasy Simoun, do której należał też Ouragan.
Choć sojusz z Francuzami miał pomóc unowocześnić polską marynarkę wojenną przed II wojną światową, wielkie plany spaliły na panewce. Z obiecanych okrętów otrzymaliśmy jedynie stary, pozbawiony napędu i uzbrojenia krążownik, a obietnice przekazania francuskich technologii wojskowych i dział artylerii nabrzeżnej w ogóle nie zostały zrealizowane. Jedynie w zakresie szkolenia kadr morskich wszystko przebiegało zgodnie z planem - Polscy oficerowie i marynarze cyklicznie odbywali szkolenia na francuskich okrętach i uczelniach.

Wybuch wojny i kapitulacja Francji w 1940 roku wszystko zmieniły. W portach angielskich znajdowało się wówczas około 100 okrętów spod trójkolorowej, francuskiej bandery. Na wieść o kapitulacji część francuskich marynarzy podporządkowała się współpracującemu z Hitlerem rządowi Vichy, a niektórzy przyłączyli się do Wolnych Francuzów. Rząd brytyjski wobec obawy przejścia francuskich okrętów do swych baz a tym samym wzmocnienia sił państw osi postanowił zdecydowanie działać - doszło do zbrojnego internowania jednostek dawnych sojuszników. Niestety nie obyło się bez rozlewu krwi i ofiar po obu stronach.

Ponieważ Anglicy nie byli w stanie obsadzić wszystkich przejętych okrętów, Admiralicja wystosowała do polskiego dowództwa propozycję obsadzenia niektórych z nich, w tym pancernika "Paris", polskimi załogami. Taka możliwość zelektryzowała polskich oficerów - w najodleglejszych marzeniach nie przewidywali oni objęcia tak dużej jednostki. Ta pływająca twierdza była uzbrojona m.in. w 12 dział 305 mm i 22 działa kalibru 138 mm. Niestety, plan jej obsadzenia upadł, gdyż załogę pancernika stanowiło przeszło 1000 marynarzy, co wymagałoby użycia wszystkich rezerw kadrowych, a i tego byłoby mało. Dodatkowo Admiralicja przewidziała dla "Paris" mało prestiżową rolę - ta wiekowa w sumie jednostka (rocznik 1913) po przejęciu przez Polaków miał zostać baterią pływającą zacumowaną na rzece Tyne.

Dlatego też admirał Świrski musiał zrezygnować z tej propozycji. W zamian za to Polacy przejęli jeden niszczyciel, dwa ścigacze okrętów podwodnych i dwa statki handlowe przystosowane do służby patrolowej. Co ciekawe, na tych jednostkach miano podnosić dwie bandery: polską (dowódcą był polski oficer, a załoga składała się z polskich marynarzy) i francuską (okręty formalnie były własnością Francji). Dodatkowo w późniejszym okresie na patrolowcu "Medoc" podnoszono aż trzy bandery: polską, bo dowodził nim polski oficer, francuską, bo okręt należał do Francji, oraz brytyjską, bo załoga składała się z Anglików. Służba Okrętów Francuskich, bo tak oficjalnie je nazywano, była dość monotonna a w jednym przypadku skończyła się tragicznie.

"Portowy" okręt

Niszczyciel "Ouragan" był bliźniaczą jednostką "Wichra" i "Burzy". Był to zapewne decydujący powód, dla którego Brytyjczycy nam go przekazali - sami nie mieli nigdy z takimi okrętami do czynienia. Niestety, o ile polskie okręty były szczytem francuskiego przemysłu zbrojeniowego i dumą polskiej floty, o tyle "Ouragan" był pływającym złomem. Tytaniczna praca załogi pod dowództwem kmdr Eugeniusza Pławskiego nie przynosiła spodziewanych efektów - naprawiane elementy nieustannie się psuły i odmawiały posłuszeństwa. Niezbędne były ciągłe remonty - wystarczy wspomnieć, że przez 9 miesięcy służby pod polską banderą okręt na morzu spędził zaledwie łącznie 30 dni. Reszta to pobyt w stoczniach lub w porcie. W tym czasie "Ouragan" wykonał zaledwie jedno (!) zadanie bojowe... które i tak musiał przerwać w wyniku awarii. Po zapoznaniu się z raportami dowództwa okrętu i przeprowadzaniu inspekcji adm. Świrski zdecydował się o zwrocie o okrętu Francuzom, którzy ostatecznie wykorzystali go jako hulk mieszkalny.

Pomocniczy myśliwi

Kolejne dwa okręty przejęte przez Polaków szybko przezwano szaserami, czyli - po spolszczeniu francuskiego chasseur - myśliwymi. "Ch-11" i "Ch-16" były małymi, bo zaledwie 37-metrowymi, powolnymi (13 węzłów) okrętami, które z racji prędkości i słabego uzbrojenia (1 działo 75 mm, 1 CKM i kilku karabinów) mogły wypełniać jedynie zadania pomocnicze. Takie pojawiły się wobec niemieckich planów inwazyjnych na wyspy brytyjskie znanego pod kryptonimem "Lew Morski". Jednostki te miały patrolować wody wokół Wielkiej Brytanii, a w razie wykrycia nieprzyjacielskiego desantu ich głównym zadaniem było wszczęcie alarmu i atakowanie jednostek desantowych. Wobec ich uzbrojenia konfrontacja z jednostkami osłony z góry była skazana na niepowodzenie.

Tradycyjnie już pierwszym zadaniem po przejęciu okrętów przez Polaków było... udanie się do stoczni na kapitalny remont. Dopiero po nim rozpoczęła się monotonna służba patrolowa. Jedyny wydarzeniem, które przerwało monotonię był rejs "Ch-11", który odbywał się w niezwykle trudnych warunkach atmosferycznych. Tylko dzięki przypadkowi (poślizgnął się marynarz obsługujący reflektor) i szybkiej reakcji dowódcy kpt. mar. Jerzego de Latour, udało się uniknąć rozbicia się o nabrzeżne skały, do których zostało zaledwie 300 metrów!

Gdy widmo niemieckiej inwazji ostatecznie się oddaliło, Polacy przekazali z powrotem okręty francuskiej marynarce. Obie jednostki były mocno eksploatowane - w ciągu swej krótkiej służby pod polskim dowództwem w morze wychodziły przeszło 84 razy.

Kwaśne wina

Ostatnie okręty przekazane polskiej flocie nosiły nazwy doskonałych francuskich win - "Medoc" i "Pomerol". Obie jednostki były sporymi, bo przeszło 72 metrowymi statkami handlowymi, które przerobiono na pomocnicze patrolowce uzbrajając je m.in. w 4 działa 102 mm i 2 działa 37 mm. Tradycyjnie już oba okręty były w fatalnym stanie i praktycznie rzecz biorąc nie nadawany się do jakichkolwiek rejsów. Wobec negatywnych raportów obu dowódców, kmdr por. Romana Stankiewicza i kpt. mar. Romualda Tymińskiego, już po 3 miesiącach postanowiono oddać jednostki Brytyjczykom. Anglicy nadal jednak nie mieli odpowiednio wyszkolonych rezerw i wobec ich prośby na "Medocu" pozostał kmdr Stankiewicz i dwóch polskich marynarzy (stąd też na rufie powiewały teraz trzy bandery).

Niestety służba "Medoca" zakończyła się w tragiczny sposób - jednostka została storpedowana przez niemiecki samolot, a trzej Polacy zginęli wraz z okrętem.

Opinie (52) 10 zablokowanych

  • (2)

    No właśnie ORP Wicher i Burza były budowane we Francji

    • 11 0

    • plus 3 OP (1)

      i starczyło tych doświadczeń.
      Później zmądrzeliśmy i była Anglia i Holandia.

      • 2 0

      • A cała ta nasza marynarka obroniła nas we wrześniu

        nie nakręcajcie się tak strasznie.

        • 3 0

  • no tak! (2)

    Niemcy walili nas po łbach a Francuzi zwyczajnie dym*li

    • 23 0

    • Nic się nie zmieniło (1)

      do tej pory

      • 7 1

      • I nic się nie zmieni

        w przyszłości

        • 6 1

  • Kiedy wreszcie ten nasz kochany polski naród zrozumie, (4)

    ....że tak jak w przeszłości, tak teraz i w przyszłości nikt, a zwłaszcza francuz i anglik, palcem nie kiwną w naszej sprawie jak by stało się najgorsze

    • 44 3

    • (3)

      Chcialbyś co???
      Ale nie w tym wcieleniu.Teraz jesteśmy w NATO

      • 0 7

      • NATO pokazało swoją siłę i postawę... (2)

        ... jak Rosja napadła na Gruzję :) Pomachali paluszkiem i prześcigali się w "potępianiu" - na tym skończy się najazd Rosji na kazde NATOwskie państwo - zwłaszcza po modernizacji przez nich armii o której ostatnimi czasy jest dość głośno :)

        ps. Tak wiem, Gruzja nie jest w NATO

        • 2 3

        • ale ddd...d...pa tego i tak nie zrozumie, jest w NATO:)

          • 0 0

        • chyba jednak nie wiesz że Gruzja nie jest w NATO...

          Jakbyś wiedział nie pisałbyś bzdur, postępowanie wobec członka NATO, a wobec krajów ościennych jest inne, to nie klub obrony uciśnionych... po drugie Rosja napadła na Gruzję? A może to jednak wcześniej Gruzja napadła na Osetję?

          • 1 0

  • Kiedyś mieliśmy Marynarkę Wojenną..... (1)

    • 20 3

    • Jaka marynarkę?

      jak nawet starego pancernika nie byliśmy w stanie obsadzić?

      • 2 7

  • :(

    jak widać zawsze byliśmy du****ni przez silniejszego

    • 9 1

  • Ile biegów ma francuski czołg?

    4 wsteczne i 1 do jazdy naprzód. Ech, nasi sojusznicy Francuzi...

    • 24 1

  • Ciekawy artykuł.

    Co prawda o wszystkich tych sprawach wiedziałem, ale miło jest odnaleźć dobre artykuły na portalu Trójmiasto :)

    • 15 4

  • Dodam jeszcze (1)

    że wtedy nie wzięliśmy pancernika, uznając go za zbędny balast. Dzisiaj mamy dwa takie balasty - nazywają się "Kościuszko" i "Pułaski". Władze nam zgłupiały z wiekiem - szkoda.

    • 16 4

    • i jeszcze...

      Kaczyński;

      • 1 2

  • Znowu? (2)

    Redakcja nie daje za wygraną. Kolejny tekst z wikipedi podpisany przez jakiegoś politologa. Panie Lipka weź pan napisz coś własnego, a nie ciągle te plagiaty.i

    • 13 12

    • kolejny niezadowolony "dla zasady" - masz dowody, że teskt został skądś spisany? przedstaw je a nie pisz pierodły. mentalnośc polaków do narzekania jest naprawdę straszna....

      • 7 8

    • Masz świętą rację Bolo. Pan Lipka niech zawód zmieni bo w tym mu ewidentnie nie idzie.

      • 9 1

  • (1)

    Nie lepiej przeczytać jedną z "Miniatur Morskich" (było kiedyś coś takiego....i komu to przeszkadzało?) Jerzego Pertka? To lepsze niż Wikipedia i inne jej podobne źródła......

    • 24 1

    • Ksążki o MW.

      Proponuję też oprócz miniatur" Wielkie dni małej floty" J.Pertka.

      • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Do jakiego zakonu należał Sopot od 1316 roku?

 

Najczęściej czytane