• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

Jan Daniluk
19 listopada 2023, godz. 09:00 
Opinie (157)

Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny stoi przy ul. Stanisława Pawłowskiego 2.

Bajkowa willa w Jaśkowej Dolinie - to z całą pewnością jedna z najbardziej charakterystycznych willi położonych w tej dzielnicy. Willa HenkenhafaMapka (Villa Henkenhaf) - bo o niej mowa - swoim wyglądem przypomina dom z bajek. W cyklu "Wille Trójmiasta" opiszemy więcej takich zabytkowych obiektów w Gdyni, Sopocie i Gdańsku.




Willa Henkenhafa w Jaśkowej Dolinie



Willa swoją nazwę zawdzięcza pierwszemu mieszkańcowi, a jednocześnie właścicielowi, inwestorowi i projektantowi w jednej osobie - Johannowi Friedrichowi Henkenhafowi (1848-1908). Nowy, okazały dom z charakterystyczną, zakończoną spiczastym hełmem wieżyczką został zbudowany w latach 1899-1900.

  • Willa Henkenhaf na zdjęciu z 2019 r.
  • W głębi willa Henkenhaf, na pierwszym planie budynek przy ul. Pawłowskiego 5.

Działalność Henkenhafa w Badenii i Niderlandach



Architekt działał początkowo przede wszystkim na terenie Badenii i Niderlandów, gdzie razem ze wspólnikiem Friedrichem Ebertem (1850-1914) prowadził firmę architektoniczną, a później także budowlaną Henkenhaf&Ebert. Do bodaj najważniejszych, a na pewno najsłynniejszych ich realizacji (razem z Jakobem Henkenhafem, jednym z młodszych braci) należy zaliczyć okazały Hotel Dom Zdrojowy w Scheveningen (1884-1885), dzielnicy Hagi. Poza tym zaprojektował (ze wspólnikiem lub sam) synagogę w Bruchsal pod Karlsruhe (1881) i Hotel Victoria w Amsterdamie (1890), którego zresztą był krótko pierwszym dyrektorem.

Dzieła Henkenhafa w Gdańsku i na Helu



Po pobycie w Berlinie (zamieszkał tam w 1892 r.), w 1896 r. Henkenhaf przeprowadził się do Gdańska. Zanim wprowadził się do tytułowej willi, mieszkał na obecnej ul. Matki PolkiMapka we Wrzeszczu.

Widok na dawną Parkweg (dziś ul. Pawłowskiego) z zamykającą perspektywę, charakterystyczną willą Henkenhafa, około 1902 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Widok na dawną Parkweg (dziś ul. Pawłowskiego) z zamykającą perspektywę, charakterystyczną willą Henkenhafa, około 1902 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Jedna z hipotez zakłada, że Henkenhaf zaprojektował budynek nowej elektrowni miejskiej na Ołowiance (1897-1898), który obecnie służy za siedzibę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Niewykluczone więc, że właśnie dlatego zdecydował się osiąść w mieście nad Motławą (otworzył tu zresztą swoje nowe biuro architektoniczne, na Wyspie Spichrzów).

Henkenhaf zaprojektował także kamienicę na Dolnym Mieście (na ul. Łąkowej 5Mapka) oraz nowy Dom Zdrojowy (Kurhaus) w Helu (1898-1899). W okresie międzywojennym, kiedy Hel należał do Polski, był to Dom Zdrojowy Hotel "Polonia", gdzie stałym gościem był m. in. pisarz Stefan Żeromski. Budynek został zniszczony w 1945 r.

Widok na Jaśkową Dolinę z jednego szczytów Góry Jana, około 1910 r. Willę Henkenhafa można bez trudu rozpoznać po charakterystycznej, zakończonej spiczastym hełmem wieży. Ze zbiorów K. Gryndera. Widok na Jaśkową Dolinę z jednego szczytów Góry Jana, około 1910 r. Willę Henkenhafa można bez trudu rozpoznać po charakterystycznej, zakończonej spiczastym hełmem wieży. Ze zbiorów K. Gryndera.
Z mniejszych realizacji warto wspomnieć o jednym z pawilonów we wspomnianym już parku Jaśkowej Doliny, który powstał w celu upamiętnienia zmarłego w 1899 r. lokalnego aktywistę Ottona von Rozynskiego. Pawilon niestety także nie przetrwał do naszych czasów.

Upamiętnienie wybitnego, polskiego geografa



Willa stanęła nie przy samej dzisiejszej ul. Jaśkowa Dolina, ale nieco w głębi, przy nowo wytyczonej w 1899 r. Parkweg, czyli Parkowej (pod numerem 2)Mapka. Pierwotna nazwa była oczywiście nawiązaniem do znajdującego się wokół parku Jaśkowej Doliny.

Dawna Parkweg (dziś ul. S. Pawłowskiego) w zimowej odsłonie, około 1904 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Dawna Parkweg (dziś ul. S. Pawłowskiego) w zimowej odsłonie, około 1904 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Dziś to ulica Stanisława Pawłowskiego (1882-1940). Powojenna nazwa upamiętnienia wybitnego, polskiego geografa, profesora Uniwersytetu Poznańskiego, członka Polskiej Akademii Umiejętności i Międzynarodowej Unii Geograficznej. Jako polski uczony, aktywista społeczny i autorytet naukowy został przez Gestapo aresztowany i rozstrzelany w Forcie VII w Poznaniu,

Willa Henkenhafa - jedna z ikon Jaśkowej Doliny



Dom zaprojektowany przez Henkenhafa niemal natychmiast stał się jedną z najchętniej portretowanych - początkowo na pocztówkach, następnie zdjęciach - willi w okolicy. I trudno się temu dziwić. Urody budynkowi nie można odmówić.

Willa Henkenhafa około 1900 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Willa Henkenhafa około 1900 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Tytułowa willa szczęśliwie przetrwała nie tylko II wojnę światową, ale także okres powojenny, kiedy niejedna zabytkowa budowla popadła w ruinę z powodu braku należytej uwagi (i środków) na jej renowację. Obecnie znajduje się w prywatnych rękach. Tak jak w przeszłości tak i dziś niezmiernie cieszy oko.

O autorze

autor

Jan Daniluk

- doktor historii, adiunkt na Wydziale Historycznym UG, badacz historii Gdańska w XIX i XX w., oraz historii powszechnej (1890-1945).

Opinie (157) ponad 10 zablokowanych

  • Wieża Gargamela. (1)

    Jak widać nie tylko dziś ludzie mają dziwne pomysły.

    • 0 7

    • Gargamdl to teatr szekszporowski albo ecs

      • 4 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Pięknie zabudowana nowoczesnymi blokami mieszkalnymi :D

    Co tam starym będą straszyć ;).

    • 5 0

  • Piękna willa.

    Ale trzymajmy się gdańskich standardów, dobrze? Trzeba jak najszybciej zasłonić ją paczkomatem.

    • 6 0

  • Podobny budynek jest w Brzeznie, jakies 200 m od morza

    • 5 0

  • Bajkowo?

    Bajkowo to wygląda cerkiew na Kremlu, kopuły kolorowe, niczym pałac z baśni Disneya.
    Do bajkowych budowli można włączyć także i meczety z bliskiego wschodu.

    • 3 2

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Pytam się

    Kto dobierał muzykę do tego filmu? W moim odczuciu kompletnie nie pasuje!

    • 0 5

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Podatek katastralny obowiązuje między innymi w Austrii, Szwecji, Holandii, Czechach, Włoszech i Słowacji.

    Na chwilę obecną w Polsce nie wprowadzono jeszcze podatku katastralnego zamiast niego obowiązuje wspomniany już podatek naliczany od powierzchni nieruchomości.

    • 6 1

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Bogaci żyją inaczej.

    • 5 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    W latach 80

    Były tam zwykłe mieszkania. Kolega tam mieszkał. W środku już wtedy krzyczało o dofinansowanie.

    • 10 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Willa (4)

    A ja znam historie tej willi od roku 47 do dziś.( przynajmniej górnego piętra wraz z wierzyczkami)
    Mieszkali tam moi dziadkowie, rodzice, a teraz mieszka moja siostra.
    Dla naprawdę zainteresowanych historią, a nie szukaniem sensacji i chorych insynuacji, to jeszcze pamięć mnie nie zawodzi i mogę się tą wiedzą podzielić.
    Miłego popołudnia

    • 13 0

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      bt

      Witam
      Trzymajcie tę historię, nie tylko w pamieci ale też zapiszcie ją gdziekolwiek. Coraz mniej jest gdańszczan i coraz mniej historii, ale sa ludzie którzy chcą te tematy zgłębiać.
      Pozdrawiam
      Mariusz

      • 5 0

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      dot. Willa

      Miło poczytać o tak pięknej budowli. Bardzo dziękuję :-)

      • 2 1

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      sm (1)

      Bardzo chętnie bym wysłuchała!!!

      • 2 1

      • Opinia do filmu

        Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

        Podaj jakiś kontakt (tel, WhatsApp), to się dogadamy.

        • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak nazywa się najstarszy dom mieszkalny w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane