- 1 Upiorne syreny i największe pożary w Sopocie (11 opinii)
- 2 Jeden z pierwszych w Polsce "bliźniaków" (19 opinii)
- 3 Idź na spacer śladem linii Gdynia - Kokoszki (68 opinii)
- 4 30 lat od tragedii autobusowej w Kokoszkach (219 opinii)
- 5 Nietypowa willa prezesa banku nad miastem (55 opinii)
- 6 Był las i błoto, dziś jest 6 mln pasażerów (309 opinii)
99 lat temu powstał Klub Sportowy Gedania. IPN upamiętni przedwojennych działaczy
W środę, 15 września, przypada 99. rocznica powstania Klubu Sportowego Gedania. Był on jednym z filarów polskości w zdominowanym przez Niemców Wolnym Mieście Gdańsku. Lokalny oddział IPN-u w godzinach przedpołudniowych organizuje uroczystości, które upamiętnią jego przedwojennych działaczy.
Siedziba z prawdziwego zdarzenia była gotowa dopiero w 1929 r. W tym roku oddano do użytku pierwsze obiekty sportowe u zbiegu ulic Kościuszki i Legionów we Wrzeszczu, które wzniesiono na terenie dawnego placu ćwiczeń armii Cesarstwa Niemieckiego.
Czytaj również: Jak Gedania strach wśród Niemców budziła
Ostatecznie, wybudowano tam dwa boiska piłkarskie z sześciotorową bieżnią, dwa korty tenisowe oraz strzelnicę. Z początku Gedania była klubem jednosekcyjnym, grano tu wyłącznie w piłkę nożną. W kolejnych latach utworzono kolejne sekcje: lekkoatletyczną, strzelecką, tenisa ziemnego, bokserską, motocyklową, piłki ręcznej mężczyzn, hokeja na lodzie, piłki ręcznej kobiet, tenisa stołowego i kolarską.
Jedno z najważniejszych miejsc Polonii
Na kartach przedwojennej historii Gedanii nie brakowało sukcesów. W sezonie 1931/1932 jej piłkarze zdobyli mistrzostwo okręgu Wolnego Miasta Gdańska. W 1930 r. motocyklista Władysław Pianowski zdobył tytuł mistrza Polski. Kilku pięściarzy wywalczyło wicemistrzostwo naszego kraju, np. Jan Bianga w 1930 r.
Czytaj więcej: Historia przedwojennego pięściarza
Jednak to nie sukcesy w poszczególnych dyscyplinach świadczyły o wyjątkowości Gedanii. Funkcjonujący we Wrzeszczu klub był bowiem jednym z filarów polskości w zdominowanym przez Niemców Wolnym Mieście Gdańsku. Jak opisywali dawni członkowie, klub zrzeszał całe rodziny gdańskich Polaków, które były mu oddane na dobre i na złe. Był jednym z niewielu miejsc, gdzie mogli bez skrępowania manifestować swój patriotyzm i za pomocą sportu krzewić go w kolejnych pokoleniach.
Czytaj więcej: Wspomnienia przedwojennych Polaków z Gdańska
75 gedanistów zginęło w czasie wojny
Wraz z wybuchem II wojny światowej klub został zmuszony przez Niemców zakończyć działalność. Niestety, aż 75 członków Gedanii nie przeżyło wojny. Wśród nich znaleźli się m.in. prezes i dwaj wiceprezesi, którzy zostali rozstrzelani wkrótce po włączeniu Gdańska w granice hitlerowskich Rzeszy.
Czytaj więcej: Polowanie na Polaków we wrześniu 1939 r.
Wielu zawodników zostało zesłanych do obozów koncentracyjnych, z których nigdy nie wrócili. Warto również wspomnieć, że pierwszym poległym na Westerplatte polskim żołnierzem był st. sierż. Wojciech Najsarek, który także był wcześniej zawodnikiem polskiego klubu.
Najpierw msza św., potem złożenie kwiatów
W środowe przedpołudnie, gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej organizuje uroczystości upamiętniające rocznicę powstania Gedanii. O godz. 10 rozpocznie się msza św. w kościele św. Stanisława przy al. Legionów 13, zaś po jej zakończeniu, o godz. 11, nastąpi złożenie kwiatów pod pomnikiem Pamięci Członków Gedanii przy ul. Kościuszki 49.
- Zapraszamy wszystkich chętnych na uroczystości 99. rocznicy powstania KS Gedania. Przed II wojną światową członkowie klubu krzewili postawy zamiłowania do sportu, przede wszystkim do piłki nożnej, a także patriotyczne - zachowania polskości w obcym, w często wrogim otoczeniu. Kilkudziesięciu z nich zginęło z rąk niemieckich w czasie wojny - czytamy w zaproszeniu Instytutu Pamięci Narodowej.
Wybór wspomnianego kościoła nie był przypadkowy. Znajdująca się tuż obok historycznej siedziby klubu świątynia była jednym z dwóch polskich kościołów katolickich w Wolnym Mieście Gdańsku - obok otwartego w 1932 r. kościoła Chrystusa Króla przy ul. Rogaczewskiego 55 - do którego uczęszczało zresztą wielu członków Gedanii.
Post scriptum
Gedania została reaktywowana 16 maja 1945 r. Teren obiektów sportowych przy al. Legionów odzyskała 8 września 1957 r. W 2009 r. został on sprzedany przez zarząd klubu deweloperowi Robyg pod budownictwo mieszkaniowe.
Jednak w 2020 r. władze miasta wstrzymały pozwolenie na budowę. Ostatni artykuł na temat kontrowersji wokół tej inwestycji opublikowaliśmy w listopadzie ubiegłego roku.
Czytaj więcej: Teren po Gedanii. Deweloper stracił pozwolenie na budowę
Głodnym wiedzy o historii klubu polecamy przeczytać książkę "KS Gedania - klub gdańskich Polaków (1922-1953)", autorstwa prof. Janusza Trupindy, która trafiła do księgarni w 2015 r.
Wydarzenia
Kluby sportowe
Opinie (131) 8 zablokowanych
-
2021-09-15 07:32
PO zniszczyło patriotyczny klub
Dopiero św. Mateusz za namową bł. Kacpra dał miliardy i wprowadził klub do ekstraklasy. Tak słyszałem w TVP.
- 19 33
-
2021-09-15 07:44
Władze Gdańska mają okazję rehabilitacji (3)
Chwała przedwojennym zawodnikom i działaczom. Ale powojenna Gedania to wiele sekcji. Reprezentanci klubu z Igrzysk Olimpijskich wracali z medalami. Grające w najwyższej klasie siatkarki / boisko za budynkiem Dyrekcji PKP /, drużyna bokserska / często mecze w hali ZNTK na Przeróbce / , wioślarki i wioślarze z przystani przy Moście Siennickim. To był tradycyjnie klub kolejowy KKS i dopóki nie roz...no Polskich Kolei Państwowych na spółki i spółeczki miał solidne podstawy finansowe. A sprzedaż historycznego terenu , zburzenie zaplecza to jeden z największych skandali władz Gdańska. Jak najdalej od parszywego IPN, który powojenne lata przedstawi jak zwykle jako okres klęsk.
- 19 15
-
2021-09-15 08:29
historyczny teren sprzedała sama Gedania więc nie kłam (1)
poczytaj o działalności niejakiego Stankiewicza
- 7 3
-
2021-09-15 08:35
Gedania
Tereny sprzedał Prezes siatkówki nie piłkarze którzy przez Pana S zostali wyrzuceni z Kosciuszku
- 8 4
-
2021-09-15 09:40
W tym przypadku układ PIS-owski odpowiada za sprzedaż terenów Gedani
Kto był przyjacielem byłego prezesa? Kto w siedzibie klubu miał swoje biuro poselskie? kto był wiceprezesem PZU Życie, gdy Robyg kupił grunty (wbrew logice ma to duże znaczenie). Kto podzielił kasę? To są podstawowe pytania, które powinna zadać w tej sprawie prokuratura.
- 8 1
-
2021-09-15 07:47
Mnie szczególnie boli zniszczenie siatkówki w tym klubie. Kiedyś było co (kogo) oglądać.
- 37 1
-
2021-09-15 07:51
PiS dokończyło śmierć Klubu.
Nic nie zrobili w ratowaniu Klubu.
- 16 32
-
2021-09-15 07:56
Dziś Gedanii już nie ma. 20lat temu zlikwidowano sekcje i mamy teraz kilka klubów z Gedania w nazwie ale to zupełnie co innego
- 26 0
-
2021-09-15 08:02
To był mój Klub. Tam grałem. Kacperek Płażyński załatwił Gedanię na amen. Gdańszczanie nigdy mu tego nie wybaczą. (2)
- 20 48
-
2021-09-15 09:14
Weź coś na rozum.
- 19 9
-
2021-09-15 15:37
Kacperek
Kacperek wręcz odwrotnie.
- 2 2
-
2021-09-15 08:06
Nie bój nic
Deweloperka zabetonuje i nie będzie śladu.
- 25 1
-
2021-09-15 08:10
Po co gedania jak w niemczech takich gedanii mamy setki buahaaaaaa.a pozatym kiedy ograniczenie do 20kmh na grunwaldzkiej??? (1)
- 9 20
-
2021-09-15 08:42
poznasz głupiego po śmiechu jego
- 11 2
-
2021-09-15 08:11
Niestety całą reputację wspaniałego klubu zepsuł prezes (1)
16 milionów wyparowały.
- 31 0
-
2021-09-15 11:39
Gdyby prokuratura zadziałała to bardzo łatwo można byłoby te pieniądze odnaleźć.
- 6 0
-
2021-09-15 08:20
(2)
Gedania Gdańsk ostatni bastion polskości w frei stadt danzig..... Czy to prawda drogi ojcze że lechisci to volksdeutsche
- 20 14
-
2021-09-15 11:51
Nooo.... nieprawda!!
- 3 0
-
2021-09-15 12:05
Tak to prawda drogi synu trzeba niebać s#!!w
- 0 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.