Dawna Gdynia była miastem tysięcy kóz

Michał Sielski

26 września 2015 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (149)

Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko

Zimą kozom wystarczyło trochę siana i resztki z obiadu - np. obierki ziemniaków. Wiosną i latem mogły paść się gdziekolwiek. W zamian rodziny otrzymywały pożywne mleko.

Niektórzy lubią opowiadać, jak szybko rozwinęła się Gdynia i zupełnie bez ironii wskazywać miejsca, w których "jeszcze niedawno pasły się krowy". Nic bardziej mylnego. Mimo okolicznych łąk, krów nigdy nie było w mieście dużo. Gdynia była za to miastem kóz, które liczone były w tysiącach.

Przeszkadzałyby ci zwierzęta hodowlane (kozy, kury, krowy etc.) na terenie miasta?

tak, ich miejsce jest na wsi tak, jeśli byłyby to duże i uciążliwe dla innych hodowle chyba tylko w centrach miast, na przedmieściach powinno być to dozwolone nie, nie mam nic przeciwko pojedynczym kurom czy kozom na prywatnych działkach

Ludzie od lat lubili się fotografować na tle koni lub podczas jazdy na nich. Z kolei krajobrazy to często były pastwiska, a na nich konie lub krowy. Konie zapisały się zresztą piękną, ale i krwawą kartą w historii Gdyni. Także im zawdzięczamy powstanie miasta. Dzięki nim wzbogaciło się też wielu gdynian, niektórzy także nielegalnie, bo przemytnicy podstawiali całe pociągi z końmi, które sprowadzane były z całej Polski. Wiele z nich podczas budowy portu łamało bowiem nogi i były dobijane na miejscu. Potrzebne były następne. Od razu.

Czytaj więcej: Konie budowały Gdynię. W mieście stanie ich pomnik?

W Gdyni sprzed lat równie popularne były jednak kozy. Przed wojną były wszędzie i hodowali je niemal wszyscy. Nie tylko mieszkańcy dzielnic oddalonych od centrum. Młode kózki brykały również w samym Śródmieściu, a starsze dostojnie żuły trawę przy większości domostw. W Gdyni nie brakowało bowiem łąk i niezabudowanych połaci. Właściwie każdy mógł wypasać kozę, mając ją w zasięgu wzroku.

Wypas gdzie się dało. Koza nie wybrzydza

Poza tym zakup kozy był znacznie tańszy, niż zakup krowy. Tylko bogatsi mieszkańcy Gdyni wypasali najcenniejsze bydło. Pozostali mogli sobie pozwolić najwyżej na kozy. I najczęściej była to jedna sztuka, o którą dbały całe rodziny: dzieci wyprowadzały, matka doiła, a ojciec dbał o to, by miała co jeść w zimę.

Koza była bowiem nie tylko tania, ale też niezbyt wymagająca w utrzymaniu. Mogła żywić się praktycznie wszystkim - od młodych traw, po wysuszone pędy innych roślin. Nie trzeba było budować dla niej obory, mieć własnego pastwiska. Wyprowadzało się ją praktycznie wszędzie - na zbocza pomiędzy domami, przy ulicach, przy torach, a nawet na podwórko u sąsiada, który potem jeszcze podziękował za "skoszenie" trawy szklanką śliwowicy. Noce kozy spędzały natomiast w zbitych z byle czego szałasach, a czasem i w przedsionkach domowych izb. Rozwój miasta wpłynął jednak na liczbę tych zwierząt w Gdyni.

Kóz było mniej, gdy zaczęto budować port

- Gdy przystąpiono do budowy portu i miasta, sytuacja miejscowych Kaszubów uległa nagłej zmianie. Niektórzy z nich znaleźli pracę w budującym się porcie, inni zamustrowali na statki, które niebawem zaczęły tu przypływać, a jeszcze inni, nieliczni, stali się milionerami, sprzedając nieużytki i torfowiska na potrzeby budownictwa mieszkaniowego i portu. Zmianie uległa też sytuacja kóz. Powoli znikały z krajobrazu Śródmieścia. Ich hodowla z wolna przenosiła się na przedmieścia i obrzeża - opowiada Michał Sikora, jeden z najstarszych gdyńskich dziennikarzy, urodzony w 1934 roku.
Kozy nadal były jednak hodowane, bo ich mleko było często podstawą wyżywienia biedniejszych rodzin. Na każdym rogu spotykano je m.in. w Cisowej, Chyloni, na Grabówku, Pogórzu, Obłużu, a nawet w Orłowie.

Kozy pomogły przetrwać okupację

Ludzie radzili sobie jak mogli. Latem ścinali trawę i suszyli ją na dachach domów, by zimą do resztek z obiadu dorzucić kozom trochę siana. To właśnie kozie mleko pomogło wielu przetrwać II wojnę światową, czyli czas, w którym brakowało wszystkiego. W tym okresie koza - która mogła wyżywić się sama i jeszcze wyżywić rodzinę - była jedną z najlepszych inwestycji.

Znalazło to odzwierciedlenie także po wojnie, gdy naród nadal cierpiał biedę. Wychowanie dzieci, później wyrosłych na silnych mężczyzn i kobiety, którym udało się odbudować z gruzów Rzeczpospolitą, było możliwe właśnie dzięki koziemu mleku. W Roczniku Statystycznym z 1957 roku czytamy, że poza gospodarstwami rolnymi w czerwcu 1950 roku na terenie Gdyni było aż 1255 kóz. W tym samym czasie krów było zaledwie 497.

Michał Sielskim.sielski@trojmiasto.pl

Opinie (149) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 14:46

propozycja :

- pomnik konia w centrum Gdyni
- pomnik kozy na przedmieściach Gdyni

pan
8 lat
- 11 9
Twoja opinia

Zmień treść

- pomnik konia w centrum Gdyni - pomnik kozy na przedmieściach Gdyni
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:02

hahhaha (2)

syryjczycy sie uciesza;)

greg
8 lat
- 24 7
Twoja opinia

Zmień treść

syryjczycy sie uciesza;)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-27 10:11
  
  z czego konkretnie bo nie nadążam za twoją galopującą logiką?
  
  koza jest jednym z najpopularniejszych mięs na ziemii,
  w Europie też, jak najbardziej, Polacy jedzą kozy tak samo często jak Syryjczycy,
  a czy wiedziałeś, że Syryjczycy są biali i mają niebieskie oczy?
  czy wiedziałeś że są chrześcijanami?
  10% całego ich kraju to chrześcijanie
  
  koziołek matołek
  8 lat
  - 2 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  koza jest jednym z najpopularniejszych mięs na ziemii, w Europie też, jak najbardziej, Polacy jedzą kozy tak samo często jak Syryjczycy, a czy wiedziałeś, że Syryjczycy są biali i mają niebieskie oczy? czy wiedziałeś że są chrześcijanami? 10% całego ich kraju to chrześcijanie
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-29 07:12
  
  już się cieszą
  
  że Adamowicz mieszkania im zbuduje....
  
  ada
  8 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  że Adamowicz mieszkania im zbuduje....
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:11

Szkoda, ze nie obecnie

trudniej bedzie o zone.

Ali Baba
8 lat
- 17 3
Twoja opinia

Zmień treść

trudniej bedzie o zone.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:42

he

I wyszło pochodzenie.... A ja myślałem, że Arka śledzie... A tu od kozy i capa pochodzenie opisane:)

Budyń
8 lat
- 20 10
Twoja opinia

Zmień treść

I wyszło pochodzenie.... A ja myślałem, że Arka śledzie... A tu od kozy i capa pochodzenie opisane:)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:46

kozi kibic

arka gdynia me me me me arka gdynia me me me.........

8 lat
- 20 10
Twoja opinia

Zmień treść

arka gdynia me me me me arka gdynia me me me.........
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:48

tak,szklanką śliwowicy w Gdyni,młody weż sie trochę doucz

miki
8 lat
- 7 3
Twoja opinia

Zmień treść

tak,szklanką śliwowicy w Gdyni,młody weż sie trochę doucz
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:53

(1)

Dziś jest miastem tysięcy niemyślących ludzi głosujących na Samorządność.

8 lat
- 16 11
Twoja opinia

Zmień treść

Dziś jest miastem tysięcy niemyślących ludzi głosujących na Samorządność.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 20:29
  
  I tysięcy myślących nieglosujacych na PiS.
  
  8 lat
  - 4 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  I tysięcy myślących nieglosujacych na PiS.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 15:59

a dziś na wsi to wielkie zjawisko zobaczyć kozę lub krowę a co dopiero w mieście

8 lat
- 13 2
Twoja opinia

Zmień treść

a dziś na wsi to wielkie zjawisko zobaczyć kozę lub krowę a co dopiero w mieście
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 16:19

artykuł to jakieś ideologiczne przygotowanie gruntu pod imigrantów w Gdyni?

Nazwa własna "kozie syny" jest już zarezerwowana dla pewnych ludów

stiopa
8 lat
- 23 5
Twoja opinia

Zmień treść

Nazwa własna "kozie syny" jest już zarezerwowana dla pewnych ludów
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 16:30

Ja ciągle spotykam BURAKI

Bauer aus Danzig
8 lat
- 10 11
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii