Dawna Gdynia była miastem tysięcy kóz

Michał Sielski

26 września 2015 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (149)

Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko

Zimą kozom wystarczyło trochę siana i resztki z obiadu - np. obierki ziemniaków. Wiosną i latem mogły paść się gdziekolwiek. W zamian rodziny otrzymywały pożywne mleko.

Niektórzy lubią opowiadać, jak szybko rozwinęła się Gdynia i zupełnie bez ironii wskazywać miejsca, w których "jeszcze niedawno pasły się krowy". Nic bardziej mylnego. Mimo okolicznych łąk, krów nigdy nie było w mieście dużo. Gdynia była za to miastem kóz, które liczone były w tysiącach.

Przeszkadzałyby ci zwierzęta hodowlane (kozy, kury, krowy etc.) na terenie miasta?

tak, ich miejsce jest na wsi tak, jeśli byłyby to duże i uciążliwe dla innych hodowle chyba tylko w centrach miast, na przedmieściach powinno być to dozwolone nie, nie mam nic przeciwko pojedynczym kurom czy kozom na prywatnych działkach

Ludzie od lat lubili się fotografować na tle koni lub podczas jazdy na nich. Z kolei krajobrazy to często były pastwiska, a na nich konie lub krowy. Konie zapisały się zresztą piękną, ale i krwawą kartą w historii Gdyni. Także im zawdzięczamy powstanie miasta. Dzięki nim wzbogaciło się też wielu gdynian, niektórzy także nielegalnie, bo przemytnicy podstawiali całe pociągi z końmi, które sprowadzane były z całej Polski. Wiele z nich podczas budowy portu łamało bowiem nogi i były dobijane na miejscu. Potrzebne były następne. Od razu.

Czytaj więcej: Konie budowały Gdynię. W mieście stanie ich pomnik?

W Gdyni sprzed lat równie popularne były jednak kozy. Przed wojną były wszędzie i hodowali je niemal wszyscy. Nie tylko mieszkańcy dzielnic oddalonych od centrum. Młode kózki brykały również w samym Śródmieściu, a starsze dostojnie żuły trawę przy większości domostw. W Gdyni nie brakowało bowiem łąk i niezabudowanych połaci. Właściwie każdy mógł wypasać kozę, mając ją w zasięgu wzroku.

Wypas gdzie się dało. Koza nie wybrzydza

Poza tym zakup kozy był znacznie tańszy, niż zakup krowy. Tylko bogatsi mieszkańcy Gdyni wypasali najcenniejsze bydło. Pozostali mogli sobie pozwolić najwyżej na kozy. I najczęściej była to jedna sztuka, o którą dbały całe rodziny: dzieci wyprowadzały, matka doiła, a ojciec dbał o to, by miała co jeść w zimę.

Koza była bowiem nie tylko tania, ale też niezbyt wymagająca w utrzymaniu. Mogła żywić się praktycznie wszystkim - od młodych traw, po wysuszone pędy innych roślin. Nie trzeba było budować dla niej obory, mieć własnego pastwiska. Wyprowadzało się ją praktycznie wszędzie - na zbocza pomiędzy domami, przy ulicach, przy torach, a nawet na podwórko u sąsiada, który potem jeszcze podziękował za "skoszenie" trawy szklanką śliwowicy. Noce kozy spędzały natomiast w zbitych z byle czego szałasach, a czasem i w przedsionkach domowych izb. Rozwój miasta wpłynął jednak na liczbę tych zwierząt w Gdyni.

Kóz było mniej, gdy zaczęto budować port

- Gdy przystąpiono do budowy portu i miasta, sytuacja miejscowych Kaszubów uległa nagłej zmianie. Niektórzy z nich znaleźli pracę w budującym się porcie, inni zamustrowali na statki, które niebawem zaczęły tu przypływać, a jeszcze inni, nieliczni, stali się milionerami, sprzedając nieużytki i torfowiska na potrzeby budownictwa mieszkaniowego i portu. Zmianie uległa też sytuacja kóz. Powoli znikały z krajobrazu Śródmieścia. Ich hodowla z wolna przenosiła się na przedmieścia i obrzeża - opowiada Michał Sikora, jeden z najstarszych gdyńskich dziennikarzy, urodzony w 1934 roku.
Kozy nadal były jednak hodowane, bo ich mleko było często podstawą wyżywienia biedniejszych rodzin. Na każdym rogu spotykano je m.in. w Cisowej, Chyloni, na Grabówku, Pogórzu, Obłużu, a nawet w Orłowie.

Kozy pomogły przetrwać okupację

Ludzie radzili sobie jak mogli. Latem ścinali trawę i suszyli ją na dachach domów, by zimą do resztek z obiadu dorzucić kozom trochę siana. To właśnie kozie mleko pomogło wielu przetrwać II wojnę światową, czyli czas, w którym brakowało wszystkiego. W tym okresie koza - która mogła wyżywić się sama i jeszcze wyżywić rodzinę - była jedną z najlepszych inwestycji.

Znalazło to odzwierciedlenie także po wojnie, gdy naród nadal cierpiał biedę. Wychowanie dzieci, później wyrosłych na silnych mężczyzn i kobiety, którym udało się odbudować z gruzów Rzeczpospolitą, było możliwe właśnie dzięki koziemu mleku. W Roczniku Statystycznym z 1957 roku czytamy, że poza gospodarstwami rolnymi w czerwcu 1950 roku na terenie Gdyni było aż 1255 kóz. W tym samym czasie krów było zaledwie 497.

Michał Sielskim.sielski@trojmiasto.pl

Opinie (149) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:07

do tej pory w Gdyni na Oksywiu przy ul.Dickmana (2)

przy hospicjum są dwie piękne kozy i kucyk :-) Bardzo towarzyskie co widać po dzieciakach które z rodzicami tam chodzą

zuza
8 lat
- 24 1
Twoja opinia

Zmień treść

przy hospicjum są dwie piękne kozy i kucyk :-) Bardzo towarzyskie co widać po dzieciakach które z rodzicami tam chodzą
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 14:25
  
  (1)
  
  one są od niedawna - to dar dla dzieci z hospicjum
  
  8 lat
  - 9 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  one są od niedawna - to dar dla dzieci z hospicjum
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-09-26 15:05
    
    ale do tej pory są
    
    :)
    8 lat
    
    6 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:13

To my wychowani i wykarmierni na kozim mleku!!! (1)

gdynianie
8 lat
- 22 4
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 13:48
  
  herosi
  
  i na Królu Mórz,
  omega 3 i proteiny
  
  rumak rączy
  8 lat
  - 4 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i na Królu Mórz, omega 3 i proteiny
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:14

(1)

Zawsze podziwiam osiągnięcia Gdyni.

8 lat
- 19 8
Twoja opinia

Zmień treść

Zawsze podziwiam osiągnięcia Gdyni.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 13:58
  
  tez bym podziwiał gdyby jeszcze obecnie jakieś miała
  
  8 lat
  - 7 10
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:14

Dobrze że

Gdynia nie była miastem tysięcy szczurów. Bo do dzisiaj byłaby wiochą

Terenc
8 lat
- 25 10
Twoja opinia

Zmień treść

Gdynia nie była miastem tysięcy szczurów. Bo do dzisiaj byłaby wiochą
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:27

:)

Wolne Miasto Gdansk - Szybka Gdynia :)

A z kóz to raczej slyna Turcy :D

Johnny
8 lat
- 14 12
Twoja opinia

Zmień treść

Wolne Miasto Gdansk - Szybka Gdynia :) A z kóz to raczej slyna Turcy :D
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 13:42

to w tej Gdyni

same ...kozie syny !!!

ajwaj
8 lat
- 19 10
Twoja opinia

Zmień treść

same ...kozie syny !!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 14:09

Tyle kóz a nigdy chyba nie było prezydenta Kozłowskiego ;)

8 lat
- 4 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 14:11

to już wiadomo gdzie skierować afrykańskich przybyszów

8 lat
- 21 12
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 14:28

Stan umysłu gdynian (6)

To skąd pochodzą ci wszyscy ludzie w obecnej Gdyni? Z tobołkiem w ręku się nazjeżdżali a dziś ich potomkowie kpią wiecznie z miejscowej ludności okolicznych powiatów. Niech przypomną sobie skąd pochodzą...

Tomas
8 lat
- 37 17
Twoja opinia

Zmień treść

To skąd pochodzą ci wszyscy ludzie w obecnej Gdyni? Z tobołkiem w ręku się nazjeżdżali a dziś ich potomkowie kpią wiecznie z miejscowej ludności okolicznych powiatów. Niech przypomną sobie skąd pochodzą...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 15:07
  
  Większość z tamtąd skąd i tysiące tzw. Gdańszczan
  
  Kaszub :)
  8 lat
  - 21 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-26 20:32
  
  (2)
  
  Nikt w Gdyni z nikogo nie kpi.
  
  8 lat
  - 3 8
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nikt w Gdyni z nikogo nie kpi.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-09-27 08:08
    
    (1)
    
    Oczywiście! A zwłaszcza z poza-trójmiejskich rejestracji samochodowych nikt nie kpi.
    
    8 lat
    
    1 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Oczywiście! A zwłaszcza z poza-trójmiejskich rejestracji samochodowych nikt nie kpi.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-09-27 11:39
      
      kpią pojedyncze jednostki
      
      Przeszkadza im porsche na blachach gsp, które rozjezdza drogę i potęguje korki dla ich solarisa za 2 mln.
      
      8 lat
      
      3 2
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Przeszkadza im porsche na blachach gsp, które rozjezdza drogę i potęguje korki dla ich solarisa za 2 mln.
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-09-27 10:00
  
  do projektu budowy Gdyni ściągnięto najlepszych i najlepiej wykształconych ludzi w kraju (1)
  
  ci ludzie w dużej części się w Gdyni osiedlili,
  dlatego Gdynia jest wizualnie i mentalnie odmienna od reszty Polski
  
  krótko i rzeczowo
  8 lat
  - 9 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ci ludzie w dużej części się w Gdyni osiedlili, dlatego Gdynia jest wizualnie i mentalnie odmienna od reszty Polski
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-09-27 13:21
    
    mentalnie to na pewno ;gdyńska sekta urzędnicza
    
    8 lat
    
    2 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    mentalnie to na pewno ;gdyńska sekta urzędnicza
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-26 14:41

Coś się zmieniło? ;-)

markuj
8 lat
- 10 5
Twoja opinia

Zmień treść

Coś się zmieniło? ;-)
Regulamin dodawania opinii