Co ze zrujnowaną willą przy Jaśkowej Dolinie?

Katarzyna Moritz

22 maja 2017 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (103)

Czy historyczna willa przy ul. Jaśkowa Dolina 23 zobacz na mapie Gdańska znajdzie się w rejestrze zabytków? Walczą o to radni z Wrzeszcza, ale na razie bezskutecznie. Co zrobić, by opuszczony dziś budynek znalazł gospodarza?

W zasobach miejskich od lat jest urokliwa, choć bardzo zniszczona willa przy Jaśkowej Dolinie 23. Niestety, z roku na rok, szczególnie od czasu, gdy ostatecznie wyprowadzili się z niej lokatorzy, popada w ruinę.

Radni dzielnicy Wrzeszcz Górny postanowili powalczyć o zabytkowy obiekt i wystąpili do wojewódzkiego pomorskiego konserwatora zabytków o wpisanie budynku do rejestru zabytków. Ten jednak nie zgodził się na to. Dlaczego?

"Zbyt zniszczony, by chronić wpisem do rejestru"

Choć konserwator z jednej strony przyznaje, iż "ustalono, że wnioskowana nieruchomość stanowi cenny element historycznej zabudowy rezydencjonalno-mieszkalnej powstałej w XIX wieku", ale zauważa też, że "należy uznać, że zarówno stopień degradacji substancji zabytkowej, jak i utrata walorów przestrzenno-architektonicznych stanowią o braku podstaw do objęcia przedmiotowego obiektu ochroną prawną poprzez indywidualny wpis do rejestru zbytków".

- Podkreślić należy, iż zabytki podlegają ochronie prawnej bez względu na swój stan zachowania, zgodnie z czym zły stan zachowania obiektu nie przesądza o tym, że utracił on posiadane wartości zabytkowe - oponuje Arkadiusz Kowalina, przewodniczący zarządu Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny, który na decyzję wojewódzkiego konserwatora złożył zażalenie do ministra kultury. - Nie możemy się godzić na sankcjonowanie dalszych zaniedbań Gminy Miasta Gdańsk, zagrażających istnieniu historycznego budynku, a w konsekwencji prowadzących do jego rozbiórki i być może sprzedaży, jako atrakcyjnie położonej działki na działalność deweloperską.
Podobne stanowisko wyraża historyk Aleksander Masłowski, który zbadał historię tego budynku.

- Mówimy o ciekawym zespole obiektów o charakterze podmiejskich siedzib zamożnych gdańszczan. Jego zniszczenie i zbudowanie na tym miejscu czegoś nowego byłoby zabójstwem dla kolektywnej pamięci Gdańska - podkreśla Aleksander Masłowski. - Gdyby zastosować przewrotną argumentację wojewódzkiego konserwatora zabytków, to należałoby wykreślić z rejestru zabytków zamek w Malborku, Dwór Artusa czy ratusz Głównego Miasta, bo przecież stopień ich zniszczenia, utraty autentycznej substancji i zły stan zachowania są przesłanką, by nie wpisywać ich do rejestru zabytków.
Willa przy Jaśkowej Dolinie 23 pochodzi z lat 80.-90. XIX w. Powstała jako siedziba rodziny Thomsen, zamożnych gdańskich kupców. Obiekt jest nieco starszy niż pozostałe wille przy Jaśkowej Dolinie, które powstawały w większości od lat 90. XIX w. do początków XX w. Z tego powodu ma nieco skromniejszą ornamentykę i jest mniejszy niż pozostałe.

Trzeba znaleźć lepszego właściciela

A może wyjściem z impasu byłoby długoterminowe wydzierżawienie budynku przez miasto, z określeniem warunków jego zachowania i zagospodarowania okolicy? Można to sobie wyobrazić, choć miasto chętniej do tej pory sprzedawało przedwojenne obiekty, niż je dzierżawiło. Niestety, ale zdarzało się, że nowi właściciele nie respektowali zapisów umów ani też nie ponosili tego konsekwencji. Przykładów jest całkiem sporo: willa przy Orzeszkowej, Dwór Studzienka, zajezdnia tramwajowa w Oliwie.

Jakie plany ma miasto wobec willi przy Jaśkowej Dolinie 23?

- Trwają analizy, co dalej z tą nieruchomością, za wcześnie jednak, by mówić o szczegółach - zaznacza Dariusz Wołodźko z biura prasowego w gdańskim magistracie.
Przejęciem obiektu zainteresowana jest natomiast Pomorska Okręgowa Izba Architektów, mieszcząca się w dworze Bractwa św. Jerzego.

- Jesteśmy zainteresowani pozyskaniem tej nieruchomości pod siedzibę naszej Izby - potwierdza Ryszard Comber, przewodniczący rady Izby. - Prowadzimy w tej sprawie rozmowy z Wydziałem Skarbu Urzędu Miejskiego w Gdańsku.
Izba jest samorządem zawodowym, zrzeszającym blisko 1500 architektów i prowadzi działalność edukacyjną dla swoich członków.

- Miłośnicy Wrzeszcza i Jaśkowej Doliny popierają każde działanie zabezpieczające autentyczną substancję architektoniczną w tym miejscu. Lepiej uratować zabytek, jeśli są ku temu możliwości, nawet odbudowując go w historycznym kształcie, niż z góry lokować tam nowoczesną architekturę. Wszystkie powojenne naleciałości w historycznym kontekście wyglądają po kilku latach jak niemodne złote zęby w szczęce - komentuje Arkadiusz Kowalina, przewodniczący zarządu Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny.
Ale czy na pewno ta autentyczna substancja tej willi będzie zachowana? Tego obecnie nie można być pewnym bez ochrony konserwatorskiej. Ministerstwo Kultury do tej pory nie odpowiedziało na zażalenie Rady Dzielnicy.

Kto mieszkał w willi przy Jaśkowej Dolinie 23?

Johannes Thomsen (zm. ok 1931) - współwłaściciel firmy Pommer & Thomsen GmbH - importera i eksportera śledzi (w budynku przy Jaśkowej Dolinie przez pewien czas znajdowała się siedziba tej firmy, zlikwidowanej w 1939 r.), do której należał spichlerz Daleka Droga na północnym cyplu Wyspy Spichrzów, filantrop, przełożony wrzeszczańskiego sierocińca, członek towarzystw śpiewaczych, klubu wioślarskiego Viktorii.

Firma Pommer & Thomsen była znanym i ważnym przedsiębiorstwem, znalazła nawet swoje odbicie w kulturze masowej - pracownikami sezonowymi w magazynie śledzi firmy przy ul. św. Barbary była para komiksowych postaci Bollermann i Wellutzke - pojawiających się w gdańskiej prasie.

Hermann Thomsen (ur. 1897) - syn Johannesa i jego żony Elisabeth z d. Wende, politolog, ekonomista, radca rządowy i gospodarczy, radca zarządu portu, badacz gdańskiego handlu
i przemysłu, pracownik Rady Portu i Dróg Wodnych Wolnego Miasta Gdańska (naczelnik wydziału ruchu portowego), tenisista - zwycięzca wielu zawodów sportowych.

Długoletnią lokatorką domu Thomsenów przy Jaśkowej Dolinie 23 była Klara Wendt - nauczycielka w zakładzie dla ociemniałych w Królewskiej Dolinie.

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Opinie (103)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 16:24

Wpis do rejestru...

... nic nie pomoze!
Potrzebny jest prawdziwy gospodarz - takiego od lat brak!!!!

Maty
6 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

... nic nie pomoze! Potrzebny jest prawdziwy gospodarz - takiego od lat brak!!!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 16:39

Willa

Przyjeżdżam do Wezeszcza 4 lipca to dopiero wtedy będę mógł zobaczyć ten budynek i ocenić jego stan. Ze zdjęć widzę, że jego kondycja jest zła. Problem z tym objektem, jako zabytkiem byłby dużo większy jak jest obecnie. Z ekonomicznego punktu widzenia należałoby rozebrać cegła po cegle i wybudować dokładną replikę.

Gdański
6 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

Przyjeżdżam do Wezeszcza 4 lipca to dopiero wtedy będę mógł zobaczyć ten budynek i ocenić jego stan. Ze zdjęć widzę, że jego kondycja jest zła. Problem z tym objektem, jako zabytkiem byłby dużo większy jak jest obecnie. Z ekonomicznego punktu widzenia należałoby rozebrać cegła po cegle i wybudować dokładną replikę.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 16:41

Stan jest taki, że dałbym zgodę na wywalenie całego środka i pozostawienie samych murów - a w środku niech inwestor robi co chce.

6 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Stan jest taki, że dałbym zgodę na wywalenie całego środka i pozostawienie samych murów - a w środku niech inwestor robi co chce.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 16:59

GZNK

Jeszcze ze 3 lata temu mieszkali w niej najemcy komunalni. Później ich przeniesiono zniknęły rynny a ostatnio pojawił się płotek żeby budynek nie zagrażał menelom. Gdzie jest GZNK? Dyrektor dawno powinien wylecieć ze stołka za takie marnotrawstwo.

Arm
6 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jeszcze ze 3 lata temu mieszkali w niej najemcy komunalni. Później ich przeniesiono zniknęły rynny a ostatnio pojawił się płotek żeby budynek nie zagrażał menelom. Gdzie jest GZNK? Dyrektor dawno powinien wylecieć ze stołka za takie marnotrawstwo.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 17:04

(1)

Na Jaśkowej przydałby się jakiś wysokościowiec. Więc należy zburzyć tą poniemiecką budę i zacząć budować nowocześnie, z postępem.

6 lat
- 1 8
Twoja opinia

Zmień treść

Na Jaśkowej przydałby się jakiś wysokościowiec. Więc należy zburzyć tą poniemiecką budę i zacząć budować nowocześnie, z postępem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-22 18:02
  
  i podstępem
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i podstępem
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 17:16

SKANDAL

To piękny zabytek trzeba go ratować, po konserwacji byłby ozdobą tej części Wrzeszcza. Takich prawdziwych zabytków nie wpisują do rejestru a np pusty teren po boisku Gedani już tak, albo jakieś zardzewiałe po stoczniowe suwnice z lat czterdziestych albo będące ruiną po stoczniowe baraki - to jest chore.

danziger
6 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

To piękny zabytek trzeba go ratować, po konserwacji byłby ozdobą tej części Wrzeszcza. Takich prawdziwych zabytków nie wpisują do rejestru a np pusty teren po boisku Gedani już tak, albo jakieś zardzewiałe po stoczniowe suwnice z lat czterdziestych albo będące ruiną po stoczniowe baraki - to jest chore.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 17:20

W tej willi mieszakał także Sławek Wróblewski

Niezwykle utalentowany rysownik komiksów. Zginął tragicznie podczas wspinaczki górskiej we Francji.

Krajan
6 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Niezwykle utalentowany rysownik komiksów. Zginął tragicznie podczas wspinaczki górskiej we Francji.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 17:44

który konserwator tak powiedział, Pani Moritz? Z nawiska!

Co na to konserwatorzy miejscy, za wilę odpowiedzialni - Sulikowski i Tarnacki?

kr
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Co na to konserwatorzy miejscy, za wilę odpowiedzialni - Sulikowski i Tarnacki?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 18:39

GZNK!

i wszystko jasne

6 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

i wszystko jasne
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-05-22 18:47

Już dawno po decyzji. (2)

Budyń już zaciera dłonie.Te trzy budynki z lewej strony to wzór dla tej ruiny - i taka decyzja zapadła.Taki sam budynek powstanie.Czy dobrze - myślę że bardzo dobrze.Remont mija się z celem.To tak jak by remontować starą Syrenę a klamot dalej zostanie klamotem.Ładować duży szmal w gnój to bezsens.

Tom z Gda.
6 lat
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

Budyń już zaciera dłonie.Te trzy budynki z lewej strony to wzór dla tej ruiny - i taka decyzja zapadła.Taki sam budynek powstanie.Czy dobrze - myślę że bardzo dobrze.Remont mija się z celem.To tak jak by remontować starą Syrenę a klamot dalej zostanie klamotem.Ładować duży szmal w gnój to bezsens.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-05-22 19:05
  
  trolling z UMG robi swoje (1)
  
  kumple z zarządu nieruchomości już kręcą geszeft, odpalają dolę trolą, wysyłają próbne balony, że zabytek - hehe - to ruina. Konserwator za długo pod tlenem, też zwariował
  
  ps. który to konserwator, bo portal nie precyzuje?
  
  Turd z Gda.
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  kumple z zarządu nieruchomości już kręcą geszeft, odpalają dolę trolą, wysyłają próbne balony, że zabytek - hehe - to ruina. Konserwator za długo pod tlenem, też zwariował ps. który to konserwator, bo portal nie precyzuje?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-05-22 19:29
    
    dobre!.... no, ale co z tego
    
    Gdańsk , ten sprzed lat jest niszczony...
    i nie ma nikogo kto by to powstrzymał!
    
    6 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Gdańsk , ten sprzed lat jest niszczony... i nie ma nikogo kto by to powstrzymał!
    Regulamin dodawania opinii