Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

XIX-wieczny nagrobek odnaleziony na Morenie

Rafał Borowski
1 czerwca 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Opinie (118)
aktualizacja: godz. 09:55 (2 czerwca 2021)
Najnowszy artykuł na ten temat Odkryto tajemnice nagrobka Heinricha von Kampena
3
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.

Zdjęcia odnalezionego nagrobka.

fot. Piotr Hukało/Trojmiasto.pl

Pochodzi z pierwszej połowy XIX stulecia, a wyryte na nim inskrypcje zachowały się w zaskakująco dobrym stanie. Na trawniku przy al. AdamowiczaMapka na Morenie znaleziono historyczny nagrobek. Służby miejskie przetransportowały go w poniedziałek po południu na teren lapidarium w parku przy al. ZwycięstwaMapka we Wrzeszczu.



Aktualizacja, środa, 2.06, godz. 9:55 Wkrótce po publikacji artykułu z doktorem Danilukiem skontaktował się genealog, który odnalazł metrykę zgonu Heinricha von Kampena. Z dokumentu wynika, że najprawdopodobniej został on pochowany na cmentarzu przy kościele Zbawiciela (niem. Salvatorkirche) na Zaroślaku.

- Rodzinę Von Kampen należy lokalizować z okolicą Starych Szkotów. Metrykę aktu zgonu tegoż Heinricha odnalazłem w dokumentach metrykalnych nieistniejącego kościoła ewangelickiego Salvatorkirche przy obecnej ul. Zaroślak 18Mapka. Skan tego dokumentu dołączam - napisał Michał Zaleski.
Po nekropolii nie ma dziś żadnego śladu, zaś ze zniszczonego pod koniec II wojny światowej kościoła zachował się jedynie fragment wieży.

3
  • Metryka aktu zgonu Heinricha von Kampena.
  • Kościół Zbawiciela na Zaroślaku na zdjęciu z 1928 r. Na pierwszym planie widać most nad Kanałem Raduni.
  • Trzon wieży kościoła Zbawiciela na Zaroślaku.

Metryka aktu zgonu Heinricha von Kampena.

mat. Michała Zaleskiego




Czy odwiedziłeś lapidarium w parku przy Politechnice Gdańskiej?

O odkryciu poinformowała nas radna Beata Dunajewska. Jej znajomy natrafił na zaskakujące znalezisko podczas spaceru z psem. Chodzi o pomnik nagrobny, który przewrócony na jeden z boków zalegał na trawniku przy al. Adamowicza, pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Myśliwską i Wołkowyską.

Ma on formę wielościanu o przekroju trapezowym, który prawdopodobnie był zwieńczony krzyżem. Jak wynika z wyrytych na nim inskrypcji, pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku.

Członek znamienitego rodu



W pierwotnej lokalizacji spoczywał pod nim niejaki Heinrich von Kampen, który żył w latach 1798-1827. O nim samym nie udało nam się niczego ustalić. Jednak ród, z którego się wywodził, jest dobrze znany historykom. Von Kampenowie byli wyznania mennonickiego i wywodzili się z Niderlandów.

Czytaj również: Tajemniczy anabaptyści, czyli o naszych mennonitach

Mennonici byli wyznawcami odłamu protestantyzmu, który powstał właśnie na terenie Niderlandów w 1539 r. W wyniku prześladowań część z nich zmuszona była szukać schronienia w innych krajach. Wielu z nich trafiło do Polski, z których większość osiedliła się na Żuławach Wiślanych.

Czytaj również: Szlak Mennonicki na Żuławach

- Była to rodzina z całą pewnością bogata i wpływowa. Najwcześniejsze znane ślady rodziny von Kampen pochodzą z Elbląga, gdzie mieszkali przez kilka stuleci. W tym mieście do dziś zachowała kamienica ich imienia. Później, tj. na przełomie XVIII i XIX wieku, jej przedstawiciele pojawiają się również w Gdańsku. Nazwisko von Kampen nosiło w tym okresie kilku rajców, a także jeden z burmistrzów. Ale żaden z nich nie nosił imienia Heinrich - tłumaczy dr Jan Daniluk, pełnomocnik dyrektora Hevelianum ds. historii i dziedzictwa kulturowego, badacza historii Gdańska i Pomorza w XIX i XX wieku.
3
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.
  • Zdjęcia odnalezionego nagrobka.

Zdjęcia odnalezionego nagrobka.

fot. Piotr Hukało/Trojmiasto.pl


Napisy zachowane w znakomitym stanie



Nie wiadomo, w jaki sposób nagrobek znalazł się na trawniku przy jednej z najbardziej ruchliwych arterii w Gdańsku. Jak zauważa nasz rozmówca, wyryte w kamieniu inskrypcje zachowały się w nadzwyczaj dobrym stanie, co sugeruje, że nagrobek przez długi czas spoczywał w ziemi. Prawdopodobnie został podrzucony we wspomniane miejsce przez kogoś, kto natrafił na niego podczas robót budowlanych. Dlaczego? Takie odkrycie należałoby zgłosić odpowiednim organom, co skutkowałoby ich wstrzymaniem.

Zagadką pozostaje kwestia, dlaczego jeden z boków pomnika został pomalowany niebieską farbą. Znajduje się na nim następująca sentencja w języku niemieckim: "Frommer Verehrer göttlicher Wahrheit, seinen Werth die Zeitgenossen erkannten", co można przetłumaczyć jako: "Pobożny wyznawca Bożej prawdy, współcześni poznali jego wartość."

Jeden z najstarszych nagrobków w Gdańsku?



Czy uda się ustalić, na którym cmentarzu znajdował się nagrobek? To raczej mało prawdopodobne, gdyż, na skutek zawieruchy wojennej, księgi cmentarne dawnych gdańskich nekropolii - w zdecydowanej większości zlikwidowanych na przełomie lat 60. i 70. - są poważnie zdekompletowane. Ponadto, nie ma żadnej pewności, że nagrobek w ogóle pochodzi z Gdańska.

Czytaj również: Nieistniejące cmentarze. Jedyne, jakie możemy dziś odwiedzić

Warto jednak wspomnieć, że gdyby tak było, byłby to jeden z najstarszych tego typu obiektów, zlokalizowanych poza kościołem. Z naszych ustaleń wynika, że najstarszy zachowany na gdańskich nekropoliach nagrobek pochodzi z 1777 r. i znajduje się na Cmentarzu Sobieszewskim.

Czytaj również: Spacer po mieście umarłych u podnóża Góry Gradowej

Lapidarium w Parku Akademickim przy Politechnice Gdańskiej we Wrzeszczu. To właśnie tutaj są gromadzone pozostałości poniemieckich cmentarzy, które zostały zlikwidowane po wojnie. Lapidarium w Parku Akademickim przy Politechnice Gdańskiej we Wrzeszczu. To właśnie tutaj są gromadzone pozostałości poniemieckich cmentarzy, które zostały zlikwidowane po wojnie.

Lapidarium w Parku Akademickim przy Politechnice Gdańskiej we Wrzeszczu. To właśnie tutaj są gromadzone pozostałości poniemieckich cmentarzy, które zostały zlikwidowane po wojnie.

fot. Mateusz Ochocki/KFP


Znalezisko trafiło do lapidarium we Wrzeszczu



O znalezisku został już poinformowany Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, którego pracownicy przetransportowali je w godne miejsce. Mowa o specjalnej przestrzeni, w której składowane są relikty ze zlikwidowanych gdańskich cmentarzy, przede wszystkim nagrobki. Powstała ona w 2006 r. na terenie byłego cmentarza katolickiego św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej.

- Obiekt przewieźliśmy jeszcze w poniedziałek do Lapidarium Nekropolii Gdańskiej w Parku Akademickim przy gmachu głównym politechniki. Został on już wstępnie oczyszczony. Fakt ten zgłoszony został do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, poinformujemy także Muzeum Gdańska - uzupełnia Magdalena Kiljan, rzecznik prasowy GZDiZ.

Miejsca

Zobacz także

Odkryty nagrobek Heinricha von Kampena (2)

Opinie (118) ponad 10 zablokowanych

  • 2021-06-02 11:55

    Takie odkrycie należałoby zgłosić

    "Prawdopodobnie został podrzucony we wspomniane miejsce przez kogoś, kto natrafił na niego podczas robót budowlanych. Dlaczego? Takie odkrycie należałoby zgłosić odpowiednim organom, co skutkowałoby ich wstrzymaniem." Ach to polskie podejście do prawa. Masakra

    2 lata

    • 0 0

  • 2021-06-02 11:43

    Historia wykuta w kamieniu,stela mennonicka,odnaleziona,przypomniana,ocalona od zapomnienia.

    Super artykuł,super aktualizacja.

    2 lata

    • 18 2

  • 2021-06-02 11:43

    Piecki - Migowo

    "Morena" to nazwa spółdzielni mieszkaniowej. Zresztą w zupełnie innym miejscu, niż al. Adamowicza.

    2 lata

    • 3 1

  • 2021-06-02 11:30

    złodziej patronem ulicy, co to się wyrabia

    2 lata

    • 2 2

  • 2021-06-01 17:01

    (9)

    Fascynujące.Mało kto wie że w Gdańsku onegday mennonici mieli kluczową rolę.Niczym np obecna ośmiorniczka czy deweloperka.

    Svencjusz

    2 lata

    • 9 29

    • 2021-06-02 11:02

      dobrze, że nie żyd, bo dopiero by było.

      2 lata

      • 0 0

    • 2021-06-01 17:17

      Ile płacą takiemu pajacowi jak ty za pisanie tutaj? (4)

      Z ciekawości pytam. Czy może jesteś pryszczatym adminem tego forum?

      2 lata

      • 17 2

      • 2021-06-01 17:22

        (3)

        Prawdziwy Sven tego nie pisze. Ten to podróba Svena. Ja ze Svenem ostatnio trochę popłyneliśmy w Rozi, niestety wpadła policja, zwineli go bo sie awanturował i do dziś nie wypuścili go z aresztu.

        Makumba z erazmusa 25cm!

        2 lata

        • 3 6

        • 2021-06-01 21:33

          Dobre :))))

          2 lata

          • 0 0

        • 2021-06-01 19:11

          Podobno macie w Rozi ksywę "miękiszony"

          2 lata

          • 3 0

        • 2021-06-01 18:41

          Pamiętam was .Z dziewczynami mamy z was nizłą bekę.

          2 lata

          • 0 0

    • 2021-06-01 19:38

      Sprawdź co znaczą słowa których używasz.

      Chciałeś by brzmiało mądrze a wyszło jak zawsze. Odegdaj znaczy przedwczoraj, ongiś znaczy kiedys

      Autor

      2 lata

      • 3 1

    • 2021-06-01 17:45

      Minus tylko przez pomyłkę

      2 lata

      • 1 3

    • 2021-06-01 17:34

      Pirat to ty?

      2 lata

      • 1 0

  • 2021-06-02 10:39

    Mowili, ze w 1945 roku z Gdanska nie zostal kamien na kamieniu. A jednak jeden sie znalazl.

    2 lata

    • 0 0

  • 2021-06-02 10:25

    W Gdańsku obok Forum jest albo był kościół tego wyznania.

    Może warto tam poszukać cmentarza starego.... i gdzie najbliższy deweloper działa. Tuż obok ulicy Biskupiej.

    Ja

    2 lata

    • 1 0

  • 2021-06-02 09:29

    chocby Cygańska Góra.

    Gdańsk to Cyganie

    2 lata

    • 1 0

  • 2021-06-01 17:15

    pisownia na nagrobku wskazuje, że w Gdańsku mieszkali prawdziwi Polacy... (7)

    2 lata

    • 12 28

    • 2021-06-01 17:50

      no widzisz, jak to mało wiesz o Gdańsku (4)

      Gdańsk nigdy nie był miastem polskim ( dopiero po 45r ).... a w Gdańsku, przed 45r mieszkali prawdziwi Polacy, tak samo jak prawdziwi Niemcy czy Holendrzy...

      2 lata

      • 12 9

      • 2021-06-01 17:55

        Dokladnie Oprocz Niemcow czy Holendrow mieszkali tez Dunczycy i Zydzi (3)

        Rowniez Szwedzi, Gdansk byl miastem Hanzy wiec osiedlalo sie tutaj wielu obcokrajowcow oprocz tego Zygmunt August a potem Stefan Batory spisali dekret ktory mowil o tolerancji religijnej w miescie wiec bez problemu mogli tutaj mieszkac tez ludzie innego wyznania.

        2 lata

        • 7 4

        • 2021-06-02 09:28

          Gdańsk to Cyganie

          chocby Cygańska Góra.

          2 lata

          • 0 0

        • 2021-06-01 18:08

          (1)

          Skoro dokładnie i nie był miastem polskim, to jakim cudem Z. August i S. Batory spisywali dekrety na temat stosunków panujących w mieście? Miasta Hanzy były raczej obszarami handlowymi, to wyjmowanie ich spod kurateli państw, to spore nadużycie i jak widać zwolennicy tego absurdu powielają te bzdury do dziś.

          2 lata

          • 9 2

          • 2021-06-01 19:03

            A czy ktos napisal ze nie byl Polskim miastem?

            No chyba nie, bardziej chodzi o to ze Polacy wcale nie stanowili wiekszosci populacji miasta, w miescie zylo wielu Niemcow, Holendrow, Zydow czy Dunczykow, byl miastem wielokulturowym i tyle, akurat w tamtych latach byl pod panowaniem krolestwa polskiego( dodam ze Gdansk nie uznawal za krola Batorego, az do czasu jego wyprawy do Gdanska i ugody, przez co Gdansk mogl liczyc na najwieksze przywileje z miast polskich) wiec Zygmunt August podpisal dekret dzieki czemu rozne jednostki z innych panstw gdzie byly przesladowane np z powodu wyznania religijnego mogly sie w Gdansku schronic, tu mieszkac i pracowac.

            2 lata

            • 7 2

    • 2021-06-01 17:23

      Bosak czy inny Braun, wypad stąd!

      Makumba z erazmusa 25cm!

      2 lata

      • 12 11

    • 2021-06-01 17:19

      Najśmieszniejsze jest to, że takie miernoty jak ty, które nic dla kraju nie robią, śmią decydować kto jest prawdziwym Polakiem.

      Takie właśnie miernoty idą w politykę i dołączają do dojnej zmiany.

      2 lata

      • 27 11

  • 2021-06-02 09:27

    d**ile

    przeleżał lata w ziemi w której obrósł mchem hahaha

    2 lata

    • 2 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (179)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Które z państw przystąpiły do UE w 1986 roku?

 

Najczęściej czytane