• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wyjątkowa wystawa w bibliotece PAN

Katarzyna Moritz
10 stycznia 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Na wystawie będzie można też zobaczyć zakupione w ubiegłym roku pocztówki, jak ta z 1900 roku, prezentująca rynek w Nowym Porcie. Na wystawie będzie można też zobaczyć zakupione w ubiegłym roku pocztówki, jak ta z 1900 roku, prezentująca rynek w Nowym Porcie.

W 1712 roku gdański uczony Samuel Fryderyk Willenberg opublikował książkę "O granicach dozwolonej poligamii", za co o mało nie trafił na stos. W ubiegłym roku do gdańskiej biblioteki PAN trafiło jego dzieło "o karach, które mają trwać dalej, nawet po śmierci sprawcy". To jeden z zakupów biblioteki, dzięki którym poznamy zapomnianych wielkich gdańszczan.



- Miniony rok był niezwykle owocny. Nabyliśmy kilkadziesiąt pozycji do zbiorów biblioteki, głównie na aukcjach. Jedna z nich odbyła się w październiku u nas, wtedy zakupiliśmy sporo grafik, map, fotografii, a także pocztówek dotyczących Gdańska. Bardzo ciekawe eksponaty nabyliśmy natomiast w czerwcu na aukcji w Bibliotece Narodowej w Warszawie - wyjaśnia Marta Pawlik-Flisikowska z działu Zbiorów Specjalnych w gdańskiej bibliotece Polskiej Akademii Nauk.

Kilkanaście tych zakupów zobaczymy na wystawie, która zostanie otwarta w bibliotece PAN 17 stycznia.

Jednym z nich jest dzieło Samuela Fryderyka Willenberga pt. "Poena post mortem durante", wydane w 1751 r. Jest to jego traktat prawniczy dotyczący kar,
"które mają trwać dalej, nawet po śmierci sprawcy". Ale ten protestancki myśliciel, który był profesorem prawa i historii w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku (przy kościele św. Trójcy) zasłynął z bardziej kontrowersyjnego dzieła. W 1712 roku opublikował zapis swoich wykładów pod wiele mówiącym tytułem "O granicach dozwolonej poligamii". Przekonywał w nich, że wedle prawa naturalnego poligamia jest dozwolona. Jak nietrudno się domyślić, szybko pojawiły się głosy krytyki. W odpowiedzi na nie profesor wydał w 1714 r. kolejny zbiór rozważań: "W sprawie obrony tez swoich o poligamii równoczesnej". Okupił to potępieniem przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski, Krzysztofa Antoniego Szembeka, a Trybunał Piotrkowski skazał myśliciela, wraz z jego kontrowersyjnymi dziełami, na spalenie na stosie. Na szczęście udało mu się uniknąć płomieni.

Na wystawie zobaczymy też XVIII-wieczną, ręcznie kolorowaną akwafortę "Ptaki rajskie", ze zbiorów Jana Filipa Breyniusa, lekarza, botanika, ale przede wszystkim zapomnianego pioniera paleontologii w Rzeczypospolitej. Gromadził on zbiory przyrodnicze, które nabyła później caryca Katarzyna II.

Biblioteka zaprezentuje też miedzioryt z portretem księcia Fryderyka autorstwa Jeremiasza Falcka z XVII w. Gdański rytownik był bardziej znany w Paryżu czy na dworze Szwecji, niż w swoim kraju, ale nie zapominał o korzeniach. Swe prace sygnował najczęściej "Jeremias Falck Polonus" lub "Gedanensis". Współpracował z Janem Heweliuszem przy ilustrowaniu jego dzieł. Pod koniec życia przyjechał do rodzinnego Gdańska, jego szczątki spoczywają w kościele św. Piotra i Pawła. Jest patronem ulicy na Stogach zobacz na mapie Gdańska.

Wśród nowych nabytków na wystawie będzie można zobaczyć rękopis, który może stanie się inspiracją dla współczesnych urzędników - "Gdańskie przysięgi urzędnicze". Zawarto w nim roty 15 przysiąg urzędników gdańskich z 1797 r., a także teksty przysiąg prezydenta Gdańska, kontrolera kasy miejskiej i miejskiego chirurga. Wszyscy przysięgali, że będą sumiennie pracować na rzecz mieszkańców Gdańska.

Ciekawostką będzie też dokument z 1836 roku, który zaświadczał o pilności w nauce matematyki teoretycznej dla ucznia H. B. Wegnera z Gdańska w związku z przygotowaniem do egzaminu na geodetę.

Wystawa rozpocznie się 17 stycznia (czwartek) o godz. 13 w historycznym budynku PAN Biblioteka Gdańska, przy ul. Wałowej 15. Ekspozycja będzie czynna do 18 lutego w godzinach otwarcia biblioteki.

Wydarzenia

Nowe nabytki Zbiorów Specjalnych: wernisaż

wernisaż

Miejsca

Wydarzenia

Opinie (73) 7 zablokowanych

  • Podpis pod ostatnim zdjęciem (1)

    Ja się nie znam, ale czy chirurg jest/był urzędnikiem???

    • 0 0

    • Księga zawiera przysięgi nie tylko urzędników, ale i też ważniejszych obywateli miasta :)

      • 0 0

  • Grinpic.

    Ten tramwaj jest sztandarowym pojazdem Grinpicu i jest już w 100 % ekologiczny no i w ogóle nie hałasuje. Ech co za czasy ! ani jednego fotoradaru !

    • 0 1

  • reformator (7)

    Dzisiaj byłby spalony przez lewakow a nie przez księży. Toż poligamia to wykorzystywanie kobiet

    • 14 9

    • W trybunałach piotrkowkich nie zasiadali księża.

      A szanowani członkowie społeczności.

      • 0 0

    • poligamia to dzisiaj poliamoria (3)

      Poligamia to wielomiłość, dotyczy i kobiet i mężczyzn. Dzisiaj mówimy poliamoria

      • 4 2

      • chyba rozwiazlosc (1)

        Jw

        • 3 3

        • jak kto woli :P

          • 0 0

      • Pani Lidia?

        • 1 0

    • (1)

      Przez księży? Gdzieś ty nauki pobierał, w wyborczej?

      • 2 6

      • Pewnie w szkółce parafialnej,

        stąd ta wiedza.

        • 5 2

  • Budyń zamiast przysięgi woli taniec (1)

    youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=VklUPaNbssw

    • 3 4

    • To sobie przypomnij Szczurka

      Szczurek tańczył w "kocham cię Polsko". Na jego tle Adamowicz wypada dużo lepiej.

      • 1 0

  • Dlatego na pocztówce z Nowego Portu nie ciągnie tramwaju

    • 0 0

  • Poligamia to super sprawa:)

    ...dopóki żona się nie dowie:P

    • 5 0

  • "Na szczęście udało mu się uniknąć płomieni." - kotrowersyjna teza,

    to uchylanie się od kary zasądzonej prawomocnym wyrokiem sądowym.
    PS
    Ciekawe czy gdyby skazał go Tuleya, to też Pani Moritz cieszyłaby się, że uniknął stosu?

    • 3 0

  • Tramwaj bez napędu (4)

    Nie widać konia ani prądu...

    • 13 0

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

    • Prąd był w szynie

      Przypatrz się słupom energetycznym na pocztówce - widać je wzdłuż ulicy idącej z lewej strony pocztówki do góry

      • 0 0

    • Nie widziałeś Flinstonów?

      Tutaj napędem są pasażerowie. A na serio - ten z ryciny napędzany był pewnie z tzw. trzeciej szyny.

      • 2 0

    • Jak to nie widac?... przeciez kobieta w szarej sukni go ciagnie:]

      • 8 1

  • Przydałoby się dzisiaj tak samo uciszyć różnych "zielonych" i "tęczowych" (15)

    • 56 52

    • w pierszej kolejności zboczeńców w sutannach wynaturzonych hipokrytów (3)

      • 27 21

      • Takich jak ty ubekow i ich potomkow w pierwszej kolejnosci (2)

        Przegraliscie - pogodz sie z tym.

        • 13 12

        • Wśród oskarżonych są byli członkowie komisji, a także Marek P. - funkcjonariusz SB, reprezentujący interesy instytucji

          Komisja Majątkowa dla Kościoła katolickiego, która działała od 1989 do 2011 r. zwróciła Kościołowi prawdopodobnie w dużej mierze BEZPRAWNIE : 66 tys. ha, 490 budynków i 143 mln zł w gotówce.

          --------------------------------------
          Klecha pójdzie z każdym jeśli widzi DUŻY INTERES! Masz coś jeszcze do dodania?

          • 8 2

        • UB jak UB, przegrało, ale dla takich fanatyków jak ty to już niedługo będzie biały kaftanik z długimi rękawami i sala bez klamek...

          • 8 2

    • najpierw przydałoby się uciszyć Ciebie

      ale bez stosowania takich brutalnych metod - lepsza jest psychuszka, do której się i tak kwalifikujesz z takimi poglądami...

      • 2 0

    • nie martw się, najpierw zostaną uciszeni ludzie spod znaku Rydzyka i Kaczyńskiego. Metody będą znacznie bardziej cywilizowane, oparte na wykorzystaniu prawa, rezultat - taki sam. Ech, to już niedługo.... Już niedługo...

      • 1 1

    • a co zieloni i tęczowi mają do poligamii ?! wypowiadaj się NA TEMAT! (3)

      Co do artykułu, to absurdalne i nienaturalne jest życie w związku tylko z jedną osobą, jak pasja i miłość się kończy to pora zmienić partnerkę, małżeństwo to wynalazek średniowiecza - i powinien tak jak inne zabobony i praktyki z tamtego czasu iść w zapomnienie... z drugiej strony jak komuś odpowiada życie przez dziesiątki lat z jedną osobą - to nic złego, śmieszne jest po prostu narzucanie wszystkim takiego modelu!

      • 15 11

      • Wiesz, jeżeli nie pasuje Ci życie z jedną osobą to jest jedno najprostsze rozwiązanie - nie bierz ślubu. Nikt ci przecież nie narzuca, że masz się żenić więc nie widzę problemu :)

        • 3 0

      • Zabonon to jesteśty osłe skończony. Nie chodzę do kościoła, bliżej mi do agnostyka ale instytucję małżeństwa trzeba szanować

        • 3 5

      • najlepsze są studentki, bez względu na to ile masz lat, one są zawsze w tym samym wieku, ok. dwudziestki :)))

        • 11 2

    • A może by tak ciebie uciszyć? Bo się nie zgadzam z tobą.

      • 4 11

    • + PiSowcow, POwcow, paliKOTowcow, SLDowcow, "czerwonych", "czarnych" i wogole wszystkich... (1)

      • 23 8

      • Chociaż wejdziesz między wrony - Towarzyszu - pozostań czerwony!

        • 6 6

    • tylko biali zostaną

      w fartuchach z długimi rękawami w pokojach bez klamek zamknięci:)

      • 21 0

    • "zielonych", "tęczowych" i

      "czarnych".

      • 19 18

  • oto ulubione zajęcię czarnych zanim Oświecenie ich wzięło za mordy-palenie na stosie (7)

    groziło to każdemu kto myśli inaczej albo po prostu myśli. Część oprawców z inkwizycji skazujących ludzi na tortury (po których każdy by się przyznał, że jest antychrystem czy czarownicą) oraz palenie na stosie jest obecnie świętymi Kościoła Katolickiego.

    • 7 7

    • w Polsce nie zapłonął ani jeden stos historyku od 7 boleści (6)

      natomiast Oświecenie rzeczywiście łagodnie traktowało inaczej myślących - gilotyna, topienie, głodzenie, gazowanie siarką w specjalnych statkach czy zwykłe mordowanie całych departamentów...

      • 3 3

      • co by nie mówić o Oświeceniu, to tylko dlatego kler teraz jest taki łagodny i mówi o prawach człowieka, wolności, szacunku dla wszystkich kultur i wiar, itd, że kiedyś wyrwano mu zęby i pazury. Co innego kler islamski, któremu jeszcze nie zdążono przytępić pazurów, choć niektórym się nawet udało (np. tureckiemu przywódcy Mustafie Kemalowi Ataturkowi czy afgańskiemu prezydentowi Tarakiemu). Ale i na fanatyczny islam przyjdzie kolej - ludność krajów arabskich w końcu będzie miała dość tego zamordyzmu religijnego. Religia, praktykowana prywatnie czy publicznie, powinna być dla każdego DOBROWOLNA.

        • 4 0

      • nie mówie durniu o Polsce (w której parę stosów jednak zapłonęło (4)

        ale bez porównania mniej niż np w Hiszpanii) a Oświecenia nie sprowadzaj pseudo-historyku tylko do Rewolucji Francuskiej a poza tym zastanów się z czego ta rewolucja wynikała.Czy nie z tego, że kler i szlachta stanowiły 1% społeczeństwa bogadzącego się z wyzysku pozostałych 99%?Przed rewolucją do kleru należało 20% powierzchni Francji na której pracowało niewolniczo chłopstwo.

        • 2 3

        • bla bla bla (2)

          Palono ówczesnych hitlerków, stalinów i innych cheguevarów czyli wywrotowców i buntowników.

          Rewolucja nie była działaniem chłopstwa, była nią właśnie Katolicka Kontrrewolucja. Do rewolty parła burżuazja, podbechtana ideami Oświecenia, i to ona potem wyciągnęła korzyści.

          Wtedy dopiero dla chłopstwa zaczęło się niewolnictwo.
          Bo za króla nie było np. przymusowego poboru.

          • 2 4

          • spalono także Kazimierza Łyszczyńskiego - polskiego humanistę i ateistę, nie żadnego hitlerka czy che guevarę.


            W Polsce spalono także kilka "czarownic", poczytaj chociażby dzieje Zamościa. To, że inkwizycja i podobne sądy nie pochłonęły milionów ofiar nie znaczy, że te, które były, można pominąć - bo inaczej ofiary SB też można by uznać za pomijalne, w końcu było ich ok. dziesięciu. Swoją drogą, inkwizycja to było takie kościelne SB, więc jeśli ją popierasz, to i od SB-cji się odczep.

            • 3 1

          • niewolnictwo chłopstwa wynikało z feudalizmu a nie działań "burżuazji" zajmującej się przecież przemysłem

            a z feudalizmu pełnymi garściami korzystał przede wszystkim kler który dzieki zasadzie celibatu nie dzielił swoich majątków lecz utrzymywał w rękach najwyższych "dostojników" Kościoła.

            • 4 1

        • a jeszcze co do Polski to poczytaj miłośniku czarnych o tym

          jak były ubol załatwiał klechom ziemię za bezcen.Jeszcze parę lat takie komisji majątkowej i pół Polski należało by do czarnych.

          • 4 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Który władca sprowadził do Gdańska dominikanów?

 

Najczęściej czytane