• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ponad 200 lat temu Gdańskiem wstrząsnął potężny wybuch

bra
6 grudnia 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (11)
Do wybuchu w Baszcie Prochowej doszło 6 grudnia 1815 r. Do wybuchu w Baszcie Prochowej doszło 6 grudnia 1815 r.

6 grudnia 1815 r. doszło do eksplozji w Baszcie Prochowej. Zginęło 60 osób, 100 zostało rannych. Podmuch zerwał dachy Wielkiego Młyna i zniszczył ponad 100 posesji.



Baszta Prochowa istniała mniej więcej w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk, czyli na skrzyżowaniu ulic Łagiewniki i Wałowej, pod nr 15Mapka.

Była pozostałością po pierwszej bramie św. Jakuba, która powstała w osi obecnej ul. Łagiewniki. W celu uzyskania miejsca pod budowę nowego Bastionu św. Jakuba w 1625 r. została zasypana ziemią i przeznaczona na bastionowy magazyn prochowy.

"Latały bomby, godząc w domy i przechodzących mieszkańców"



Julian Ursyn Niemczewicz odwiedził Gdańsk w 1817 r. Obraz pędzla Antoniego Brodowskiego z 1820 r. Julian Ursyn Niemczewicz odwiedził Gdańsk w 1817 r. Obraz pędzla Antoniego Brodowskiego z 1820 r.
Między godziną 8 a 9, 6 grudnia 1815 r., doszło do zaprószenia ognia. Jedna z wersji mówi, że dopuścili się tego żołnierze podczas zmiany warty, inna, że robotnicy pracujący w baszcie.

Doszło do potężniej eksplozji. O tej tragedii wspominał nawet pisarz Julian Ursyn Niemcewicz, który odwiedził Gdańsk dwa lata później. Warto jednak zauważyć, że autor dramatu "Powrót posła" pomylił daty o rok.

- Jeszcze nieszczęśliwi nie odetchnęli z klęsk tych, gdy już w r. 1814, po objęciu miasta przez Prusaków, skutkiem nieostrożności dozorców zajęty ogień w składzie prochów, mnóstwo ich wielkie z hukiem podobnym do trzęsienia ziemi w powietrze wysadził. Jak w czasie oblężenia, latały bomby, godząc w świątynie pańskie, w domy prywatnych i przechodzących mieszkańców. Tylą to plagami dotknął Bóg w niewielu latach gród niegdyś tak zamożny i sławny - pisał Julian Ursyn Niemcewicz.

Wyleciała większość okien na Głównym Mieście



W jej wyniku zginęło 60 osób, w tym 13 artylerzystów, 2 piechurów, 25 członków straży obywatelskiej i 18 robotników. Około 100 osób zostało rannych.

Zniszczeniu uległo ponad 100 posesji, głównie przy Jakobsneugasse, która obecnie nie istnieje, i ul. Łagiewniki oraz dalszych ulicach Starego Miasta.

Poważnych uszkodzeń doznały kościoły św. Jakuba i św. Bartłomieja. Podmuch był tak silny, że zerwał dachy Wielkiego Młyna. Siła wybuchu pozbawiła szyb większość okien domów na Głównym Mieście.

Bibliotekę otwarto 90 lat po wybuchu



Obecna siedziba Biblioteki Gdańskiej PAN została otwarta w 1905 r. Obecna siedziba Biblioteki Gdańskiej PAN została otwarta w 1905 r.
Cztery lata później, w sierpniu 1819 r., rozpoczęto przenoszenie zbiorów Gdańskiej Biblioteki Miejskiej (26 tys. woluminów) z budynku przy ul. Toruńskiej, gdzie dzisiaj mieści się Muzeum Narodowe, do części kościoła św. Jakuba, odbudowanego po wybuchu prochu.

Obecną siedzibę biblioteki, przy Wałowej 15, otwarto 12 lutego 1905 r. Na jej potrzeby powstał ceglany budynek w neogotyckim stylu zaprojektowany przez Karla Kleefelda - miejskiego inspektora.
bra

Miejsca

Opinie (11) 3 zablokowane

Wszystkie opinie

  • Opinia wyróżniona

    Ciekawa historia, nigdy o niej nie słyszałem

    Dziękuję!

    • 91 0

  • (1)

    Niesamowite,dlaczego ten artykuł nie jest na głównej stronie?

    • 29 4

    • wolą pisać o gościu co zeżarł 4kg pizzy

      • 8 1

  • Zupelnie jak w Bejrucie (1)

    Mysle ze jakosc zycia tez podobna

    • 14 11

    • w Gdańsku

      Chciałbyś...

      • 2 0

  • Nie ma nic o przyczynach wybuchu, ani o tym jaką funkcję pełniła baszta, ile czasu odbudowywano ją itd.. (2)

    Autor mizernie się przyłożył do napisania tego artykułu ale to pewnie dlatego że dopiero przed maturą jest.

    • 8 35

    • pierwsza brama św Jakuba zostala zamieniona w basztę prochową, Jak zwykle w takich wypadkach nieuważny robotnik ogien zapruszył (1)

      • 1 0

      • Zaprószył

        • 1 0

  • Bardzo ciekawa informacja

    Prosimy o więcej takich ciekawostek o starym naszym Gdańsku
    Haze

    • 17 0

  • Pewnie Szwab podpalił jakiś.

    • 2 1

  • Historia ciekawa, a jakże.
    Tyle, że autor pominął jeden bardzo istotny szczegół.
    Otóż, nie był to pierwszy wielki wybuch w Gdańsku.
    I wcale nie chodzi mi o wybuch gazu w wieżowcu.
    Mam na myśli historię dużo bardziej odległą, a mianowicie czasy krzyżackie.
    Kiedyś podstępny kaszubski karczmarz, postanowił dla zakonu krzyżackiego w Gdańskim zamku przygotować niespodziankę z okazji "troskliwej opieki" nad gdańszczanami.
    Ugotował kocioł znamienitej strawy dla rycerzy zakonu krzyżackiego.
    Była to zupa jakiej Krzyżacy dotąd nie znali.
    Pachniała bardzo aromatycznie, wszak była to zupa grochowa.
    Krzyżacy zjedli cały kocioł, bez opamiętania prosząc ciągle kaszubskiego karczmarza o dokładkę.
    Gdy już się najedli, to udali się do swych komnat by oddać się błogiemu spoczynkowi.
    Wtem, rozpoczęła się rewolucja w ich jelitach, więc czym prędzej pędzili na zamkowe gdanisko aby dać upust złym demonom jakie wykręcały ich jelita.
    Całe pomieszczenie było tak zagazowane, że nawet szczeliny nie pomagały.
    Dzień chylił się ku zachodowi słońca, a tu kolejka pod gdaniskiem nie malała.
    Robiło się już bardzo ciemno, więc do gdaniska przybywali z pochodniami.
    Wtem, jak nie huknęło! Jak dudnęło!
    Dach gdaniska uniosło ponad nieboskłon, tak wysoko, że dachówki spadły na ziemię dopiero w następnym stuleciu.
    Wodę z Motławy wypchnęło z koryta z tak wielkim impetem, że król Szwecji pisząc list do króla Polski, opisał, że Sztokholm nawiedziło wielkie tsunami i zniszczyło umocnienia warowni.
    Pomarli wszyscy krzyżaccy namiestnicy okupujący Gdańsk, zaś kaszubscy mieszkańcy Gdańska, ogłosili karczmarza swoim księciem.
    Odtąd Gdańsk stał się na powrót kaszubskim księstwem pod panowaniem księcia Mestwina, a poddani mieszkańcy żyli długo i szczęśliwie - do czasu, aż spadły na nich dachówki z wysadzonego gdaniska...

    • 2 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak nazywa się najstarszy dom mieszkalny w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane